به گزارش ایرنا هفته گذشته در خراسان جنوبی خبر رسید که توده هوای سرد در راه است و هشدارهای لازم طبق معمول داده شد تا اینکه ستاد مدیریت مصرف انرژی استان تصمیم گرفت ادارات و مراکز آموزشی را در روزهای چهارشنبه و پنجشنبه ۲۱ و ۲۲ دی ماه تعطیل اعلام کند.
این تصمیم اولین اقدام برای مدیریت شرایط موجود بود تا تامین گاز خانگی در سرمایی که گفته می‌شود طی ۱۵ سال گذشته در خراسان جنوبی کم‌سابقه است، در اولویت قرار گیرد.
شدت سرما در یک هفته اخیر به اوج رسید و تازیانه سرد هوای زمستانی بر چهره کویرنشینان و مرزنشینان فرود آمد به طوری که دمای هوا در برخی مناطق استان تا ۲۰ درجه زیر صفر هم کاهش یافت.
به گفته کارشناسان هواشناسی، خراسان جنوبی پس از سال ۱۳۸۶ چنین سرمایی را تجربه نکرده و برای روزها و شب‌های متوالی، ۱۵ ایستگاه هواشناسی استان دمای زیر صفر را ثبت کردند.
تحلیل اطلاعات ایستگاه‌های هواشناسی خراسان جنوبی نشان می‌دهد که بعد از ۱۵ سال، تاریخ تکرار و سرمای شدید سال ۱۳۸۶ این بار به صورت فراگیر در سال ۱۴۰۱ مهمان کشور و خراسان جنوبی شد.
سرمای کم‌سابقه با توجه به گازرسانی به اقصی نقاط کشور و استان به طور طبیعی افزایش ناگهانی مصرف گاز طبیعی را در پی داشت و مشکلاتی را در تامین انرژی سبب شد به ویژه آنکه استان خراسان جنوبی در انتهای شبکه گاز کشور قرار دارد و به‌صورت انشعابی و تک شاخه از شبکه سراسری گاز تغذیه می‌شود.
زنگ خطر افزایش مصرف به صدا درآمد
زنگ خطر مصرف گاز استان از صبح ۲۱ دی ماه با اعلام افزایش ۱۷ درصدی به صدا درآمد و مصرف گاز در خراسان جنوبی به پنج میلیون و ۲۰۰ هزار مترمکعب رسید که بخش زیادی از آن مربوط به بخش خانگی است.
صبح روز بعد با وجود تعطیلی ادارات و غیرحضوری شدن مدارس، مصرف گاز استان به پنج میلیون و ۵۰۰ هزار مترمکعب رسید و افزایش ۶ درصدی داشت، ۲۳ دی ماه نیز مصرف گاز به پنج میلیون و ۷۰۰ هزار مترمکعب افزایش یافت.
بدین ترتیب رکورد مصرف گاز در خراسان جنوبی شکسته شد و شرکت گاز خراسان جنوبی به دلیل افت فشار شبکه نسبت به قطع گاز در برخی مناطق استان هشدار داد.
با افت شدید فشار گاز که از سمت خراسان رضوی وارد خراسان جنوبی می‌شود عصر جمعه ۲۳ دی ماه استاندار خراسان جنوبی به همراه اعضای ستاد مدیریت مصرف انرژی استان در اتاق مدیریت بحران شرکت گاز حضور یافتند تا تمهیدات لازم را برای جلوگیری از قطعی گاز بیندیشند.
پیگیری میدانی مسوولان
جواد قناعت ضمن بررسی وضعیت توزیع و مدیریت مصرف گاز در استان با مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران تماس تلفنی برقرار کرد.
وی در این تماس تلفنی بر ضرورت پایداری شبکه‌های گاز استان تاکید کرد و گفت: اجرای خط انتقال گاز از دشتک زابل به نهبندان، اقدام زیربنایی در مدیریت هرچه بهتر بحران‌های مختلف برای استان است و با اجرای این خط علاوه بر شمال استان از جنوب هم تغذیه می‌شویم.
استاندار خراسان جنوبی افزود: پس از پشت سر گذاشتن شرایط کنونی و سرمای شدید هوا، باید اجرای این خط انتقال گاز در اولویت برنامه‌های شرکت ملی گاز ایران قرار گیرد.
مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران هم در این تماس تلفنی برای اجرای خط اتصال از سه راهی دشتک زابل به خراسان جنوبی قول مساعد داد و گفت: فردا نیز برای پایداری شبکه‌های گاز شرق و شمال شرق کشور جلسه فوق‌العاده برگزار خواهد شد.
استاندار خراسان جنوبی علاوه بر این در قرارگاه مدیریت بحران شرکت گاز استان با وزیر نیرو و معاون عملیات دیسپچینگ شرکت ملی گاز ایران به منظور پایداری شبکه گاز خراسان جنوبی تماس تلفنی برقرار کرد و از آنها برای قطع نشدن گاز استان قول مساعد گرفت.
شامگاه ۲۴ دی ماه علیرغم مدیریت بحران و صرفه‌جویی یک میلیون مترمکعبی در مصرف گاز به دلیل افت شدید فشار گاز در بخش‌هایی از شهرستان‌های زیرکوه، درمیان، طبس، بشرویه، نهبندان و بیرجند قطعی گاز به صورت پراکنده رقم خورد و گاز هزار و ۹۰۰ خانوار قطع شد.
همدلی این بار با کاهش مصرف گاز
بدیهی است که همه این اقدامات و پیگیری‌ها در نهایت با همراهی و همدلی مردم به نتیجه می‌رسد به طوری که همان شب ۱۰۰ هزار مترمکعب مصرف گاز در خراسان جنوبی کاهش یافت و با تدابیر اتخاذ شده توسط مسوولان استان، مشکل قطعی گاز برخی مناطق صبح روز بعد رفع شد.
مدیرعامل شرکت گاز خراسان جنوبی ۲۵ دی ماه از پایدار شدن شبکه گاز استان خبر داد و در عین حال گفت: شب گذشته گاز این مناطق قطع نشد بلکه به دلیل افت فشار شدید، گاز در شبکه جوابگوی مصرف نبود و رگلاتور خود به خود قطع شد.
علیرغم روند کاهشی مصرف گاز در خراسان جنوبی همچنان شرکت گاز نسبت به افت فشار در این استان هشدار داد و از مردم خواست به منظور جلوگیری از قطعی گاز، در مصرف گاز حداقل ۳۰ درصد صرفه‌جویی داشته باشند و دمای رفاه بین ۱۸ تا ۲۱ و حتی کمتر از آن را رعایت کنند.
موضوعی که استاندار خراسان جنوبی شامگاه دوشنبه بیست و ششم دی ماه در حالی که با توجه به کاهش شدید دما در اغلب استان‌های کشور شاهد افت فشار گاز بودیم در گفت و گوی زنده تلویزیونی به آن اشاره کرد.
تلاش کارکنان شرکت گاز و همراهی مردم
قناعت گفت: آنچه سبب شد با وجود افت شدید فشار در شبکه، دچار قطعی گاز در استان نشویم، همت و تلاش کارکنان خدوم و کاربلد شرکت گاز خراسان جنوبی است که بی‌وقفه در حال پایش خطوط انتقال و تعویض فیلترها هستند تا از همان اندک گاز در اختیار به بهترین شکل استفاده شود و مردم دچار مشکل نشوند، که این اقدام بسیار ارزشمند و قابل تحسین است.
وی افزود: علت بعدی همراهی قابل تحسین مردم با پویش "هر خانه یک اتاق گرم" و صرفه جویی در مصرف گاز است، افت فشار گاز در استان قطع گاز خانگی را محتمل کرده اما مردم در این پویش مشارکت و همراهی خوبی داشتند که جای تقدیر دارد.
استاندار خراسان جنوبی اظهار داشت: مردم با رعایت دمای رفاه به عنوان دمای همدلی، همکاری و همسوی خوبی داشتند لذا فشار کم گاز تاکنون اثر تخریبی نداشته است.
وی با اشاره به قطع گاز صنایع استان گفت: مجموعه صنایع و واحدهای تولیدی در این شرایط همکاری خوبی داشتند و اگرچه به اقتصاد آنها صدمه وارد می شود اما به خاطر همراهی با مردم و کمک به تامین گاز بخش خانگی، واحدهای خود را تعطیل کرده‌اند که بسیار ارزشمند و قابل تحسین است.
قناعت افزود: امیدواریم مدیران صنایع هوای کارگران را هم داشته باشند و ما برای جبران این همراهی‌ها برنامه داریم که بعد از این بحران سرما، پیگیری خواهد شد.
از قطع گاز واحدهای صنعتی و صنفی، مرغداری‌ها و گلخانه‌ها، تعطیلی جایگاه‌های سی.ان.جی، تعطیلی ادارات و دستگاه‌های اجرایی، غیرحضوری شدن مدارس، لغو امتحانات و تعطیلی دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی، همگی تدابیری بود که به کار گرفته شد تا گاز بخش خانگی قطع نشود.
این در حالی است که سخنگوی ستاد مدیریت مصرف انرژی خراسان جنوبی از ماندگاری سرما و دمای زیر صفر تا دهم بهمن ماه خبر داد و گفت: با توجه به افت فشار، وضعیت پایداری شبکه گاز در خراسان جنوبی شکننده است و باید تمهیدات لازم برای صرفه‌جویی در مصرف اندیشیده شود.
با ادامه برودت هوا و هشدار ادامه‌دار شرکت گاز خراسان جنوبی هر شعله گازی که در خانه هر هموطن کمتر شود، شعله گازی در مناطق دیگر را روشن نگه می‌دارد و ساکنان خانه‌ای در مناطق سردسیر و روستایی را از سوز این سرما نجات می‌دهد.
با احتمال قطعی گاز ناشی از افت فشار شبکه در استان ذخیره‌سازی و توزیع سوخت جایگزین از جمله نفت سفید اقدام دیگری بود که انجام و به مردم توصیه شده که برای تهیه سوخت جایگزین آمادگی داشته باشند.
ذخیره‌سازی مطلوب نفت سفید در خراسان جنوبی
مدیر شرکت پخش فرآورده‌های نفتی منطقه خراسان جنوبی گفت: ذخیره‌سازی مناسبی در انبار نفت استان انجام شده و بیش از ۸۰ درصد مخازن پر است لذا جای هیچ گونه نگرانی وجود ندارد.
محمدرضا عابدانی افزود: در چند روز اخیر با شدت گرفتن برودت هوا و افت فشار گاز در استان بیش از ۴۴۰ هزار لیتر نفت سفید توزیع شده است.
وی گفت: این مقدار نفت سفید در نقاطی که قطعی گاز داشته یا احتمال قطعی گاز بوده، توزیع شد و به هر خانوار ۲۰ لیتر سوخت داده شده است.
مدیر شرکت پخش فرآورده‌های نفتی منطقه خراسان جنوبی تصریح کرد: توزیع سوخت در شرایط سخت برودت هوا بدون وقفه انجام می‌شود و حتی قبل از افت فشار گاز در تمامی فروشندگی‌ها نفت سفید برای مردم موجود بوده است.
وی افزود: تحویل سوخت به مردم تا بازگشت به شرایط عادی و پایدارسازی شبکه گاز ادامه خواهد داشت و مشکلی در این زمینه وجود ندارد.
با توجه به احتمال قطعی گاز در شهرستان بیرجند سه جایگاه برای توزیع نفت سفید در نظر گرفته شده که شامل خیابان عدل، چهارراه سمیه (فروشندگی ۱۹ شهری)، خیابان موسی بن جعفر ۲۲ (فروشندگی ۱۲ شهری) و ابتدای خیابان دولت شهر بیرجند (فروشندگی ۳۰ شهری) است.
۲۵ جایگاه سی . ان . جی خراسان جنوبی نیز در روزهای اخیر تعطیل شدند و رصد میدانی نشان می‌دهد که جایگاه‌های عرضه بنزین شرایط عادی دارند.
شکنندگی وضعیت شبکه و تعویض به‌موقع فیلترها
استاندار خراسان جنوبی در نشست مشترک ستاد مدیریت بحران و ستاد مدیریت مصرف انرژی از شکننده بودن وضعیت شبکه گاز استان خبر داد و گفت: وضعیت شبکه گاز در این استان با توجه به اینکه در انتهای خط انتقال قرار دارد، شکننده است و باید همچنان در مصرف گاز صرفه‌جویی شود.
جواد قناعت افزود: سه استان خراسان رضوی، خراسان شمالی و خراسان جنوبی در انتهای خط انتقال گاز قرار دارند لذا اگر مصرف گاز در سطح کشور افزایش پیدا کند این استان‌های انتهای خط ممکن است با افت فشار گاز مواجه شوند.
گرماگرم مدیریت بحران و مدیریت مصرف انرژی جمعی از فعالان رسانه و فضای مجازی استان اواسط هفته جاری از مرکز دیسپچینگ شرکت گاز خراسان جنوبی با همراهی معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار و مدیرعامل شرکت گاز خراسان جنوبی به منظور تشریح وضعیت گازرسانی به مناطق مختلف استان بازدید کردند.
مدیرعامل شرکت گاز خراسان جنوبی در این نشست که در محل اتاق مدیریت بحران شرکت گاز استان برگزار شد گفت: تعویض به‌موقع فیلتر یکی از اقدامات اساسی نیروهای امدادی شرکت گاز بوده که باعث جلوگیری از قطعی گاز در این استان شده است.
رحمان محمودی افزود: فشار گاز برخی شهرهای استان به زیر ۵۰ سی پی آی هم رسید اما گاز قطع نشد در صورتی که برخی شهرهای استان‌های دیگر با فشار بالای ۱۵۰ سی پی آی قطعی گاز داشتند.
وی عنوان کرد: نیروهای شرکت گاز در روزهای اخیر به صورت شبانه‌روزی پای کار بوده و در ایستگاه‌ها با شرایط سخت و سرمای شدید مشغول خدمت‌رسانی هستند تا مردم با مشکل مواجه نشوند.
استان‌های معین به کمک آمدند
مدیرعامل شرکت گاز خراسان جنوبی همچنین گفت: ۲۰ گروه نیروهای تخصصی شرکت گاز از استان‌های همجوار شامل ۱۰ گروه تعمیراتی و بهره‌برداری از کرمان و ۱۰ گروه از یزد وارد این استان شده‌اند.
رحمان محمودی افزود: از این ۲۰ گروه تخصصی، ۶ گروه در شهرستان طبس، چهار گروه در شهرستان بشرویه و ۱۰ گروه دیگر در شهرستان‌های فردوس و سرایان برای کمک به مجموعه گاز استان برای تعمیرات و وصل ایمن گاز مستقر شده‌اند.
وی گفت: همچنین ۴۰ نفر از نیروهای بسیج در زمینه امدادگاز آموزش‌های لازم را فرا گرفته‌اند اما در حال حاضر اولویت استفاده از نیروهای تخصصی شرکت گاز استان و استان‌های معین است.
فعالیت جهادگران در بحران سرما و گاز
جهادگران نیز با توجه به برودت هوا و افت شدید فشار گاز به یاری مردم و مسوولان شتافتند به طوری که ۱۲۵ گروه جهادی استان در حال خدمات‌رسانی به مردم مناطق مختلف خراسان جنوبی هستند.
آموزش مردم در مساجد و ترویج کاهش مصرف خانگی گاز، اطلاع‌رسانی به عموم مردم برای آمادگی قطع گاز و پیش‌بینی وسایل گرمایشی جایگزین، هماهنگی با ستاد مدیریت بحران شهرستان‌ها و شرکت گاز برای کمک به مردم در صورت نیاز، آمادگی گروه‌ها برای توزیع نفت از طریق جایگاه‌های روستاها، جمع‌آوری بخاری‌های نفتی و برقی، تعمیر و بازسازی آنها و آمادگی برای توزیع از جمله اقدامات جهادگران بوده است.
به گفته مسوول بسیج سازندگی خراسان جنوبی با توجه قطع موردی گاز در برخی روستاهای شهرستان بشرویه قرارگاه جهادی امام رضا (ع) بشرویه پای کار آمد و با فعالیت ۲۴ ساعت تعداد ۱۱۰ عدد کرسی برقی را ساخته و بین مردم توزیع کرده‌اند.
قرارگاه جهادی در همه شهرستان‌ها فعال شده است و با کمک گروه‌های جهادی فردوس بیش از ۱۰۰ چراغ و بخاری نفتی برای شرایط بحران جمع‌آوری شد.
ادامه همدلی و صرفه‌جویی
گذر از این روزهای سرد بدون همدلی و همراهی ممکن نیست وقتی بدانیم شدت سرمای اخیر و تداوم آن در ۱۵ سال گذشته کم‌سابقه بوده است.
مدیرکل هواشناسی خراسان جنوبی در این باره گفت: سال ۱۳۸۶ هم مردم استان به صورت فراگیر این شدت سرما را تجربه کردند و بعد از ۱۵ سال دوباره در سال جاری تکرار شد.
علیرضا خندان‌رو در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: سرمای هوا در شهرستان طبس که منطقه کویری و گرم است، بی‌سابقه بوده و شاید در برخی شهرستان‌ها در یک دهه اخیر دمای هوا به منفی ۲۰ درجه یا بیشتر رسیده اما اینکه مانند یک هفته اخیر در چند روز متوالی تداوم داشته باشد، نبوده است.
وی بیان کرد: شدت سرما در این سامانه به گونه‌ای بود که حتی بیشنیه هوای در چند روز اخیر در برخی ایستگاه‌های هواشناسی صفر و زیر صفر ثبت شد.
مدیرکل هواشناسی خراسان جنوبی با اشاره به فعالیت سامانه بارشی جدید در استان گفت: دمای هوا تا روز چهارشنبه افزایش نسبی دارد و دوباره تا اواسط هفته آینده کاهش دما را خواهیم داشت و به‌کارگیری تمهیدات لازم همچنان ضروری است.