به گزارش خبرنگار معارف ایرنا سفر قرآنی جمعی از پیشکسوتان، اساتید، قاریان، حافظان، فعالان و مدیران قرآنی با نام کاروان قرآنی جبهه مقاومت به بارگاه دو امام‌زاده در شهرستان کاشان که یکی به نجف ایران و دیگری به کربلای ایران شهرت یافته، باعث شد تا میهمان و میزبان با استشمام بوی گلاب کاشان و شنیدن طنین تلاوت قاریان و پیشکسوتان در این هیاهوی کشتار بی‌گناهان، در غزه و لبنان، به آرامشی برسند و برای پیروزی جبهه مقاومت و شادی روح شهدای مقاومت از سیدحسن نصرالله و یحیی سنوار تا اسماعیل هنیه و حاج قاسم سلیمانی و تمام شهدای مقاومت دست به دعا بردارند و فاتحه‌ای نثار کنند.
کاروان قرآنی جبهه مقاومت با حضور ده‌ها پیشکسوت و فعال قرآنی پنجشنبه گذشته، سوم آبان در آستان محمد هلال بن علی در آران و بیدگل و آستان علی بن محمد باقر(ع) در مشهد اردهال با اجرای برنامه‌هایی روح مقاومت و شهادت را با تلاوت آیات الهی در دل های مردم کاشان که به دارالمومنین معروف است، زنده کردند و درس آزادگی و مقاومت را پای سخنان اساتید و کارشناسان قرآنی مرور کردند.
هلال بن علی بن ابی‌طالب کیست؟
اما هلال بن علی کیست؟ توضیحات تولیت و کارشناسان دینی در این آستان ها بسیاری از پرسش ها را پاسخ داد. مثلا هلال فرزند امیرمومنان حضرت علی(ع) بود. مقداد نمکی رئیس هیات امنای حرم هلال بن علی توضیحاتی در این زمینه داد و گفت که رساله هلالیه هم درباره این امام‌زاده نوشته شده است. وی از مثلث ری، کاشان و قم یاد کرد که در مرکزیت این مثلث در دوره های تاریخی با توجه به حضور سادات و مهاجران اهمیت ویژه ای داشته است.
نمکی با اشاره به جغرافیای سیاسی آن زمان گفت که این سرزمین در آن دوران جزیی از سرزمین عراقی بوده است که به عراق عرب و عجم تقسیم شده است و حضور این بزرگان در فلات مرکزی ایران و در این مثلث دینی را می توان نقشه ای از حضور بزرگان در منطقه جبال ایران و خاستگاه تشیع دانست که خورشید اسلام و تشیع با هم در این جا پذیرفته شده است.
نخستین مهاجر علوی به ایران
وی از محمد هلال بن علی به عنوان نخستین مهاجر علوی به ایران یاد کرد و گریزی هم به کنگره ملی هلال زد که بیش از ۳۰ مقاله برگزیده شد. رئیس هیات امنای حرم هلال بن علی گفت که چگونه این نوه رسول خدا(ص) بعد از واقعه عاشورا به این منطقه آمد و پیام عاشورای حسینی را با حضور خود در این حرم که فاطمی ترین حرم اهل بیت در ایران است، منتقل کرد. چون مادر وی حضرت اُمامه بنت زینب دختر رسول خدا(ص) بود و حضرت زهرا(س) در یک وصیت سیاسی به همسر خود سفارش می کند تا بعد از او با امامه دختر خواهرش ازدواج کند. چون به نظر می رسد امامه قرار است متکفل حسنین و زینبین باشد. امامه در خانه پیامبر بزرگ شده بود و یکی از نزدیکترین شخصیت هایی است که می توانست با حضرت زهرا الفت و محبت داشته باشد.
نمکی همچنین گفت که از طرف دیگر بسیاری از افراد در آن زمان به خاطر منافع سیاسی و اجتماعی علاقه‌مند به ازدواج با امامه بودند و حضرت زهرا با این سفارش باعث شد تا این گوهر خانه نبوت در صدف ولایت امیرمومنان باشد و حضرت علی (ع) نیز قبل از شهادت، امامه را به فردی دیگر می سپارد.
وصف دو امام‌زاده در یک شعر
وی همچنین شعری از شهاب تشکری آرانی که قرآن و نهج‌البلاغه و صحیفه سجادیه را به شعر ترجمه کرده و حادثه کربلا را نیز به نظم درآورده، قرائت کرد که در وصف هلال بن علی و علی بن محمد سروده است:
دو تن از نسل نبی شد مبلغ اسلام؛ به سوی مرکز ایران زده سبقت گام
به قرن اول هجری یکی منادی دین؛ به قرن دوم آن یک سفیر شرق و پیام
یکی فروغ امام یکم، سپهر کمال؛ یکی دگر ولد پنجمین امام همام
محمد بن علی اولین سفیر کریم؛ علی است ابن محمد، یکی دگر ز کرام
اگرچه حاشیه شهر شد مُقام دو تن؛ گرفت حوزه کاشان از این مُقام مَقام
نخست پیک پیام حسین و دوم؛ شهید دشت بلا بود دگر در آن ایام
یکی به نام هلال علی شده معروف؛ دوم به حضرت سلطانعلی به گویش عام
یکی ولایت آران از او شده است عزیز؛ یکی دگر شرف اردهال از اوست به نام
در این دو آینه نقش مدینه می بینیم؛ از این دو بار شمیم نجف رسد به مشام
به نور بارگه امام اردهال و هلال؛ شهاب را دلِ روشن عطا کن ای الله
با این شعر، دل‌های میهمانان به دو حرم گره زده شد؛ حرمی که دل زائران و مجاوران بعد از نماز ظهر با برگزاری جلسه استماع تلاوت، عطرآگین به قرآن شد و آستانی که دل‌های عاشقان وحی و نبوت بعد از نماز مغرب و عشا در مشهد اردهال به کلام الهی روشن شد. این مراسم به همت شورای عالی قرآن و سازمان دارالقرآن الکریم و با استقبال پیشکسوتان و اساتید قرآنی برگزار شد؛ اساتید و فعالانی همچون سیدمحسن موسوی بلده و برادرش سیدحسین، احمد حاجی شریف، حسن ربیعیان و برادرش حسین، حسن رضاییان، مصطفی صدرزاده، علی اکبر ملکشاهی، محمدرضا مسیب زاده، علی فربین، مهدی فروغی، علی قاسم آبادی، محمد انجم شعاع و ابوالفضل خوش منش.
علی اصغر شعاعی، حسین طرقی، حسین فدوی، مجید زکیلو، محسن بادپا، میثم معافی، محمد ضرغام، ابوالفضل قدیانی، مجید عنان پور، علی قلعه‌نویان با برادرش حسین، مصطفی یادگاری و برادرش مرتضی، محمدمهدی شیخ الاسلامی، امیرهوشنگ بخشی، محمدجواد جاوری، حسن حسین زاده، مجید خدایاری و محمدتقی میرزاجانی از دیگر فعالان قرآنی بودند که در این کاروان حضور داشتند و میرزاجانی که به عنوان معاون شورای عالی قرآن در تلاش برای برپایی هرچه بهتر این برنامه بود گفت که برگزاری چنین محافلی موجب ازدیاد محبت و انسجام و اتحاد این جمع مبارک می شود.
نجف ایران و کربلای ایران
وی که برای اولین بار نام نجف ایران و کربلای ایران را شنیده بود و خوشحال از این که در شب جمعه همراه این کاروان قرآنی به کربلای ایران قدم می‌گذارند، گفت: برگزاری چنین برنامه‌هایی در چنین فضایی مثل حرم مطهر هلال بن علی و علی بن محمد باقر باعث نورانیت بیشتر اهالی قرآن می شود و از طرف دیگر با توجه به اتفاقات اخیر در ماه های اخیر در غزه و لبنان، نام این کاروان را برای شهدای جبهه مقاومت قرار دادیم.
میرزاجانی به برنامه مشابه سال گذشته نیز گریزی زد و گفت که مشابه این حرکت در سال ۱۴۰۲ در شهر ساروق و حرم امام زادگان ۷۲ تن و همچنین شهر قم با حضور صد نفر ار اساتید و قاریان انجام شد.
نمونه‌ای از تلاوت همراه با تفسیر
در مراسم کرسی تلاوت در آستان هلال که برای بزرگداشت مقام رزمندگان جبهه مقاومت در سراسر جهان به ویژه غزه و بیروت برگزار شد، رئیس سازمان دارالقرآن الکریم به سخنرانی پرداخت و توضیحی درباره آیات ۱۴۰ تا ۱۴۸سوره آل عمران داد و استاد احمد ابوالقاسمی هم همان آیات را با صدای زیبای همیشگی تلاوت کرد؛ همان روشی که رهبر معظم انقلاب پیش از انقلاب در مسجد کرامت مشهد اجرا می کرد و بارها نیز به جامعه قرآنی و واعظان توصیه کردند که برای فهم کلام الهی چنین کارهایی انجام دهید. حالا ینجا می‌توانید تلاوت زیبای استاد ابوالقاسمی را بشنوید.
حجت الاسلام علی تقی‌زاده رئیس سازمان درالقرآن الکریم با استناد به همین آیات از شکست ترمیم‌ناپذیر رژیم صهیونیستی سخن گفت و شهادت یحیی سنوار را گواهی بر مسیر حق جبهه مقاومت دانست و همچنین تاکید کرد که در امتحان های الهی افراد مجاهد از ترک‌کنندگان صحنه مشخص می‌شوند.
در این برنامه که با تلاوت حسن احمدی زاده آرانی آغاز شد، حجت الاسلام علیرضا فرهنگ امام جمعه آران و بیدگل ضمن خوش‌آمدگویی به میهمانان طی سخنانی کوتاه به نکاتی در وصف قرآن و امام زاده هلال بن علی اشاره کرد و احمدرضا محمدیان به دعاخوانی پرداخت که البته وی هم قاضی دادگستری است و هم قاری حرم هلال بن علی. احمد ابوالقاسمی هم در این برنامه آیات
پس از دعاخوانی محمدیان، حسن حسن‌زاده مجری این برنامه نیز با صدای خود گرمابخش این محفل شد و در پایان برنامه که در آستانه شب جمعه بود سلامی به امام حسین(ع) داد و سپس یکی از خادمان و قاریان این شهر سلامی چوی بوی خوش آشنایی به هلال بن علی تقدیم کرد.
شهری با ۱۰ هزار فعال قرآنی
بزرگسالان و نوجوانانی در این دو محفل نورانی همچون پروانه‌هایی به دور میهمانان می‌گشتند؛ بزرگانی که عمری در آستان این دو امام‌زاده خادمی می‌کنند. محاسن سفیدها و بزرگترها در ابتدای ورود میهمانان با سلام و صلوات پذیرایی کردند و با دود کردن اسفند، خوش‌آمد گفتند و نوجوانانی هم که به دنبال کسب نور از چراغ هدایت قرآن هستند، با چای و شیرینی از اساتید و قاریان و حافظان پذیرایی کردند و جالب است که از جمعیت ۱۰۳ هزار نفری این شهر، بیش از ۱۰ هزار حافظ، قاری و قرآن‌آموز در آران و بیدگل فعالیت دارند و به همین دلیل این شهر را شهر نمونه قرآنی نامیده‌اند.
کاروان قرآنی جبهه مقاومت راهی مشهد اردهال می شود تا بعد از نماز مغرب و عشا کرسی تلاوت را در آستان علی بن محمد برپا کند. حجت الاسلام سیدحسین کاظمی علوی امام جماعت این آستان به بیان ویژگی های فرزند امام باقر(ع) پرداخت و از قالی شویان به عنوان یک مراسم سنتی، تاریخی، مذهبی، اجتماعی و فرهنگی یاد کرد که در سال ۹۲ در یونسکو به ثبت رسید.
علی بن محمد باقر کیست؟
حجت الاسلام کاظمی گفت که دومین جمعه مهر ماه هر سال مراسم قالی‌شویی برگزار می شود. البته شهادت آن حضرت در ۲۷ جمادی الثانی سال ۱۱۶ هجری قمری واقع شده است و طبق وصیتی که کرده بود، بدنش را در قالیچه‌ای قرار دادند و تشییع کردند. قتلگاه این امام زاده نیز در چهار کیلومتری حرمش قرار دارد؛ چرا که سربازان هشام بن عبدالملک ۵۵ سال بعد از واقعه کربلا او را در دامنه کوه با لب تشنه سر از بدنش جدا کرده و او را به شهادت می رسانند.
کاظمی در پاسخ به سوال یکی از قاریان که درباره قالی‌شویان پرسید آیا این قالی همان قالی تاریخی است یا نه، گفت که این قالی به صورت نمادین در مراسم هر سال استفاده می شود.
چهار امام‌زاده واجب التعظیم
این روحانی در پاسخ به خبرنگار ایرنا از علی بن محمد باقر به عنوان اولین امام جمعه و امام جماعت یاد کرد و گفت که چهار امام‌زاده واجب التعظیم در ایران داریم. یکی حضرت معصومه در قم، حضرت عبدالعظیم در شهرری، احمد بن موسی در شیراز و علی بن باقر در اردهال. سپس درباره علت لازم التعظیم بودن این امام زادگان گفت که آیت الله سیدشهاب الدین مرعشی نجفی می فرماید امام زاده ای که امام معصوم درباره آن مکان مقدس روایتی فرموده باشد، لازم التعظیم محسوب می شود.
وی با همین استدلال گفت که حضرت معصومه با روایاتی از چهار امام، حضرت عبدالعظیم نیز از چهار امام، احمد بن موسی با روایاتی از برادرش امام رضا(ع) و برادرش امام جواد(ع) و همچنین علی بن باقر با روایاتی از امیرمومنان(ع) و امام صادق(ع) لازم التعظیم محسوب می شوند.
البته وی به ویژگی های دیگر هم اشاره کرد و گفت که آن حضرت فرزند بلافصل امام پنجم و نایب خاص دو امام یعنی حضرت باقر(ع) و برادرش امام صادق(ع) بوده و همچنین او را یک فقیه و محدث می شناختند که هجرت کرد و به شهادت رسید و همواره ولایت پذیری داشت.
نرم و آهسته بیائید
کاروان قرآنی پس از زیارت فرزند امام باقر(ع) به سراغ یک شاعر رفتند ولی «نرم و آهسته تا مبادا چینی نازک تنهایی او تَرَک بردارد». مزار سهراب سپهری هم در این آستان به خاک سپرده شده و آنان که طبع شعر دارند، با زمزمه کردن اشعاری از این شاعر زنده یاد، یادش را گرامی می دارند.
پیش از آن که اذان مغرب از گلدسته های این آستان پخش شود، شاهد تلاوت قرآن یکی از خادمان آستان علی بن محمد بودیم. شاید کسی به چهره سیدمحمد عابدینی دقت نکرده بود که چگونه از میهمانان این کاروان قرآنی پذیرایی و به آنان چای تعارف می‌کرد ولی قبل از اذان پشت رحل قرآن قرار گرفت تا قرآن قبل از اذان را تلاوت کند. شاید هر قاری خوشخوانی جرات تلاوت در مقابل پیشکسوتان و اساتید قرآنی کشور را نداشته باشد ولی او با طنین صدای پرقدرتش، تلاوتی زیبا ارائه داد؛ هرچند برخی نکات تجویدی یا صوت و لحنی را رعایت نمی‌کرد ولی خلوص این جوان آرانی مانع توجه به نکات تجویدی می‌شد که با کمی تمرین و تلمذ در محضر اساتید می‌تواند تجوید و صوت و لحنش را تکمیل کند و شاید روزی به عنوان یکی از قاریان بین المللی بدرخشد.
فلسفه جلسات استماع قرآن
پس از برگزاری نماز جماعت احمد ابوالقاسمی به عنوان مجری، میکروفون را امتحان کرد و فراتر از یک مجری ظاهر شد. چون هم به موضوع استماع قرآن به عنوان یکی از نکات مهمی اشاره کرد که رهبر انقلاب بارها بر آن تاکید دارند. او گفت: اگر استماع قرآن در یک جامعه به مرور زمان نهادینه شود، مردم آن جامعه کم کم آیات قرآن در ذهنشان جا خواهد گرفت.
ابوالقاسمی به نکته ای جالب اشاره کرد و گفت: شاید الان در ذهن بسیاری از مردم ایران، به اندازه سه جزء از قرآن، دعا ثبت و ضبط شده است. چون در مدرسه، مسجد یا پای تلویزیون دعاهای متدوال را شنیده اند و به همان میزانی که شنیده اند، حفظ شده اند ولی در تلاوت قرآن اینگونه نشد. مثلا بعد از شهادت سردار حاج قاسم سلیمانی آیه «من المومنین رجال صدقوا» بسیار تلاوت شد؛ چه از سوی قاریان و چه در تلویزیون که باعث شد تا بیشتر مردم آن را حفظ و ضبط کنند. هدف کرسی تلاوت هم همین است که مردم به شنیدن قرآن عادت کنند.
شما در کدام سمت تاریخ ایستاده اید؟
ابوالقاسمی گریزی هم جنایت های بی پایان رژیم صهیونیستی زد و گفت: امروز حق و باطل به یک خط مستقیم رسیده اند. رهبر انقلاب خطاب به دانشجویان اروپایی و آمریکایی که به سیاست های دنیای غرب در قبال رژیم کودک کش واکنش نشان دادند، فرمود شما در نقطه صحیح تاریخ ایستاده اید. ما نیز وظیفه تبیین داریم و بیش از همه از جامعه قرآنی انتظار است که خود را برای جهاد تبیین نشان دهند. در واقع هرچقدر ادبیات مومنین و منافقین را بر اساس آیات قرآن تبیین کنیم، جبهه حق و باطل بیشتر و به راحتی مشخص می شود.
وی که با گره کردن مشت خود و سر دادن شعار «مرگ بر اسرائیل» فضای مراسم را حماسی‌تر جلوه داد، اظهار امیدواری کرد که شاهد آخرین روزهایی باشیم که واژه اسرائیل را می شنویم. به همین دلیل وی در ادامه گفت که جلسه قرآن حتما باید خط و ربط داشته باشد و سپس مهمترین دلیل تکرار داستان حضرت موسی در قرآن را شناخت طاغوت زمان دانست و به این حدیث نبوی استناد کرد که من مات و لم یعرف امام زمانه مات میتة الجاهلیه.
این قاری بین المللی و جانباز دوران دفاع مقدس از ملاقات خود با مجروحان لبنانی گفت که آن ها امروز شهادت را جزیی از سبک زندگی خود می دانند و آن را یک امتیاز محسوب می کنند و در واقع از مردم ایران جلو افتاده اند.
ابوالقاسمی از حبیب صداقت دعوت کرد تا در جایگاه قرار گیرد و به تلاوت کلام الهی بپردازد و او نیز اعلام کرد که آیات هفتم تا چهاردهم از سوره محمد(ص) را تلاوت می کند و حاضران با شنیدن نام رسول اکرم(ص) صلوات فرستادند. تلاوت صداقت را اینجا گوش کنید. مجری برنامه همچنین از قاسم مقدمی دیگر قاری خوشخوان کشورمان خواست تا دل‌های زائران و مجاوران آستان علی بن محمد را نورانی کند و او نیز آیات پنجم تا دهم سوره قصص را تلاوت کرد که مربوط به داستان به آب انداختن حضرت موسی (علی نبینا و علیه السلام) است و این تلاوت زیبا را اینجا بشنوید.
به یاد سحرهای ماه رمضان
یکی دیگر از برنامه‌های این کاروان قرآنی دعاخوانی سیدمحمد موسوی قهار بود که حاضران به یاد مناجات‌خوانی های پسر عموی او یعنی مرحوم سیدقاسم موسوی قهار به ویژه در سحرهای ماه مبارک رمضان افتادند. البته اگر کسی با شنیدن نام موسوی قهار به یاد پسر عموی او نمی افتاد، با شنیدن صدای دلنشین و لحن ملکوتی سیدمحمد بدون شک یاد سیدقاسم در دل هایشان زنده می شد. سیدمحمد در این مراسم دعای آمرزش گناهان، معروف به «یا من لایشغله سمع عن سمع» و دعای بعد از هر نماز را خواند و در ادامه دعای سلامتی امام زمان(عج) را زمزمه کرد.
یک قاری روحانی که شنیده بود کاروان قرآنی جبهه مقاومت در آستان های این دو امام‌زاده در کاشان برنامه‌های متنوعی دارد، از فعالیت یک گروه همخوانی به عنوان تنها گروه همخوانی روحانیون در جهان اسلام به نام گروه بصیرت یاد کرد که با حضور پنج روحانی به اجرای همخوانی آیات الهی می پردازند و تاکنون برنامه هایی را در شهرهای مختلف مثل آران و بیدگل، جزیره هرمز و کاشان اجرا کرده‌اند.
آخرین قاری این برنامه نیز تلاوت استاد حمیدرضا احمدی‌وفا بود که مثل همیشه با آن حنجره قوی آیات ششم تا سیزدهم سوره صف را تلاوت کرد؛ همان آیاتی که در وصف مجاهدان راه خدا آمده و آنان را به نصر و پیروزی بشارت می دهد. هنرنمایی این قاری بین المللی را اینجا بشنوید.
حجت الاسلام رضا محمدی شاهرودی از اساتید حوزه که چهره او بیشتر در پاسخ به شبهات و سوالات جوانان در شبکه قرآن دیده می شود و پاسخ های منطقی و قرآنی‌اش از رادیو معارف پخش می‌شود، حُسن ختام این برنامه بود. او به نکاتی درباره مراحل انس با قرآن اشاره کرد و از تفاوت های قرائت، تلاوت و ترتیل سخن گفت و تاکید کرد که تدبر و عمل است که زمینه فهم قرآن را فراهم می‌کند.
این استاد حوزه گفت: نور، یکی از نام های قرآن است و کسی که می خواهد نور را آموزش دهد باید نورانی باشد و با منابع نور یعنی خدا ارتباط داشته باشد. معلم قرآن باید اهل نماز شب باشد و اگر با نماز شب نور گرفت، می تواند به دیگران نور دهد. معلم قرآن باید دائم الوضو باشد. چون وضو هم نور است و لذا نمی توان بدون وضو و نورانیت موفقیتی کسب کند.
وی با اشاره به فضایل قرآن از حدیث به عنوان مفسر و متمم قرآن یاد کرد و گفت: ما بیشترین تفاسیر روایی را داریم درحالی که من فقط دو تفسیر روایی در منابع اهل سنت دیدم؛ یکی جامع البیان طبری و دیگری دُرالمنثور سیوطی. سیوطی می گوید تمام روایات تفسیری اهل سنت از پیامبر اکرم(ص) درحدود ۲۵۰ روایت است درحالی که ما حدود هفت تفسیر روایی بی نظیر داریم. در تفسیر البرهان حدود ۲۳ هزار روایت نقل شده است.
محمدی شاهرودی از تفسیر اهل بیت(ع) در ۱۸ جلد به عنوان یکی از تفاسیر روایی جدید یاد کرد که توسط علیرضا برازش جمع آوری شده و دسترسی آن برای همه علاقه‌مندان در اینترنت وجود دارد.
برنامه کاروان قرآنی جبهه مقاومت به پایان رسید و میهمانان در حالی از آستان علی بن محمد خارج می شدند که رحمت الهی بر سر آنان فرود می‌آمد و یکی از بهترین لحظه ها برای دعا و درخواست از درگاه الهی بود و چه دعایی مهمتر از نابودی رژیم جعلی صهیونیستی و پیروزی جبهه مقاومت که مقدمه‌ای بر ظهور منجی عالم بشریت است.
نظر شما