به گزارش ایرنا، آمارهای موجود بیانگر این موضوع است كه از هر 20 ایرانی یك نفر به بیماری دیابت مبتلااست و نیمی از این تعداد نیز از ابتلا خود به این بیماری آگاهی ندارند.
درهر 10 ثانیه یك نفر در جهان به دلیل عدم آگاهی از دیابت و روش كنترل آن، جان خود را از دست می‌دهد و درهر 30 ثانیه یك نفر در جهان به علت عدم آگاهی از دیابت و روش كنترل آن، پای خود را از دست می‌دهد.
دیابت بیماری است كه بدن قادر به تولید یا استفاده مناسب و ذخیره گلوكز (نوعی قند) نیست و در این حالت میزان گلوكز در جریان خون باقی مانده و در نتیجه قند خون بیشتر از حد طبیعی می‌شود.
دیابت دارای دو نوع است؛ در دیابت نوع اول تولید انسولین به طور كامل در بدن متوقف می‌شود و انسولین هورمونی است كه به بدن كمك می‌كند كه از گلوكز موجود در غذا استفاده كرده و از آن انرژی به دست آورد.
افراد مبتلا به این دیابت باید به طور روزانه انسولین، به خود تزریق كنند تا دچار مشكل نشوند و این نوع دیابت معمولا در كودكان و نوجوانان بروز می‌كند اما در عین حال امكان بروز آن درهمه سنین وجود دارد.
دیابت نوع دوم نیز زمانی بروز می‌كند كه بدن قادر به تولید انسولین كافی نیست و یا نمی‌تواند به طور مناسب از انسولینی كه در بدن تولید می‌شود استفاده كند در این نوع دیابت اغلب در افراد اضافه وزن و افرادی كه سابقه ارثی دارند بروز می‌كند.
از علائم دیابت می توان به تشنگی زیاد، تكرر ادرار، كاهش وزن، گرسنگی زیاد، تار شدن بینایی، تحریك‌پذیری، كرختی و سوزش دست ها یا پاها، عفونت دائمی پوست، مثانه و لثه‌ها، زخم‌هایی كه هرگز بهبود پیدا نمی‌كنند و خستگی شدید اشاره كرد.
كارشناس تغذیه مركز دیابت همدان در خصوص اهمیت نقش تغذیه در بیماری دیابت كی گوید: تغذیه در جلوگیری از ایجاد و كنترل بیماری دیابت نقش اساسی و ویژه‌ای دارد.
'طیبه دوستوندی' با بیان اینكه رژیم غذایی محور اصلی درمان بیماران مبتلا به دیابت نوع دو است گفت:رعایت رژیم غذایی مناسب علاوه بر دیابت از بروز بسیاریاز بیماری‌های مرتبط با دیابت شامل فشار خون، بیماری‌های قلبی‌عروقی، كلیوی جلوگیری می‌كند.
كارشناس تغذیه مركز دیابت همدان به اضافه وزن بیش از دو سوم بیماران دیابت نوع دو اشاره كرد كه این روند در حال افزایش به تازگی در بیماران نوع یك نیز دیده شده است و افزود: پنج درصد كاهش وزن در بیماران دیابتی می‌تواند به كنترل قند و تنظیم دارو كمك چشمگیری داشته باشد.
دوستوندی با بیان اینكه دیابت فقط بیماری قند نیست ودر تنظیم رژیم غذایی علاوه بر قند، چربی و پروتئین بیماران نیز باید در نظر گرفته شود ادامه داد:كاهش مصرف چربی و اسیدهای اشباع در این بیماران از مهمترین موارد تغذیه ای در این بیماران است كه می توان با حذف مصرف روغن جامد از رژیم‌های غذایی این افراد و جایگزینی روغن مایع(كلزا و كانولا) و روغن زیتون این بیماری را كنترل كرد.
وی رژیم غذایی افراد دیابتی را بر پایه سبزیجات، غلات سبوس‌دار، میوه‌ها، گوشت سفید (مرغ و ماهی) عنوان كرد و اظهار داشت: قندهای ساده به علت اندیس گلایسمی بالا (اندیس گلایسمی نشان‌دهنده قدرت بالابرندگی قندخون به وسیله مواد غذایی مختلف است) كه موجب افزایش سریع قند خون می‌شود باید از رژیم غذایی این بیماران حذف شود.
كارشناس تغذیه مركز دیابت همدان با بیان اینكه هر چه كربوهیدرات پیچیده‌تر باشد نمای گلایسمی آن پایین‌تر و قند خون را دیرتر بالا می‌برد ادامه داد: در صورتی كه مواد غذایی، تدریجی و تكه‌تكه مصرف شود بدن راحت‌تر می‌تواند جوابگوی هضم آن باشد اما اگر ماده‌ای كه هم قند و هم نمای گلایسمی بالایی دارد به صورت یكجا مصرف شود، فرد را دچار مشكل می‌كند.
دوستوندی ارتباط مؤثر دوطرفه كارشناس تغذیه و فرد مبتلا به دیابت را نكته حائز اهمیت در رژیم دیابتی افراد دانست و افزود: كارشناس تغذیه با محاسبه نمای توده بدنی (BMI) كالری مورد نیاز فرد را محاسبه و با توجه به شمارش كربوهیدرات و علائق بیمار، رژیم غذایی وی را تنظیم می‌كند.
وی با بیان اینكه اگر افراد مبتلا به دیابت در مصرف مواد غذایی مقادیر توصیه شده توسط كارشناس را رعایت كنند دیگر نیازی به حذف هیچ ماده غذایی نیست، افزود: نكته حائز اهمیت دیگر در خصوص تغذیه افراد دیابتی، تنظیم ساعات غذایی است به طوری كه وعده‌های غذایی بیمار باید با حجم معینی كه توسط كارشناس و پزشك تجویز شده است، تنظیم شود.
وی ادامه ادامه داد:مصرف مواد غذایی از قبیل نان باگت و نان‌های سفید(لواش) و سیب‌زمینی كه دارای نمای گلایسمی بالایی هستند در افراد دیابتی توصیه نمی‌شود و بیماران به جای آن می‌توانند از نان‌های بربری، تافتون و نان سنگك سبوس‌دار استفاده كنند.
دوستوندی ، سبزیجات را به علت فیبر بالا و نمای گلایسمی پایین دارای اهمیت زیادی در رژیم غذایی افراد دیابتی معرفی كرد و اظهار داشت: مصرف هیچ میوه‌‌ای برای دیابتی‌ها ممنوعیت كامل ندارد بلكه تنها محدودیت دارد و باید مقدار مصرف آن توسط كارشناس تغذیه مشخص شود.
پزشك مركز دیابت همدان نیز دیابت را یك بیماری تأثیرگذار در سلامت عمومی و كلی فرد معرفی كرد وافزود: دیابت زمینه‌ساز ایجاد بیماری‌های قلبی عروقی، كلیوی(نفروپاتی)، فشار خون و بیماری‌های چشم (رتینوپاتی) است.
دكتر 'عاطفه توانا' با بیان اینكه دیابت یك بیماری مزمن و ناتوان‌كننده است كه با هزینه‌های هنگفت، خانواده، جامعه و كل جهان را با خطر جدی مواجه می‌سازد گفت:هم اكنون بیش از 336 میلیون نفر در حال حاضر در جهان به این بیماری مبتلا هستند كه تا سال 2030 این تعداد به حدود نیم میلیارد نفر خواهد رسید و در كشور ایران نیز هم اكنون بیش از 9 درصد جمعیت به دیابت مبتلا هستند.
وی با اشاره به اینكه دیابت نوع دو90 تا 95 درصد موارد شناخته شده دیابت را شامل می‌شود، اظهار داشت: این نوع از بیماری بیشتر در دوران بزرگسالی بروز می‌كند و عوامل خطر آن شامل سن بالای 30 سال، چاقی به ویژه چاقی شكمی، اضافه وزن، سابقه خانوادگی، اختلال قند خون ناشتا (IFG) و اختلال تحمل گلوكز(IGT)، فعالیت كم بدنی، نژاد، سابقه تولد نوزاد با وزن بیش از 4 كیلوگرم و دیابت حاملگی است.
وی بیان كرد:دیابت حاملگی در عدم تحمل به گلوكز (GDM) برای اولین بار در حاملگی تشخیص داده می شود كه پنج درصد از موارد حاملگی را شامل می‌شود و بعد از خاتمه حاملگی بهبود می‌یابد.
وی عنوان كرد:این نوع از دیابت بیشتر در سه ماهه دوم بارداری و از طریق آزمون غربالگری كه در هفته 24 تا 28 بارداری انجام می‌شود، تشخیص داده شده و زنان با سابقه دیابت حاملگی تا 10 درصد در معرض خطر بروز دیابت نوع دو در سال‌های بعد هستند.
وی در ادامه به تشریح روش‌های درمان دارویی و تزریق انسولین به بیماران پرداخت و گفت: افراد مبتلا به دیابت نوع یك برای ادامه حیات نیازمند تزریق انسولین هستند ولی افراد مبتلا به نوع دو ابتدا مورد درمان دارویی(قرص) قرار می‌گیرند و در مراحل بعدی اگر سطح گلوكز تنظیم نشد ممكن است به انسولین نیازمند شوند.
دكتر توانا اضافه كرد:هدف از كنترل دیابت در مبتلایان به آن حفظ یا رسیدن به نتایج متابولیك از قبیل حفظ سطح گلوكز خون در حد طبیعی یا نزدیك به آن است.
وی افزود:این فعالیت ها به منظور پیشگیری از عوارض حاد یا مزمن دیابت دو، حفظ میزان لیپیت و لیپوپروتئین‌ها، كنترل فشار خون برای كاهش بیماری‌های قلبی‌عروقی، پیشگیری و درمان عوارض مزمن دیابت، اصلاح دریافت غذایی و تصحیح شیوه زندگی برای پیشگیری و درمان چاقی، دیس لیپیدیمی و بیماری قلبی‌عروقی، نروپاتی و نفروپاتی و فشار خون، بهبود سلامت با انتخاب غذاهای سالم و فعالیت بدنی، شرح نیازهای تغذیه‌ای فرد با در نظر گرفتن علائق فرهنگی و شخصی، ایجاد انگیزه و تغییر شیوه زندگی انجام می شود.
مسئول مركز دیابت همدان در خصوص فعالیت‌های واحد دیابت همدان گفت: این واحد زیر نظر معاونت درمان دانشگاه علوم پزشكی همدان فعالیت دارد و با توجه به اینكه میانگین قند خون سه ماهه شاخص كنترل دیابت است و با یك درصد كاهش در میزان آن می‌توان خطر ابتلا به عوارض دیابت را تا حد قابل توجهی كاهش داد برای رسیدن به این هدف مركز دیابت همدان همواره در تلاش است.
كوثری فرد با بیان اینكه در این مركز بیماران دیابتی نوع یك و نوع دو كه سطح سه و چهار به شمار می‌آیند پذیرش می‌شوند، در خصوص تعداد پرونده‌های فعال افزود: در حال حاضر در این مركز 600 پرونده فعال وجود دارد.
وی ادامه داد:در این مركز، سه روز در هفته پزشك متخصص غدد، بیماران ارجاعی از مراكز بهداشتی درمانی شهری و روستایی را ویزیت كرده و فعالیت‌های آموزشی مركز دیابت بر حسب نیازهای گروه هدف به صورت فردی و گروهی صورت می‌گیرد.
وی در خصوص تشكیل كلاس‌های آموزشی در این مركز نیز گفت: كلاس‌های آموزشی بر اساس ویدیو پروژكتور است كه در آن آموزش‌های لازم در خصوص روش‌های تزریق و مقدار واحدهای دریافتی انسولین همچنین تغذیه صحیح و مناسب به بیماران ارائه می‌شود.
7530/575
همدان- به گفته پزشكان ، ديابت يكي از شايع ترين بيماري هاي غيرواگير در جهان است كه تغذيه صحيح بهترين راه پيشگيري از آن به شمار مي آيد.
