طلای سرخ سلسله؛ برندی ناشناخته

به گزارش خبرنگار ایرنا، چند روزی است که کار برداشت زعفران از اراضی زرخیز سلسله آغاز شده و اکثر بهره بردارانی که اقدام به کاشت این محصول پرسود کرده اند سخت مشغول عملیات برداشت هستند.

شاید کمتر از ۲ دهه قبل وقتی برای اولین بار کشاورزان اندکی اقدام به کاشت زعفران در اراضی خود کردند هرگز کسی گمان نمی کرد که محصول تولیدی این شهرستان کوچک اما مستعد روزی در بازارهای فروش با محصول تولیدی قائنات خراسان رضوی تولید کننده بلامنازع زعفران کشور رقابت نماید به گونه ای که در آزمایشاتی که کارشناسان آزمایشگاه "آزمای ماد" تهران بر روی محصول تولیدی زعفران "زرین سلسله" با برند "مهدیس" انجام دادند مشخص شد تمامی رنگدانه های آن طبیعی و ممتاز است و به گفته سحر محمودی کارشناس فنی آزمایشگاه، سه رنگدانه اصلی زعفران تمامی حداقل های استاندارد را داشته و مطابق استاندارد ۲۵۹ ملی ایران است.

آب و هوای مناسب و خاک حاصلخیز سلسله باعث شده تا شرایط بسیار مناسبی برای کشت طلای سرخ در این شهرستان فراهم باشد و از آن جا که طی سال های اخیر قوانین وراثت باعث خرد شدن بسیاری از اراضی کشاورزی شده است بهره برداران خرده مالک به کاشت این محصول پرسود در اراضی خرد روی آورده اند.

زعفران کم زحمت اما پرسود

از جمله خصوصیاتی که باعث شده تا کشت زعفران نزد کشاورزان این شهرستان محبوب باشد کم زحمت بودن عملیات های کاشت و داشت آن می باشد چرا که زعفران آنچنان نیازمند آبدهی نمی باشد و در طول مراحل داشت آنچنان زحمتی در بر ندارد.

همچنین زعفران از جمله محصولاتی است که می توان تمامی اعضای خانواده را در برداشت آن مشارکت داد چراکه برداشت گل های آن به تبحر چندانی نیاز ندارد و حتی اعضای کوچک خانواده نیز می توانند بزرگترها را در کار یاری دهند که در نوع خود برای کاهش بیکاری نیز به صورت مقطعی موثر می باشد.

با شروع فصل برداشت می توان به مدت یک ماه از این محصول کسب درآمد کرد به طور مثال نیروی کار می تواند در روز به برداشت گل های زعفران مشغول باشد و شب نیز به همراه خانواده در محیطی آرام به جدا کردن کلاله ها از گل مشغول شود.

به گواه کارشناسان بخش کشاورزی هر بهره بردار زعفران کار با کشت این محصول در یک هکتار از اراضی خود می تواند سالانه سه هزار تا چهار هزار میلیارد ریال درآمد کسب کند که در مقایسه با سایر کشت ها بسیار پرسودتر می باشد.

کشاورزان در تنگنای گرانی نهاده ها

در سال های اخیر با جهش چشمگیر تعداد بهره برداران این محصول در شهرستان سلسله مواجه شده ایم به گونه ای که اکنون طبق آمار ارائه شده توسط جهاد کشاورزی ۴۶۳ بهره بردار در این بخش به فعالیت مشغول هستند و این شهرستان را به یکی از قطب های تولید طلای سرخ در استان تبدیل کرده اند.

سال های اخیر گرانی نهاده های کشاورزی از قبیل کود و سموم و گرانی پیاز زعفران باعث ایجاد تنگناهایی برای کاشت این محصول شده است و مقدار کود و سمومی هم که توسط جهاد کشاورزی میان کشاورزان توزیع می شود جوابگوی حجم مورد نیاز آنها نیست و مجبور به خرید آزاد با قیمت گران هستند اما از آنجاکه کشت زعفران حتی در زمین های کم بازده هم به خوبی جواب می دهد، همچنان رقیبی جدی برای سایر محصولات کشاورزی محسوب می شود.

خلا نبود برندی واحد برای زعفران لرستان

گرچه اقداماتی در خصوص تشکیل تعاونی و شرکت هایی برای برندسازی( ایجاد نام تجاری) این محصول در شهرستان های تولید کننده ای همچون سلسله و کوهدشت اقدام شده و برندهایی را نیز برای محصول تولیدی خود به ثبت رسانده اند اما طلای سرخ لرستان همچنان فاقد نامی واحد برای بازاریابی محصولات خود است که این یکی از چالش های پیش روی محصول تولیدی می باشد.

دلالان با خریداری محصول و خارج کردن از بسته بندی های مرسوم می توانند آن را با نام تجاری استان های دارای برند و نام به فروش برسانند که همین عامل باعث شده است تا محصول باکیفیت و خوش عطر و طعم این شهرستان برای خریداران همچنان ناشناخته باشد.

بنابر اظهار تولیدکنندگان زعفران در سلسله بخش اعظم محصول آنها توسط صادرکنندگان بزرگ خراسان خریداری می شود و براساس اظهارات مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی لرستان بیشترین متقاضیان زعفران تولیدی استان برخی کشورهای عربی، اسپانیا و ترکیه هستند.

تا زمانی که برند واحدی در استان وجود نداشته و لرستان از کارخانه های فرآوری و بسته بندی محروم باشد به دلیل اینکه محصول تولیدی کشاورزان در شرایط مناسب صادراتی خشک نمی شود نمی توان امید چندانی به ارزآوری آن داشت به همین دلیل شرکت هایی که تشکیل شده اند با خریداری محصول کشاورزان سعی کرده اند گام های موثری در این راستا بردارند اما همچنان خلا کارخانجات فرآوری یکی از ضعف های عمده این بخش است.

تشکیل اولین زنجیره ارزش زعفران در سلسله

هرچند خردادماه سال ۹۹ اولین زنجیره ارزش تولید زعفران لرستان در قالب شرکت تعاونی با هدف تثبیت سکونت، جلوگیری از مهاجرت و به فعلیت درآوردن ظرفیت‌های اقتصادی مناطق روستایی در سلسله آغاز به کار کرد اما تا رسیدن به نقطه مطلوب هنوز فاصله بسیار و پیشرفت در این بخش نیازمند کشت مکانیزه و صنعتی شدن این محصول است.

بیش از ۹۰۰ هکتار از اراضی کشاورزی لرستان در حال حاضر زیر کشت زعفران است و حدود یکهزار بهره بردار نیز در این بخش مشغول فعالیت هستند که ۱۳۵ هکتار و ۴۶۳ بهره بردار از این مجموع به تنهایی متعلق به شهرستان سلسله می باشد.

به گفته مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی لرستان میانگین برداشت زعفران در هر هکتار از اراضی این استان چهار کیلوگرم است که در شهرستان سلسله به دلیل آب و هوای مناسب و خاک مستعد در برخی اراضی به بیش از این مقدار نیز می رسد.

پیش بینی برداشت یک تن زعفران در سلسله

مدیر جهاد کشاورزی سلسله با اشاره به شروع فصل برداشت زعفران از اراضی شهرستان افزود: در حال حاضر ۱۳۵ هکتار از اراضی سلسله زیر کشت این محصول است که پیش بینی می شود یک تن زعفران باکیفیت برداشت شود.

روح اله حقی منصوری با اشاره به هفت ساله بودن کشت زعفران عنوان کرد: فرآیند اقتصادی شدن این مزارع به طور معمول از سال های دوم و سوم کاشت سرعت بیشتری می گیرد.

وی با بیان اینکه متوسط عملکرد زعفران در استان چهار کیلوگرم در هر هکتار است بیان کرد: برخی اقدامات موجب شده است تا متوسط عملکرد تولید زعفران در هر هکتار از اراضی شهرستان به هفت کیلوگرم هم برسد.

به گفته حقی منصوری قیمت کنونی هرگرم زعفران سلسله در بازار حدود هزار و ۱۰۰ تا هزار و ۵۰۰ هزار ریال و میانگین هزینه تولید هر کیلوگرم زعفران نیز برای کشاورزان ۲۵۰ میلیون ریال است.

مدیر جهاد کشاورزی سلسله با اشاره به نبود کارخانجات فرآوری به عنوان یکی از ضعف های عمده پیش روی تولید این محصول گفت: ایجاد کارخانه فرآوری نیازمند یک سرمایه گذار قوی می باشد که تاکنون برای شهرستان میسر نشده است اما این ظرفیت وجود دارد تا همکاری مناسبی در این راستا صورت گیرد.

حقی منصوری افزود: زعفران گیاه بسیار مفیدی بوده و دارای مزیت های دارویی است که از فواید آن می توان به کاهش قند خون، کاهش بیماری‌های قلبی، بهبود حافظه در بزرگسالان، بهبود بینایی، کاهش وزن، بهبود روحیه و کاهش افسردگی اشاره کرد.