۱۶ آذر در تقویم ایران اسلامی، روزی برای گرامیداشت فداکاری دانشجویان آگاهی است که در سال ۱۳۳۲ و در برابر مخالفت با سفر ریچارد نیکسون، معاون رئیس‌جمهور وقت آمریکا به ایران و ازسرگیری روابط با انگلیس مقاومت کردند و سه نفر از دانشجویان دانشکده فنی دانشگاه تهران به نام احمد قندچی، آذر (مهدی) شریعت‌رضوی و مصطفی بزرگ‌نیا در این راه شهید شدند. دانشجویان پس از آن، هر سال این روز را با گردهم‌آیی‌هایی گرامی می داشتند و ۱۶ آذرماه به معیار خوبی برای بیداری دانشجویان در برابر نظام سلطه تبدیل شد.
علی حسین رضایان استاد دانشکده‌مهندسی علوم‌زیستی دانشکدگان‌علوم و فناوری‌های میان رشته‌ای دانشگاه‌تهران، مسئولیت ریاست دانشکده‌های مهندسی علوم‌زیستی و علوم و فنون‌نوین دانشگاه تهران را در کارنامه فعالیت‌های اجرایی خود دارد و اخیرا به عنوان معاون سرپرست و رئیس سازمان‌خدمات‌دانشجویی دانشگاه تهران منصوب شده است.
رضایان در آستانه روز دانشجو در گفت‌وگو با خبرنگار گروه علمی ایرنا مسئولیت‌پذیری اجتماعی را در تکیه بر ارزش و اصولی که یک فرد یا یک سازمان نسبت به جامعه و محیط زیست خود احساس می‌کند، تعریف کرد و گفت: دانشگاه‌ها با تغییر نسل‌ها به سیر خود تداوم بخشیده اند. همانگونه که رویکرد نسل اول آموزش‌محور و نسل دوم پژوهش‌محور بود. نسل سوم با رویکرد جامعه‌محور موضوعات جامعه را بیش از پیش مدنظر قرار داد. دانشجویان نسل اول تا چهارم بر موضوعاتی؛ مانند کارآفرینی، تاثیر گذاری اجتماع و توجه به دغدغه‌ها ذیل مسائل اصلی جامعه در موضوعات دانشگاه‌ها اعم از اعضای هیات علمی و دانشجویان تاکید دارد.
وی معتقد است اکنون دانشجویان نمی‌توانند نسبت به آنچه در جامعه می‌گذرد، یا در محیط‌زیست رخ می‌دهد بی‌تفاوت باشند و نه‌تنها بی‌تفاوت نیستند؛ بلکه در برابر چالش‌ها و مسائل اصلی جامعه متعهد هستند و تلاش می‌کنند با راهکارهای علمی و نوآورانه چالش را کمتر کنند.
لزوم مهیاسازی شرایط برای مشارکت دانشجویان
رئیس سازمان‌خدمات‌دانشجویی دانشگاه‌تهران به مولفه مهم برای کاهش چالش‌ها به دست دانشجویان اشاره کرد و گفت: دانشگاه باید شرایط را برای مشارکت دانشجویان در تصمیم سازی‌ها و تصمیم‌گیری‌ها فراهم کند. مشارکت دانشجویان در بحث‌های تصمیم‌سازی و تاثیرگذاری باعث شکوفا شدن استعدادهای بالقوه دانشجویان می‌شود.
از نگاه رضایان تاثیرگذاری دانشجویان سه مقوله دارد که قانونمداری مقوله نخست است و دانشجو باید در دانشگاه و آموزش عالی احترام به قانون و اجرای آن و مطالبه گری را فرا بگیرد و نظارت به قانون در کارگزاران و مدیران دانشگاه در اولویت اصلی دانشجویان قرار بگیرد؛ زیرا دانشجو نماد اجرای قانون و احترام به آن در کشور است.
وی دومین مقوله را محیط‌زیست انسان‌ها عنوان کرد که این روزها به خاطر توسعه بی‌رویه صنایع برای کسب درآمد و رتبه بهتر در اقتصاد جهانی باعث آلودگی‌های زیست محیطی و به چالش کشیده‌شدن محیط‌زیست آنها شده و دانشجویان با حضور در نهادها و تحقیق‌های علمی تمام عواملی که محیط زیست انسان‌ها را به چالش می‌کشد مبارزه کند.
رئیس سازمان خدمات دانشجویی دانشگاه تهران سومین مقوله را مسائل بین‌المللی و رویدادهای جهانی دانست و افزود: برخی کشورها با عناوین ظاهریِ جذاب مانند حقوق بشر و دموکراسی باعث از بین رفتن حقوق کشورهای ضعیف شدند. این موضوع از دیر باز مدنظر جنبش‌های دانشجویی بود و هست. بنابراین مبارزه با استعمار و استبداد و موضوعات امپریالیستی باید در سرلوحه فعالیت‌های تشکل‌های دانشجویی قرار بگیرد تا هم در مسائل داخلی و هم خارجی نقش مفیدتری ایفا کنند.
رضایان اصل و اساس خواسته و مطالبات دانشجویان را عدالت‌خواهی و آرمان‌طلبی و مبارزه با استکبار و استبداد و استعمار و موضوعات امپریالیستی بیان کرد و گفت: از همان سال ۳۲ دانشجویان روحیه ضد استکباری و استبدادی و عدالت‌طلبی داشتند. این مطالبات امروز هم نه‌تنها کمرنگ نشده بلکه رسالت دانشجو بیشتر شده است. روز دانشجو و ۱۶ آذر اکنون با درنظر گرفتن موضوعات محوری باید مظهر حس وطن‌دوستی، استقلال و آزادی باشد و رهایی از استبداد و استعمار در سطح بین‌المللی باید در صدر خواسته‌ها و مطالبات دانشجویان قرار بگیرد.
رسالت دانشجویان تفاوت نکرده است
استاد دانشگاه تهران معتقد است رسالت دانشجویان با گذشت زمان تغییر نکرده بلکه ظاهر مسائل متفاوت شده است. با توجه به مطالبات و مطالعاتی که دانشجویان دارند، این مسائل را تشخیص می‌دهند. اکنون همان مسیری که از سال۳۲ شروع شده ادامه دارد؛ ممکن است برخی موضوعاتی در گذشته مطرح بوده اما امروز با اهمیت و اولویت‌بخشی مباحثی دیگر نظیر آزادی‌های مدنی، اجرای قوانین، مبارزه با فساد، معیشت جامعه و قشرآسیب پذیر جامعه در زُمره مطالبات دانشجویان قرار گیرد.
رئیس سازمان خدمات دانشجویی دانشگاه تهران درباره اهمیت این روز و با اشاره به اهداف والای شهدای سال ۳۲ گفت: دانشگاه تهران به عنوان نماد آموزش عالی‌کشور در نَه به استبداد و استکبار و مبارزه برای عدالت طلبی، چنین حرکتی را از دانشکده فنی تهران آغاز کرد و برابر زیاده خواهان بیگانگان ایستاد. این روز باید محترم شمرده شود و تمام دانشجویان روی این موضوعات تمرکز کنند، ضمن اینکه باید تلاش کنیم در دام روزمره‌گی و حاشیه‌ای نیفتیم.
رضایان همچنین نخستین گام برای توسعه کشور را پذیرش تنوع و تفاوت‌های فرهنگی و قومی و قبیله‌ای و مذهبی عنوان و آن را یک فرصت دانست که باید از آن استفاده کرد و گفت: تفاوت‌های فرهنگی باعث رشد کشور می‌شود و هر کدام از این تفاوت‌ها مزیت و نقاط قوتی دارند که باید زمینه را برای ظهور و بروز آنها فراهم و از این تفاوت‌ها برای انسجام و اتحاد کشور استفاده کرد.
آزادی اندیشه با سلیقه‌های محدود امکان‌پذیر نیست
وی در عین حال تصریح کرد: البته باید بدون دغدغه و نگرانی از عواقب تفاوت‌ها زمینه را برای شنیدن خواسته‌ها و مطالبات آنها فراهم کنیم، تا آزادانه خواسته‌های خود را مطرح و همه ذیل چتر ایران آزادانه فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی و فرهنگی را دنبال کنند.
رضایان به اهمیت کرسی های آزاداندیشی پرداخت و گفت: رهبرمعظم انقلاب این مهم را چند سال گذشته مطرح کردند؛ کرسی‌های آزاداندیشی در واقع نیاز جامعه امروز است ولی مظلوم واقع شده و به خوبی به آن پرداخته نشده است. کرسی‌های آزاداندیشی زمینه‌ای برای تقویت تفکر انتقادی است. وقتی شرایط برای تفکر انتقادی فراهم می‌شود، خلافیت و نوآوری در آن موضوع رقم می‌خورد و اگر قرار باشد هر موضوعی بررسی شود بهترین جایگاه برای آن دانشگاه است.
وی افزود: ما فقط نباید احساس آزادی و امنیت را حین صحبت تامین کنیم؛ بلکه آزادی بعد از بیان اندیشه و نظر هم باید فراهم شود. افراد را نباید به خاطر طرح موضوعاتی که در چارچوب و قانون یک کشور مطرح می‌شود، مورد مواخذه قرار دهیم. اگر می‌خواهیم چنین موضوع مهمی یعنی کرسی‌های آزاداندیشسی را که بارها از سوی رهبری بر آن تاکید شده، محقق کنیم و قبل از اینکه چنین موضوعی در دانشگاه‌ها با چالش روبرو شود، ابتدا ظرفیت‌ها در تک تک مسئولان و کارگزاران نهادینه شود و بپدیزیم آزادی اندیشه و بیان با نگاه‌ها و سلیقه‌های محدود امکان پذیر نیست.
رئیس سازمان خدمات‌دانشجویی دانشگاه تهران اظهار امیدواری کرد در دانشگاه‌ها به ویژه دانشگاه‌های بزرگ کشور زمینه برای بروز و ظهور و تضارب آرا و تقویت روحیه گفت‌وگو فراهم شود در صورت برگزاری کرسی‌های موفقیت‌آمیز بسیاری از چالش‌ها رفع خواهد شد.
نظر شما