ناامنی جاده ها برای جانوران
حیوانات هم حق عبور دارند
#
خبرگزاری جمهوری اسلامی 88/07/11
اجتماعی.تصادف با حیوانات در خیابان.راهکار کاهش خطرات
تهران - روزانه دهها حیوان اهلی و وحشی در نقاط مختلف ایران قربانی
تصادفات جاده ای می شوند. تصادفاتی که برای این مخلوقات بی زبان ناگزیر
است اما انسانها می توانند راهکارهایی برای کاهش آن بیابند.
شاید بتوان گفت که همه رانندگان و سرنشینان خودروهای مختلف حداقل یک بار
در عمر خود با لاشه حیوانات افتاده بر سطح جاده ها و خیابانها رو به رو
شده اند.
در خیابانها و بزرگراه های شهری سگها و گربه ها و در جاده های برون شهری
، گونه های متنوع جانوری قربانی خودروهایی بوده اند که با سرعت زیاد
آنها را یا ندیده، زیر گرفتند و یا نجات خود و خودروی شان را بر جان آنها
مقدم دانستند.
** عوامل تصادف خودروها با حیوانات
حیوانات به اندازه انسانها قدرت واکنش مناسب در برابر بسیاری از پدیده
ها را ندارند و به همین دلیل احتمال ایجاد حوادثی مانند تصادف خودروها با
این موجودات بیشتر است.
احسان نعمتی دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مدیریت در این باره به خبرنگار
ایرنا، گفت: حیوانات بویژه در شبها و مواقع تاریکی در مواجهه با نور،
میخکوب می شوند که ما خراسانی ها می گوییم چراغ چشم شده اند. در این
وضعیت، حیوان تا بفهمد در مقابلش چه چیزی هست، در زیر چرخهای خودرو له
می شود.
وی بی احتیاطی برخی رانندگان ، سرعت غیرمجاز و بی توجهی به علائم
هشداردهنده را هم از دلایل اصلی ایجاد تصادف با حیوانات در جاده ها ذکر
کرد و گفت: متاسفانه برخی از آدمها نیز در مواجهه با حیوانات واکنش عصبی
از خود نشان می دهند و عامل خیلی از تصادفاتی می شوند که در حالت طبیعی
می توانست وجود نداشته باشد.
حسین معتمدی کارشناس منابع طبیعی بر این نظر است که تقریبا همه حیوانات
بجز گونه های خاصی از کلاغها و زاغ ها، قدرت تخمین سرعت را در مسیر عمود
بر مسیر حرکتشان ندارند و سرعت های بالا هم برای آنها تعریف نشده است.
وی افزود: سرعت واکنش تمام حیوانات برای فرار از تصادف، نسبت به سرعت
عادی و مجاز رانندگی در اغلب جاده های کشور کمتر است، حتی سرعت یوزپلنک
که سریعترین دونده جهان است. به همین خاطر، آنها بطور طبیعی وارد جاده می
شوند و در صورت عکس العمل نامناسب ما، سبب تصادف خواهند شد.
معتمدی، احساس منفی نسبت به حیوانات را هم از جمله عوامل تشدیدکننده
تصادف با مخلوقات بی زبان می داند. او با لحنی انتقادی می گوید در فرهنک
ما محبت زیادی نسبت به برخی حیوانات وجود ندارد و حتی برخی حس حیوان
ستیزی نیز دارند.
به گفته او، نهادهای آموزشی و رسانه های ارتباط جمعی باید با کار
فرهنگی درازمدت، زمینه این مساله را در جامعه ما برطرف کنند. شناساندن
جانوران و مانوس شدن با حیوانات از کودکی، باعث می شود وحشت بی مورد از
برخی جانوران از بین برود و واکنشهای طبیعی نسبت به آنها ایجاد شود.
این کارشناس اطلاعات خود را در این باره اینگونه تکمیل می کند که آموزش
رفتار طبیعی با حیوانات به رانندگان آینده باعث می شود که آنها در مواجهه
احتمالی با جانوران اهلی و وحشی در جاده ها، واکنشهای عصبی و شتابزده
از خود نشان ندهند و احتمال تصادف را بالا نبرند.
با اینکه نمی توان منکر وجود حس حیوان ستیزی در برخی افراد جامعه شد اما
این را هم نمی توان نادیده گرفت که اغلب مردم از دیدن جسد خونین و متلاشی
شده یک حیوان در جاده نه تنها خوشحال نمی شوند بلکه احساس مشمئزکننده و
بسیار بدی به آنها دست می دهد و این صحنه، بویژه بر خانواده ها و کودکان،
اثر روحی و روانی بدی بر جای می گذارد.
** آلودگی محیط زیست
بر جای ماندن بقایای اجساد متعفن و پخش شده حیواناتی که مدتی پس از
تصادف با غول آهنین ناشناس همچنان بر آسفالت جاده باقی مانده اند، محیط
زیست منطقه تصادف را هم آلوده می کند.
هرچند، همیشه جانوران زنده ای هستند که تقریبا تمامی بقایای جانور نگون
بخت را بخورند اما در برخی مناطق به دلیل تردد و حضور بیشتر انسانها در
محیط، این امر با تاخیر زیاد صورت می گیرد و در این زمانها، محیط بشدت
آلوده می شود و بوی تعفن لاشه، مشام عابران و خودروها را می آزارد.
احسان نعمتی در این باره می گوید: چه خوب است راننده ای که با حیوان
تصادف می کند و موجب مرک آن می شود، لاشه حیوان را از وسط جاده دور کند یا
اداره کل راه و ترابری را از این امر آگاه سازد تا هم محیط آلوده نماند
و هم از بروز حوادث بعدی جلوگیری شود.
** اثرات زیست محیطی برخورد مرک آور خودروها با حیوانات
از بین رفتن گونه های مختلف جانوری مهمترین اثر منفی ای است که تصادف
در جاده ها بویژه در مناطقی که گونه های نادر جانوری بیشتری در آنها وجود
دارد، بر جای می گذارد.
مهندس حسین کاشانی کارشناس محیط زیست در این باره به خبرنگار ایرنا گفت:
در تمامی پروژه های راه سازی باید مطالعات زیست محیطی مد نظر قرار گیرد
تا حیات وحش کمتر مورد آسیب قرار گیرد.
وی افزود: در همه محورهای نزدیک و مجاور با پارک های ملی و مناطق حفاظت
شده زیست حیوانات وحشی و گونه های جانوری باید تابلوها و علائم هشداردهنده
راهنمایی رانندگی به اندازه کافی نصب شده باشد تا رانندگان با آمادگی و
دقت بیشتر و سرعت کمتر برانند و احتمال تصادف با جانوران کاهش یابد.
این کارشناس محیط زیست همچنین اضافه کرد: معمولا در این مناطق، وزارت راه
با هماهنگی سازمان حفاظت از محیط زیست با نصب دیواره محافظ ، خطرات
ورود جانوران به جاده ها را رفع می کند اما این کار در بعضی دیگر از
مناطق کمتر مورد توجه قرار می گیرد.
وی گفت: در بعضی دیگر از مناطق برای تردد دام ها باید زیرگذر وجود داشته
باشد که در صورت عدم وجود آن، دام های زیادی از بین می رود.
** وزارت راه و ترابری می تواند از میزان تصادفات بکاهد
کاشانی معتقد است که وزارت راه می تواند با افزایش تعامل با سازمان
حفاظت از محیط زیست و نهادهای گوناگون دیگر مانند بخش اکوتوریسم برای
کاهش برخورد خودروها با حیوانات بویژه در مناطقی که تردد گونه های جانوری
زیاد است، اقداماتی به عمل آورد.
وی، نصب تابلوها و علایم هشداردهنده به اندازه کافی را از جمله این
اقدامات برشمرد و گفت: در مناطقی که تردد اینگونه حیوانات بیشتر است، می
بایستی علایم دیگری همچون چراغهای چشمک زن قرمز نیز در نظر گرفته شود.
علی علی اکبری 43 ساله، کارمند وزارت دفاع، مساله برجاماندن اجساد
حیوانات بر روی جاده ها را مورد توجه قرار داده است. مساله ای که به گفته
او می تواند موجب تصادفات بعدی شود.
وی در این باره گفت: در جاده ها امکان کنترل و جمع آوری اجساد جانوران
به دلیل گستردگی و بعد مسافت وجود ندارد اما وزارت راه می تواند شماره
تلفنی را اعلام کند تا مردم موقعیت لاشه جانور را در جاده اطلاع دهند و نسبت
به جمع آوری آن اقدام شود.
** جانوران زخمی را دریابیم
در کشور ما هیچ بخشی مربوط به امداد حیوانات وجود ندارد تا در زمانی که
تصادفی صورت می گیرد و حیوانی زخمی می شود نسبت به نجات جانور اقدام به
عمل آید. آخر حیوانات هم حق تردد دارند. هر چند این تردد از میان جاده ای
بگذرد که خودروها را در آن بی محابا می رانند.
افشین متولیان مهندس معدن درباره این موضوع، این سووال را مطرح کرد که
اگر حیوانی زخمی شد، آیا جایی هست که به این جانور نگون بخت رسیدگی شود و
آیا اصلا محلی برای معالجه حیوانات غیراهلی در کشور وجود دارد؟ به نظر می
رسد اگر دولت در این جهت همت کند، مردم و مدافعان محیط زیست هم کمک کنند
این کارشناس می گوید: البته مدافعان محیط زیست، چه دولتی و چه غیر
دولتی ها هم باید بیشتر فعال باشند تا بویژه در مناطق روستایی و جنگلی و
بخشهای پرتردد جانوری اقدامات حفاظتی کاملتری صورت گیرد.
وی تاکید کرد: تصادفات با حیوانات در گردنه های جاده ها که دید هم خودرو
و هم حیوان کمتر است و راننده خودرو قدرت مانور محدودتری دارد، بیشتر
اتفاق می افتد و در اینجا، احتیاط زیادتر رانندگان ضروری است.
این کارشناس همچنین معتقد است که تخطی رانندگان بخصوص در مناطق حفاظت
شده به هیچ وجه نباید نادیده گرفته شود و برای اینگونه افراد خاطی باید
مجازات در نظر گرفته شود.
وی، همچنین با طرح مساله جابه جایی حیوانات، به خبرنگار ایرنا گفت: در
مناطقی مانند استانهای شمالی کشور که حیوانات در برخی بخشهای آن رها
هستند احتمال تصادف بیشتر است بنابر این، صاحبان این حیوانات باید ملزم
به مهار مال خود شوند. پیشتر قوانینی در این خصوص وجود داشت و در صورت
عدم اجرای آن، با خاطیان برخورد می شد اما در حال حاظر چنین چیزی دیده
نمی شود.
نصب چراغهای روشنایی در شبها بویژه در جاده های روستایی که احتمال عبور
جانوران در آنها زیاد است از خطرات کم می کند که البته تشخیص چنین
مناطقی، با محیط بانان محیط زیست است. در اینگونه مناطق، در روز هم
تابلوها کافی نیست و باید چراغهای چشمک زن قرمز در مسیر تردد حیوانات نصب
شود تا جای هیچ خطایی برای رانندگان باقی نماند.
** توصیه های ضروری به رانندگان
حسین معتمدی در خصوص چگونگی مواجهه صحیح رانندگان با حیوانات در جاده ها
یادآور شد: حیوانات راهنما نمی زنند و در جاده عکس العمل های غیرقابل
پیش بینی دارند. راننده در صورت مشاهده آنها در کنار یا میان جاده،
آماده جلوگیری از برخورد شود و دیگران را نیز آگاه کند.
راننده می تواند با بوق زدن متناوب و ترساننده و روشن و خاموش کردن
چراغهای بزرک جلو، حیوان را از میان جاده رم دهد اما باید در این کار
احتیاط کند زیرا رم دادن حیوان ممکن است سبب فرار آن به سمت مخالف مسیر و
ایجاد خطر برخورد سایر خودروها با آن شود.
وی افزود: در این شرایط، راننده باید با استفاده از فلاشرها و ترمزگیری
متناوب به شکلی که خودروهای پشتی از خاموش و روشن شدن چراغ ترمز متوجه
شرایط اضطراری شوند، در صورت امکان با کاهش سرعت، از کنار حیوان عبور کند
با تمام این اوصاف، راننده در مواجهه با یک حیوان در جاده نباید به بهای
عدم برخورد با آن جانور ، چنان خودرو را منحرف کند که با خطر چپ کردن،
یا سقوط و یا تصادف با خودرو دیگری مواجه شوند.
برخورد خودروها با حیوانات بزرک، موجب صدمات بسیار شدید و خطرات جانی
