خدمات اکوسیستمی «منطقه حفاظت شده قالیکوه» لرستان مورد پایش قرار می‌گیرد

به گزارش روز یکشنبه ایرنا از روابط عمومی سازمان حفاظت محیط زیست، الناز کیوانی اظهارداشت: رویکرد سازمان حفاظت محیط زیست در دولت معطوف به حفظ ارزش‌های خدمات چندگانه اکوسیستمی است که به واسطه افزایش جمعیت و توسعه نامتوازن، به طور فزاینده ای در معرض تهدید قرار گرفته اند. در چنین شرایطی حفاظت مشارکتی سنگ بنای ایجاد یک نظام مدیریتی موفق برای مناطق با ارزش بالای حفاظتی محسوب می شود.

وی افزود: مناطق حفاظت شده پتانسیل زیادی در تولید ارزش های وابسته به خدمات اکوسیستمی نظیر تولید آب، ترسیب کربن، کیفیت زیستگاه، گیاهان دارویی و همچنین تولید ارزش های غیر مستقیم مانند تولید آب برای مصارف خانگی و کشاورزی و تولید برق و... دارند که مدیریت صحیح ارتباط میان این ارزش ها و ذی نفعان اعم از جوامع محلی یا بخش اقتصادی، سبب ایجاد و توسعه مشاغل سبز و رشد اقتصادی پایدار در منطقه می شود.

وی با اشاره به اجرای طرح ارزشگذاری خدمات اکوسیستمی استان لرستان و نتایج حاصل از آن مبنی بر غنای منطقه حفاظت شده قالیکوه از حیث عرضه خدمات چندگانه اکوسیستمی با ارزش بالای اقتصادی، از پیشبرد طرح تکمیلی با عنوان امکان‌سنجی اجرای برنامه پرداخت برای خدمات اکوسیستم (PES)، در راستای ایجاد معیشت پایدار در منطقه حفاظت شده قالیکوه استان لرستان، از سال ۱۴۰۲، خبر داد.

کیوانی ارزیابی ارزش های خدمات اکوسیستمی منطقه حفاظت شده قالیکوه در استان لرستان، با رویکرد شناسایی ذی نفعان و از طریق ابزار ارزیابی منافع مناطق حفاظت شده را در راستای تحقق شعار سال "جهش تولید با مشارکت مردم" و "مردمی سازی اقتصاد" حایز اهمیت دانست.

وی دستیابی به یک درک مشترک از ارزش ها و منافع خدمات اکوسیستمی در میان ذی نفعان و مدیران، ایجاد بستر همکاری و مشارکت چند جانبه در جهت بهبود فرایندهای مدیریتی و به کارگیری سازوکارهای مناسب سرمایه گذاری از طریق به کارگیری ابزار ارزیابی منافع و ارزش های مناطق حفاظت شده را از اهداف طرح مذکور برشمرد.

کیوانی در تشریح کاربرد ابراز ارزیابی منافع مناطق حفاظت شده، ادامه داد: طی چندین گام ابتدا ارزش های منطقه مورد نظر و ذی نفعان آن ارزش ها شناسایی می شوند سپس الگوی مناسب جریان میان ارزش ها و ذی نفعان به نحوی ترسیم می شود که بهره برداری ذی نفعان و اهداف حفاظتی به طور همزمان مورد توجه قرار گیرند.

مدیر دفتر اقتصاد و فناوری سازمان حفاظت محیط زیست اذعان داشت: این ابزار با تهیه فهرست ارزش های منطقه حفاظت شده، تحلیل ذی نفعان، سنجش جریان منافع در میان ذینفعان مختلف و تمرکز بر فعالیت های اقتصادی سازگار با اهداف حفاظت، به ایجاد توازن و ارتباط منطقی میان مناطق حفاظت شده، جوامع محلی، بخش اقتصادی (کسب و کار) و در نهایت استفاده پایدار از منابع و حفاظت موثر از آن کمک می کند.

کیوانی گفت: شناسایی و طراحی کسب و کار و فعالیت های اقتصادی بالقوه ای که می توانند در اقتصاد آینده منطقه نقش داشته باشند، در چارچوب PA-BAT+ و از طریق شناسایی محصولات، خدمات، مصرف کنندگان، زمینه رقابت و مزیت های نسبی مرتبط با منافع شناسایی شده، امکان پذیر است.

مدیر دفتر اقتصاد و فناوری سازمان حفاظت محیط زیست اصلاح و بازنگری برنامه مدیریت سالانه منطقه بر اساس نتایج حاصل از ارزیابی ارزش‌های منطقه حفاظت شده را از کارکردهای این طرح دانست و افزود: میزان پایداری، با در نظر گرفتن نحوه و میزان بهره برداری ذی نفعان از ارزش ها و مطابقت آن با اهداف مدیریت منطقه قابل احصا خواهد بود و در صورت لزوم، برنامه ریزی برای تغییر رفتار ذی نفعانی که با استراتژی های حفاظت همسو نیستند در دستور کار قرار می گیرد.

کیوانی افزود: مناطق حفاظت شده با ارزش بالای خدمات اکوسیستمی به صورت موردی در کشورهای چون آمریکا، ترکیه، کلمبیا، کرواسی و...، توسط این ابزار مورد ارزیابی قرار گرفته اند به طوری که پایدارترین حالت میان منافع و ارزش های منطقه حفاظت شده، ذی نفعان محلی و فعالیت های اقتصادی، مبنای حفاظت منطقه قرار گرفته است.

به گزارش روابط عمومی سازمان حفاظت محیط زیست، ابزار PA-BAT توسط صندوق جهانی طبیعت (WWF) و اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) توسعه یافته است و بر جمع‌آوری و پایش دیدگاه‌های ذینفعان محلی از ارزش‌ها و منافع مناطق تحت حفاظت و جریان این منافع به ذینفعان تاکید دارد. راهنمای بکارگیری این ابزار در مناطق تحت حفاظت به زبان فارسی ترجمه و به منظور استفاده علاقمندان منتشر خواهد شد.