پروين اعتصامي شاعري كه به زبان مردم سخن مي گفت

به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، پروین اعتصامی 'رخشنده' در بیست و پنجم اسفند ماه سال 1285 دیده به جهان گشود، او شاعری پاك طینت و فروتن بود و در اشعارش این ویژگی را از دست نمی داد.

او هیچگاه در سروده های خود از فضایل ادبی ، اخلاقی و شخصیتی خود سخن نگفت و این صفات را برجسته نساخت.

وی از بلند آوازه‌ترین زنان شاعره است كه اندیشه والای او و معانی بلند در سروده هایش نشان از جایگاه ممتاز ا در ادب فارسی دارد.

شعر و نگاه پروین اعتصامی به عرفان نزدیك بود و شاید یكی از علل ماندگاری اشعارش همین باشد، سروده‌های او در زمان زندگی‌اش بر سر زبان‌ مردم بود و كمتر سخنوری است كه از چنین موهبتی برخوردار باشد.

شعر پروین از شیوایی و سادگی خاصی برخوردار است، مضمون های متنوع در شعر پروین به راستی روح را نوازش می دهد. تعابیر و مفاهیم زیبا و عادلانه آن چون ستاره ای تابناك بر دیوان پروین می درخشد.



** وجه تمایز 'پروین' با دیگر شاعران زن برقراری ارتباط با مردم بود

'مصطفی محدثی خراسانی' عضو شورای شعر صدا و سیما در گفت وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا درباره ویژگی های شعر پروین اعتصامی گفت: تاریخ ادب فارسی كمتر از نام زنان نام آور در عرصه شعر و شاعری بهره برده است.

وی، پروین اعتصامی را چهره ای متفاوت نسبت به دیگر زنان در این عرصه دانست و افزود: در طول صد سال اخیر او تنها شاعره ای كه توانست با مردم به راحتی ارتباط برقرار سازد.

محدثی خراسانی افزود: اعتصامی در طول دوران كوتاه زندگی خود توانست به راحتی با مخاطبان و طیف های گسترده مردمی ارتباط برقرار كند و این ویژگی افتخاری برای شعر و ادب فارسی است.

این شاعر معاصر، پند آموزی، توصیه به خوبی ها و پرهیز از بدی ها و سخن گفتن از اوضاع اجتماعی با همان زبان مردمی را از دیگر ویژگی های شخصیتی پروین اعتصامی برشمرد.

محدثی خراسانی گفت: پروین در ارایه نكات پند آموز بسیار موفق عمل كرد و توانست در این عرصه به رسالت شاعرانگی خود عمل كند.



** زندگینامه پروین اعتصامی

'پروین اعتصامی' در سال 1285 هجری شمسی در تبریز دیده به جهان گشود؛ از همان كودكی استعداد زیادی در سُرایش شعر داشت، پدرش ' یوسف اعتصامی ' معروف به اعتصام الملك از نویسندگان مشهور آن دوره زمانی كه پی به استعداد پروین برد شروع به انجام تمریناتی با وی در حوزه شعر و ادب كرد.

اعتصام الملك نخستین 'چاپخانه' را در تبریز بنا كرد و مدیریت مجله 'بهار' را بر عهده داشت و اولین اشعار پروین را در همین مجله منتشر كرد.

مادر وی 'اختر اعتصامی' نیز در پرورش احساسات شاعرانه دخترش نقش مهمی داشت؛ او از كودكی به مطالعه علاقمند بود و در یازده سالگی با دیوان شاعرانی چون فردوسی، نظامی، ناصرخسرو آشنا بود.

نخستین سروده وی شعر 'ای مرغك' و پس از آن 'گوهر سنگ 'نام داشت كه در 12سالگی سروده شد:

ای مرغك خرد، ز آشیانه

پرواز كن و پریدن آموز

تا كی حركات كودكانه؟

در باغ و چمن چمیدن آموز

رام تو نمی شود زمانه

رام از چه شدی؟ رمیدن آموز

در محفل دوستانه ادبی كه در خانه اعتصام الملك - پدر پروین - برگزار می شد شاعران و ادیبانی همچون علی اكبر دهخدا، ملك الشعرای بهار، عباس اقبال آشتیانی حضور داشتند و زمانی كه پروین ابیاتی را برای آنها می خواند او را تشویق می كردند.

او مطالعاتی در زمینه زبان انگلیسی داشت و با تلاش فراوان توانست برخی كتاب ها را به زبان اصلی بخواند؛ توانایی او در این عرصه به حدی رسید كه در مدرسه سابق خود ادبیات فارسی و انگلیسی تدریس كرد.

وی در سال 1303 در مراسم جشن فارغ التحصیلی در مدرسه از وضع نامناسب اجتماعی و بی سوادی زنان انتقاد كرد.

پروین مدتی كتابدار كتابخانه دانشسرای عالی تهران بود؛ در سال 1315 وزارت فرهنگ مدال درجه سه لیاقت را به پروین اعتصامی اهدا كرد ولی او این مدال را قبول نكرد.



** 'نخستین چاپ دیوان اشعار'

نخستین مجموعه شعر پروین ، حاوی اشعاری بود كه او تا پیش از 30 سالگی سروده بود و بیش از یكصد و پنجاه قصیده ، قطعه ، غزل و مثنوی را در برداشت؛ بسیاری از ادیبان آن دوره هنر وی در سرودن شعر را ستودند .

پروین اعتصامی ، پس از كسب افتخارات فراوان و درست زمانی كه دیوان وی به چاپ دوم می رسید بر اثر ابتلا به بیماری حصبه در شانزدهم فروردین 1320 در سن 35 سالگی دیده از جهان فرو بست.

پیكر او در آرامگاه خانوادگی اش در شهر قم و كنار مزار پدرش در جوار خانم حضرت معصومه (س) به خاك سپرده شد.

پس از مرگش قطعه شعری از او یافتند كه معلوم نیست در چه زمانی برای سنگ مزار خود سروده بود. این قطعه را بر سنگ مزارش نقش كردند ، آنچنانكه یاد و خاطره اش در دل مردم نقش بسته است.

اینكه خاك سیهش بالین است

اختر چرخ ادب پروین است

گر چه جز تلخی ز ایام ندید

هر چه خواهی سخنش شیرین است

صاحب آن همه گفتار امروز

سائل فاتحه و یاسین است

دوستان به كه ز وی یاد كنند

دل بی دوست دلی غمگین است

گزارش از : مریم زباندان

فراهنگ (5)**1630