همان‌طور که می‌دانیم تاکسی یک وسیله حمل و نقل عمومی است که برای جابه‌جایی مسافر به کار رفته و از وسایل نقلیه کرایه‌ای به حساب می‌آید و بیشتر برای مسافرت‌های کوتاه و درون‌شهری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
گروه داده‌کاوی ایرنا به منظور واکاوی و تحلیل نظرهای کاربران ایکس فارسی درباره «تاکسی» و موضوع‌ها و دغدغه‌های مرتبط با آن، به سراغ بررسی داده‌های توئیتری مرتبط با این موضوع رفته است. پیش‌تر نیز به بررسی و تحلیل تصویر «مترو»، «بی.آر.تی»، و «پیک موتوری» در شبکه اجتماعی ایکس فارسی پرداخته بودیم.
در این پژوهش، استخراج داده‌ها از طریق سامانه پایشگر شبکه‌های اجتماعی انجام شده و گزارش به صورت کیفی و کمی تنظیم شده است.
در بخش کمی، آمار و اطلاعات مربوط به انتشار داده‌ها، تعداد کاربران و محتوای نشری و بازنشری مورد مقایسه قرار گرفته و در بخش کیفی و از طریق روش تحلیل مضمون و نمونه‌گیری از داده‌ها، پرتکرارترین مضامینی که توئیتری‌ها درباره «تاکسی» به کار برده‌اند، استخراج و مورد تحلیل قرار گرفته است.
در این پژوهش به طور خاص به بررسی محتواهای پرلایک مرتبط با «تاکسی» به غیر از تاکسی‌های اینترنتی پرداخته‌ایم. دلیل این انتخاب، پیوستگی این گزارش با گزارش‌های قبلی که در مورد سه ناوگان عمومی«مترو»، «بی.آر.تی» و «پیک موتوری» بوده است. به این دلیل بررسی تاکسی‌های اینترنتی و تصویر آن را به گزارش‌های بعدی موکول کرده‌ایم.
مدت مورد بررسی این گزارش، دربازه زمانی ۱ فروردین تا ۳۰ آبان‌ماه ۱۴۰۳ بوده است.
گزارش کمی: چه تعداد توئیت و ریتوئیت از سوی چه تعداد کاربر منتشر شده است؟
در بازه زمانی ۹ ماهه از اول فروردین تا ۳۰ آذرماه ۱۴۰۳ و با جست‌وجوی کلیدواژه «تاکسی»، تعداد ۴۹ هزار و ۶۷۸ توئیت در بستر ایکس فارسی توسط ۳۱ هزار و ۷۷۰ کاربر منتشر شده است. نرخ مشارکت ۱.۵ در این موج توئیتری بیش از هر چیز به همه‌گیری این موضوع در میان اقشار و طیف‌های مختلف فکری اشاره دارد.
نرخ مشارکت که نسبت میان تعداد محتوا و توئیت‌ها را نشان می‌دهد، هرچقدر کمتر و نزدیک یک باشد به نوعی از عمومیت موج مورد بررسی و همچنین فقدان سازماندهی شدن آن حکایت دارد. این تعداد توئیت نزدیک به یک میلیون و ۱۶۸ هزار و ۹۹۴ لایک گرفته که نشان از پسند نسبی کاربران به این محتوا دارد.
گزارش کیفی
الف: تحلیل مضمون توئیت‌های پرلایک مرتبط با «تاکسی» در ایکس فارسی
در بخش کیفی این گزارش، محتواهای تولید شده کاربران مرتبط با «تاکسی» در بازه زمانی ۹ ماهه، در بستر ایکس فارسی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. تحلیل مضمون توئیت‌های پرلایک از طریق نمونه‌گیری از حجم کلی محتوا صورت گرفته است و تحلیل محتوا به صورت غیرهوشمند و کاملا دستی و بدون کمک سامانه هوش مصنوعی صورت گرفته است.
تحلیل محتوای مرتبط با «تاکسی» در بازه ۹ ماهه نخست سال ۱۴۰۳ از همه‌گیری و عمومیت این موج در میان مردم به‌ویژه روزمره‌نویسان ایکس فارسی حکایت دارد.
۱. خاطره نگاری و محتوا درباره تاکسی و رانندگان
در بررسی توئیت‌های پرلایک مرتبط با «تاکسی» در مدت مورد بررسی، در ایکس فارسی،۳۶.۷ درصد از محتوا به خاطره‌نگاری و تجربیات شخصی اتفاق افتاده در تاکسی و یا رانندگان تاکسی‌ها اختصاص داشته است.با توجه به عمومیت تاکسی به عنوان یک وسیله نقلیه بین اقشار مختلف جامعه تعداد زیادی از کاربران با بیان خاطرات و لحظه‌هایی که در تاکسی برایشان اتفاق افتاده و بیان تاثیرات این مراوده‌ها در صفحه شخصی به تولید محتوا پرداخته‌اند. برخی از محتوای این مضمون به شوخی و طنز رانندگان با مسافران و یا بالعکس اختصاص یافته بود.
۲. مقایسه میان تاکسی‌های سنتی و اینترنتی
حدود۱۸.۳ درصد یعنی تقریبا یک پنجم از محتوا به مقایسه میان تاکسی‌های سنتی و تاکسی‌های اینترنتی اختصاص داشته است. گلایه کاربران از افزایش قیمت‌های تاکسی‌های سنتی و اینترنتی از عمده محتوای مربوط به این مضمون بوده‌اند. تعداد زیادی از کاربران با اشاره به افزایش بی‌سابقه دما در تابستان امسال از نبود و یا استفاده نکردن تاکسی‌ها از کولر گلایه داشته و با توجه به زیاد شدن کرایه‌ها حتی در مسیرهای کوتاه از عملکرد شهرداری و شورای شهر انتقاداتی را مطرح کرده‌اند. همچنین برخی از کاربران با اشاره به سختی کار رانندگان تاکسی‌ها برای امرار معاش و با توجه به مشکلات زیاد اقتصادی برای گذران زندگی روزمره به همدلی با آن‌ها پرداخته‌اند.
۳. تاکسی به مثابه نماد شهرنشینی، تعامل و شلوغی
در بررسی توئیت‌های پرلایک مرتبط با «تاکسی» حدود ۱۴.۷۵ درصد از محتوا به این ناوگان به عنوان نمادی از شهرنشینی، تعامل و شلوغی اختصاص داشته است. همان‌طور که در بالا اشاره شد با توجه به عمومی بودن این وسیله نقلیه، تعداد زیادی از کاربران محتواهایی درباره تعامل‌های صورت گرفته بین مسافران و راننده‌ها با مضمون‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی منتشر کرده‌اند. بیان دیدگاه‌ها درباره مسائل روز جامعه از سوی مسافران و راننده‌ها و ایجاد ارتباطی نزدیک بین افراد از جمله این مضمون‌ها بوده‌اند.
۴. نارضایتی از فرسودگی و نظافت تاکسی‌ها
حدود ۱۳.۱۱ درصد از محتوای پرلایک بررسی شده در این نمونه آماری به نارضایتی کاربران از فرسودگی و نظافت تاکسی‌ها اختصاص داشته است. تعداد زیادی از کاربران با گلایه از کثیفی برخی تاکسی‌ها و نیز فرسودگی تعدادی از آن‌ها که منجر به خرابی دستگیره‌ها و صندلی‌ها شده است، اعتراض خود را نشان داده و به انتقاد از عملکرد شهرداری در نداشتن نظارت کافی پرداخته‌اند.
۵. انتقاد از رفتار و گفتار رانندگان تاکسی
در بررسی توئیت‌های پرلایک مرتبط با «تاکسی»، ۹.۸۴ درصد از محتوا به انتقاد از رفتار و گفتار رانندگان تاکسی اختصاص داشته است. تعدادی از کاربران با اشاره به رانندگی پر خطر راننده‌های تاکسی و رعایت نکردن یک‌سری قوانین از سوی آن‌ها، این عمل را موجب استرس مسافران و ایجاد تنش روحی برای مسافر دانسته‌اند. از سوی دیگر عده‌ای کاربر از رفتار تند برخی راننده‌ها با مسافر و لحن توهین‌آمیز آن‌ها در تقابل با مسافران در رابطه با نحوه پرداخت کرایه گلایه داشته‌اند. تعدادی از تاکسی‌های خطی جدای از کاربری خود به صورت دربستی مسیرها را طی می‌کنند و این موضوع اعتراض کاربران را در برگرفته و رسیدگی به آن از مطالبات آن‌ها بوده است.
۶. تمجید و عکس‌نگاری از رانندگان منضبط و خوش‌رفتار
۸.۲ درصد از محتوای مورد بررسی در این نمونه آماری به تمجید از برخی رانندگان منضبط و خوش‌رفتار اختصاص داشته است. تعدادی از کاربران با اشاره به اخلاق مداری برخی رانندگان در گرفتن کرایه و نیز تمییز بودن و تزئینات خاص تاکسی‌شان با محتوای تصویری از آن‌ها تقدیر کرده‌اند. در مواردی روحیه انسان‌دوستانه و همدلی رانندگان را مورد تمجید قرار داده و تصاویری از آن‌ها و تاکسی‌شان منتشر کرده‌اند.
ب: ابر کلمات کل محتوای مربوط به «تاکسی» در ایکس فارسی
ابرکلمات واژگان پرتکرار یکی از ابزارهای مفید برای بررسی محتوای منتشر شده در بسترهای مجازی است که همه محتوای بررسی شده در آن بازه زمانی را با فیلترهای اعمال شده، نمایش می‌دهد. این ابزار از جمله ابزارهای کیفی تحلیل شبکه‌های اجتماعی و محتوای پیام‌رسان‌ها است که فضای کلی و کلمات و هشتگ‌های پرتکرار آن‌ها را نشان می‌دهد. در ادامه ابر کلمات واژگان پرتکرار مرتبط با «تاکسی» در بستر ایکس فارسی از طریق واکاوی بیش از ۴۹ هزار و ۶۷۸ توئیت پیرامون این موضوع در بازه زمانی ۹ ماهه این گزارش تهیه شده است.
در بررسی واژه‌های پرتکرار ایکس فارسی مرتبط با مضمون «تاکسی» در ۹ ماهه نخست ۱۴۰۳، «راننده تاکسی» بیشترین تکرار را به خود اختصاص داده است. با توجه به این‌که گزارش پیش‌رو بررسی توئیت‌های پرلایک در رابطه با «تاکسی» در ایکس فارسی بوده است و محتوای تولید شده از سمت کاربران مربوط به این موضوع بوده، بیان خاطراتی در رابطه با حضور در تاکسی از سوی کاربران و نیز تعاملات بین مسافران در تاکسی با هم و با راننده، رفتار و گفتارهای رانندگان در مواجهه با مسافران، واژه«راننده تاکسی» را پرتکرارترین واژه در میان ابر کلمات قرار داده است.
واژه‌های «تاکسی اینترنتی»، «کرایه تاکسی»، «تاکسی دربست» و « تاکسی خطی»، از دیگر واژگان پرتکرار در ابر کلمات بوده‌اند. مقایسه بین خدمات تاکسی‌های اینترنتی با تاکسی‌های سنتی و تفاوت‌های بین آن‌ها، دربستی کردن تاکسی‌های خطی از سوی راننده‌ها و هزینه کرایه تاکسی‌ها این واژگان را در بین کاربران پرتکرار کرده است.
همچنین با توجه به تعیین نرخ مصوب برای تاکسی‌ها از سوی «شهرداری» و «شورای شهر» و افزایش ناگهانی و متناوب قیمت‌های تاکسی در برهه‌های نزدیک به هم و تولید محتوا از سوی کاربران در این رابطه، این دو واژه پرتکرار شده است.
فقدان رسیدگی به موقع و ناکارآمدی شهرداری در حل مشکلات مربوط به مسیرها و ناوگان فرسوده تاکسیرانی و نظارت بر راننده‌ها، «حمل و نقل» و «شهرداری تهران» به طور مکرر از سوی کاربران در این بازه زمانی تکرار شده است.
جمع‌بندی
۱. انتشار بیش از ۴۹ هزار و ۶۷۸ توئیت در بازه زمانی ۹ ماهه که بیش از یک میلیون و ۱۶۸ هزار و ۹۹۴ لایک گرفته‌اند، نشان می‌دهد علاوه بر این که مشکلات «تاکسی» به عنوان یک موضوع پردغدغه در میان مردم مطرح بوده، ایکس فارسی نیز محلی برای ابراز نظر، دغدغه‌ها و حتی دردل‌ها و گلایه‌های کاربران مجازی به شمار می‌رود که در موضوع‌های اجتماعی بیشتر نمود داشته است.
۲. برجستگی مضامینی مانند مقایسه بین تاکسی‌های اینترنتی و تاکسی‌های سنتی، انتقاد از رفتار و گفتار برخی رانندگان و تغییر ماهیت از خطی به دربستی، کثیفی و فرسودگی برخی تاکسی‌ها و نیز انتقاد از عملکرد شهرداری و شورای شهر در برخورد قاطع با متخلفان و نیز افزایش کرایه تاکسی در توئیت کاربران نشان می‌دهد که بسیاری از مشکلات اجتماعی جامعه از طریق پلتفرم‌های مجازی قابل دریافت است.
۳. بررسی ابرکلمات مرتبط با تاکسی در ایکس فارسی حاکی از این مهم است که پرتکرارترین واژه در محتوای ۴۸ هزارتایی به رانندگان تاکسی مربوط بوده است. در واکاوی عملکرد تاکسی‌های اینترنتی نیز رانندگان از مهم‌ترین موضوعات این حوزه بوده‌اند تا مشخص شود کیفیت و برخورد رانندگان حتی در برخی از اوقات از فضای تاکسی و قیمت آن نیز برای کاربران مجازی مهم‌تر بوده است.
نظر شما