هرگونه تغییر سامان‌مند در آمار بلندمدت عناصر آب و هوایی (دما، فشار، باد) که برای مدت زمان طولانی (چندین دهه یا بیشتر) ادامه یابد، تغییر اقلیم نامیده می شود؛ انتشار گازهای گلخانه ای ناشی از فعالیت های انسانی، علت اصلی تغییر سریع آب و هوای زمین است؛ سوزاندن سوخت‌های فسیلی، جنگل زدایی، گسترش شهرنشینی و تغییر کاریری زمین از جمله عواملی است که باعث انتشار گازهای گلخانه‌ای می‌شود.
گازهای گلخانه‌ای مانند پتویی که به دور زمین پیچیده شده است، گرمای خورشید را به دام می‌اندازد و دما را افزایش می‌دهد. غلظت دی اکسید کربن به عنوان مهمترین گاز گلخانه ای طی ۸۰۰ هزار سال گذشته تاکنون بی سابقه بوده است.
طبق گزارش سازمان جهانی هواشناسی، سال ۲۰۲۳ به عنوان گرم ترین سال جهان ثبت شد. علاوه بر این رکورد گرمای اقیانوس، افزایش سطح دریا، از بین رفتن یخ دریای قطب جنوب و عقب نشینی یخچال های طبیعی نیز در سال ۲۰۲۳ شکسته شد.
شدت و فراوانی رخدادهای شدید اقلیمی مانند سیل، خشکسالی، طوفان گرد و خاک و امواج گرمایی نیز افزایش یافته است که می تواند توسعه اجتماعی-اقتصادی را تضعیف کند، بنابراین ضروری است که برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای، سازگاری با اثرات تغییرات آب و هوایی و ترویج گذار به اقتصاد کم کربن و جامعه ای پایدارتر اقدام شود.
تغییر اقلیم و آموزش تغییر اقلیم یکی از چالش‌های اساسی جهانی هستند. از این رو آموزش تغییر اقلیم باید به طور محکم در برنامه های آموزش ملی گنجانده شود
برنامه ریزی و اجرای سازگاری در تمام مناطق دنیا افزایش یافته است. افزایش آگاهی عمومی و سیاسی در مورد پیامدها و خطرات تغییر اقلیم در حداقل ۱۷۰ کشور اجرا شده که منجر به سازگاری در سیاست های اقلیمی در بسیاری از شهرهای جهان شده است.
از مزایای سازگاری می توان بهبود بهره وری در کشاورزی، نوآوری، سلامت و رفاه، امنیت غذایی، معیشت، حفاظت از تنوع زیستی و همچنین کاهش خطرات را نام برد. محدودیت های مالی یکی از عوامل مهم تعیین کننده برای سازگاری در تمام دنیا هستند. اما باید توجه داشت که اگرچه اقدام اقلیمی، هزینه هایی را به کشورها تحمیل می کند، اما هزینه عدم اقدام اقلیمی بسیار بالاتر خواهد بود.
تغییرات اقلیمی و افزایش شدید دما باعث شد که سال گذشته دبیر کل سازمان ملل متحد برای اقدام جهانی در مورد گرمای شدید اعلام فراخوان دهد. آنتونیو گوترش طی سخنانی اعلام داشت که زمین برای همه و در همه جا داغ تر و خطرناک تر می شود.
گرمای شدید، اقتصاد را متلاشی و نابرابری‌ها را افزایش می‌دهد
گرمای شدید به طور فزاینده‌ای اقتصادها را متلاشی می کند، نابرابری ها را افزایش می دهد، اهداف توسعه پایدار را تضعیف می سازد و باعث مرگ انسان ها می شود به گونه ای که تقریباً نیم میلیون نفر در سال جان خود را از دست می‌دهند.
سازمان ملل متحد برای مقابله با بحران آب و هوایی علاوه بر ارائه برخی پیشنهادها به افراد جامعه، نظیر صرفه جویی در مصرف انرژی، استفاده از انرژی های سبز و پاک، استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی و استفاده از محصولات قابل بازیافت و نیز سازگار با محیط زیست، آموزش را عامل بسیار مهمی در پرداختن به موضوع تغییرات اقلیمی می داند زیرا آموزش می تواند افراد را تشویق کند که نگرش و رفتار خود را تغییر دهند و همچنین به آنها در تصمیم گیری آگاهانه کمک می کند.
تغییر اقلیم و آموزش تغییر اقلیم یکی از چالش‌های اساسی جهانی هستند. از این رو آموزش تغییر اقلیم باید به طور محکم در برنامه های آموزش ملی گنجانده شود. مفهومی که توسط اهداف توسعه پایدار سازمان ملل متحد - هدف ۴ (آموزش برای توسعه پایدار) و هدف ۱۳ (آموزش برای حفاظت از آب و هوا و سازگاری با آب و هوا) نیز پشتیبانی می شود.
"رییس گروه توسعه هواشناسی کاربردی اداره کل هواشناسی استان یزد"
نظر شما