اولين اثر ثبتي استان يزد در انتظار ديدن مسافران نوروزي است

به گزارش روز دوشنبه خبرنگار ایرنا ، درمیان اثرهای تاریخی استان یزد گنبد عالی ابركوه اولین بنای تاریخی استان یزد كه علی فیروزان برای پدر خود عمیدالدین شمس الدوله ساخته است .

این بنا آرامگاه امیرعمید الدین شمس الدوله دیلمی و مادرش ازطایفه هزاراسب بوده كه بدستورفرزندش فیروزان به سال 448 هـ ساخته شده است و در سال 1312 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید كه برای مسافران نوروزی دیدنی است .

این بناهای سنگی دوره دیلمیان و یكی ازنفایس هنر معماری ایران می باشد كه روی تپه ای مشرف برجاده ابركوه به بخش بهمن واقع گرددیده است .

كتیبه سردرب ورودی را بعداً در موقعی كه مادرش فوت كرده نصب نموده و چون درآخر كتیبه ذكر می شود نورالله قَبرَهُما و از طرفی كلمه والدتِه السَیِده دركتیبه ذكرشده است.

گنبد عالی نمونه های جالب معماری درنوع خود محسوب می شود كه بصورت 8 ضلعی ازسنگ و ساروج بنا شده و در پایه گلوی گنبد بصورت مدور درمی آید وگنبد برفراز آن قرار دارد.

پایة این گنبد 8 گوش اضلاع كوچكتر 4/5 متر و اضلاع بزرگتر 6/8 متر و ضلع بین این دو 2/3 متراست.

درپای گلوی گنبد از خارج دورا دور كتیبه ای به خط كوفی بنائی دیده می شود كه حروف آن را با آجر تراشیده و در داخل متن كتیبه كار گذاشته اند.

در داخل گنبد سرداب وسیعی دیده می شود كه مدخل ورودی آن نیز در داخل گنبد قرار دارد كه مقبره مدفن عمیدالدین شمس الدوله نوه نصربن حسن بن فیروزان دیلمی است كه در دوره حكومت سلجوقیان به حكومت ابركوه منسوب شده است .

‌ازنظر طرح بنای مذكور شبیه بناهای قرون سوم و چهارم هجری شمال ایران است كه بوسیله عمید الدین شمس الدوله بنا شده است و از دودمان دیلمیان می باشد .

جالب ترین اثر بقعه این بنا كتیبه زیبای آجری پای گلوی گنبد می باشد كه چنین خوانده میشود: ِبسمِ الله الرَحمنِ الرَحیم هذِه التٌربَه الاَمیرِالاَجَل اَلسَید السَعید اَلماضی عَمیدالدین شَمسُ الدوُلَه اِبنِ عَلی هِزارسَپ بنِ سیفُ الدوُلَه الحَسَن نَصرِبنِ الحَسَنِ فیروزان اَللهُ كبرهُماوَغَفرَلَهُما ِممااَمریینائِهِ اِبنِه الفیرُوزان فی سِنَه ثَمانِ وَاَربَعینَ وَاَربَعَ مِائه حَسناالله 448.

درداخل مقبره یك سرداب قراردارد كه مدخل ورودی آن روبروی در ورودی گنبد قراردارد و پایه اصلی گنبد از داخل 8 گوش و 16 طاق نمای كم عمق در 8 گوش بنا دیده می شود .

ارتفاع طاق نماها 6 /1 و در 8 گوش 8 ترنبه تعبیه و پایه 8 گوش تبدیل به دایره می شود و گنبد كروی كامل بصورت دورچین برفراز آن قراردارد.

مصالح ساختمانی بنا سنگهای طبیعی كوهستان و ساروج است این بنای جالب برفراز صخره های طبیعی كوهستان بنا شده است و به همین جهت با وجود زلزله های پی درپی كه درابركوه به وقوع پیوست كوچكترین خللی در اركان آن بوجود نیامد.

یك مدخل درضلع شمالی گنبد قراردارد كه برسرداب زیرین مقبره راه دارد و دراین بنا سه ردیف مقرنس زیر پایه گنبد و دو رشته كتیبه به خط كوفی بنائی از آجر برجسته كه یكی زیرمقرنس ها و دیگری بر بالای ورودی قرارگرفته است. در ورودی دربالای سردرب دارای كتیبه ای از آجر با خط بنائی است كه چنین خوانده می شود: وَبِوالِدَتِه السَبیدُه الجَلیلَه ….رَحمَه الله عَلیهِما ونُو‏رُاللهِ قَبرُهُما.

رییس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ابركوه گفت : این شهرستان با داشتن جاذبه های بسیار دیدنی تاریخی آماده پذیرائی از مهمانان ومسافران نوروزی از سراسر كشوراست.

محمد علی اكرمی درگفتگو باخبرنگار ایرنا اظهار داشت : ابركوه بلحاظ موقعیتی از در راههای مراصلاتی استانهای جنوبی به خراسان جنوبی و رضوی دارد هرساله پذیرای انبوه مسافران نوروزی است .

وی تصریح كرد: بیش از 500 اثر تاریخی و طبیعی شامل منزلگاه امام رضا(ع) ، بیوت قدیمی ، قلعه های تاریخی ، مسجد جامع ،خانه آقازاده ، كوه گنبد عالی و درخت سرو 4هزار و 500ساله ابركوه در انتظار دیدن مسافران نوروزی است .

دبیر ستاد تسهیلات نوروزی ابركوه ادامه داد: دستگاههای اجرائی این شهرستان برای رفاه حال مسافران نوروزی مكانهای مناسبی را برای اسكان مسافران تدارك دیده اند .

وی گفت : برای دیدن از جاذبه های تاریخی و طبیعی این شهرستان برشور و نقشه هایی برای راهنمای مسافران تهیه شده است كه در مبنای ورودی شهر و مكانهای تاریخی به مسافران ارائه می شود. ك4

7539/1968