اضطراب، سرطان و مرگ ناشی از آلودگی هوا/مراقب باشیم

حمید گلناری، روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: آلودگی هوا جزو مخاطرات و بلایای زیست محیطی محسوب می شود و یکی از بزرگترین چالش‌ سال های اخیری می باشد که بسیاری از شهرهای بزرگ جهان را درگیر خود کرده، این مساله در نهایت بیشتر به واسطه صنعتی شدن و تغییرات اقلیمی آب و هوایی ایجاد شده در این مراکز است.

وی با اشاره به اینکه این مشکل به طور کلی ناشی از انتشار گازهای گلخانه‌ای است که دور کره زمین را فرا گرفته و جلوی فعل و انفعالات طبیعی را می گیرند، افزود: از سوی دیگر با اضافه شدن ذرات معلق و ترکیبات شیمیایی به هوا که از منابع مختلفی همچون صنایع، وسایل نقلیه، نیروگاه‌ها، فعالیت‌های کشاورزی، سوخت های فسیلی و گرمایش منازل تولید می‌شوند، تأثیرات گسترده‌ای بر محیط‌ زیست و سلامت انسان‌ها گذاشته که در نهایت نیز مشکلات جدی بهداشتی را پدید آورده است.

گلناری تصریح کرد: هوا یکی از پنج عنصر ضروری شامل هوا، آب، غذا، گرما و نور است که برای ادامه حیات انسان لازم و ضروری است تا جایی که هر فرد روزانه نزدیک به ۲۲ هزار بار تنفس می‌کند و تقریباً به ۱۵ کیلوگرم هوا در روز نیاز دارد.

به گفته این مسوول، به طور معمول انسان می‌تواند مدت پنج هفته بدون غذا و پنج روز بدون آب زنده بماند، اما نمی‌تواند بدون هوا حتی پنج دقیقه زنده بماند و علاوه بر آن هوا در تنظیم دمای بدن، تعریق، سلامت پوست و ارگان های بدن تاثیر مستقیم و غیرمستقیم تاثرگذار بوده و همچنین از تاثیر آن بر رشد و تکثیر گیاهان و موجودات زنده نیز نمی توان چشم پوشید، علاوه بر آن هرچیزی که انسان دارد از قبیل خانه، ماشین و محیط به نوعی به پاکی هوا وابسته است و با آلودگی آن دچار فرسایش یا تخریب و ازکارافتادن می شود.

وی ادامه داد: یکی از اثرات مهم آلودگی هوا بر سلامت انسان‌ها، افزایش بیماری‌های تنفسی است، ذرات معلق و گازهای آلوده کننده می‌تواند وارد سیستم تنفسی شود و مشکلاتی از جمله آسم، برونشیت و عفونت‌های تنفسی را تشدید کند و اشخاص مبتلا به بیماری‌های مزمن تنفسی، به ویژه کودکان و سالمندان بیشترین آسیب را از آلودگی هوا می‌بینند و ممکن است نیاز به مراقبت‌های ویژه داشته باشند.

کارشناس مسوول کاهش خطر بلایا و حوادث دانشگاه علوم پزشکی قزوین بیان کرد: آلودگی هوا همچنین تاثیرات منفی بر سیستم قلبی‌ و عروقی بدن ایجاد می کند، تحقیقات نشان می‌دهد که قرار گرفتن در معرض هوای آلوده می‌تواند خطر بیماری‌های قلبی و عروقی نظیر حمله قلبی و سکته مغزی را افزایش دهد، ذرات ریز موجود در هوا نیز می‌تواند وارد خون شده و باعث ایجاد التهابات و لخته‌های خونی شود که این مساله به افزایش خطر بیماری‌های قلبی نیز منجر می‌شود.

وی، افزایش خطر ابتلا به بیماری های مزمن و سرطان ها را از دیگر عوارض آلودگی هوا برشمرد و افزود: بعضی از ترکیبات شیمیایی موجود در هوا مانند بنزین و دی‌اکسین‌ها می‌تواند به عنوان مواد سرطان‌زا عمل کند و خطر ابتلا به سرطان ریه و دیگر سرطان‌ها را افزایش دهد، این مواد از طریق استنشاق یا تماس با پوست وارد بدن می‌شود و ممکن است به سلول‌های بدن آسیب برساند.

گلناری با بیان اینکه آلودگی هوا بر سلامت روانی افراد نیز تاثیرات منفی دارد، گفت: تحقیقات نشان می‌دهد قرار گرفتن در معرض هوای آلوده می‌تواد به افزایش سطح استرس و اضطراب منجر شود و مشکلات روانی مانند افسردگی را تشدید کند، این تاثیرات می‌تواند به ویژه در شهرهای بزرگ و صنعتی که میزان آلودگی هوا در آنها بیشتر است، برجسته‌تر باشد.

این مسوول ادامه داد: طبق تحقیقات انجام شده، آلودگی هوا می‌تواند به مشکلات پوستی نیز منجر شود، ترکیبات شیمیایی موجود در هوا می‌تواند باعث تحریک و التهابات پوستی شده و به بیماری‌هایی مانند اگزما و آکنه منجر شود، پوست به عنوان اولین خط دفاعی بدن در برابر محیط، تاثیرات مخربی از آلودگی هوا را می‌پذیرد و ممکن است نیاز به مراقبت‌های ویژه داشته باشد.

وی با بیان اینکه برای کاهش تاثیرات منفی آلودگی هوا بر سلامت انسان‌ها، نیاز به اقداماتی جدی و گسترده است و توسعه فناوری‌های پاک، کاهش استفاده از سوخت‌های فسیلی، بهبود سیستم حمل و نقل عمومی و افزایش فضای سبز می‌تواند به کاهش میزان آلودگی هوا کمک کند، افزود: همچنین آگاهی‌رسانی عمومی و آموزش مردم درباره تاثیرات آلودگی هوا و راه‌های پیشگیری از آن می‌تواند در بهبود وضعیت بهداشتی و زیست‌محیطی موثر واقع شود.

گلناری گفت: به منظور کاهش اثرات آلودگی هوا بر انسان باید به سیستم ایمنی بدن توجه و آن را تقویت کرد و اشخاص به منظور تقویت سیستم ایمنی بدن و حفاظت از سلامت خود در برابر آلاینده‌های جوی، بهتر است از مایعات، به ویژه آب بیشتر استفاده کنند و مصرف میوه و سبزیجات را در روزهایی که آلودگی هوا زیاد است، بیشتر مورد توجه قرار دهند، همچنین توصیه می‌شود افراد پس از بازگشت به منزل، نسبت به شست‌ و شوی صورت، بینی و مجاری تنفسی خود اقدام کنند تا آلاینده‌ها جذب بدن نشود.

به گفته این مسوول، در زمان آلودگی هوا تا حد امکان از محیط های بسته خارج نشوند و هنگام حضور در فضای باز و خارج از منزل بهتر است از ماسک استفاده کنند تا آلاینده‌های کمتری را استنشاق کنند، از حضور در اماکن و محل‌های پرترافیک خودداری کنند و از طرفی انجام ورزش باعث تند شدن تنفس و ورود بیشتر آلاینده های هوا به بدن می شود، در صورتی که افراد و به ویژه گروه‌های آسیب‌پذیر و افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای علایم و نشانه‌هایی از جمله تنگی نفس و سرفه را تجربه می‌کنند، به پزشک مراجعه کنند تا در صورت نیاز به درمان، اقدام شود.

کارشناس مسوول کاهش خطر بلایا و حوادث دانشگاه علوم پزشکی قزوین خاطرنشان کرد: یکی از دلایل اصلی ایجاد آلودگی هوا در هنگام فرارسیدن فصل سرما، به دلیل این است که دمای هوا وارونه شده و به جای اینکه دود وسایل و کارخانجات به بالا برود در سطح زمین پخش می شود و همین مساله موجب انباشت آلاینده های هوا شده که با نبودن وزش باد، این شرایط تشدیدتر هم خواهد شد.