تولید کود خاک برگ و فروش چوب؛ یک تیر و دونشان هرس به موقع درختان باغی در مازندران

به گزارش ایرنا ، طبق آمار جهاد کشاورزی مازندران حدود ۵۰ هزار هکتار از درختان سیاه ریشه استان هر ساله نیازمند هرس هستند.

همچنین ۱۱۰ هزار هکتار از باغات مرکبات استان نیز هر ساله هرس می شود که عمده آن توسط باغداران به ویژه باغداران خرد سوزانده می شود.

در حالی که برگ و سرشاخه‌های ناشی از هرس سالانه ۱۶۰هزار هکتار انواع باغ میوه در مازندران ظرفیت قابل توجه در تولید کود بازیافتی به عنوان مقوی‌ترین و طبیعی‌ترین کودکشاورزی است که این ظرفیت تاکنون در استان مغفول مانده‌است.

بررسی ها نشان می دهد اگرچه تولید چوب و مصارف استفاده از آن در مازندران به دلیل وجود کارخانه های مختلف از جمله شرکت صنایع چوب و کاغذ و کارگاه‌ های نجاری با تقاضای بالا، درآمدی ملموسی برای باغداران دارد، اما بیشتر باغداران با سوزاندن شاخ و برگ‌های باغ میوه فرصت تولید کود خاک برگ مفید و بدون هزینه را از دست می دهند.

کارشناسان باغبانی معتقدند تهیه کود از شاخ و برگ درختان یکی از راه های توسعه و ترویج استفاده از کودهای بی ضرر است که علاوه بر استفاده آن در باغشان، قابل عرضه فروش برای تولید انواع گل و گیاه در مازندران نیز است در حالی که بیشتر باغداران شاخه برگ های درختان باغ ها را پس از هرس می سوزانند که نه تنها آلودگی زیست محیطی را بوجود می آورد بلکه فرصت تولید این نوع کود را نیز از بین می برند.

توجه به تولید کود خاک برگ در مازندران از آن جهت مهم و ضروری است که بیش از یک‌هزار و ۲۰۰ هکتار از اراضی باغی استان زیر کشت گل و گیاه دارد و سالانه حدود ۴۳۰ میلیون گیاه آپارتمانی، ۲۱ میلیون گلدانی، ۲۲۶ میلیون گل شاخه بریده، ۸۵ میلیون درخت ودرختچه و ۵۳ میلیون بدنه گل تولید می شود.

نمونه بارز استفاده از کود خاک برگ را می توان به باغدار نمونه و عضو انجمن کشاورزان پیشرو مازندران در منطقه بایع کلا نکا اشاره کرد، نخستین باغداری که توانست با استفاده از دانش و تجربه، ۶ هکتار باغ مرکبات متراکم را ایجاد کند.

محمدحسین اسماعیلی با بیان این که سرشاخه های انواع درختان مواد اولیه برای تولید کود کمپوست است، گفت: این که بیشتر باغداران پس از هرس سالانه شاخ و برگ های درختان را می سوزانند علاوه بر این که فرصت تولید کود خاک رایگان و مقوی را از دست می دهند بلکه به آلودگی محیط زیست ناشی از سوزاندن نیز دامن می زنند.

وی با توضیح این که هر ساله تمامی شاخ و برگ های درختان مرکبات را در یک منطقه در مساحت بسیار اندک جمع آوری کرده و با زیر و رو شدن خاک در کمتر از ۲ سال تبدیل به کود خاک مقوی برای درختان مرکبات و سیاه ریشه می شود، ادامه داد: این عملیات بدون هزینه است، ولی کاربردی اساسی در رشد درختان دارد.

یکی از کارشناسان باغبانی مازندران نیز ایجاد کارخانه خاک برگ در استان را یک امری ضروری دانست و گفت که سرشاخه های انواع درختان در استان مواد اولیه برای تولید کود کمپوست است که علاوه بر ایجاد اشتغال و درآمد زایی، جلوی آلودگی محیط زیست ناشی از سوزاندن برگ را نیز می گیرد.

شهرام طاهرنژاد در گفت و گو با ایرنا افزود: برای سرمایه گذاری و ایجاد کارخانه تولید خاک برگ فقط به دستگاه چیپس بر نیاز است که این نوع دستگاه در کشور تولید می شود و به راحتی قابل تهیه است.

وی با بیان اینکه مصرف خاک برگ در مازندران که قطب تولیدات انواع گل و گیاه به ویژه گل های آپارتمانی و زینتی است وجود دارد، ادامه داد: بررسی ها نشان می دهد که به طور متوسط سالانه از هر هکتار حدود ۱۰ تا ۱۲ تن شاخ و برگ ناشی از هرس درختان تولید می شود که اگر فقط ۴۰ درصد آن تبدیل به کود کمپوست خاک برگ شود، برابر با چهار تن است.

این کارشناس باغبانی متوسط نیاز هر گلدان گل های زینتی و آپارتمانی را یک کیلو گرم اعلام کرد و گفت: با توجه به اهمیت تولیدگل و گیاه در استان، تولید کنندگان همواره به خاک برگ به عنوان یک کود کمپوست بی ضرر ولی مقوی نیاز دارند.

طاهرنژاد در عین حال گفت که با ایجاد کارخانه کمپوست خاک برگ، برداشت خاک هایی که از بستر منابع طبیعی و جنگلی استان مازندران انجام که گفته می شود بیشتر آن قاچاق بوده و حتی ناسالم و به بیماری مبتلا است، جلو گیری می شود.

وی به وجود بیماری در خاک تولیدات گل و گیاه مازندران اشاره کرد و گفت طبق اظهارات تولید کنندگان خاک های استان به آلودگی و بیماری نماتود آغشته شده است و به همین دلیل بیشتر گل های تولیدی استان قابلیت صادرات پیدا نمی کنند و قابل رقابت نیستند.

این کارشناس باغبانی گفت : اکنون بیشتر خاک های گل و گیاه در گلخانه های مازندران از خاک جنگلی و آلوده به بیماری است و هر نیسان از این نوع خاک ها با قیمت بالایی توسط برخی از افراد سودجو که از جنگل ها و منابع طبیعی مخفیانه برداشت می کنند، در بازار عرضه می شود.

توصیه‌های فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی مازندران از حمل و نقل چوب‌های باغی

فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران منطقه ساری با بیان این که هر ساله در چنین روزهایی شاهد افزایش خرید و فروش و حمل و نقل انواع چوب های باغی در استان هستیم، گفت: با توجه به گسترش قاچاق چوب و انجام ترفند مخلوط کردن چوب های باغی با چوب های جنگلی قاچاق، هر گونه حمل و نقل چوب هیا باغی با خودرو به مقصد کارخانجات استان باید با مجوز منابع طبیعی باشد.

سرهنگ داریوش مهدی زاده در گفت و گو با ایرنا با ذکر این نکته که باغداران چوب های هرس شده را در محل باغ خود عرضه و به فروش می رسانند، اما کسانی که به صورت مستقیم این چوب ها را خریداری می کنند باید مراقب قاچاقچیان چوب های جنگلی برای حمل و نقل باشند، ادامه داد:‌به همین دلیل ماموران یگان های حفاظت منابع طبیعی و ماموران پلیس راه نسبت به هر گونه حمل ونقل چوب حساس بوده و پیگیری لازم را انجام می دهند.

وی ادامه داد: بازرسی از دپوی چوب کارخانه های مازندران نیز همواره در دستور کار یگان حفاظت منابع طبیعی است بنابراین هر گونه بی توجهی به جابجایی و خرید و فروش غیر از چوب های باغی پیامدهای قانونی دارد که بدون تعارف عملیاتی می شود.

استان مازندران حدود ۲ میلیون و چهار هزار هکتار مساحت دارد که از این مقدار حدود یک میلیون و ۷۰۰ هزار هکتار آن عرصه های طبیعی شامل جنگل و مرتع است.

برای حفاظت و مدیریت عرصه های طبیعی مازندران ۲ اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری در ساری و نوشهر فعالیت دارند که منطقه ساری حدود ۷۱ درصد و نوشهر حدود ۲۹ درصد این عرصه ها را مدیریت می کند. در مجموع حدود ۵۴ درصد از عرصه های جنگلی شمال کشور را در اختیار دارد و همچنین نیمی از جنگل های هیرکانی ثبت شده در سازمان جهانی یونسکو در جغرافیای مازندران واقع است.