در سال‌های اخیر رویکرد مستقل نظام آموزشی با ظهور تکنولوژی‌های جدید نظیر چند رسانه‌ای‌ها و فرارسانه‌ای‌ها دستخوش تغییرات شده و تکنولوژی به گونه‌ای مداوم، تدریس و یادگیری را دچار تغییر و تحول کرده است و نظام‌های آموزشی از رویکرد مستقل نظام آموزش حضوری به نظام آموزش از راه دور با رویکرد تلفیقی روی آورده‌اند.
آموزش الکترونیکی پس از ناکارآمدی آموزش‌های حضوری معمول، برای پاسخگویی به نیاز روزافزون تقاضای آموزش‌های رسمی در کشورهای مختلف به وجود آمده و همین نکته نیز، هدف از طرح این روش جدید یادگیری بوده یعنی دستیابی به روشی که در آن بتوان از هر جا و در هر زمان با هزینه مالی کمتری به تعلیم تعداد بیشتری یادگیرنده پرداخت.
در همین راستا تا قبل از اپیدمی کرونا در کشور آموزش مجازی جایگاه خاصی در نظام آموزشی کشور نداشته و کمتر به این مدل آموزش به خاطر هزینه، تخصص، زیر ساخت اینترنت و ابزارهای آموزشی توجه می کردند ، حتی در ایام فراگیری این بیماری چالش های زیادی در این حوزه از زوایای مختلف آموزشی و تربیتی مطرح شده بود و فشار این بیماری بر حوزه آموزش باعث شد تا در این حوزه پلتفرم های آموزشی مختلفی چه در حوزه داخلی و چه بین المللی به کمک آموزش بیایند.
در سال های درگیری دنیا به بیماری کرونا، در داخل کشور قوانین مختلفی در خصوص آموزش مجازی به تصویب رسیده از جمله مصوبه شورای عالی فضای مجازی در خصوص الزامات سامانه های الکترونیکی آموزش و پرورش و شبکه آموزشی دانش آموز (شاد) و همچنین به منظور افزایش پایداری و تداوم خدمات رسانی شبکه آموزشی دانش آموز (شاد) به عنوان بخشی از زیست بوم جدید تعلیم و تربیت رسمی عمومی کشور به وزارت آموزش وپرورش ابلاغ شد، در ماده فوق این سیستم آموزشی به عنوان بخشی از زیست بوم جدید تعلیم و تربیت رسمی عمومی کشور اعلام شده و طبق این ماده قانونی، آموزش و پرورش موظف است آموزش تلفیقی را در خط مشی برنامه های آموزشی در طول سال تحصیلی قرار بدهد.
در تیر ماه سال ۱۴۰۲ نیز در ایام کرونا شورای عالی وزارت آموزش و پرورش به استناد بندهای ۴ و ۷ راهبردهای کلان و راهکارهای ۳-۵، ۲-۱۷ و ۴-۱۷ سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و به منظور فراهم کردن فرصت‌های مناسب برای تعلیم و تربیت، تسهیل فرایند آموزش و یادگیری، ارتقای کیفیت فرایند تعلیم و تربیت با تکیه بر استفاده هوشمندانه از فناوری‌های نوین و افزایش پوشش تحصیلی و با رعایت اصل اولویت آموزش‌های حضوری در مدارس، به وزارت آموزش و پرورش اجازه داده شد مدرسه مجازی را برای سال‌های تحصیلی ۱۴۰۲ - ۱۴۰۱ و ۱۴۰۳ - ۱۴۰۲ به صورت آزمایشی و با ابلاغ شیوه نامه توسط وزیر آموزش و پرورش در چارچوب مقررات و ضوابط مدارس آموزش از راه دور، به‌صورت دولتی یا غیردولتی برای تمامی دوره‌های تحصیلی اجرا کرده و نسبت به ثبت‌نام و آموزش متقاضیان اقدام کند. در این قانون هم به تعلیم و تربیت با تکیه بر استفاده هوشمندانه از فناوری‌های نوین تاکید داشته گرچه اجرای آزمایشی این قانون را به صورت آزمایشی تا سال ۱۴۰۳ منوط کرده است.
ظاهرا بعد از اتمام بیماری مهلک کرونا در دنیا شواهد بر این است مجددا تاکید بر آموزش حضوری دانش آموزان در مدارس کشور شکل گرفته مگر در ایامی که کشور از لحاظ مواردی چون آلودگی هوا ، سرما و جدیدا ناترازی انرژی به صورت نامنظم و بدون برنامه ریزی از قبل مشخص شده مدارس مجاب می شوند طبق دستور در پلتفرم های آموزش مجازی قرار بگیرند و از این سبک آموزش در مواقع بحرانی استفاده شود.
امروزه تجربه بدست آمده به گونه ای است که باید در بسیاری از برنامه ها و سیاستگذاری ها در سیستم آموزشی در مجموعه آموزش و پرورش در خصوص مدل آموزش بازاندیشی صورت پذیرد، باید در تقویم آموزشی کشور ، آموزش غیر حضوری مشخص شود ، باید تلاش کنیم دستاوردهای بدست آمده در ایام کرونا در خصوص آموزش الکترونیکی را پاس بداریم و از تجربه ذیقیمت آن بهینه استفاده کنیم.
در پایان می توان گفت تلفیق آموزش حضوری و غیر حضوری به افزایش سواد و فرهنگ سازی در حوزه آموزش، یادگیری فرهنگ دورکاری در نسل آینده سازان کشور، صرفه جویی در زمان و انرژی، جلوگیری از شیوع انواع بیماری در فصل سرما و افزایش آشنایی با ابزارهای آموزشی منجر خواهد شد.
*رضا فرج تبار کارشناس آموزش و پرورش
نظر شما