پرستاری؛ خیری پرچالش

به گزارش ایرنا، خجسته زاد روز بزرگ پرستار عالم، بانوی کربلا و اسوه صبر، استقامت و پاکی‌ها به نام روز پرستار نامگذاری شده است، به یقین نامگذاری چنین روزی بیانگر جایگاه رفیع این حرفه مقدس است چرا که پرستاری تنها مراقبت از علائم حیاتی بیمار نیست بلکه دمیدن روح زندگی در جسم خسته بیمار نیز است.

پرستاران در اوج سختی‌ها و بحران‌ها، با باور قلبی با ایثار، فداکاری، بیمارداری را عاشقانه و از ژرفای وجود انجام می‌دهند اما خود نیز با چالش هایی روبرو هستند که کامشان را تلخ کرده تا جائیکه به گفته برخی از مسوولان نظام پرستاری سالانه شمار زیادی از آنان با این حرفه خداحافظی کرده یا در سرزمینی دیگر خدمت به جامعه انسانی را پیشه می کنند.

رشادت‌ها و از خود گذشتگی پرستاران در دوران سخت کرونا همواره در اذهان بیماران و مردم باقی خواهد ماند اما برای ایجاد انگیزه و نقش آفرینی بیشتر این قشر در ارتقای سطح سلامت جامعه خود نیز نیازمند حمایت و عزم جدی مسوولان هستند تا بدون دغدغه فکری و آلام روحی و جسمی مراقبت از بیماران را بعنوان حقوق انسانی ارائه دهند.

اقدامات امید بخش دولت چهاردهم

هرچند اقدامات امید بخش دولت چهاردهم که رئیسش نیز خود ازپیشکسوتان بخش درمان است بخصوص اصلاح تعرفه اضافه کاری پرستاری و افزایش حداقل سه برابری دریافتی گامی مهم در تحقق مطالبه چند دهه ای پرستاران است اما در کنار ترمیم دریافتی ها ، جذب پرستاران جدید برای نزدیک شدن به استاندارد های شمار هر تخت بیمارستانی و پرستار نیز از دیگر مطالباتی است که به گفته این قشر نیازمند عزم جدی مسوولان وزارت بهداشت و درمان است.

شماری از پرستاران بوشهری معتقدند: این قشر یکی از ارکان اصلی نظام سلامت است که با رویکرد جامع مراقبت تاثیر قابل توجهی بر اثربخشی سیستم نظام سلامت و نقش مهمی در ارتقای سلامت، پیشگیری از بیماری‌ها، درمان و مراقبت دارند اما خود با چالش هایی از جمله کمبود پرستار، پرداخت اضافه کار، حق مسکن و دیگر مطالبات دست و پنجه نرم می کنند و اقداماتی که تاکنون انجام شده امید بخش اما ناکافی است.

یکی از پرستاران بوشهری در گفت‌وگو با ایرنا می‌گوید، پرستاران بعنوان ارکان نظام سلامت و مراقبان بهداشتی اولیه سبب ایجاد مراقبت موثر و نتایج مثبت سلامت نظیر کاهش هزینه ها و میزان بستری در بیمارستان هستند.

پیامدهای چالش های پرستاران

هدا احمدیان با اشاره به سختی و زیان آور بودن شغل پرستاری یادآور شد: مشکلاتی مانند بالا بودن نوبت کاری، حقوق و مزایای کم، بیمارداری توام با استرس روحی و آسیب های جسمی ناشی از سختی کار در بیمارستان شاغلان این حرفه را زودتر از موعد بازنشستگی رنجور ، پیر و خسته می کند.

وی معتقد است: پرستاران دارای طیف وسیعی از مسئولیت ها از جمله نقش مراقبتی، حمایتی، درمان، هماهنگی، مشاوره، مدیریت و پژوهش هستند و بدلیل این جایگاه باید به فراخور، حمایت های لازم از آنها انجام شود.

احمدیان اضافه کرد: پرستاران بدلیل ارتباط مستقیم با بیمار و شرح وظایف گسترده ، شغلی پراسترس دارند و نباید دغدغه ای به غیر از مراقبت از بیمار داشته باشند برهمین اساس توجه به مسایل معیشتی و رفاهی آنان در وهله نخست کمک به ارتقای سطح سلامت جامعه است.

حمید پرستاری است که به گفته خودش با عشق و علاقه این رشته را انتخاب و با گذشت ۲۵ سال همچنان شغلش را دوست دارد اما از اینکه بعنوان سرپرست خانواده برغم تحمل سختی ها و مرارت های این حرفه در تامین حداقل های زندگی با مشکل روبرو است بر دو راهی ماندن یا لقایش را به بقایش بخشیدن مردد است.

او معتقد است دوران کرونا امتحان عملی پرستاران برای ظهور و بروز علاقه مندی و مسوولیت پذیری این قشر بود جائیکه وجدان کاری و تعهد اخلاقی در قبال بیماران و حتی با از دست دادن جانشان محک خورد .

حمید که از دست دادن یکی از بهترین دوستان دوره دانشجویی و بعد همکاری در مراکز درمانی استان بوشهر را در ایام کرونا تجربه کرده است گفت: در ایام کرونا در حالی برخی از خانواده ها بدلیل ملاحظات بهداشتی از نگهداری و خدمت دهی به دلبندان شان در منزل دریغ می کردند جامعه پرستاری فارغ از جایگاه مسوولیت کاری با عشق خدمت به هم نوع از بیماران کرونایی مراقبت می کردند که در این راه خیلی از همکاران بخش درمان جان خود را نیز از دست دادند.

وی بر این باور است: حقوق و مزایای کم نسبت به حجم کار، استرس ناشی از مراقبت بیمار بد حال، قرار گرفتن در معرض ابتلا به بیماری‌های مسری و افسردگی و دیگر مشکلات روحی بخشی از سختی کار یک پرستار است که مسوولان باید در تصمیم گیری های خود برای احقاق حق آنان مد نظر قرار دهند.

حمید مزارعی با اشاره به اینکه صرف نظر از وضعیت و شرایط پرستاران، باید به مسائل مربوط به حرفه آنها توجه شود گفت: به دلیل این چالش ها و فشار کاری، بسیاری از پرستاران در انجام مسوولیت های پدر یا مادر بودن خود پس از پایان شیفت کاری بدلیل خستگی و فشار ناشی از محیط کار با مشکل روبرو هستند.

وی افزود: در شرایط کنونی به دلیل کمبود پرستار بیشتر آنان مجبور به گرفتن اضافه کار اجباری و شیفت‌های سنگین هستند این در حالی است که میانگین هر ساعت حق اضافه کاری یک پرستار با این همه سختی فقط 300 هزار ریال است رقمی که سرجمع یک ماهش آنقدر ناچیز است که گره ای از مشکلات این قشر باز نمی کند.

کام پرستاران شیرین می شود

این کارشناس پرستاری با اظهار امیدواری نسبت به اعلام خبر مسوولان در خصوص اصلاح تعرفه اضافه کاری پرستاران یادآور شد: قانون مشاغل سخت و زیان‌آور از جمله قوانین حمایتی برای برخی مشاغل از جمله پرستاری است اما تنها پرستاران وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از این مزایا برخوردار می‌شوند و پرستاران شاغل در بخش خصوصی شامل بیمارستان‌ها و کلینیک‌ها، تامین اجتماعی، بیمارستان‌های نیروهای مسلح یا پرسنل فوریت‌های پزشکی ۱۱۵ مشمول این قانون نمی‌شوند.

حمید با بیان اینکه پرداخت اضافه کاری و تعرفه پرستاری مراکز درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی به ترتیب چهار ماه و یکسال تاخیر دارد ادامه داد: همسرم شاغلی یکی از دستگاههای اجرایی است و اضافه کارش با حقوق ماهانه اش پرداخت می شود که این امر قدرت خرید را افزایش و امکان برنامه ریزی برای افراد فراهم می شود.

وی با بیان اینکه با آغاز به کار دولت چهاردهم روند پرداخت مطالبات پرستاران بهبود یافته است یادآور شد: باتوجه به محدودیت های منابع و حجم مطالبات برزمین مانده سالیان طولانی بدون شک جامعه پرستاری انتظار آنی همه مشکلات را ندارند اما قانونمند کردن حل امور خواسته به حق این قشر است.

عضو هیات مدیره نظام پرستاری استان بوشهر در گفت‌وگو با ایرنا گفت: برای خدمت دهی مناسب به بیماران و کاهش مشکلات کمبود نیرو، این استان به ۶۵۰ پرستار جدید نیاز دارد.

نسبتِ پرستار به تخت بیمارستانی استاندارد نیست

"عبدالرسول عباسی " اظهار کرد: باوجود اینکه تعداد تخت‌های بیمارستانی در چند سال گذشته در این استان افزایش یافته اما به همین نسبت پرستار جذب نشده است به گونه‌ای است که هم اینک به ازای هر تخت بیمارستانی ۱.۲ پرستار وجود دارد این درحالی است که براساس استاندارد حداقل باید ۱.۸ نیرو وجود داشته باشد.

وی یادآور شد: هرچند مشکلات معیشتی و اضافه کار از دغدغه های جامعه پرستاری است اما کمبود نیرو سختی کار این قشر را مضاعف کرده است و محرومیت مردم از دریافت خدمات به موقع و متناسب را در پی دارد.

مدیر دفتر پرستاری دانشگاه علوم پزشکی بوشهر افزود: مجوز جذب پرستار نباید محدود به شاغلان این بخش باشد که منجر به تبدیل وضعیت پرستاران شود بلکه وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پرشکی و سایر دستگاههای مرتبط مجوز استخدام نیروی جدید برای رفع کمبود نیازمندی های این بخش را صادر کنند و ظرفیت پذیرش دانشجو در رشته پرستاری در دانشکده های پرستاری و مامایی سراسر کشور برای تامین نیروی انسانی مراکز درمانی افزایش یابد

پرستار پیگیر طرحی کارساز در اقتصاد سلامت

عباسی تصریح کرد: "پرستار پیگیر" یکی از طرح های موفق وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی است که با اجرای آن مبلغ هنگفتی به اقتصاد سلامت و کاهش هزینه های بیماران کمک می کند.

وی ادامه داد: هم اینک طرح پیگیر پرستار در همه ۱۰ بیمارستان دانشگاهی استان بوشهر در حال اجرا است و در بیمارستان های غیر دانشگاهی استان نیز در حال پیگیری و راه اندازی است. .

عضو هیات مدیره نظام پرستاری استان بوشهر گفت: براساس این طرح پس از ترخیص بیمار به مدت یکماه پرستار نحوه مصرف دارو، زمان مراجعه به پزشک، تعویض پانسمان و کشیدن بقیه را از طریق تماس تلفنی به خانواده وی یادآوری می کند که این امر افزون بر رضایت مندی بیماران باعث کاهش مراجعه های غیر ضرور به مراکز درمانی نیز می شود.

وی افزود: این طرح در مرحله نخست برای بیماران قطع عضو، سکته‌های قلبی و مغزی و دیابت اجرا شد اما در حال حاضر ۱۱ گروه بیماری را شامل شده است..

عباسی ارتقای سطح سواد سلامت مردم را ضروری دانست و اضافه کرد: آخرین ویرایش دستورالعمل تعرفه پرستاری در شهریورماه ابلاغ‌ شده و هماهنگی‌های لازم با مدیران پرستاری بیمارستان‌ها مسئولین سیستم اطلاعات بیمارستان( HIS ) و فن آوری اطلاعات( IT ) بیمارستان‌ها ودانشگاه جهت اجرای هرچه بهتر کارانه تعرفه پرستاری انجام‌ شده است و درحال حاضر منتظر اعلام و ابلاغ دستور العمل باز توزیع تعرفه پرستاری درسال ۱۴۰۳ هستیم.

وی یادآور شد: تعرفه پرستاری همکاران شاغل در مراکز دانشگاهی تا آبان ۱۴۰۲ پرداخت شده و اسناد تعرفه آذرماه ۱۴۰۲ با توجه به تامین اعتبار در حال پرداخت است .

عباسی ادامه داد: اضافه کار همکاران پرستار نیز در خرداد سال ۱۴۰۳ پرداخت و در حال رایزنی و تامین اعتبار لازم برای پرداخت اضافه کار باقیمانده در ماه‌های اخیر هستیم.

وی بیان کرد: با توجه به اینکه قانون تعرفه پرستاری نوپاست و نیاز به بازخوردهای محیطی و نظر کارشناسان مربوطه در حوزه اقتصاد سلامت جهت اصلاحات مورد نیاز دارد، ایرادات دستورالعمل مربوطه به‌ مرور زمان مرتفع و باعث ایجاد رضایت‌مندی در پرداخت‌های پرسنلی می‌شود.

رئیس هیات مدیره نظام پرستاری شهرستان بوشهر نیز در گفت‌وگو با ایرنا گفت: ضمن احترام به جایگاه دیگر مشاغل اما بدلیل اینکه پرستار ارتباط مستقیم با بیمار دارد و هر روز شاهد مرگ و میر هست از نظر عاطفی ، روحی ، روانی و جسمی آلام زیادی بر افراد شاغل در این حرفه وارد می شود.

"شهلا جهانگیری " با ۲۳ سال سابقه خدمت در لباس پرستاری افزود: پرستاران شرایط سختی در دوران اپیدمی کرونا پشت سر گذاشتند و بجاست که مسوولان برای پاسخ گویی به مطالبات این قشر بیشتر تلاش کنند.

وی یادآور شد: پرستاران توقعی از مسوولان ندارند فقط حقشان را مطالبه می کنند و اما بدیهی ترین آنها که اضافه کاری است از ابتدای امسال تاکنون پرداخت نشده است.

کمبود شدید پرستار

کهانگیری اضافه کرد: کمبود پرستار به گونه‌ای است که برخی از بخش ها که از نظر استاندارد حداقل باید چند پرستار حضور داشته باشد به ناچار با یک پرستار نگهداری می شود.

وی گفت: انتظار به روز رسانی رفع مشکلات را در کوتاه مدت نداریم اما انتظار است با اطلاع رسانی فاصله مشکلات با رفع آنها کم تا انگیزه خدمت رسانی پرستاران افزون شود.

رئیس هیات مدیره نظام پرستاری استان بوشهر ادامه داد: با وجود سختی و زیان آور بودن شغل پرستاری اما هیچگونه خدمات رفاهی مرسوم برای کارکنان سایر دستگاههای اجرایی به این قشر ارائه نمی شود.

خبر خوش برای پرستاران

عضو شورای عالی نظام پرستاری کشور گفت:دستور العمل افزایش حداقل سه برابری دریافتی ساعت اضافه کار پرستاران بزودی ابلاغ خواهد شد.

رضا عباسپور روز پنجشنبه همزمان با میلاد خجسته حضرت زینب (س) و روز پرستار در گفت وگو با ایرنا در بوشهر افزود: با تغییر فرمول محاسبه اضافه کار پرستاران بزودی جهش خوبی در دریافتی پرستاران اتفاق می افتد.

وی یادآور شد: هم اینک میانگین هر ساعت اضافه کاری پرستاران ۳۰۰ هزار ریال است که در فرمول جدید این رقم به ۸۵۰ هزار ریال افزایش خواهد یافت.

افزایش سه برابری حق اضافه کاری

عضو شورای عالی نظام پرستاری کشور تصریح کرد: براساس فرمول جدید محاسبه اضافه کار پرستاران حداقل ۸۰۰ و حداکثر یک میلیون و ۱۵۰هزار ریال بابت هر ساعت اضافه کار به پرستاران پرداخت می شود.

عباسپور ادامه داد: نگاه مثبت و سیاست حمایتی دولت به جامعه پرستاری باعث شده تا اعتبار مورد نیاز اضافه کار پرستاران از محل خزانه تامین شود و مشکل قبلی دانشگاههای که از محل درآمدهای و بودجه دانشگاه بود برطرف شده است.

عضو شورای عالی نظام پرستاری یادآور شد: اجابت درخواست این شورا در خصوص تغییر فرمول محاسبه اضافه کاری پرستاران توسط دولت کام این قشر را شیرین خواهد کرد.

مطالبات 30 ساله پرستاران

وی گفت: مشکلات جامعه پرستاری مطالبه انباشته حداقل ۳۰ ساله است که باقی مانده و باتوجه به محدودیت ها و تحریم ها بدون شک دولت به شکل آنی نمی تواند چالش های فراروی پرستاران را حل کند برهمین اساس باید گام به گام احقاق حق این قشر انجام شود.

عضو شورای عالی نظام پرستاری کشور افزود: اهتمام رئیس جمهوری و وزیر بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی به حل مشکلات و مطالبات پرستاران چشم انداز خوبی را نوید می دهد.

عباسپور یادآور شد: پایین بودن حق اضافه کاری باعث شده است که شماری زیادی از پرستاران شغل دوم یا ساعت غیرموظفی خود را در بخش خصوصی کار کنند که ادامه این روند مطلوب نیست.

وی گفت: سالانه ۲هزار و ۲۰۰ پرستار بخاطر مشکلات حقوق مهاجرت یا ترک کار می کنند که مشکل بزرگی برای سلامت جامعه و کادر درمان است.

نیاز سیستم بهداشتی درمانی کشور به ۱۰۰هزار پرستار

عباسپور اضافه کرد: هم اینک ۲۷۰ هزار پرستار در مراکز درمانی مشغول بکار هستند که برای رسیدن به استاندارد های این حرفه ۱۰۰ هزار پرستار کم است.