آخرین گفت و گو با نوازنده موسیقیآغاز سال نو و روزی روزگاری
#
خبرگزاری جمهوری اسلامی 88/11/27
فرهنگی.هنری.موسیقی
شهرکرد-علی اکبر مهدی پور یکی از استادان سرنا نواز و کرنا ایران روز سه
شنبه درحالی دارفانی را وداع گفت که بسیاری از ایرانیان، او را با نام
سریال روزی روزگاری و موسیقی آغاز تحویل سال نو می شناسند.
این نوازنده سازهای سنتی و حماسی ایران در آخرین گفت وگوی اختصاصی خود با
ایرنا در شهرکرد اظهار داشت: نوای آغاز سال نو با کرنا و سرنا در دستگاه
موسیقایی و مقامیچهارگاه نواخته شد و شنیدن آن برای هموطنان در پای سفره
هفت سین همیشه آشناست.
نوازنده معروف موسیقی نوروزنامهیا همان موسیقی آغاز تحویل سال گفت: این
موسیقی را بیشتر در نوروز می نواختند اما به مرور زمان از دهه 40 با شلیک
گلوله توپ در زمانهای گذشته در آستانه از بین رفتن و فراموشی قرار گرفت.
نوازنده سریال به یادماندنی روزی روزگاری گفت:ساز کرنا از زمانهای
بسیار دور و طی قرنها در بین اقوام ایرانی از جایگاه خاصی برخوردار بود.
او که ملودی و آهنک نوروزنامه و تحویل سال نو را به نام خود به ثبت
رسانده است، یادآور شد:کرنا،سازی سنتی با چهار قطعه است که موسیقی ،
آهنگها و ریتم های حماسی و سنتی با آن اجرا می شود.
وی یادآور شد:سرنا،ازنظر شکل کوتاهتر از کرناست و در بیشتر آیینهای شاد
اجرا می شود.
به گفته وی،ساز سرنا در بیشتر مناطق و نواحی ایران نواخته می شود اما
اکنون تنها در استانهای چهارمحال وبختیاری و فارس کرنا به شکل گسترده
نواخته می شود و این نقطه از کشور بویژه در بین عشایر، خاستگاه تاریخی
خود را حفظ کرده است.
مهدی پور گفت:کرنا ریشه ای عمیق در تاریخ فرهنک ایرانی دارد و ایرانیان
در دوران مختلف تاریخی این ساز را می نواخته اند.
او ادامه داد:نوازندگان سازهای سرنا و کرنا را در مناطق مختلف کشور با
دهل می نوازند و با کمی تغییر در بخش قمیو بخش سوراخها می توان دستگاه
های موسیقی مقامی و ستنی ایران را نیز بر روی آن اجرا کرد.
مهدی پور،خود این را کار کرده و دستگاه های هفتگانه و گوشه های دوازده
تایی را روی سازهای کرنا و سرنا اجرا کرده واینک حتی 90 دست نوشته در
اجرای دستگاه های موسیقی بر روی این دو ساز در خانه اش نگهداری می کند.
وی خاطرنشان کرد:این ملودی و آهنگی که هنگام تحویل سال نو پخش می شود
حدود 27سال پیش در یکی از استودیوهای صدا و سیما در تهران ضبط و پس از آن
در تمام سالهای آغاز فصل بهار پخش شد.
وی گفت: این آهنک در دستگاه چهارگاه از دستگاه های دوازدهگانه موسیقی
ایرانی نواخته و تنظیم آن براساس یکی از قدیمی ترین ردیف های موسیقایی
ایرانی انجام شد.
نوازنده نوروزنامه اظهار داشت:دلیل تداعی این موسیقی در اذهان مردم به
خاطر لحظات شاد مردم هنگام آغاز سال نوست.
به گفته وی، این آهنک در آن سالها با سر ساز سرنا به همراه نقاره
نواخته شد و ضبط آن تنها دریک مرحله اتفاق افتاد و این آهنک همواره
یادآور آمدن نوروز و بهار است.
به گفته او،کرنا،سازی مختص ایام حماسه و آوردگاه های نبرد و میدان اسب
سوارکاری بوده و پیوندی دیرینه با نوروز و بهار داشته است.
وی اضافه کرد:اجرای آیین سنتیچوب بازییا ترکه بازیکه یکی از آیینهای
سنتی عشایری ایران است نیز با کرنا اجرا می شود و این نوع ساز همواره
نوایی غرورانگیز برای مخاطبان دارد.
مهدی پور می گفت:سرنا دارای رویکرد مجلسی است و بیشتر در فضاهای باز و
در دشت و دمن مثل میادین مسابقات سوارکاری، نواخته می شود.
این نوازنده گفت: کرنا و سرنا از قابلیت و ظرفیتهای بسیاربالایی برای
اجرای موسیقی برخوردارند، به گونه ای که بخشی از این ظرفیتهای موسیقایی
ساز کرنا توسط استاد علی حافظی با نی نوازی اجرا شده است.
به گفته وی، برخی از موسیقدانان استان نیز با برگردان ملودی های کرنا
روی ساز کمانچه در این زمینه موفقیت خوبی را در اجرای موسیقی مقامی و
محلی به دست آورده اند و این نشان از ظرفیت بالای ملودی سازهای سرنا و
کرناست که باید مورد توجه موسیقیدان قرار گیرد.
وی گفت: ملودی های اصیل ایرانی ساز کرنا باید حفظ شود و به صورت علمی
به ثبت برسد،مانند تلاش برادرانکامکارهابرای حفظ و ثبت موسیقی کردی و
تلاشعلی اکبری شکارچی و دوستانش برای ثبت موسیقی لرستانی و خرم آبادی که
در این راه گامهای بلندی برداشته اند.
مهدی پور اذهان داشت:باید ملودی هایی که با ساز کرنا و سرنا در بین
عشایر بختیاری رایج است، توسط هنرمندان رشته موسیقی ضبط و برای نگهداشت
آن اقدام شود.
به گزارش ایرنا، اکنون تعداد کرنانوازان و سرنانوازان در کشور بسیار
اندک است و جوانان از این دو ساز کمتر استقبال می کنند.
یاد و خاطره این نوازنده کرنا و سرنا و ملودهای بختیاری که در بیشتر
آیینها، نوای حماسی ساز او به گوش می رسید، گرامی باد.
7359/671
