موسیقی و تاثیرات متفاوت آن بر انسان (درمان کننده یا بیماری زا)
#
تهران ،خبرگزاری جمهوری اسلامی 06/03/83
در مغز انسان مرکزی برای دریافت موسیقی وجود دارد که درست در پشت
پیشانی قرار دارد، و از قضا این همان نقطه ای است که وظیفه یادگیری و
ابراز احساسات انسان را نیز بر عهده دارد.
به همین دلیل بین موسیقی، یادگیری، و کنترل و ابراز احساسات رابطه
مستقیمی وجود دارد.
دانشمندان آمریکایی می گویند که افراد در موارد مختلف واکنش های
متفاوتی به یک موسیقی مشابه نشان می دهند که این احتمال داده می شود که یک
دلیل این امر، شرایط احساسی گوناگون انسان ها در زمان های متفاوت باشد.
اما آیا تنها شرایط احساسی ماست که باعث شفابخشی یا بیماری زایی موسیقی
در وجود ما می شود؟ یا این مساله به ذات موسیقی و نوع آن نیز بر می گردد؟
اولین مطلبی که باید بدانیم این است که اصلا چه اتفاقی می افتد که یک
موسیقی در ذهن ما جای می گیرد؟
دانشمندان دانشگاه "دارتموث" در "نیوهمپشایر" در این باره می گویند:
علت تکرار شدن ناخوداگاه برخی قطعات موسیقی در ذهن انسان به ناحیه ای در
قشر جلویی مغز باز می گردد.
این ناحیه از مغر مسوول یادآوری قطعات موسیقی است که فرد در گذشته
شنیده و با ناحیه گیجگاهی در ارتباط است.
ناحیه گیجگاهی نیز خود وظیفه پردازش صداهای اولیه و ساده، استدلال و
همچنین یادآوری خاطرات را بر عهده دارد.
و حالا باید بدانیم که چه نوع موسیقی در مغز ما ایجاد آرامش و در جسم
ما نوید درمان می دهد و چه نوع موسیقی منجر به استرس و در نتیجه بیماری
می گردد.
موسیقی و نقش درمانی آن
.........................
"رونالد هاس" استاد دانشگاه موتسارت شهر سالزبورک اتریش می گوید از
طریق موسیقی می توان مصونیت انسان ها را در برابر بیماری ها تقویت کرد،
دردها را کاهش داد و از بروز حوادث جلوگیری به عمل آورد.
تحقیقاتی که وی انجام داده است نشان می دهد که باید به انواع موسیقی
در درمان بیماری ها توجه شود.
* موسیقی شرقی و درمان کوفتگی و سردرد
.....................................
همین آقای "هاس" در تحقیقی که انجام داده ، به این نتیجه رسیده که بر
اساس شواهد تجربی برخی از ملودی های قدیمی مشرق زمین برای از بین بردن
سردردها و کوفتگی بدن موثر است.
وی می گوید: حدود 800 سال پس از میلاد مسیح، در برخی از مراکز درمانی
مشرق زمین، از موسیقی برای درمان دردها استفاده می شده است.
* کمک موسیقی به کاستن از خطر آلزایمر
....................................
در تحقیقی هم که دانشمندان آمریکایی انجام دادند مشخص شده است که
مطالعه، نواختن موسیقی و انجام بازی هایی مثل شطرنج با کاهش خطر ابتلا به
آلزایمر در افراد مسن موثر است.
* به هنگام گرفتن رک گیری کودک موسیقی فراموش نشود
...................................................
نتایج تحقیقی که در خرم آباد انجام شده هم نشان می دهد که استفاده از
موسیقی های مخصوص کودکان باعث انحراف ذهن آنان نسبت به درد ناشی از
اقدامات تهاجمی کوتاه مدت مثل "رک گیری " می شود.
"رک گیری " یکی از شایعترین اقدامات دردناک پزشکی است و به صورت مکرر
بعنوان لازمه و مقدمه تشخیص یا درمان بیماریها مورد استفاده قرار می گیرد.
این تحقیق که بر روی 30 کودک شش تا 12 ساله مبتلا به تالاسمی در
بیمارستان شهید مدنی خرم آباد انجام شده، نشان می دهد که شدت درد "رک
گیری" در کودکانی که فکرشان در زمان "رک گیری " به سمت موسیقی کودکان
معطوف شده به طور معنی داری کمتر از سایر روشها بوده است.
* موسیقی و افزایش توان یادگیری
...............................
محققان هنک کنگی هم با مطالعه ای به مقایسه کودکانی که تحت آموزش
موسیقی قرار داشتند با دیگر کودکان پرداختند و به این نتیجه رسیدند که
کودکانی که در گذشته تحت آموزش موسیقی قرار گرفته بودند حافظه شفاهی
بسیار قوی تری دارند و می توانند لغات بیشتری را از فهرست خوانده شده به
یاد بیاورند و در هر سنجش، بهتر از سنجش قبل عمل می کنند.
* تداوم آموزش موسیقی به افزایش حافظه می انجامد
.............................................
همین محققان روانشناس هنک کنگی عقیده دارند آموزش موسیقی نیم کره چپ
مغز را تحریک می کند و یادگیری شفاهی نیز توسط همین قسمت از مغز انسان
کنترل می شود.
مطالعات بعدی این محققان نشان داد بهبود حافظه انسان با ادامه یادگیری
موسیقی، ادامه پیدا می کند و با توقف آموزش موسیقی متوقف می شود.
* شنیدن موسیقی هماهنک با ضرباهنک قلب آرام بخش است
.................................................
یک محقق ژاپنی در دانشگاه "ناگویا" نیز به این نکته پی برده که شنیدن
موسیقی هایی که بر مبنای ضرباهنک قلب تدوین شده اند، در آرامش اعصاب و
کاستن تنش افراد موثر است.
این محقق از 22 داوطلب خواست که در اتاقی به پاسخگویی یک سلسله پرسش
که مرتب سخت تر می شد، بپردازند.
برای نیمی از داوطلبان، موسیقی متکی به ضرباهنک قلب آنان پخش شد و
دیگران در سکوت به حل مسائل ادامه دادند.
پرسشهای تنظیم شده در پرسشنامه به منظور اندازه گیری میزان استرس و
اضطراب داوطلبان و احساس خستگی آنان تدوین شده بود.
نتایج حاصله از پاسخ ها حکایت از آن داشت داوطلبانی که به موسیقی قلب
خود گوش می داده اند به مراتب از آرامش بیشتری برخوردار بوده اند.
* موسیقی هوش و عواطف روحی افراد را تقویت می کند
...............................................
یک محقق دانشگاه علوم پزشکی تبریز هم می گوید که موسیقی، دقت، هوش، حس
مشاهده، استنباط و عواطف روحی انسان را تقویت می کند.
"کبری پرون" می گوید، تحقیقاتی که در بخش مراقبت های ویژه انجام گرفته
نشان می دهد که موسیقی به میزان قابل توجهی در تسکین و تقلیل وضعیت بحرانی
بیمارانی که در بخش آی سی یو بستری بوده اند، تاثیر داشته است.
سامانه اعصاب انسان به محرک های موزیکال پاسخ مثبت می دهد و عملا موسیقی
در تغییر حالت بیماران موثر است.
وی افزود، استفاده از موسیقی باعث آرامش روحی، بهبود وضعیت ذهنی،
کاهش اثرات استرس های وارده می شود و به افراد در برقراری ارتباط، اتحاد و
تطابق کمک می کند.
موسیقی و نقش بیماری زایی آن
............................
برخلاف آنچه تاکنون از نقش شفابخشی موسیقی گفتیم، برخی از موسیقی ها
هستند که با توجه به مرکز موسیقی در مغز که هم مکان با بخش احساس است بر
روی روح انسان تاثیر منفی می گذارد. که دو نمونه از آنها و نتیجه
تحقیقاتی که درباره آنها شده بیان می شود.
* موسیقی تند و نقش آن در ایجاد رفتار پرخاشجویانه
................................................
یک مطالعه در آمریکا، این باور عمومی را که گوش کردن به موسیقی تند و
خشن بدون ایجاد هیچ تاثیر مضری به تخلیه عواطف و احساسات منفی کمک می کند،
رد می نماید.
پژوهشگران دانشگاه ایالتی آیوا و بخش خدمات انسانی تگزاس بر روی بیش
از 500 دانشجو که به هفت آواز تند توسط هفت هنرمند و 8 آواز ملایم توسط
هفت هنرمند دیگر گوش کرده بودند آزمایشهایی انجام داد شد.
در این مطالعه برای ارزیابی احساسات و افکار پرخاشجویانه، از
دانشجویان آزمونهای مختلف روانشناسی گرفته شد.
نتایج بدست آمده نشان داد موسیقی تند بدون آنکه تحریک یا تهدیدی وجود
داشته باشد احساسات خصمانه را افزایش می دهد.
* موسیقی بسیار بم و نقش آن در ایجاد غم و ناامیدی
................................................
دانشمندان انگلیسی در یک آزمایش نشان دادند صداهای بسیار بم و غیر
قابل شنیدن برای انسانها، موسوم به "مادون صوت" (Infrasound)، موجب بروز
حالات غیر طبیعی از قبیل اضطراب، نگرانی، غم شدید و ناامیدی در افراد
می شوند.
دکتر "ریچارد لرد" از آزمایشگاه ملی فیزیک انگلیس برای بررسی تاثیر
صداهای غیر قابل شنیدن بر افراد، آزمایشی ترتیب داد.
در این آزمایش "لرد" و همکارانش در یک سالن بزرک اجرای موسیقی زنده،
قطعاتی از موسیقی را برای 750 شنونده پخش کردند و بدون اطلاع شنوندگان، در
لابه لای برخی از این قطعات به کمک یک فلوت هفت متری اصوات بسیار بم و غیر
قابل شنودی تولید کردند و سپس از شنوندگان خواستند تا واکنش خود به این
قطعات موسیقی را بیان کنند.
با وجود اینکه شنوندگان نمی دانستند در کدامیک از قطعات موسیقی اصوات
"مادون صوت" گنجانده شده، اما 22 درصد از آنها با اشاره به قطعات موسیقی
حاوی صداهای غیر قابل شنود، بیان کردند که در هنگام شنیدن این قطعات
دچار احساسات غیر عادی شده اند.
این احساسات غیر عادی عبات بودند از احساس ناآرامی و اندوه، ناامیدی
شدید، نگرانی و اضطراب، تنفر و همچنین احساس ترس.
صداهای "مادون صوت" به طور طبیعی و در هنگام وقایعی نظیر طوفان، وزش
باد و تغییرات الگوهای آب و هوایی و همچنین برخی انواع زلزله نیز تولید
می شوند.
دانشمندان عقیده دارند که چنین اصواتی ممکن است به طور طبیعی در برخی
مکانها و خانه ها نیز تولید شود که در پی آن ساکنین چنین مکانهایی
ناخودآگاه احساس ترس و نگرانی می کنند و این احساسات خود را به وجود روح و
یا مسایلی از این قبیل، نسبت می دهند.
علمی /70
