به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا ، از ابتدا هم معلوم بود كه نمایندگان جمهوری اسلامی ایران در رشته های حفظ و قرائت، در مسابقات بین المللی قرآن «اول» می شوند ولی زمانی كه پای صحبت های این 2 برگزیده می نشینیم، به نكاتی دست می یابیم كه برای بسیاری از جامعه قرآنی و به ویژه علاقه مندان در حوزه حفظ و قرائت جالب است.
سی و دومین دوره از مسابقات بین المللی قرآن كریم كه از شب مبعث رسول اكرم(ص) تا سوم شعبان و سالروز میلاد امام حسین(ع) به مدت یك هفته در سالن اجلاس سران برگزار شد با معرفی نفرات برتر به كار خود پایان داد و طبق معمول نمایندگان جمهوری اسلامی ایران به عنوان برگزیدگان حفظ و قرائت در این دوره از مسابقات معرفی شدند.
در این مسابقه 129 شركت كننده شامل 62 حافظ و 67 قاری از 81 كشور جهان حضور پیدا كرده و یك هفته فضای پایتخت جمهوری اسلامی ایران را به صوت دلنشین قرآن معطر كردند و جامعه قرآنی را سرمست از تلاوت آیات الهی كردند.
پس از دیدار اساتید، قاریان و حافظان برتر این دوره از مسابقات با رهبر معظم انقلاب كه همه ساله به همت سازمان اوقاف و امور خیریه برگزار می شود، امسال سازمان درالقرآن الكریم برنامه ای تدارك دید تا نفرات اول رشته های حفظ و قرائت یعنی حجت الاسلام محمدمهدی رجبی و حسن دانش در نشستی صمیمی با خبرنگاران، مروری بر خطرات و خاطرات خود داشته باشند و تجربه های خود را در اختیار جامعه قرآنی قرار دهند.
** افتخار بزرگی كه نصیب حافظ برگزیده مسابقات قرآن شد
بسیاری از قاریان و حافظان قرآن سال ها زحمت می كشند تا در این دوره از مسابقات شركت كنند تا بتوانند به عنوان قهرمانان قرآنی رتبه ای را كسب كرده و نام جمهوری اسلامی ایران را در جهان سربلند كنند اما جالب است كه رجبی یكی از دلایل تلاش خود برای كسب مقام اول این مسابقات را درك محضر رهبر انقلاب می داند.
رجبی كه از دیدار با رهبر انقلاب و تلاوت در محضر ایشان به عنوان افتخاری بزرگ یاد می كرد، گفت: آرزوی دیرینه ام این بود كه چگونه خدمت حضرت آیت الله خامنه ای برسم. البته جامعه قرآنی همه ساله در اولین روز از ماه مبارك رمضان خدمت ایشان می رسند ولی این كه در محضر ایشان تلاوت كنیم، فضایی قشنگ و زیبا است
وی به برخی از نكات دیدار روز گذشته خود با رهبر انقلاب اشاره كرد و گفت: عمده ترین دلایل تلاش من در راه كسب برترین مقام در مسابقات قرآن دو چیز بود كه یكی تشرف به حج واجب و دیگر درك محضر رهبر انقلاب و البته مراسمی كه در حضور رهبر انقلاب داشتیم به نظرم حتی از مرحله نهایی مسابقات سنگین تر بود.
رجبی از گفت و گوی خود با رهبر انقلاب هم چند نكته گفت و افزود: ایشان از محل سكونتم سوال كردند و وقتی گفتم اهل مشهد هستم لبخندی زدند.
این استاد حفظ قرآن افزود: پدرم علاقه داشت تا از نزدیك با رهبر انقلاب دیدار داشته باشد و من در فرصتی كه به محضر رهبر انقلاب مشرف شدم از ایشان خواستم تا پدرم را نیز به حضور بپذیرد و رهبر انقلاب نیز پذیرفتند ولی برخی از دوستانم با دیدن این صحنه به من گفتند دعوت بنده از پدرم برای رسیدن به محضر رهبر انقلاب، زیباتر از تلاوتی بود كه در حضور آقا داشتم.
** درخشان ترین نكته زندگی قاری برگزیده
حال و هوای قاری برگزیده سی و دومین دوره از مسابقات بین المللی قرآن كمتر از حافظ برتر نبود. او نیز كه سال ها پای رحل قرآن نشسته و پوست و رگ و خون خود را با آیات قرآن عجین كرده از دقت نظر خود برای انتخاب الحان مناسب با معنای آیات در و تلاوت در محضر رهبر معظم انقلاب سخن گفت.
حسن دانش كه در سال 82 و در سن 17 سالگی در حضور رهبر انقلاب به تلاوت قرآن پرداخته، گفت كه آرزو داشته تا دوباره در محضر رهبر معظم انقلاب به تلاوت قرآن بپردازد و تلاوت دیروز را یكی از نكات درخشان زندگی خود می داند.
وی اضافه كرد: با توجه به این كه می دانستم رهبر انقلاب بر معنا محوری و مفهوم قرائت قاریان تاكید دارند، تلاش كردم تا هنگام تلاوت آیات الهی به این نكات بیشتر توجه كنم. البته نورانیت و ابهت رهبری تاثیر بسیاری بر من داشت و گاهی فكر می كنم ابهت امام خمینی(ره) چگونه بود كه برخی می گویند نمی توانستیم به چهره ایشان نگاه كنیم.
این قاری یزدی افزود: رهبر انقلاب پس از تلاوتم گفتند كه آیات، خیلی خوبی بود، صدای خوبی دارید، لحن و صوت و همچنین وقف و ابتدای خوبی دارید و اینگونه تفقد رهبر معظم انقلاب را یكی از نكات درخشان زندگی خودم می دانم.
** توسل حافظ قرآن به سیدالشهدا(ع)
به هر اندازه كه سطح مسابقات قرآن و تعداد شركت كنندگان آن بیشتر باشد، حساسیت و اضطراب متسابقین نیز افزایش می یابد و از آنجا كه مسابقات بین المللی قرآن كه همه ساله در تهران برگزار می شود به عنوان بزرگترین رویداد قرآنی در كشور مطرح است، نمایندگان جمهوری اسلامی ایران نیز كه سال ها برای كسب بالاترین مقام تلاش كرده اند، از این اضطراب مستثنی نیستند.
حجت الاسلام رجبی بزرگترین عامل اضطراب و از طرف دیگر دلگرمی خود در مسابقات امسال را در این دانست كه به عنوان نماینده جمهوری اسلامی ایران در مسابقه شركت می كند.
این حافظ قرآن گفت: وقتی در مقابل آن همه دوربین قرار می گرفتم و هنگامی كه جمعیت حاضر در سالن اجلاس را می دیدم، دلهره ای عجیب داشتم و البته حضورم در مرحله نیمه نهایی خیلی سخت بود و دوستانم می گفتند كه اضطراب در صدایم مشهود بود ولی در مرحله نهایی با توسل به ائمه معصومین(ع) به ویژه حضرت سیدالشهدا(ع) كه در سالروز تولد آن حضرت مسابقه می دادم، اضطراب و دلهره كمتری داشتم.
وی كه حافظ شركت كننده از نیجر را خیلی قوی و مسلط می دانست، افزود: برخی از راه یافتگان به مرحله نهایی فقط به خاطر جایگاه ویژه مسابقات دچار اضطراب شده و لذا در حسن حفظ خود دچار اشتباه می شدند.
رجبی گفت: در بسیاری از كشورها مانند الجزایر، تونس یا امارات جایگاهی ساده و به دور از تشریفات برای مسابقات طراحی می كنند ولی در ایران با توجه به استقبال مردم كه حتی بر روی كف سالن می نشستند، طبیعی است كه هر شركت كننده ای نتواند به طور طبیعی تلاوت كند.
قاری برگزیده سی و دومین دوره از مسابقات بین المللی قرآن نیز فضای رقابت را در این مسابقات بسیار سنگین و نزدیك به هم دانست و گفت: امسال قاری اعزامی از كشور مصر خیلی قوی بود و فكر می كنم مصر یكی از بهترین قاریان خود را به این مسابقات اعزام كرده بود.
آوازه قاریان مصری در ارائه تلاوت زیبا بر هیچ كسی به ویژه جامعه قرآنی پوشیده نیست و حسن دانش از رقیب خود در این مسابقه سخن گفت و اظهار داشت: محمود عبدالباسط صدای خوبی داشت و ضمن این كه تلاوت پخته ای ارائه كرد، بر تلاوت خود نیز مسلط بود. البته ابراهیم محمد قاری پاكستانی هم تلاوت خوبی داشت و تلاوت های او را قبلا شنیده بودم ولی شرایط مسابقه معادلات او را تغییر داده بود.
محمود عبدالباسط و ابراهیم محمد قاریان اعزامی از كشورهای مصر و پاكستان در این دوره از مسابقات مقام های دوم و سوم را كسب كردند.
البته دانش معتقد است اضطراب شركت كنندگان در مسابقات سراسری قرآن بیشتر از مسابقات بین المللی است. این قاری برگزیده گفت: من اضطراب را در مرحله كشوری مسابقات قرآن پشت سرگذاشتم. چون رقبای من در آن دوره از مسابقات كه از استان های مختلف شركت داشتند در واقع جزو بهترین قاریان ایران و حتی همطرازان قاریان مصری بودند و قاریان مصری نیز به این مساله اذعان دارند ولی در مسابقات بین المللی اینگونه نیست.
** چرا مسابقات را رها نمی كنی؟
حسن دانش 29 سال سن دارد و در 12 سال گذشته هر ساله در مقطع بزرگسالان مسابقات قرآن سازمان اوقاف شركت كرده است و به گفته خودش از سال 78 كه 13 ساله بوده در این مسابقات شركت داشته و در سال 80 نیز در مقطع زیر 16 سال موفق به كسب مقام اول در مسابقات اوقاف شده است.
وی كه در سال 91 رتبه اول را در مسابقات قرآن تونس كسب كرده، گفت: بعضی از نوجوانان و جوانان پس از چند دوره حضور در مسابقات قران خسته شده و كنار می كشند ولی من تصمیم گرفتم این فضا را تغییر دهم و ثابت كنم كه شهرستانی ها هم می توانند موفق شوند. با این حال برخی دوستان می گفتند چرا مسابقات را رها نمی كنی؟
برتری دانش در این مسابقات اولین تجربه كسب مقام در مسابقات بین المللی قرآن را برای اهالی و استان یزد به ارمغان آورد و این موضوع سبب شد تا این قاری قرآن از مظلومیت قاریان شهرستانی دفاع كند.
دانش گفت: بسیاری از اساتید قرائت قرآن كه در تهران تدریس می كنند، اهل تهران نیستند ولی از آنجا كه تهران به عنوان كانون توجه قاریان مطرح است، شهرستان های ما از وجود اساتید مطرح خالی مانده است.
تعبیر این قاری یزدی از تغییر دادن فضای موجود به استعدادیابی نوجوانان در شهرهای مختلف برمی گردد و این كه بتوان با آموزش دادن قاریان نقاط مختلف كشور استعدادهای آنان را شكوفا كرده و پس از كسب مقام استادی به شهر و دیار خود بازگردند و كوله باری از تجربه را در اختیار شاگردان و علاقه مندان به تلاوت قرآن قرار دهند.
البته وی معتقد است چنین تجربه ای را در سال های 80 تا 85 پشت سرگذاشته ایم و خروجی های آن شكوفا شدن استعدادهایی در سطح كشور شد و قاریانی همچون قاسم مقدمی از استان خوزستان، وحید وكیلی و حامد ولیزاده از استان آذربایجان غربی و عباس هاشمی از استان بوشهر در كشور مطرح شدند.
** حفظ قرآن منحصر به یك شهر نمی شود
حجت الاسلام رجبی هم سخن از تمركز جلسات حفظ در بعضی از استان ها را مطرح كرد و گفت: بعضی از حافظان قرآن حسرت می خورند كه چرا در شهرشان دسترسی به استاد خوب ندارند ولذا به طور خودجوش كار می كنند و بدون اینكه استاد لحن و صوت و حسن حفظ داشته باشند، به حفظ قرآن می پردازند.
وی افزود: اگرچه تمركز در بعضی استان ها بود ولی در مسابقات كشوری می دیدیم كه گاهی حافظانی توانمند از بعضی شهرها و روستاها ظاهر می شدند و مسابقات سال های اخیر نشان داده كه حافظ قرآن انحصار به شهری خاص ندارند و بسیاری از آنان توانمند هستند.
** جایگزینی برای مسابقات قرآنی
یكی از دغدغه های جامعه قرآنی آسیب های مربوط به برگزاری مسابقات است. یعنی همیشه نفرات اول این مسابقات در جامعه و مطبوعات، چهره می شوند و نفرات بعدی كه دست كمی از آنها ندارند، به فراموشی سپرده می شوند. پس كاری باید كرد تا قاریان و حافظان قرآن از این آفت مصون مانده و استعدادهای تمامی این افراد از سوی جامعه كشف شود.
حجت الاسلام رجبی در این زمینه گفت: در مسابقات قرآنی معمولا نفر اول مطرح می شود و فضایی در رسانه ها و جامعه برای نفر اول ایجاد می شود در حالی كه گاهی در برخی مسابقات به ویژه مسابقات سراسری قرآن كریم نفر دوم فقط با 20 صدم درصد اختلاف رتبه دوم را كسب می كند و گاهی نیز فاصله نفرات اول تا پنجم حتی به یك نمره هم نمی رسد. وی راه برون رفت از این آفت را در برگزاری آزمون های قرآنی به جای مسابقات قرآنی در سطح كشور دانست و گفت: مسابقات قرآن در حوزه های علمیه به صورت آزمونی برگزار می شود و متسابقین با درجه بندی از رتبه خود آگاه می شوند.
این كارشناس مذهبی افزود: بنابر این در چنین برنامه هایی ممكن است چندین نفر به عنوان نفرات ممتاز برگزیده شوند و شاید یك نفر به عنوان نفر برتر معرفی شود و همچنین ممكن است حافظانی كه رتبه های 85 تا 90 را كسب كنند به عنوان رتبه عالی انتخاب شوند و در چنین مواردی هر كسی كه خوب بخواند، رتبه مورد نظر را كسب می كند و در چنین آزمون هایی شرایط برای همه یكسان است.
** قاری و حافظ برگزیده، جای یكدیگر را پر می كنند
در میان سخنان این دو منتخب قرآنی مشخص شد كه حجت الاسلام رجبی در زمینه قرائت قرآن نیز فعالیت هایی دارد و حسن دانش نیز حافظ هشت جزء از قرآن است.
رجبی گفت: از كودكی به تلاوت قرآن علاقه داشتم و هر نواری كه به دستم می رسید، گوش می دادم و از تلاوت های مرحوم شحات انور بسیاری استفاده می كرد. البته به صورت حرفه ای در حوزه قرائت كار نكرده ام ولی با دستگاه های قرآنی كم و بیش آشنا هستم.
این حافظ قرآن كه در جلسات قرآنی مشهد مقدس نیز برنامه هایی دارد و تلاوت هم اجرا می كند معتقد است از زمانی كه وارد حفظ قرآن شده، در حوزه قرائت كمتر كار كرده است.
وقتی نوبت اظهار نظر دانش شد با خنده گفت كه «من باید جایم را با رجبی عوض كنم» یعنی باید در حوزه حفظ وارد شود و حافظ كل قرآن شود.
این قاری قرآن تاكید كرد: من هشت جزء از قرآن را حفظ كرده ام و علاقه دارم حفظ را ادامه دهم و حضورم در حوزه نیز به خاطر قرآن بوده و اكنون سطح 2 حوزه را به پایان رسانده ام.
** پاسخ حافظ قرآن درباره توافق ژنو و حقوق بشر
سخن از مسائل روز شد و یكی از خبرنگاران نظر این حافظ برگزیده در مسابقات بین المللی قرآن را درباره مسائل سیاسی به ویژه مذاكرات ژنو و لوزان جویا شد و حجت الاسلام رجبی با اشاره به آیه 149 سوره آل عمران گفت: قرآن سفارش می كند كه اگر پیرو كسانی باشید كه كافر هستند، یقین داشته باشید كه شما را از آنچه هستید بازمی دارند یعنی شما را به قهقرا می برند.
وی با اشاره به تلاش های تیم هسته ای در مذاكرات 1+5 گفت: ما باید به دنیا اثبات می كردیم كه صداقت داریم و انرژی هسته ای را برای مقاصد صلح جویانه می خواهیم و رهبر انقلاب نیز كه فتوا به حرمت آن دادند ولی وقتی فهمیدیم دنیای غرب به دنبال مذاكرات نیستند و می خواهند ما را تحقیر كنند، نباید به دنبال آنان برویم.
این كارشناس مذهبی همچنین با تلاوت آیه 54 سوره زخرف كه درباره تحقیركردن بنی اسراییل از سوی فرعون است، به توطئه های استكبار جهانی برای تحقیر ملت های جهان اشاره كرد و گفت: ناب ترین نكات روان شناسی و جامعه شناسی را می توان از قرآن استخراج كرد.
وی همچنین درباره توطئه دنیای غرب در بكارگیری واژه های حقوق بشر و آزادی گفت: این گونه اظهارات در دوران حضرت علی (ع) بود و آن حضرت می فرمود كه آنان كلمه حقی را بیان می كنند ولی اراده باطل دارند.
رجبی افزود: حقوق بشر و دموكراسی كلماتی زیبا هستند ولی دنیای غرب این واژه ها را برای منافع خود استفاده می كند و امروز مصداق آن را می توان در كشورهایی مانند یمن دید كه عربستان مردم مظلوم یمن را به خاك و خون می كشد ولی خبری از حقوق بشر نیست و سردمداران غربی و پیروان آنان سكوت اختیار كرده اند.
** دستورالعملی برای علاقه مندان به حفظ و قرائت
در پایان این مراسم كه با حضور خبرنگاران خبرگزاری های داخلی برگزار شد حافظ و قاری ممتاز جمهوری اسلامی ایران توصیه هایی را برای علاقه مندان به حفظ و تلاوت قرآن كریم ارائه كردند.
حجت الاسلام رجبی مهمترین شرط ورود به حوزه حفظ قرآن را علاقه مندی و اشتیاق به اضافه همت و عزم و همچنین اختصاص وقتی مشخص به قرآن دانست و گفت: برنامه مهم هر حافظ قرآن در شبانه روز دو قسمت است.
وی افزود: در مرحله اول حفظ آیات الهی باید در حد مقدورات و با توجه به حافظه و استعداد باشد و لذا برخی افراد حتی می توانند روزی چهار صفحه حفظ كنند ولی در ابتدا بهتر است روزی نیم صفحه مشغول حفظ شوند. البته مهمتر از موضوع حفظ قرآن، مساله تكرار و تمرین و مداومت دائم و منظم بر مرور آیات حفظی است.
این حافظ قرآن كه در شش سال موفق به حفظ كل قرآن شده، افزود: برخی از افراد حافظ كل قرآن می شوند ولی بعضی سوره های كوچك را حفظ می كنند و یا حافظ چند جزء و سوره می شوند ولی مهم این است كه با قرآن انس داشته باشیم و حفظ قرآن توفیقی است كه سبب می شود هر روز آیاتی را مرور كنیم.
البته وی سفارش كرد تا حافظان قرآن در جلسات حفظ به صورت مرتب شركت كنند و كتاب های مناسب از جمله كتاب روش ها و مبانی كاربردی حفظ قرآن كریم نوشته حاج مهدی حسنی را مطالعه كنند.
قاری برگزیده سی و دومین دوره مسابقات بین المللی قرائت و حفظ قرآن نیز مراحل موفقیت یك قاری را بیان كرد و گفت: مرحله اول استماع دقیق آیات است. یعنی پس از این كه استعداد قاری مشخص شد و استاد الگویی را با توجه به نوع صدای قاری برای تقلید معرفی كرد، قاری به طور دقیق و كامل به آیات تلاوت شده گوش می دهد.
وی افزود: مرحله استماع تا زمانی ادامه دارد كه قاری بتواند با صدای قاری زمزمه كند و پس از تسلط به قطعه تلاوت شده مرحله بلندخوانی است و قاری در این مرحله می تواند به گونه ای بلند بخواند كه اگر صدای تلاوت الگو حذف شد، بتواند آن را ادامه دهد و در آخرین مرحله نیز قاری صدای خود را ضبط می كند و با تلاوت استاد مقایسه می كند.
وی مسابقه ای خواندن، یادگیری الحان و دستگاه های قرآنی و نبودن استاد در كنار قاری را از آسیب های تلاوت دانست و گفت: برخی قاریان الحان و دستگاه های قرآنی را به خوبی فرامی گیرند ولی نحوه بكارگیری آن را نمی دانند.
دانش همچنین گفت: تلاوت قرآن بدون توجه به معنای آیات و با تاكید بر دستگاه های قرآنی به نوعی استفاده ابزاری از قرآن تبدیل می شود در حالی كه الحان باید در اختیار آیات قرآن باشد.
سخن به درازا كشید و چهره های این قاری و حافظ نشان از خستگی آنان می داد. چون پس از یك هفته تلاشی مستمر و پویا بر سكوی اول این مسابقات ایستادند و قهرمان قرآنی لقب گرفتند و حالا پس از دیدار با رهبر و مقتدای خود بیش از 2 ساعت با خبرنگاران قرآنی گفت و گو كردند.
با این حال دانش و رجبی به تمام سوالات خبرنگاران پاسخ دادند و كار را تمام كردند. آنان از موفقیت های خود كه مرهون پدر و مادر و همچنین همسران خود بودند، سخن گفتند و نقش پدر و مادر و خانواده را در تربیت قرآنی فرزندان بیان كردند؛ از سبك زندگی قرآنی گفتند و با ذكری از معلمان و اساتید خود، حق آنان را ادا كردند. باشد كه با قرآن محشور شوند.
از: محمدرضا جعفرملك
فراهنگ**1003**1569
تهران - ایرنا - از همان زمانی كه نفرات برتر مسابقات سراسری قرائت و حفظ قرآن سازمان اوقاف مشخص شد، امكان پیش بینی قرار گرفتن آنان در سكوی قهرمانی سی و دومین مسابقات بین المللی قرآن كار سختی نبود.
