"آرتمیا" در انتظار احیای دوباره دریاچه ارومیه
.................................................
تهران، خبرگزاری جمهوری اسلامی 02/07/86
داخلی.اجتماعی.محیط زیست.
"آرتمیا"ی دریاچه ارومیه که تنها موجود زنده دریاچه است می تواند در آب
غلیظ و شور این دریاچه زندگی و از جلبک های موجود دریاچه تغذیه کند.
آرتمیا مشخص ترین موجود زنده دریاچه ارومیه است که غذای اصلی پرندگانی
مانند "فلامینگو" را تشکیل می دهد وبیشترین منبع غذایی برای ماهیان خاویاری
است.
آرتمیا هم اکنون به دلیل بهره برداری بی رویه و شوری بسیار بالای دریاچه،
در معرض تهدید جدی قرار دارد و برای حیات نیازمند احیای دوباره دریاچه
ارومیه و کمک به تکثیر دوباره این موجود زنده است.
کارشناس مسوول تالاب های سازمان حفاظت محیط زیست در این باره به خبرنگار
ایرنا، گفت: "آرتمیا" تخم با ارزشی دارد و از آنجا که پرورش دهندگان میگو
باید از غذای جنبنده استفاده کنند، با بازکردن تخم آرتمیا از آن در مزارع
میگو استفاده می شود.
"مسعود باقرزاده کریمی" افزود: از این رو تخم آرتمیا در سطح دنیا دارای
ارزش جهانی است و هر کیلو تخم آرتمیا بین 80 تا 90 دلار ارزش دارد.
وی با اشاره به اینکه یک بررسی نادرست از ذخایر آرتمیای دریاچه ارومیه
منجر به برداشت بی رویه از تخم آرتیما در این دریاچه شد، گفت: به دلیل
جمع آوری اشتباه آمار و اطلاعات، داده های ارائه شده برای ارزیابی مطالعات
ذخایر این دریاچه منجر به بهره برداری بی رویه از آرتمیا شد.
این کارشناس به اطلاعات نادرست گذشته اشاره کرد و گفت براساس این اطلاعات
برنامه ریزی برای برداشت 10 هزار تن تخم آرتیما در سال از دریاچه ارومیه
صورت گرفت.
کریمی افزود: بر همین اساس در دهه قبل، مجوز بهره برداری آرتمیا برای
هر سال دو هزار تن صادر شد، در صورتی که در همان دوره، کارشناسان برداشتی
حدود 50 تن را در سال تخمین می زدند.
وی ادامه داد: براساس آمار، برای برداشت 10 هزار تن در سال تخم آرتیما
شرکت هایی قرارداد بستند که به مدت سه سال تخم آرتمیا را از دریاچه ارومیه
برداشت کنند.
به گفته وی، این شرکت ها سال اول 98 تن وسال دوم 101 تن برداشت کردند
و سال سوم به دلیل مشاهده کاهش شدید تخم آرتمیا، جلوی برداشت این شرکت ها
گرفته شد.
کارشناس مسوول بخش تالاب های سازمان حفاظت محیط زیست، گفت: در قرارداد
شیلات با محیط زیست آمده بود که در صورت کاهش ذخایر دریاچه جلوی برداشت
این منابع گرفته خواهد شد، اما در قرارداد شرکت ها این موضوع ذکرنشده بود.
کریمی افزود: این موضوع سبب شد شرکت ها به دلیل توقف کار در سال سوم
ادعای ضرر و زیان کنند که هنوز پرونده این شرکت ها وجود دارد و منتظر
نتیجه رای دادگاه هستند.
وی ادامه داد: هم اکنون آرتمیا بهره برداری نمی شود و به دلیل افزایش
غلظت شوری این دریاچه از 185 گرم در لیتر به 300 گرم در لیتر توان بقای
این جاندار بشدت کاهش یافته است.
کارشناسان معتقدند، تخم های موجود در دریاچه تخم های رسوب یافته سال های
گذشته است و چون شوری آب بسیار بالا رفته، وزن مخصوص این تخمها کاهش
یافته و به سطح آب می آیند.
برهمین اساس حدس کارشناسان براین است که زایندگی آرتمیا در حال نزدیک
شدن به نقطه صفر است، چون تخم ها به یک بیست و پنجم سال های گذشته رسیده است
و هم اکنون تخم ها هم به سختی پیدا می شوند واین یک هشدار جدی برای اکوسیستم
دریاچه ارومیه است.
"زهرا فرضی" کارشناس ارشد شیلات نیز در این باره به ایرنا ، گفت: وقتی
هیچ موجودی نتواند در یک دریاچه حیات داشته باشد، دریاچه رو به مرک نزدیک
می شود و افزایش غلظت شوری تنها استفاده معدنی را افزایش می دهد و استفاده
-های اکولوژیکی را نابود می کند.
وی تاکید کرد: با وجود این که هم اکنون احیای حقابه دریاچه ارومیه در
دستور کار شورای عالی آب قراردارد، همسوکردن برنامه ها و سیاست های دستگاه
-های مرتبط با احیای اکوسیستم دریاچه ارومیه باید مورد توجه قرار گیرد.
این کارشناس، گفت: نقش مردم، بهره برداری بی رویه از منابع زیرزمینی ،
گسترش بی رویه اراضی کشاورزی و آلاینده های صنعتی و خانگی نیز در تهدید
اکوسیستم دریاچه ارومیه بی تاثیر نیست.
"فرضی" عوامل طبیعی وانسانی را در شرایط کنونی پارک ملی دریاچه ارومیه
موثر دانست و افزود: کنترل و تنظیم جریان های سطحی به دلیل برخی فعالیت-
های انسانی مانند سدسازی منجر به استفاده و بهره برداری از آب شده و به
دلیل جلوگیری از ورود سیلاب ها به دریاچه حجم آب دریاچه ارومیه کاهش یافته
است.
وی ادامه داد: خشک شدن 120 هزار هکتار از عرصه های جنوبی، شرق و نقاط
پست دریاچه و تبدیل آن به شوره زار، زنک هشداری برای این منطقه به عنوان
یکی از نادرترین ذخیره گاه های بیوسفری جهان است.
"الناز ستاری" کارشناس ارشدمحیط زیست نیز درتشریح وضعیت دریاچه ارومیه
به ایرنا، گفت: این پارک دو محیط آبی و خشکی و حدود 102 جزیره کوچک و
بزرک دارد.
وی افزود: جزیره کبودان ، اسپیر و اشک به صورت صخره ای از مهمترین جزیره
-های این پارک هستند، این جزیره ها در جنوب دریاچه به سبب زاد و ولد
پرندگان مختلفی مانند فلامینگو و پلیکان و جانورانی مانند گوزن و قوچ و
میش اهمیت زیادی دارند.
وی ادامه داد: شورای بین المللی هماهنگی انسان و کره مسکون پارک ملی
دریاچه ارومیه را با داشتن ذخیره گاه های طبیعی به عنوان یک منطقه بی نظیر
در ایران و جهان شناخته است.
وی بااشاره به آمارهای رسمی ارایه شده ازسرشماری حیات وحش دراین منطقه،
گفت: درسرشماری هایی که همه ساله در پارک ملی دریاچه ارومیه انجام می گیرد،
مشخص شده که این زیستگاه کم نظیر محل زیست تابستان گذرانی و زمستان گذرانی
180 گونه و نوع از پرندگان آبزی و کنارآبزی است که این وسعت تنوع زیستی
در یک محدوده در جهان کم نظیر است.
این کارشناس گفت: انواع پلیکان،غازهای خاکستری،درناها، اردکهای سرسفید
و مرمری از پرندگان مهم پارک ملی دریاچه ارومیه هستند و سالانه ده ها گونه
پرنده نیز از زیستگاه های این پارک به عنوان زیستگاه های میانبند استفاده
می کنند.
ستاری افزود: هم اکنون سواحل کم عمق دریاچه ارومیه با انباشت بلورهای
نمک روبه روست ، به طوری که سفیدی آن از دوردست ها دیده می شود.
وی بااشاره به اینکه انباشت نمک در برخی از نقاط به حدی است که توده
-های بزرگی ازنمک از میان آن سربرآورده است، گفت: شوری بیش از حد آب پارک
ملی دریاچه ارومیه، زندگی پرندگان را در این دریاچه به خطر انداخته به طوری
که هر ساله از تعداد پرندگانی که به این دریاچه مهاجرت می کنند کاسته شده
و این پرندگان گرفتار بلورهای نمک شده و قادر به پرواز نمی شوند.
این کارشناس زیست محیطی ادامه داد: شوری بیش از حد آب دریاچه ارومیه
بر زندگی آرتمیا ، تنها موجود زنده این دریاچه نیز تاثیر گذاشته و شرایط
زیست آن را مختل کرده است.
ستاری با استناد به بررسی های انجام شده ، گفت "بر اثر شوری بیش از حد
آب ، تعداد تخم آرتمیا از پنج تا 30 عدد در هر لیتر آب دریاچه، به یک تخم
کاهش یافته است".
وی گفت کاهش نزولات آسمانی و خشکسالی، تغییر الگوی کشت و استفاده از
کشت های پرآب بر، بالارفتن دمای هوا و افزایش میزان تبخیر و مهار آب های
سطحی استان آذربایجان غربی بدون توجه به حقابه محیط زیست از مهمترین عوامل
کاهش آب دریاچه ارومیه است.
وی تاکید کرد: نجات پارک ملی دریاچه ارومیه از وضعیت بحرانی نیاز به
یک عزم ملی و فرااستانی دارد، زیرا حل مشکل به مشارکت استانهای آذربایجان
غربی ، شرقی ، کردستان و نیز عزم دستگاه هایی چون وزارت نیرو، وزارت جهاد
کشاورزی و سازمان حفاظت محیط زیست نیازمند است.
اجتمام /9115/1611
شماره 078 ساعت 12:42 تمام
