سدهایی که سد راه توسعه کهگیلویه وبویراحمد شده اند

به گزارش ایرنا، بر اساس آمارهای موجود سالانه ۲۲ هزار تن ماهی در این استان تولید می شود که زمینه فرصت های شغلی پرشماری در شهرستان های بویراحمد و دنا را فراهم کرده اما سهم مناطق گرمسیری کهگیلویه و بویراحمد از این فرصت کم نظیر تولید و اشتغال بسیار اندک است.

طرح‌های پنج هزار تنی پرورش ماهی در سد «چمشیر» و سه هزار تنی سد «مارون» از جمله این برنامه ها برای رونق و توسعه مزارع پرورش ماهیان گرمابی در مناطق گرمسیری و پشت سدهای استان است.

تأمین امنیت غذایی، پیشگیری از صید بی رویه، تولید با کیفیت، اشتغال پایدار، توسعه صادرات غیرنفتی و ارزآوری و استفاده ارزان اقتصادی از آب دریا با آبهای محدود داخلی از مزایای تولید ماهیان به روش پرورش در قفس است.

کاهش هزینه نسبت به پرورش ماهی در استخرهای خاکی یا سیستم های مدار بسته، مدیریت آسانتر و کم هزینه تر، سهولت در مشاهده و بررسی میزان تغذیه ماهی و سلامت آنها، سهولت و اقتصادی بودن درمان علیه انگل ها و بیماری ها از برتری های پرورش ماهی در قفس است.

در روزهای آخر دولت قبل بود که پیشنهاد پرورش سه هزار تن ماهی گرمابی پشت سد مارون و پنج هزار تن پشت سد چمشیر گچساران داده شده است.

متقاضی سرمایه گذاری برای پرورش ماهی در قفس در محدوده پشت سد مارون شرکت زهکش بنای دهدشت با ظرفیت احداث سه هزار تن است.

طبق اعلام مدیر شیلات سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد، موافقت اصولی برای این طرح صادر اما پس از استعلام شرکت آب منطقه ای استان اعلام کرد که مدیریت سد مارون در اختیار آب و برق خوزستان است.

اسحاق رستمی افزود: با وجود پیگیری های انجام شده، شرکت آب و برق خوزستان اجازه فعالیت استان برای اجرای این طرح پرورش ماهی در قفس را نداد.

وی تاکید کرد: قابل توجه است که ۷۰ درصد حوزه دریاچه سد مارون در استان کهگیلویه و بویراحمد است و تنها ۳۰ درصد در استان خوزستان است.

مدیر شیلات سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد ابراز کرد: جای سوال وجود دارد چرا با احداث این طرح سه هزار تنی در محدوده سد مارون مخالفت شد اما از سوی دیگر با طرح سه هزار و ۳۰۰ تنی در استان خوزستان پشت سد مارون موافقت و مجوزات تاسیس را برای آن صادر کرده اند.

رستمی ابراز کرد: سال ۹۴ بود که همین طرح پرورش ماهی در قفس در محدوده سد مارون توسط سرمایه گذار بومی در کهگیلویه و بویراحمد پیشنهاد داده شد اما استان خوزستان موفقت نکرد.

وی بیان کرد: چرا باید مجوز طرح پرورش ماهی پشت قفس در محدوده استحفاظی کهگیلویه و بویراحمد توسط استان خوزستان صادر شود، این مهم جز ناامیدی و سرگردانی سرمایه گذاران و هدررفت سرمایه های استان عاید دیگری نخواهد داشت.

این استان را برخی ها سرزمین سدهای بی ثمر همچون سد مارون، سد تنگ سرخ، سد خرسان نامیده اند زیرا به نظر آن ها از قبل وجود این سدها هیچ منفعتی نصیب استان کهگیلویه و بویراحمد نشده و نخواهد شد و آب استان تاراج می شود.

رودخانه مارون جزو رودخانه‌های جنوب غربی ایران از ظرفیت های مهم استان کهگیلویه و بویراحمد و بخصوص شهرستان کهگیلویه است که با عبور از رشته کوه زاگرس در این استان در پایین دست با اتصال دو رودخانه دائمی چاروسا و موگرمون شهرستان لنده سد بزرگ مارون را طی این سالها به یکی از سدهای مهم در جنوب کشور تبدیل کرده است.

تمام «آورد» این رودخانه از استان کهگیلویه و بویراحمد سرچشمه می گیرد که براساس آنچه که مسئولان آب منطقه ای این استان می گویند معادل ۲ میلیارد مترمکعب در واقع آورد و روان آب را در طول سال در خود جای داده است و رودخانه مارون بیشترین آب را از استان خارج می‌کند.

دشت‌های تشنه در مجاور سد مارون بسیار دردآور است. موضوعی که حجت‌الاسلام و المسلمین علی وحدانی‌فر امام جمعه دهدشت در خصوص آن می گوید: دشت‌های تشنه در مجاورت مارون کویری از درد و رنج شده است.

رودخانه مارون با طول ۴۲۲ کیلومتر یکی از رودخانه های مهم در ۲ استان کهگیلویه و بویراحمد و خوزستان است که از رشته کوه زاگرس در روستای آبریز شهرستان کهگیلویه سرچشمه می گیرد. عبور جاده ملی پاتاوه به دهدشت از کنار این رودخانه پرآب و وجود جاذبه های گردشگری طبیعی و تاریخی ، گردشگران و رهگذران را به وجد می آورد.

رودخانه مارون که در زیر حوضه مارون جراحی در جریان است یکی از رودخانه های مهم جنوب کشور قلمداد می شود.

تمام «آورد» این رودخانه از استان کهگیلویه و بویراحمد سرچشمه می گیرد که معادل یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون متر مکعب در واقع آورد و روان آب را در طول سال در خود جای داده است.

بر روی رودخانه مارون در استان کهگیلویه و بویراحمد تاکنون هیچ گونه، سازه ای احداث و اجرا نشده است و صرفا بهره برداری های سنتی در کنار رودخانه از طریق موتور پمپ های کشاورزی در حد محدود استفاده می شود.

سد مخزنی مارون در دهه۶۰ توسط سازمان آب و برق خوزستان در مرز بین شهرستان کهگیلویه و شهرستان بهبهان احداث شد.مخزن سد قریب یک میلیون و ۱۹۰ میلیون متر مکعب بوده به طور کامل در استان کهگیلویه و بویراحمد قرار دارد.

بدنه و ساخت گاه آن در استان خوزستان است که این سد دارای ظرفیت نیروگاهی است.اراضی مرغوبی را در شهرستان های بهبهان بخشی از رامهرمز و شادگان تامین آب می کند.

شاید نزدیک به ۶۵ هزار هکتار را تامین آب می کند که در اقتصاد استان خوزستان و کشور تاثیر بسزایی دارد.

در نظام تخصیص آب کشور، که به صورت رسمی توسط کمیته تخصیص آب وزارت نیرو و بر اساس اسناد بالادستی و قانون توزیع عادلانه آب در واقع تدوین و تنظیم شده بخشی از آورد رودخانه مارون سهم استان کهگیلویه و بویراحمد است. به صورت کامل تدوین شده و با عدد و رقم و در بازه زمانی کاملا مشخص یعنی در هر ماه سهم برداشت از رودخانه مارون توسط استان های کهگیلویه و بویراحمد و خوزستان بر اساس یک برنامه تقدیم و تایید شده و به استان ها ابلاغ شده است.

در این سهم که حوضه آبریز مارون را لحاظ کرده بیش از ۴۰۰ میلیون متر مکعب در واقع سهم استان کهگیلویه و بویراحمد است.

در این میان بخشی از این تخصیص را از طریق مهار آب یعنی احداث یک سد در بدنه و پیکره رودخانه مارون در استان کهگیلویه و بویراحمد تاکید کرده اند.

مطالعات زمین شناسی هیدرولوژی و هواشناسی و ژئوتکنیک، پدافند غیرعامل، زیست محیطی و باستان شناسی که برای مکان یابی یک سد بر روی رودخانه مارون در استان انجام شده است در طول سال های گذشته مطالعه شد و به خاستگاهی در محدوده آبریز رسید.

قرار است بخشی از سهم کهگیلویه و بویراحمد بین ۱۳۵ تا ۱۸۰ میلیون متر مکعب از سهم بیش از ۴۰۰ میلیون در یک سدی به نام سد آبریز مهار شود یعنی سیلاب های زمستانه اش مهار شود و به مصرف صنعت، شرب و کشاورزی محیط زیست و تولید انرژی برق آبی برسد.

این سد هیچ گونه آثار منفی را در پایین دست نخواهد داشت چون بخشی از مصارف این سد به محیط زیست برمی گردد.

استان کهگیلویه و بویراحمد به واقع در حال حاضر هم آب شرب شهرستان بهبهان، زیدون سردشت و بخش زیادی از روستاهای استان خوزستان را از سد مخزن کوثر تامین می کند.

هم اکنون نیز بیش از ۵۰ میلیون متر مکعب از نیاز های آب شرب شهرستان های بهبهان هندیجان، ماهشهر و مناطق همجوارشان با جمعیتی بالغ بر ۵۰۰ هزار نفر از جمعیت خوزستان را الان خط انتقالش از سد کوثر گچساران در حال احداث است.

بیش از ۲۰ سال است که سالانه بیش از ۸۰ میلیون متر مکعب از تخصیص آب سد کوثر برای بهبود کیفیت سد «آسک» در استان خوزستان و رفع تنش آبی در حوزه هندیجان بدون هیچ گونه نگاه منطقه ای رها سازی می شود.

سد آبریز به واقع سدی خواهد بود برای مهار آن آبی که سهم خود منطقه کهگیلویه است و سهمی را خارج از آن محدوده وجود نخواهد داشت.

به گزارش ایرنا، طبق اعلام مدیر شیلات جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد، ۲۷۵ مزرعه پرورش ماهی قزل آلا و سه مزرعه خاویار در کهگیلویه و بویراحمد وجود دارد. از مجموع ۲۷۵ طرح، ۲۲ طرح غیر فعال است که حدود ۱۷ مورد از آن ها قابلیت احیا دارند.

استان کهگیلویه و بویراحمد معروف به سرزمین رودخانه های خروشان با وجود تولید ۱۰ درصد از روان آب های کشور ،۵۷ رودخانه به طول یکهزار و ۴۰۰ کیلومتر و۱۱ هزار کیلومتر آب راه ،دارای ظرفیت های خوبی در حوزه منابع آبی است و بشار، مارون و زهره از مهمترین رودخانه های استان کهگیلویه و بویراحمد هستند.

این سرزمین با در اختیار داشتن ۱۰ درصد منابع آبی و ۱۱ و نیم میلیارد مترمکعب روان آب زمینه را برای توسعه بخش شیلات به خوبی فراهم کرده طوری که در حال حاضر تولید سالیانه آبزیان در استان به مرز بیش از ۲۳ هزار تن رسیده است.

استان کهگیلویه و بویراحمد سومین پرورش دهنده ماهی در ایران بشمار می رود و به شرط فراهم کردن زمینه‌ های لازم برای توسعه صنعت شیلات به ویژه در مناطق دورافتاده و محروم نرخ بیکاری در اینجا به حداقل می رسد و شاخص‌های توسعه اقتصادی ارتقا می یابد.