عنايت رهبري و دولت به سواحل مكران نويد دهنده آينده روشن براي ايران

به گزارش ايرنا جنوب خاور ايران يا استان پهناور و استراتژيك سيستان و بلوچستان در شمال درياي مكران و باختر كشورهاي افغانستان و پاكستان قرار گرفته است.
سيستان و بلوچستان سرزمين اسطوره ها، حماسه ها، كانون گردهمايي شهرنشيني و پل پيوند آسياي باختري با هند و چين و گذرگاه كاروان هاي بزرگ بازرگاني از جمله راههاي زميني و دريايي جاده ابريشم بوده است.
در اين راستا سواحل مكران سيستان و بلوچستان نيز از اهميتي بالا و استراتژيك برخوردار است زيرا قرار گرفتن اين منطقه در آغاز راه هاي زميني از روزگاران كهن جايگاه سياسي، نظامي و اقتصادي ويژه اي داشته است.
استان پهناور سيستان و بلوچستان در مسير دو كريدور از سه كريدور ترانزيتي بزرگ دنيا قرار دارد كه اين امر منطقه مكران را به عنوان جاده ترانزيتي طرح توسعه جنوب شرق مطرح مي كند.
سواحل مكران در جنوب خاور ايران، به دليل موقعيت و ويژگي هاي استراتژيك آن از منظر ژئوپليتيكي،ژئواستراتژيكي و ژئواكونوميكي داراي اهميت فراواني است.
دسترسي به منابع غني انرژي، تسلط بر مهمترين مسير انتقال انرژي و كالا در سطح جهان، موقعيت استراتژيك براي دسترسي كشورهاي محصور در خشكي در آسياي مركزي، قفقاز و افغانستان به آبهاي آزاد، قابليت مناسب سواحل مكران براي ايجاد بندرگاهها و ترمينال هاي وسيع تجاري و تبديل آن به كانون ورود و خروج كالا از طريق جاده هاي شمالي جنوبي، جاده شرقي جنوبي و جاده جنوبي غربي بين چابهار و آسياي مركزي، قفقاز، روسيه و اروپا، قابليت هاي بسيار مناسب توريستي آن براي تبديل شدن به يك پايگاه توريستي زمستاني و امكان ايجاد پايگاههاي نظامي در سواحل مكران و گسترش قدرت مانور ايران در آبهاي فرا ملي بخشي از اين قابليت ها است.
بدون ترديد توسعه و عمران سواحل مكران براي جمهوري اسلامي ايران داراي منافع استراتژيك متعدد و مهمي از نظر اقتصادي، سياسي و نظامي است زيرا بارور كردن قابليت هاي اين سواحل مهم منجر به افزايش وزن و منزلت ژئوپليتيكي ايران در سطح منطقه و حتي جهان مي شود.
بندر چابهار يكي از چهار راه هاي اصلي كريدور جنوبي تجارت جهاني محسوب مي شود به طوري كه اين بندر به علت موقعيت استراتژيك خود و دستيابي به آب هاي آزاد بين المللي جايگاه ويژه اي در مبادلات بين ايران و ساير نقاط منطقه دارد.
چابهار نسبت به ساير نقاط ساحلي ايران مزيت هاي خاص خود را دارد به طوري كه آب هاي عميق در خليج آن شرايط پهلوگيري كشتي هاي بزرگ و ايجاد تاسيسات بندري را فراهم مي كند همچنين اين بندر مهم ترين بندر تجاري خارج از حوضچه خليج فارس است و از نظر سياسي و راهبردي در مواقع جنگ و بحران هاي منطقه اي مي تواند نقش تعيين كننده اي را ايفا كند.
همچنين قرار گرفتن چابهار در يك خليج ، موقعيت بندري ايده آلي براي توسعه فيزيكي در آينده به آن مي بخشد كه بسياري از بنادر دنيا از آن محرومند.
سواحل و آب هاي كرانه درياي عمان به گفته بسياري از كارشناسان با توجه به محدوديت ها و اتمام سوخت هاي فسيلي فرصت مناسبي براي استحصال انرژي هاي نو است.
كشورها امروزه درصدد استفاده از انرژي هاي نو هستند كه بر اين اساس سواحل مكران و همجواري و ارتباط با پهنه هاي آبي آزاد شرايط ايده آلي را براي استفاده و بهره برداري از اين نوع انرژي فراهم كرده است.
همه توانايي هاي اين منطقه برگ برنده اي در دست نظام جمهوري اسلامي براي پرش از بازدارنده هاي توسعه يافتگي و گام نهادن در جاده هاي چشم انداز توسعه است.
رييس كميته علوم جغرافيايي وزارت علوم، تحقيقات و فن آوري و استاد دانشگاه تربيت مدرس تهران چندي پيش در همايش آمايش سرزمين در دانشگاه آزاد اسلامي زاهدان درباره اهميت سواحل مكران گفت: آينده ايران اسلامي با وضعيت جنوب شرقي كشور پيوند خورده است.
محمدرضا حافظ نيا با بيان اينكه بيانات اخير رهبر معظم انقلاب در زمينه سواحل مكران داراي يك توجيه قوي و تخصصي است افزود: سرنوشت ارتباط سيستم ملي ايران با سيستم جهاني در آينده در ساحل جنوب شرق كشور تامين مي شود از اين رو كشور هيچ گريزي ندارد تا سيستم هاي ارتباطي و اتصالي خود را از طريق اين مسير با دنيا برقرار كند.
وي گفت: حيات ملي در گرو كاركردهاي سواحل مكران است زيرا اقتصاد هايي در آينده موفق خواهند بود كه با درياهاي آزاد پيوند بخورند.
رييس كميته علوم جغرافيايي وزارت علوم با بيان اينكه حيات ملي كشور وابسته به سواحل مكران است،افزود: سيستم هاي دريايي موجود كشور اعم از درياي خزر و خليج فارس محدود هستند از اين رو تنها سواحل مكران به دليل راه يابي به درياي آزاد مي تواند براي كشور آورده تضميني و قابل توجهي به همراه داشته باشد.
حافظ نيا ادامه داد: ايران براي داشتن اقتصاد پايدار گريزي ندارد جز اينكه ساختار فضايي و ملي خود را با سواحل عمان و اقيانوس هند پيوند زند زيرا اين منطقه، سطح تماس و شكل دهي سيستم بين قاره اي و يك كريدور بزرگ توسعه درون ملي است.
وي گفت: از طرفي، منابع آب ايران دچار مشكل است و تنها منبع پايدار ايران علاوه بر مديريت بهينه منابع داخلي، آب درياي عمان است كه در اين زمينه بايد يك سايت بزرگ توليد آب و تزريق براي ملي در اين منطقه تعريف شود.
وي بيان كرد: سواحل مكران سيستان و بلوچستان داراي قابليت هاي بسياري است كه از آن جمله مي توان به حوزه نيروي دريايي اشاره كرد كه در اين زمينه ايران مي تواند با سرمايه گذاري در حوزه دريايي اين منطقه در دنيا حرفي براي گفتن داشته باشد.
محقق و پژوهشگر ايران شناس سيستان و بلوچستان نيز در گفت وگو با خبرنگار ايرنا با مهم دانستن جايگاه سواحل مكران در توسعه كشور گفت: جاده شرق ايران جايگاه پيوندي دارد و سواحل مكران با آمادگي هاي بالقوه بسيار به ويژه در زمينه هاي بازرگاني و ترانزيت محل اين دگرگوني ها است.
ايرج افشار سيستاني افزود: جمهوري اسلامي ايران مي تواند با نگرش به بررسي هاي ژئوپولوليتيك و ژئو اكونوميك اين منطقه، در پرتو چشم اندازي آينده نگر جايگاه خود را براي پيوند شمال -جنوب و خاور- باختر در نظام نوين جهان برپا و ارزش جايگاه استراتژيك خود را پيشرفت بخشد و از رهگذر اين داد و ستدهاي بزرگ، توانايي هاي تازه براي انباشت سرمايه ها به عنوان موتور گسترش در كشور و جنوب خاور ايران ايجاد كند.
وي تصريح كرد: بيرون رفتن جنوب خاور ايران از گوشه گيري جغرافيايي و جهاني شدن اين منطقه مي تواند به اقتصاد ايران كمك قابل توجه اي كند.
وي گفت: علاوه بر قابليت هاي اقتصادي منطقه، در شرايط امروز كه خليج فارس تنها راه پيوندي ايران با جهان بيرون است و ايران از راه خليج فارس و تنگناي تنگه هرمز با سيستم جهاني پيوند مي خورد و تنگه هرمز به عنوان سازه هاي توان براي ايران به شمار نمي رود بلكه سازه هاي توانايي ملي ايران است زيرا ايران وابسته ترين كشور منطقه به تنگه هرمز است بنابراين در شرايط بروز محاصره دريايي و تهديد امنيت تنگه هرمز ايران به شدت آسيب پذير خواهد بود.
وي ادامه داد: در اين راستا كرانه هاي جنوب خاور ايران توانايي در خوري براي بيرون رفت از تنگناي پيوندي دريايي دارد و از سوي ديگر ايران به دلايل گوناگون با تهديدهاي بسيار روبه رو است بنابراين كرانه هاي درياي مكران منطقه اي امن تر براي بيرون شدن نسبي ايران از تهديدهاي موجود و تهديدهاي آينده است.
استاندار سيستان و بلوچستان نيز به ايرنا گفت: نگاه عميق و توجه و عنايت رهبر معظم انقلاب و رييس جمهوري به سواحل مكران و اين استان زمينه ساز شكوفايي توانمنديها و متحول كردن منطقه جنوب شرق كشور و نويد دهنده آينده بسيار درخشاني است.
خوشبختانه موضوع اهميت سواحل مكران تقريبا از يك دهه قبل مورد توجه و تاكيد رهبر معظم انقلاب اسلامي قرارگرفته بطوريكه معظم له در سفر سال 81 به سيستان وبلوچستان بر توجه ويژه به توسعه و پيشرفت اين منطقه تاكيد كردند و هم اينك در دولت يازدهم اين مهم با توجه به رقابت هاي منطقه اي قدرت هاي بزرگ، اهميت مضاعف يافته است.
از ابتداي آغاز بكار دولت يازدهم تاكنون رياست جمهوري 2 سفر و برخي از وزراي دولت به ويژه معاونان وزرا چندين سفر براي بازديد و سركشي از پروژه هاي در حال اجرا از جمله طرح توسعه بندر شهيد بهشتي، خط لوله گاز، راه آهن چابهار - زاهدان، پروژه هاي پتروشيمي و فولادي و غيره به اين منطقه داشته اند.
حضور چندمين بار 2 وزير دولت يازدهم در چند روز اخير براي بررسي و افتتاح پروژه هاي صنعتي و عمراني در چابهار، نشان از اهميت ويژه سواحل مكران و چابهار در زمينه ايفاي نقش ملي و منطقه اي در دولت تدبير و اميد دارد.
در سفر يك روز هفته گذشته وزيران دولت يازدهم آغاز عمليات اجرايي مجتمع بزرگ فولاد مكران چابهار با ظرفيت سه ميليون و 200 هزار تن و اعتبار 31 هزار ميليارد ريال در گستره 300 هكتار (در مرحله نخست پروژه توليد آهن اسفنجي با ظرفيت يك ميليون و 600 هزار تن) كلنگ زني شد.
به گفته كارشناسان، با اجراي مرحله هاي مختلف اين طرح فولادي محصولاتي از جمله گندله، آهن اسفنجي، فولاد سازي و انواع مقاطع فولاد و ميلگرد توليد خواهد شد كه بخش زيادي از آن به خارج از كشور صادر مي شود.
همچنين در اين سفر آغاز ساخت يوتيلتي پتروشيمي نگين مكران براي تامين زيرساخت هاي آب و برق واحدهاي مختلف اين پروژه كلنگ زني شد.
مشاور ارشد رييس جمهور و دبير دبيرخانه شوراي عالي مناطق آزاد و ويژه اقتصادي كشور نيز در سفر يك روزه به چابهار گفت: هيچ ترديدي براي تحقق بيانات رهبر معظم انقلاب در خصوص توسعه سواحل مكران و چابهار وجود نخواهد داشت.
اكبر تركان در آيين كلنگ زني آغاز ساخت تاسيسات زيرساختي پتروشيمي مكران و همچنين فولاد مكران افزود: برخي هنوز درك درستي ندارند و استدعا داريم ديدگاه خودشان را اصلاح كنند.
وي با اشاره به رهنمودهاي رهبر معظم انقلاب در خصوص اهميت سواحل مكران و همچنين حضور وزير دفاع و فرمانده نيروي دريايي ارتش جمهوري اسلامي در آيين كلنگ زني اين دو پروژه در منطقه آزاد چابهار تاكيد كرد: توسعه در اين منطقه با تكيه بر امنيت پايدار با توجه به استقرار نيروي دريايي ارتش در منطقه بدون هيچگونه نگراني انجام خواهد شد.
وي خطاب به امير سياري فرمانده نيروي دريايي ارتش گفت: منطقه آزاد چابهار ، خودش را خدمتگزار مسوولان و مردم مي داند و اين اراده بدون ترديد جلو خواهد رفت.
مشاور رييس جمهوري با اشاره به حضور عالي ترين مقامات نظامي در منطقه و همچنين اجراي پروژه هاي مختلف تصريح كرد: امروز همه مسوولان نظام آماده اجرايي كردن رهنمودهاي رهبر معظم انقلاب در خصوص توسعه سواحل مكران هستند.
وزير دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ايران هم اواخر هفته گذشته در سفر به چابهار و بازديد از سواحل كنارك گفت: حضور نيروي دريايي زمينه ساز توسعه سواحل مكران است و اين نيرو با تمام توان آمادگي همكاري با ديگر نهادها و سازمان ها در اين رابطه را دارد.
سردار حسين دهقان اظهار داشت: بنا بر شرايط منطقه در گذشته واحدهاي نظامي زودتر از ساير ارگان ها و سازمان ها در اين منطقه مستقر شده اند و اين موضوع باعث شده هم اينك نيز نيروي دريايي با تاكيدات رهبر معظم انقلاب در سواحل مكران پيشرو باشد.
وزير دفاع خاطر نشان كرد: خوشبختانه با استقرار واحدهاي توليدي و اقتصادي و مشاركت بخش خصوصي شاهد توسعه بيش از پيش سواحل مكران خواهيم بود.
وي افزود: اجرايي شدن برنامه هاي توسعه اي دولت و بيانات رهبر معظم انقلاب در خصوص توسعه سواحل مكران از اولويت هاي كاري دولت تدبير و اميد است.
فرمانده نيروي دريايي ارتش جمهوري اسلامي ايران گفت: ايجاد زيرساخت ها و حضور مقتدرانه نيروي دريايي در سواحل مكران نويد دهنده توسعه اين سواحل در آينده نزديك است.
امير دريادار حبيب الله سياري افزود: عزيمت صيادان به آب هاي دور و امنيت شناورهاي كشور در اقيانوس هند نتيجه حضور مقتدرانه نيروي دريايي جمهوري اسلامي ايران است.
معاون وزير صنعت، معدن و تجارت نيز گفت: چابهار آينده ويژه اي در خاورميانه خواهد داشت.
مهدي كرباسيان با اشاره به ظرفيت هاي راهبردي منطقه افزود: موقعيت خاص چابهار و سيستان و بلوچستان و همسايگي با افغانستان و وجود معادن مختلف در اين منطقه بستر بسيار مناسبي براي توسعه و جهش صنعتي ايجاد كرده كه در صورت اتصال راه آهن سريعتر قابل تحقق خواهد بود.
رييس هيات عامل سازمان توسعه ونوسازي معادن وصنايع معدني ايران (ايميدرو) تصريح كرد: هم اكنون 1.6 دهم ميليون تني آهن اسفنجي قابل عملياتي است كه بودجه آن تامين شده است و انشاالله اجرا خواهد شد و پيش بيني مي شود ظرف 30 ماه آينده پروژه به بهره برداري برسد كه اگر صندوق توسعه ملي نيز كمك كند زمان آن كمتر خواهد شد.
كرباسيان خاطر نشان كرد: به دست آوردن معدن يعني پشت صنعت، اشتغال، توسعه و اين اتفاقي است كه پيشرفت استان را سرعت مي بخشد.
7316 / 6081