به گزارش خبرنگار ایرنا، کامبیز بازرگان روز یکشنبه در همایش روز جهانی مراقبت از خاک که در سالن جهاد کشاورزی قزوین برگزار شد، اظهار کرد: ۱۸ میلیون هکتار در چرخه تولید کشاورزی وجود دارد که براساس پیش‌بینی ها روز به روز سرانه استفاده از خاک در بخش کشاورزی کاهش می یابد در حالی که سیر بهره وری و بهرمندی ما از منابع خاکی به صورت کاهشی ارزیابی می شود.
وی افزود: مهمترین دلایل این موضوع مربوط به تغییر کاربری اراضی، کاهش مواد آلی خاک، کاهش تنوع زیستی و ورود آلایندگی ها به خاک بوده که علاوه بر کاهش سطح کیفی، بهره وری خاک را نیز نابود و از دسترس خارج کرده است.
بازرگان تصریح کرد: با توجه به ارزیابی های صورت گرفته، محدوده شهرهای ایران یک میلیون هکتار است و مساحت حریم شهرها که بیشتر اراضی کشاورزی بوده نیز چهار میلیون هکتار را در بر می گیرد.
به گفته این مسوول، از ۱۸ میلیون هکتار اراضی زیر کشت محصولات کشاورزی تنها ۱.۲ میلیون هکتار اراضی درجه یک، چهار میلیون هکتار زمین درجه ۲ است و مابقی جزو اراضی کشاورزی درجه سه تا پنج محسوب می شود که عمدتا تولید محصولات کشاورزی نیز در آنها صورت می گیرد، در حالی که در قانون هفتم توسعه تغییر کاربری این اراضی مجاز شمرده شده و این زنگ خطری برای تامین امنیت پایدار غذایی کشور محسوب می شود.
وی یادآور شد: براساس قانون هفتم توسعه، وزارت راه و شهرسازی مکلف شده تا ۲ دهم درصد به بافت شهرها و روستاهای کشور اضافه کند، این به معنی نابودی ۳۳۰ هزار هکتار از اراضی کشاوری است، در حالی که روستاهای ایران روز به روز خالی از سکنه می شود، طرح گسترش بافت روستایی به واسطه تغییر کاربری اراضی داده می شود و حال جای سوال است که آیا روستاهای ما با کمبود مسکن روبرو هستند؟
بازرگان ادامه داد: تا سال ۱۳۵۰ تنها ۴۷ هزار چاه آب در کشور وجود داشت، در حالی که این میزان در سال ۹۰ به بیش از ۸۸۰ هزار حلقه چاه افزایش یافته، به عبارتی در هر ۱.۹ کیلومتر یک چاه آب در ایران وجود دارد که همین موضوع علت اصلی فرونشست در کشور است.
این مسوول تصریح کرد: توسعه پایدار در هر زمینه ای سه شاخصه حفظ محیط زیست و منابع طبیعی و ملاحظات اقتصادی را در بر می گیرد، به عبارت دیگر در هر طرحی که یکی از این شاخص ها را نقض کند توسعه پایدار محقق نشده است.
وی افزود: ما با تمام شعارهایی که در حوزه توسعه پایدار می دهیم هنوز به این مقوله، با در نظر گرفتن همه ابعاد آن وارد نشده ایم و در طرح هایمان نیز توسعه پایدار را لحاظ نمی کنیم.
بازرگان ادامه داد: برای اینکه یک سانتی متر خاک تولید شود بیش از ۳۰۰ سال طول می کشد، بنابراین خاک جزو منابع تجدید ناپذیر و یا دیر تجدید پذیر بوده که غفلت از آن تبعات جبران ناپذیری در تمام حوزه ها، به ویژه تامین امنیت غذایی دارد.
رییس انجمن علوم خاک ایران خاطرنشان کرد: وقت آن رسیده که در تدوین طرح ها و برنامه هایمان براساس داده ها و اطلاعات موجود تصمیم گیری، اقدام و به پایداری منابع موجود فکر کنیم، چراکه برنامه هفتم توسعه امنیت غذایی آینده را نادیده گرفته و صرفا به دنبال گسترش شهرها و ساخت مسکن است.
نظر شما