دستاورد دانشمندان ایرانی؛ انقلابی در ترمیم آسیب‌های استخوانی جمجمه

به گزارش گروه علمی ایرنا، روش درمانی جدیدی که حاصل همکاری مراکز علمی داخلی و خارجی نظیر دانشگاه شهید بهشتی، انستیتو پاستور ایران، دانشگاه پزشکی ونژو چین، دانشگاه یوانزی تایوان، دانشگاه ساوینتای هند و دانشگاه ایستینیه ترکیه با راهبری دکتر حسین شاهسوارانی و دکتر مهدی جهانفر انجام شده، راهکاری پیشرفته و نوآورانه برای ترمیم آسیب‌های استخوانی حساس جمجمه و صورت ارائه داده است.

با توجه به روند فزاینده آسیب های مختلف در زندگی جدید، ترمیم نقایص استخوانی به‌ویژه در نواحی حساس مانند جمجمه، فک و صورت، همواره یکی از چالش‌های بزرگ در پزشکی بازساختی به شمار می‌رود و گروه‌های تحقیقاتی مختلف در سراسر جهان برای ارائه راهکارهای درمانی مؤثرتر تلاش می کنند.

در این میان، استفاده از سلول‌های بنیادی و نانو فناوری‌ به عنوان دو راهبرد کلیدی، در سال‌های اخیر توجه ویژه‌ای را به خود جلب کرده است. روش درمانی جدید ارائه شده در پژوهش یاد شده، مبتنی بر کشت سلول‌های بنیادی روی داربستی سلولزی طبیعی است که همراه با نانوذرات سیلیکا و ماده موثره پروآنتوسیانیدین (ترکیبی طبیعی استخراج‌شده از هسته انگور) پوشش دهی شده است.

این داربست نه‌تنها به سلول‌های بنیادی کمک می‌کند تا به سلول‌های استخوانی تمایز یابند، بلکه رشد و تکثیر آن‌ها را بدون نیاز به آنتی‌بیوتیک‌ها حمایت می‌کند.

آزمایش‌های پیش‌بالینی نشان داده است این داربست، با تقویت فعالیت آنزیمی آلکالین فسفاتاز، معدنی شدن ماتریکس استخوانی و تولید کلاژن، بازسازی سریع‌تر و مؤثرتر بافت استخوانی را تسهیل می‌کند. علاوه بر این، خاصیت ضدباکتریایی این داربست در برابر باکتری‌های گرم مثبت و گرم منفی، خطر عفونت‌های پس از جراحی را کاهش می‌دهد.

بر اساس اعلام مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران وابسته به جهاد دانشگاهی، آزمایش‌های پیش بالینی نشان دادند داربست سلولی توسعه‌یافته، علاوه بر تسریع بازسازی بافت استخوانی، در تشکیل مجدد عروق، کاهش التهاب و بازسازی اپیتلیال نیز عملکرد چشمگیری داشته است. این ویژگی‌ها، این فناوری را به راه‌حلی جامع و موثر برای ترمیم آسیب‌های استخوانی تبدیل کرده است.

این روش درمانی نوین، با الهام از طبیعت و بکارگیری فناوری‌های پیشرفته نانو و سلول‌های بنیادی، نه‌تنها تحولی در درمان آسیب‌های استخوانی محسوب می‌شود، بلکه توانمندی‌های علمی کشور را در سطح جهانی به‌رغم محدودیت‌ها و تحریم‌های متعدد به نمایش گذاشته است.

انتظار می رود پس از تکمیل مراحل کلینیکی پیش رو، این فناوری در آینده‌ای نزدیک به طور گسترده در درمان آسیب‌های جمجمه و صورت استفاده شود. این پژوهش ارزشمند در مجله معتبر بین‌المللی Emergent Materials منتشر شده و دسترسی به آن از طریق پیوند https://link.springer.com/article/۱۰.۱۰۰۷/s۴۲۲۴۷-۰۲۴-۰۰۹۰۹-۵ امکان‌پذیر است.