زمان ويزيت بيمار و استانداردهايي كه رعايت نمي شود

در اين گزارش كه در روز شنبه نهم خرداد 1394 خورشيدي انتشار يافته، مي خوانيم:اين در حالي است كه بيشتر پزشكان در مطب خود براي معاينه بيمارشان اين مقدار زمان را صرف نمي كنند.به گزارش مهرنتايج بررسي ها و مشاهدات ميداني نشان مي دهد كه بيشترين زمان ويزيت در مطب پزشكان عمومي و متخصص، حداكثر 10 دقيقه است. البته در برخي مطب هاي پزشكان عمومي، اين مدت به 3 تا 4 دقيقه هم مي رسد و پزشك فقط با گرفتن شرح حال از بيمار، براي او نسخه تجويز مي كند. همين وضعيت گاه در مطب پزشكان متخصص هم مشاهده مي شود.سيستم هاي موفق بهداشتي - درماني در جهان، تحقيقات گسترده اي در زمينه مدت زمان معاينه توسط پزشكان و آثار آن بر كيفيت خدمات دهي و هزينه هاي وارد شده به سيستم مالي كشور انجام داده اند.

زمان معاينه بيماران در غرب

نتايج بررسي ها در ايالات متحده آمريكا نشان مي دهد كه تعداد بيماران معاينه شده در اين كشور در سال 1997 حدود 273 ميليون نفر بوده كه اين ميزان با 10 درصد افزايش در سال 2005 به 338 ميليون در سال رسيده است. با برنامه اي كه در اين سال ها در اين كشور اجرا شد، زمان معاينه هر بيمار از 18 دقيقه در سال 1997 به حدود 21 دقيقه در سال 2005 و به بيش از 22 دقيقه در سال 2007 افزايش پيدا كرد. اين افزايش بيشتر در معاينه افراد مبتلا به بيماري قند، فشار خون و بيماري هاي مزمن مفاصل و استخوان نظير آرتروز صورت گرفته است. اين افزايش 3 تا 4 دقيقه اي كيفيت درمان را در آمريكا بسيار بهبود بخشيد و تجويز داروهاي مختلف نظير داروهاي ضد فشار خون را دقيق تر كرد. جالب اينكه اين برنامه كه باعث طولاني شدن زمان معاينه مي شد، همزمان كاهش 10 درصدي درآمد پزشكان را دربر داشت كه تحقيقات نشان داد جامعه پزشكي آمريكا با وجود كاهش درآمد، به طولاني تر معاينه كردن بيماران پايبند ماندند. در تحقيق ديگري كه در زمينه زمان معاينه بيماران مبتلا به سرطان در آتلانتا در سال 2012 انجام شد، زمان متوسط معاينه 9/22 دقيقه گزارش شد.بر اساس گزارش ديگري در سال 2011، بيشترين زمان معاينه در ايالات متحده مربوط به رشته هاي تخصصي داخلي مغز و اعصاب، راديولوژي و متخصص بيهوشي (در كشورهاي غربي بيماران قبل از جراحي بايد توسط متخصص بيهوشي معاينه شوند) با حدود 25 دقيقه يا بيشتر بوده است. اين گزارش نشان داد كه پزشكان خانم وقت بيشتري را صرف معاينه بيمارانشان مي كرده اند. تحقيقي كه در سال 2013 در آلمان انجام شد، نشان داد حدود 20 درصد از پزشكان بيش از 20 دقيقه را براي ويزيت هر نوع بيماري اختصاص داده اند. زمان متوسط معاينه قبل از جراحي توسط متخصصان بيهوشي در آلمان بين 5/17 تا 21 دقيقه بوده است. همچنين زمان ميانگين معاينه پزشكان عمومي در بلژيك 15 دقيقه و در سوئيس حدود 16 دقيقه گزارش شده است. ميانگين زمان ملاقات بيماران در استراليا توسط پزشكان عمومي بين 5/13 تا 23 دقيقه بوده است و پزشكان عمومي در انگليس بيماران خود را در مطب بين 17 تا 24 دقيقه معاينه مي كنند. در خور ذكر است كه در دهه 1980 و اوايل دهه 1990 زمان معاينه بيماران در كشورهاي اروپايي حدود 10 دقيقه بود كه با هدف ساماندهي سيستم بهداشتي - درماني، اين كشورها با انجام تمهيدات لازم و برنامه ريزي، اين زمان را به بالاي 15 تا 20 دقيقه رساندند و توانسته اند كيفيت درمان را افزايش و هزينه ها را كاهش دهند.

زمان معاينه بيماران در ايران

در بين مقالات علمي منتشر شده در جهان درباره مدت زمان معاينه بيماران دو مقاله ISI در مورد ايران از دانشگا ه هاي قزوين و گرگان به چاپ رسيده است. در مطالعه انجام شده در بيمارستان آموزشي اطفال قدس در قزوين، زمان ميانگين معاينه كودكان بيمار توسط متخصصان اطفال در سال 1997، 5/3 دقيقه بوده است. زمان ميانگين ملاقات بيماران توسط پزشكان عمومي در گرگان نيز تنها 9/6 دقيقه گزارش شده است. اين دو مقاله گزارش هايي را كه توسط خبرگزاري ها و روزنامه ها در ايران انتشار پيدا كرده است تاييد مي كنند.دكتر اشرف آل ياسين رئيس بخش زنان و زايمان بيمارستان شريعتي تهران از قانوني صحبت كرده است كه وزارت بهداشت اجازه معاينه 8 تا 10 بيمار را به متخصصان در دانشگاه مي دهد (يعني بين 6 تا 5/7 دقيقه براي هر بيمار) و ضمن تاييد معاينه همزمان 5-4 بيمار در اتاق معاينه زنان اين بيمارستان، گفته است بيماران ناراضي مي توانند به ساير متخصصان متبحر در شهر مراجعه كنند.دكتر ايرج خسرونيا رئيس جامعه پزشكان متخصص داخلي ايران نيز ويزيت 10 تا 15 بيمار در ساعت (يعني زمان معاينه 4 تا 6 دقيقه اي) و انجام ويزيت همزمان چند بيمار با هم را در مطب هاي خصوصي و بيمارستان هاي دولتي تاييد مي كند.دكتر محمد آقاجاني، معاون درمان وزارت بهداشت ، ضمن اعلام افزايش 15 درصدي حق معاينه بيماران، اذعان كرد كه طبق قانون هر متخصص 8 بيمار (5/7 دقيقه براي هر بيمار) و هر پزشك عمومي 10 بيمار در ساعت (6 دقيقه براي هر بيمار) را مي توانند معاينه كنند. گرچه تنها چند روز قبل دكتر اوليايي منش، مديركل استانداردهاي درمان و تعرفه وزارت بهداشت، اعلام كرده بود پزشك عمومي حداكثر 4 بيمار و متخصص حداكثر 3 تا 4 بيمار را در ساعت در قبال حق ويزيت جديد بايد معاينه كنند اما آشفتگي در قوانين مربوط به زمان معاينه بيماران در كشورمان ظاهراً به وزارت بهداشت ختم نمي شود.محمدعلي همتي، معاون درمان سازمان تامين اجتماعي، تعداد بيماراني را كه يك پزشك عمومي مي تواند در فصول سرد سال معاينه كند تا 15 بيمار در ساعت اعلام كرد (يعني 4 دقيقه براي يك بيمار).با توجه به اين گزارش ها و تجربه اي كه مردم از ويزيت كوتاه مدت اغلب پزشكان در كشور دارند، به اين نتيجه مي رسيم زماني كه پزشكان در ايران براي معاينه بيماران مي گذارند، خيلي كمتر از همكاران غربي آنهاست و در زماني كه يك پزشك در غرب يك بيمار را معاينه مي كند ،پزشكان در ايران بين 3 تا 6 بيمار را ويزيت مي كنند.بسياري از پزشكان در كشورمان به دليل آنكه وقت كافي براي معاينه، گرفتن شرح حال و توضيحات به بيمار و شنيدن صحبت هاي او ندارند، دست به دامان آزمايشگاه ها و مراكز تصويربرداري مي شوند. شايد به همين دليل باشد كه ايران ركورددار تجويز آزمايش و انجام تصويربرداري هاي مختلف نظير سي تي اسكن در دنياست.البته نمي توان مشكلاتي نظيرتعداد بالاي مراجعات به برخي از پزشكان و مراكز درماني كه رعايت استانداردهاي لازم را تحت تاثير قرار مي دهد، انكار كرد اما اين مشكلي است كه نظام درمان از آن رنج مي برد.

راهكار چيست

مهم ترين راهكار، افزايش آگاهي عمومي درباره حقوق بيماران در مقابل پزشكان است. بيمار با پرداخت هزينه معاينه در اصل مبادرت به خريد زمان مشخصي از وقت پزشك را براي استفاده از دانش او كرده است. آگاهي بيماران از اينكه پزشك بايد حداقل 10 تا 15 دقيقه (بر اساس بعضي قوانين فعلي كشور) را در قبال پرداخت حق ويزيت به بيمار اختصاص دهد، مي تواند مهم ترين اهرم نظارتي براي صحيح انجام شدن معاينات باشد. دانشگاه ها و مراكز تحقيقاتي نيز بايد بر اساس شرايط كشور با تحقيقات اصولي و كاربردي به وزارت بهداشت و ساير سازمان هاي مسئول راهكارهاي جديد بدهند. استفاده از تجارب كشورهاي پيشرفته در قالب گرفتن مشاوره از متخصصان سيستم هاي بهداشتي آنها و برگزاري كنگره هاي بين المللي براي انتقال دانش اين متخصصان به همكاران ايراني آنها نيز مي تواند راهگشا باشد.اما در اين ميان هيچ چيز مهم تر از يادآوري اصول اخلاقي به پزشكان و آموزش اصول اوليه اخلاق پزشكي به دانشجويان و دستياران پزشكي كشورمان نخواهد بود.

مهم ترين نكات

درآمريكا زمان معاينه هر بيمار به 22 دقيقه در سال 2007 افزايش پيدا كرد

پزشكان عمومي انگليس بيماران را در مطب بين 17 تا 24 دقيقه معاينه مي كنند

بر اساس گزارش ميداني بيشترين زمان معاينه پزشكان حداكثر 10 دقيقه است

طبق قانون هر متخصص 8 بيمار (5/7 دقيقه براي هر بيمار) و هر پزشك عمومي

10 بيمار را در ساعت (6 دقيقه براي هر بيمار) مي توانند معاينه كنند

* منبع :روزنامه خراسان

**گروه اطلاع رساني** 1893**9131