ثبات قیمتی روغن نباتی/برنامه حمایتی از تولید دانه روغن داخلی

به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، محمد قبله روز دوشنبه در جمع خبرنگاران با اشاره به لزوم تنظیم بازار روغن نباتی در كشور افزود: پیشنهاد افزایش قیمت روغن نباتی، براساس نرخ ارز سال آینده، قیمت جهانی روغن خام، هزینه های تمام شده تولید خواهد بود و تلاش داریم برای حمایت از مصرف كنندگان و تولید كنندگان حداقل و حداكثر قیمت ها را در نظربگیریم تا هیچ یك متضرر نشوند.

وی اظهار داشت: به طور حتم در صورت تك نرخی شدن ارز قیمت روغن نباتی نیز با تغییر مواجه خواهد شد و در اردیبهشت ماه سال آینده نرخ این كالا تعیین تكلیف می شود.

قبله تصریح كرد: طبق نظر دولت مسئولیت تنظیم بازار روغن نباتی برای سال 94 نیز برعهده صنعت روغن نباتی خواهد بود در همین راستا برنامه حمایت از تولیدكنندگان دانه های روغنی در كشور نیز با خرید قطعی دانه داخلی به نرخ تضمینی توسط صنعت روغن نباتی از محل واردات روغن خام اجرایی می شود.

وی اضافه كرد: بنابراین در سال آینده علاوه بر مسئولیت تنظیم بازار روغن نباتی، برنامه حمایت از تولید دانه روغن داخلی نیز برعهده این صنعت خواهد بود اما هنوز این امر قطعی نشده است.

قبله سپس در خصوص واردات روغن خام آفتابگردان نیز گفت: براساس آمارگمرك، در یازده ماه امسال حجم واردات روغن خام آفتابگردان با وزن حدود 373 تن، 182 درصد رشد را نسبت به سال گذشته نشان می دهد.

وی افزود: در حالی كه در یازده ماه سال گذشته سهم روغن خام آفتابگردان از سبد واردات 133 تن معادل 9 درصد بوده است.

به گفته وی، طبق مصوبه دولت از اردیبهشت ماه سال 93 تاكنون تنظیم بازار روغن نباتی به عنوان یك الگو در اختیار بخش خصوصی قرار گرفت كه با حفظ ذخایر استراتژیك، واردات به موقع روغن خام موفق شدیم از افزایش قیمت این محصول برای مصرف كنندگان جلوگیری كنیم.

وی تصریح كرد: درسال 91 و 92 به دلیل اعمال تحریم ها علیه ایران، شركت بازرگانی دولتی ایران مسئولیت واردات روغن خام را برعهده داشت به طوری كه 30 درصد واردات در اختیار دولت، 30 تا 35 درصد برعهده تجار و 30 تا 35 درصد نیز توسط كارخانجات تولیدكننده روغن نباتی وارد شد اما با اجرای مصوبه دولت و واگذاری تنظیم بازار روغن نباتی به بخش خصوصی واردات روغن خام توسط دولت به صفر درصد، 17 درصد توسط تجار و مابقی توسط بخش خصوصی تامین شد كه دراختیار كارخانجات تولیدكننده روغن نباتی قرارگرفت.

وی ادامه داد: البته بخشی اندكی از روغن خامی كه امسال توسط شركت بازرگانی دولتی ایران توزیع شد مربوط به ثبت سفارش سال گذشته بود كه امسال محقق شد.

دبیر انجمن صنفی صنایع روغن نباتی، مصرف روغن خام مورد نیاز كشور را یك میلیون و 400 هزارتن عنوان كردو گفت: در یازده ماه امسال یك میلیون و 150 هزارتن روغن خام از اوكراین و آرژانتین به كشور وارد شده است.

وی افزود: طی یازده ماه گذشته، حجم واردات روغن آفتابگردان از لحاظ وزنی 182 درصد ، روغن زیتون بكر 12 درصد، روغن خام ذرت 7 درصد افزایش را نشان می دهد.

وی ادامه داد: این درحالیست كه حجم واردات روغن خام سویا 42 درصد انواع روغن پالم 45 درصد و روغن خام كلزا 69 درصد به دلیل حمایت از تولید دانه های روغنی در كشور كاهش داشته است.

قبله مصرف روغن پالم را مربوط به صنایع مختلف دانست و گفت: روغن پالم تنها برای صنعت روغن نباتی مصرف نمی شود بلكه توسط صنایع مختلفی از جمله صنعت آرایشی بهداشتی، صنایع غذایی، صنایع لبنی و دیگر صنایع بكارگرفته می شود.

وی با انتقاد از عملكرد وزارت بهداشت در رویارویی با مسئله مصرف روغن پالم در صنعت روغن نباتی و لبنی اظهارداشت: در تمامی دنیا از روغن پالم در صنایع غذایی به دلیل شكل پذیری (ماهیت جامدی و نیمه جامدی) و مقاومت بالا به گرما استفاده می شود و این تنها مختص به كشورما نیست اما باید از آن استفاده مجاز كرد.

به گفته وی، روغن پالم مصرفی در گذشته از ترانس بالای 40 درصد برخوردار بود كه می توانست بیماری های سرطان را افزایش دهد اما هم اكنون این روغن طبق استانداردهای بهداشت جهانی و وزارت بهداشت كشورمان با ترانس حدود صفر درصد به مصرف صنایع می رسد.

دبیرانجمن صنفی صنایع روغن نباتی گفت: در سال 93، طبق مصوبه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی برای تولید یك میلیون و 400 هزارتن روغن نباتی واردات روغن پالم حدود 30 درصد تعیین شد كه در یازده ماه سالجاری این موضوع رعایت شده است، اما مصرف روغن پالم در ماه پایانی سال به علت افزایش تولید شیرینی در ایام نوروز ممكن است درصد اندكی افزایش پیدا كند.

وی تصریح كرد: در سال 93، حدود 420 هزارتن انواع روغن پالم به كشور وارد شده است كه نسبت به سال گذشته 45 درصد كاهش را نشان می دهد.

به گفته دبیر انجمن صنفی صنایع روغن نباتی، طبق برآورد روغن در سال 94، از مجموع تولید حدود 300 هزارتن دانه روغنی در كشور حدود 100 هزارتن روغن تولید می شود به نحوی كه از تولید 110 هزاتن دانه كلزا ( 40 هزارتن روغن كلزا)، 150 هزارتن سویا (تولید 20 هزارتن روغن سویا) و 30 تا 40 هزارتن دانه آفتابگردان ( 35 هزارتن روغن آفتابگردان) بدست می آید.

وی درباره درج قیمت روغن نباتی درب كارخانجات تولیدی گفت: این اقدام صحیحی نیست چراكه به دلیل هزینه حمل و نقل قیمت تمام شده برای مصرف كنندگان مشخص نمی شود و این امر مشكلاتی را می تواند به دنبال داشته باشد.

قبله افزود: در تمامی دنیا به دلیل تشدید نظارت ها و كنترل قیمت ها در مراكز خرید و خرده فروشی ها تعیین قیمت نهایی برای مصرف كنندگان از طریق عرضه و تقاضا توسط این مراكز و واحدها تعیین و با اتیكت مشخص می شود در واقع روی كالا نرخی درج نمی شود اما در كشورما قیمت مصرف كننده را تولید كنندگان تعیین می كنند چراكه نظارت برتمامی مراكز خرید و خرده فروشی ها امكان پذیر نیست.

وی درخصوص صادرات روغن نباتی نیز گفت: طی سالهای اخیر به دلیل اعمال تحریم ها علیه ایران، صادرات روغن نباتی ممنوع شده بود، اما در سال 93 حدود 4 تا 5 هزارتن روغن نباتی به كشورهای افغانستان و عراق صادر شد كه میزان قابل توجهی نیست.

وی ظرفیت تولید روغن نباتی كشور را 3 میلیون تن عنوان كرد و افزود: متاسفانه به دلیل بالا بودن قیمت تمام شده روغن نباتی دركشور و ایجاد برخی ممنوعیت ها، ایران بازار صادراتی مناسبی در خصوص این كالا ندارد بنابراین صادرات برای ما چندان مقرون به صرفه نیست.

وی اظهارداشت: زیرا صادرات باید برنامه ریزی شده و دارای شرایط خاصی برای صادركنندگان باشد تا با ممنوعیت های سلیقه ای بازارهای هدف ما دراختیار كشورهای همچون مالزی قرار نگیرد.

دبیرانجمن صنفی صنایع روغن نباتی یادآور شد؛ طی سالهای گذشته براساس مصوبه دولت روغن خام مورد نیاز كشور توسط شركت بازرگانی دولتی ایران تهیه و وارد می شد و در اختیار كارخانجات روغن نباتی قرار می گرفت اما از سال 89 با اجرای قانون هدفمندی یارانه ها كالابرگ و توزیع روغن دولتی قطع شد و از ابتدای سال 90 فضایی برای صنعت روغن نباتی ایجاد شد تا بتواند درعرصه عرضه و تقاضا و بدون حمایت دولت به فعالیت های تجاری خود ادامه دهد.

قبله ادامه داد: اما در شش ماهه دوم سال 90 به دلیل اعمال تحریم ها و بروز مشكل نقل و انتقال پول، دولت به طور مجدد از این كالای اساسی حمایت به عمل آورد تا روغن خام مورد نیاز صنایع دراختیارشان قرار بگیرد.

وی افزود: با توجه به دو نرخی شدن ارز و تخصیص ارز مرجع به این كالای اساسی فضایی برای حضور تجار و تامین كنندگان ارزكه دارای نقدینگی بودند، ایجاد شد به طوری كه تعداد قابل توجهی از این واردكنندگان در این عرصه فعالیتی نداشتند و شرایط مناسب بازار آنان را به واردات روغن خام كشانده بود.

قبله گفت: با روی كارآمدن دولت یازدهم قرار شد كه ارز مرجع به این كالا اختصاص پیدا نكند و بنابراین از مهرماه سال 92 به دلیل ارز مبادله ای واردات گسترده روغن خام توسط شركت بازرگانی دولتی ایران انجام و توزیع شد اما پس ازآن دولت از رقابت با تجار و كارخانجات تولید كننده در تامین ارز، خرید روغن خام و توزیع آن خود داری كرد تا بخش خصوصی خودش با ارزی كه در اختیار دارد، بازار را كنترل كند.

وی تصریح كرد: بنابراین با ابلاغیه دولت از اردیبهشت ماه سال 93 مسئولیت كنترل واردات روغن خام، حذف واسطه گری زائد، كنترل قیمت ها و مقدار عرضه محصول برعهده صنعت روغن نباتی كشور قرار گرفت ضمن اینكه موجودی روغن خام نسبت به سال قبل كاهش نداشته باشد و مواد وارداتی از كیفیت بالایی برخوردار باشد در همین راستا از ابتدای سال تعهداتی از وارد كنندگان یعنی كارخانجات و تجار مبنی بر تعهد تولید و تعهد عرضه بلافاصله روغن خام پس از واردات را گرفتیم تا دت واسطه گران كوتاه شود.

وی ادامه داد: همچنین صنعت روغن نباتی كشور توانست طی این مدت روغن خام مورد نیاز كارخانجاتی را كه نقدینگی و قدرت مالی واردات را ندارند تامین كند به طور مثال كوچكترین محموله روغن خام وارداتی به كشور حدود 5 تا 10 هزارتن است در حالی كه نیاز برخی كارخانجات بین یك هزار تا دو هزارتن می باشد.

دبیر انجمن صنفی صنایع روغن نباتی افزود: در واقع با حذف شركت بازرگانی دولتی ایران از تجارت در حفظ ذخایر استراتژیك خلا ایجاد شد بنابراین صنعت روغن نباتی ناچار شد از طریق بازوی اقتصادی یعنی شركت های تعاونی روغن خام مورد نیاز این كارخانجات را به میزان حدود 250 هزارتن در سالجاری تامین كند.

اقتصام (3)9186 ** 1574