به گزارش ایرنا، اگر فقط ۲ دهه به گذشته برگردیم روستاها به معنای واقع روستا بودند و در آن تولید جریان داشت اگرچه هنوز هم در روستاهایی با وجود تغییرات ایجاد شده در معماری و دیگر موارد مربوطه، تولید محصولات کشاورزی برقرار است ولی در برخی روستاها زنگ خطر کاهش تولید به ویژه در بخش باغبانی به صدا درآمده است.
این زنگ خطر ناشی از کمبود آب و افزایش قیمت نهاده‌ها و ماشین آلات کشاورزی نیست بلکه آنچه مسبب آن شده گسترش تقسیم باغات به قطعات کوچک تر و خرید و فروش آن و در مجموع تبدیل باغات از منبع تولید به تفریح است.
باغ که محل تولید انواع میوه و سبزی و صیفی است، به مکانی برای سرگرمی و تفریح عده‌ای تبدیل می شود که شغل اصلی آنها کشاورزی و باغداری نیست.
تغییر نوع تولید، کشت و حتی محصول براساس تکنولوژی و علم روز به منظور افزایش کمی و کیفی محصول امری پسندیده است ولی زمانی که تغییر، تولید را به حاشیه براند آن وقت نه تنها شایسته نیست بلکه معضلی است که باید برای رفع آن فکر اساسی کرد.
ساخت قصر به جای خانه کارگری در باغات
سراب قامیش روستایی که در ۱۰ کیلومتری شهر سنندج است و روزگاری محصولات باغی آن سرآمد بود و نمونه بارز آن می توان به کاله‌ک(خربزه) تُرش (یکی از میوه‌های اصلی شب چله یا همان یلدا در کردستان) اشاره کرد ولی امروز در این روستا خبری از تولید این محصول نیست.
به گفته یکی از باغداران این روستا باتوجه به نزدیکی روستا به مرکز استان تقاضا برای خرید و فروش اراضی کشاورزی آن، از سوی افراد متمول در چند سال اخیر به طور قابل ملاحظه ای افزایش پیدا کرده است.
حاجی علی می گوید: بیشتر مالکان خانه باغ ها را پزشکان و کارکنان رده بالای برخی از ادارات تشکیل داده‌اند و به واسطه جایگاه اجتماعی و شهرتی که دارند هم تاکنون مرجعی مانع از ساخت و ساز آنها نشده است.
وی که ۶۳ سال سن دارد و جزو معدود کشاورزان این روستا است که هنوز اقدام به فروش اراضی خود نکرده و به باغداری مشغول است، ادامه داد: اکنون تعداد خانه باغ های ساخته شده که هیچ شباهتی به خانه کارگری ندارد و بیشتر شبیه قصر و در این روستا به ۹۰۰ واحد رسیده است.
سونامی که دارد باغات کردستان را می‌بلعد
این معضل تنها مربوط به شهر سنندج نیست و در شهرهای سقز، مریوان و بانه هم به نسبت شهرهای دیگر استان میزان تغییر کاربری و ساخت و سازهای غیرمجاز و قطعه بندی های کوچک و خرید و فروش باغات بیشتر است.
مدیر امور اراضی سازمان جهاد کشاورزی کردستان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: در دیوان عدالت اداری جرایم تغییر کاربری غیرمجاز از مستمر به آنی تبدیل شده است یعنی اگر ساخت و سازی سه سال از آن گذشته باشد مشمول مروز زمان می شود و از طریق مرجع قضایی قرار منع تعقیب می گیرد.
محمدعلی صادقی ادامه داد: در گذشته اینگونه نبود بلکه در هر بازدید کارشناسان و اکیپ بازرسی اگر بنای غیرمجازی در اراضی کشاورزی مشاهده می شد با حکم قضایی اقدام به تخریب آن می کردند.
وی اضافه کرد: با توجه به وضعیت پیش آمده و انتقادهایی که در کل کشور از جرایم تغییر کاربری شده است به دنبال اصلاح آن هستند.
مدیر امور اراضی سازمان جهاد کشاورزی کردستان در ارتباط با خانه باغ های ساخته شده در روستای سراب قامیش سنندج هم گفت: ۷ تا۸۰ درصد این خانه باغ های ساخته شده احکام قضایی دریافت کردند و تعدادی هم نوع اراضی آنها ملی است و باید تعیین تکلیف شود.
صدور ۲ هزار و ۵۰۰ مجوزساخت خانه کارگری درباغات استان
صادقی با اشاره به اینکه در هر شهرستان گشت حفظ کاربری مستقر و روزانه بازدید و پایش انجام می دهند، گفت: در واقع حجم تغییر کاربری ها به حدی زیاد است که قانون و مقررات کنونی نمی تواند بازدارنده باشد و نیاز به اصلاح دارند.
وی بیان کرد: در گذشته به باغات با مساحت یک هزار و ۵۰۰ متر دارای سند مجوز ساخت خانه کارگری داده می شد که بر مبنای آنالیز انجام شده از سال ۱۳۹۴ تا ۱۴۰۱ در این استان ۲ هزار و ۵۰۰ مجوز صادر شده است.
مدیر امور اراضی سازمان جهاد کشاورزی کردستان افزود: در یکی،۲ سال اخیر بخش نامه ای صادر شد که مجوز خانه کارگری تنها برای باغات یک هکتار به بالا صادر شود.
زمانی که مجوز برای خانه باغ های با مساحت یک هزار و ۵۰۰ متر به بالا صادر می شد بجای خانه کارگری در مساحت ۱۲ تا ۴۰ مترمربع خانه های ویلایی با متراژ ۱۰۰ و ۲۰۰ مترمربع و گاهی در چند طبقه هم ساخته شدند.
ابلاغ بخشنامه صدور مجوز ساخت خانه کارگری برای باغات یک هکتار به بالا هم برای کردستان که میزان باغات در سطح یک هکتار به بالا در آن بسیار اندک بوده و بیشتر باغات آن دارای قطعات کوچک تری هستند نه تنها بازدارنده نیست بلکه همچنان بر روند ساخت و سازهای غیرمجاز می افزاید.
یکی از نقاط ضعف موجود در چنین بخشنامه‌هایی، نگاه و رویکرد کلی به همه نقاط کشور است در حالیکه وضعیت هر استان با استان دیگر متفاوت است و می طلبد بر همین اساس تصمیم گیری شود.
ناگفته نماند رئیس سازمان امور اراضی کشور اواخر فروردین سال جاری در دیدار با مدیران و کارکنان حوزه حفظ کاربری و یکپارچگی اراضی کشاورزی؛ بیان کرد: در حفظ کاربری اراضی کشاورزی روش های قدیمی و سنتی پاسخگو نیست و نیازمند ایده های جدید و استفاده از شیوه های نوین در رصد و پایش هستیم.
رضا افلاطونی گفت: در برخی موارد نیازمند اصلاح و بازنگری در تفاهم نامه های منعقد شده و قوانین و بخشنامه ها برای تسهیل در فعالیت های کشاورزی و عوامل بادارنده غیر کشاورزی در راستای حفظ کاربری و اجرای طرح تجمیع و یکپارچه سازی اراضی کشاورزی هستیم.
وی بر درنظرگرفتن مناطقی برای گردشگری در هر استان تاکید کرده بود تا اینگونه نیاز مردم در این حوزه ها رفع شود و تمایل برای احداث ویلا در مناطق کشاورزی به حداقل برسد که امید می رود با وجود چنین دیدگاهی شاهد تغییر و تحول اساسی در حوزه حفظ اراضی کشاورزی باشیم.
براساس آمار موجود از یک میلیون و ۲۱۷ هزار و ۳۸ هکتار اراضی کشاورزی استان چهار درصد به عبارتی ۵۲ هزار و ۶۷۰ هکتار آن به اراضی باغی اختصاص پیدا کرده است و از این میزان سطح سالانه ۴۴۳ هزار تن محصول برداشت می شود.
بی شک یکی از عواملی که باعث شده مردم گرایش زیادی به خرید باغ آن هم برای استفاده تفریحی پیدا کنند؛ نبود فضای سبز و پارک و تفرجگاه‌های مناسب در سطح شهرهای استان است که امید می رود در راستای حفظ و ارتقای تولید اقدامات اساسی در راستای ایجاد مکان های تفریحی و گردشگری توسط مدیران شهری انجام شود و افزون براین طرح هایی هم در راستای اقتصادی کردن فعالیت در بخش باغات به اجرا درآید تا باغداران از فروش باغ هایشان خودداری کنند.