روز شنبه (هشتم دی ماه) این هفته خانم مهاجرانی سخنگوی محترم دولت از انصراف جمهوری اسلامی ایران از شرکت در نمایشگاه اکسپوی ٢٠٢۵ ژاپن خبر داد. به عنوان کسی که چهل سال پیش در نمایشگای اکسپوی ١٩٨۵ تسکوبای ژاپن نقش کوچکی داشت، از این خبر غمگین شدم و افسوس خوردم که چرا باید پنجره ای را که آینده را به کشورها نشان می دهد به روی مردم کشور خود می بندیم.
به دلایل این تصمیم کاری ندارم زیرا که همیشه برای انجام ندادن کاری دلیلی وجود دارد و اگر هم نداشته باشد، ساخته شده و چندین دلیل برای انجام ندادن آن کار آورده می شود لذا در اینجا به منطقی یا غیرمنطقی بودن تصمیم به انصراف از شرکت در اکسپوی اوزاکای ژاپن ندارم و می دانم زمان از دست رفته و نمی توان آب ریخته را جمع کرد اما می خواهم این موضوع را بهانه کرده درباره دو موضوع بسیار مهم که سرنوشت کشورمان به آن دو گره خورده است صحبت کنم. یکی از این دو موضوع " زمان " است و دیگری " آینده " . دو موضوعی که آنقدر بهم مربوط هستند که حتی می توان درباره هردو در یک مجموعه صحبت کرد اما به جهت تفاوتهایی که دارند در اینجا جداگانه صحبت می شود.
درباره توجه به زمان باید بگویم که تصمیم به انجام کاری در یک زمان مشخص امری بسیار مهم در زندگی فردی و اجتماعی است و توجه به این موضوع در حکمرانی و مدیریت کلان کشور و جامعه اهمیتی حیاتی دارد. اگر کاری که باید در زمانی مشخص انجام شود به هر دلیلی مورد غفلت قرار گیرد در زندگی فردی خسارات آن محدود به یک یا چند شخص می شود ولی عدم توجه به مساله زمان در تصمیم گیریهای کلان حکومتی و اداره کشور، موجب خسارات جبران ناپذیر با کل کشور و مردم آن می شود.
مردم ایران به تاریخ خود افتخار می کنند ولی همزمان در این تاریخ پرافتخار خود موارد متعددی را به یاد می آوردند که عدم توجه به انجام یا عدم انجام کاری در زمانی مشخص، مردم سرزمین ما چه خسارات سنگینی متحمل شده اند. همه ما با این گزاره که گذشته چراغ راه آینده است آشنا هستیم و آن را قبول داریم ولی در همین حال حاضر هم متوجه نیستیم که با چه تعداد مسائل و موضوعاتی روبرو هستیم که وقت انجام آنها همین حالاست و اگر آنها را نشناسیم و نسبت به انجام آنها تصمیم نگیریم و اقدام نکنیم دچار خسارات سنگینی خواهیم شد.
مساله مهم دیگری که در راستای توجه به زمان حائز اهمیت است آینده است. صادقانه بگویم جامعه ما درباره آینده چشم انداز واقع بینانه علمی و مبتنی بر تحقیق و پژوهش ندارد و آنچه مطرح می شود آرزوست. آرزوهایی که نه نقشه راهی برای تحقق آنان موجود است و نه برنامه ای برای رسیدن به آنها و اسفناکتر از همه نداشتن برنامه و نقشه راه برای آینده، آن است که تصویری واقعی هم از آینده نداریم. برای ما آینده همانند یک جزیره ناشناخته است که کشتی اسیرطوفان گشته ما روزی به آن جزیره می رسد و ما وقتی پای با آن می گذاریم با حیرت شروع به کشف آن می کنیم در حالی که می توانستیم با آینده شناسی بدون حیرت وارد آینده شویم و جایگاه خود را در آینده از قبل تعریف کرده باشیم.
امروز آسانسور مانند پله و نردبان برای همه شناخته شده است ولی در اکسپوی ١٨۵٣ نیویورک به عنوان فناوری پیشتازآینده به جهان معرفی شد همچنانکه تلفن در اکسپوی ١٨٧۶ فلادلفیا معرفی شد و تلفنی بی سیم و ماشینهای الکتریکی در اکسپوی اوزاکای ١٩٧٠ . آنچه امروز در بسیار از عرصه های فناوری برای ما عادی جلوه می کند روزی در نمایشگاهها به عنوان فناوری فردا معرفی می شدند و کسانی که آن فناوری ها و ایده ها را دیدند و برای جامعه خود آن ایده ها را به استخدام در آوردند حتما صاحب آینده شدند.
اکسپوی ٢٠٢۵ اوزاکای ژاپن که با هدف در کنارهم آوردن ایده ها، نوآوری ها، ابتکارات و فناوریهای نوین در عرصه های ارتباطات، هوش مصنوعی، ربات ها و علوم زیستی پیشتازاز ٢۴ فروردین تا ٢۱ مهر ١۴٠۴ به مدت ١٨۴ روز برگزار خواهد شد پنجره ای است که از آن می توان آینده دنیا و آینده انسان را دید و برای خوب و بد آن برنامه ریزی نمود.
اکنون که به هر دلیلی حضور رسمی جمهوری اسلامی ایران در این نمایشگاه منتفی شده، خوب است دستگاههای مسئول (خارجه، علوم، ارشاد، صمت) تحت نظارت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و با استفاده از ظرفیتها و توانمدیهای بخش خصوصی برنامه هایی را تنظیم کنند تا نخبگان، پژو هشگران و کارآفرینان جامعه ما به هر شکل ممکن در این نمایشگاه حضور یابند واز ایده های و ابتکارات و نوآوریهای معرفی شده ارمغانی به کشور خود بیاورند.
نظر شما