بر اساس آمارهای رسمی حداقل 20 هزار نفر در این استان دارای مجوز شكار با تفنگ های شكاری هستند و گمانه زنی های غیررسمی هم آمار شكارچیان مجاز و غیرمجاز را تا یكصد هزار نفر برآورد می كند .
برآورد رسمی كارشناسان محیط زیست مازندران هم شكار حدود 300 هزار قطعه پرنده در سال توسط این شكارچیان است كه باید به این رقم شكار انواع جانوران حلال و حرام گوشت از جمله حیوانات كمیاب مانند كله بز ، غزال و آهو را نام برد .
** رسم شكار
شكار بویژه شكار پرندگان در مازندران از قدیم الایام برای نوجوانان و جوانان یك سرگرمی و تفریح به حساب می آمد و در فصل بیكاری دامنه این سرگرمی به بزرگترهایی كه شغل اصلیشان كشاورزی بود ، گسترش می یافت .
البته این سرگرمی در تراز سنی نوجوانی و جوانی بیشتر با ابزارهای دست ساز شكار مانند سنگ انداز یا به گویش محلی ' رزین ' انجام می شد و وقتی به بزرگسالان می رسید به دام اندازی با تور یا چوب و تخته و كندن گودال تغییر شكل می داد.
با این وصف، در آن زمان علاوه بر فصل شكار ، ' رسم شكار ' هم توسط پیر و جوان رعایت می شد كه مهم ترین آن شكار نكردن پرندگان یا حیوانات ماده دارای بچه ، كمیاب ، حرام گوشت و غیره بود .
در سال های اخیر علاوه بر از بین رفتن رسم شكار و تبدیل شدن تمام روزهای سال به فصل شكار برای شكارچیان غیرمجاز و حتی در بعضی موارد شكارچیان مجاز، هدف شكار هم از سرگرمی فراتر رفته و به ممری دائمی برای كسب درآمد عده ای در آمده است .
** بهار سودجویان
پررونق ترین فصل شكار برای شكارچیان غیرمجاز در مازندران طی سال های اخیر پاییز بوده است به گونه ای كه بنا به گفته كارشناسان محیط زیست هر ساله طنین شلیك گلوله وسعت بیشتری از قلب طبیعت استان را می شكافد تا با عمیق تر و گسترده تر كردن زخم آن ، منفعت بیشتری نصیب سودجویان كند.
پاییز ، علاوه بر پایان فصل برداشت محصولات كشاورزی بویژه برنج ، فصل رسیدن میوه های وحشی در عرصه های جنگل و مرتعی مازندان مانند زالزالك وحشی ( ولیك )، ازگیل وحشی ( كندس ) و همچنین تمشك و میوه های غیر انسان خور است كه سبب می شود تا این استان به بهشت زمستان گذرانی برای پرندگان مهاجر تبدیل شود .
به گفته مدیركل محیط زیست مازندران با فرا رسیدن ماه آبان و شروع فصل سرما، حدود یك میلیون قطعه پرنده مهاجر برای زمستان گذرانی وارد تالاب های استان از جمله شناخته ترین آنها فریدونكنار در غرب و میانكاله در شرق استان می شوند و درست در همین زمان دندان طمع متخلفان زیست محیطی تیزتر از همیشه بر جان این میهمانان بی دفاع می نشیند .
اگر چه محیط بانان و حافظان طبیعت با برخورد گاه و بیگاه خود با شكارچیان متخلف به دنبال كاهش اثرات مخرب ناشی از شكار پرندگان هستند، ولی كمبود نیرو، وسعت زیاد مناطق حفاظتی ، وجود بازارهایی با سود بالا برای خرید گوشت پرندگان در بازارهای محلی و بیرون از استان بخصوص در رستوران ها و تاسف بار تر از همه حمایت بخشی از مردم بومی منطقه از شكار سبب می شود تا همزمان با ورود پرندگان مهاجر ، تخلفات زیست محیطی رشد قارچی داشته باشد.
كارشناسان محیط زیست كه چند سالی است به دلیل شكارهای بی رویه پرندگان مهاجر زمستان گذران با ترس و دلهره شروع فصل مهاجرت و آمدن این میهمانان خسته از پرواز دور و دراز را به تالاب های استان به نظاره می نشینند، بر این باروند كه این شكارهای بی رویه می تواند در آینده با قهر پرندگان مهاجر و كوچشان به سایر نقاط كشور منجر شود و برخی گونه های نایاب را نیز در معرض انقراض قرار دهد.
كارشناسان محیط زیست در مازندران خواهان همگراهی تشكل های زیست محیطی در تمام مناطق این استان برای فرهنگ سازی برای مبارزه با شكارچیان متخلف پرندگان زمستان گذر هستند .
افزایش میزان جریمه شكار بی رویه این پرندگان نیز پیشنهاد دیگری است كه به اعتقاد این كارشناسان می تواند سبب بالا رفتن ریسك شكار این مهاجران پناه آورده به طبیعت مازندران شود.
** شلیگ به بال های خسته
بر اساس گزارش های مردمی و رسانه ای؛ این روزها با شروع مهاجرت پرندگان زمستان گذر در مازندران شكار این پرندگان با اسلحه و دام گستری توسط شكارچیان متخلف در تالاب های استان رو به فزونی گذاشته است و بازار های سنتی استان بویژه در فریدونكنار به عنوان یكی از زیستگاه های مهم این پرندگان مملو از لاشه های شكار شده است.
گزارش های غیر رسمی هم حاكیست كه روزانه بین یك تا دو هزار قطعه پرنده حلال گوشت در تالاب های مازندران توسط دام گستران و شكارچیان متخلف صید و راهی بازار می شود.
بر اساس گزارش روابط عمومی محیط زیست مازندران در یك ماهی كه از آغاز مهاجرت پرندگان مهاجر به این خطه سپری شده، افزون بر 30 شكارچی متخلف دستگیر و دو گروه صیاد متخلف شكار پرنده شناسایی شدند و 35 رشته دام هوایی شكار غیر مجاز پرندگان هم جمع آوری شد.
مدیركل محیط زیست مازندران پیش بینی كرد در زمستان امسال افزون بر یك میلیون قطعه پرنده مهاجر برای زمستان گذرانی به تالاب های این استان مهاجرت كنند كه یك سوم پرندگان مهاجر را شامل می شود.
ناصر مهردادی گفت : تاكنون هیچ مجوزی برای شكار پرندگان مهاجر زمستان گذران و سایر پرندگان صادر نشد و هرگونه شكار نیز ممنوع است و با متخلفات برخورد می شود.
رئیس اداره نظارت بر حفاظت محیط زیست مازندران نیز گفت : همه ساله از اواخر شهریور تا آبان حدود یكصد گونه پرنده مهاجر زمستان گذران وارد تالاب ها و آبندان های مازندران می شوند.
كوروس ربیعی درگفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : با احتساب پرندگان بومی موجود در طبیعت ، حدود 330 گونه پرنده در مازندران وجود دارد كه یك میلیون قطعه از آنها را مهاجران زمستان گذران تشكیل می دهند.
وی ادامه داد : برخی نگرش های برجای مانده از چند دهه پیش كه شكار را سرگرمی دوران بیكاری و فراغت از كشاورزی می دانستند و وجود طبیعت سرسبز دارای جاذبه برای پرندگان مهاجر باعث شده تا این استان میزبان چند صد هزار قطعه پرنده مهاجر برای زمستان گذرانی باشد كه شكار نیز در آن به صورت مجاز و غیر مجاز وجود دارد.
ربیعی شكار پرندگان را برای ایجاد تعادل برای بعضی گونه هایی كه دارای جمعیت زیادی هستند امری مرسوم دانست و گفت:حفاظت محیط زیست برای شكارچیان مجوز دار ، پروانه صادر می كند.
وی افزود : در استان مازندران حدود 20 هزار شكارچی دارای اسلحه مجاز فعالیت دارند كه برآورد می شود سالانه حدود 300 هزار قطعه پرنده توسط آنان و شكارچیان غیرمجاز شكار شود .
رئیس اداره نظارت و حفاظت اداره كل محیط زیست مازندران گفت : این اداره كل نیز به صورت محدود برای شكار برخی از گونه های پرندگان مجوز صادر می كند.
وی مهم ترین معضل در شكار پرندگان مهاجر را مربوط به دام گستری زمینی و هوایی دانست و افزود : در این نوع شكار تمامی گونه های پرندگان مهاجر اعم از گونه های در حال انقراض و یا گونه های پرشمار گرفتار می شوند.
ربیعی شكار پرندگان برای امرار معاش را نیز از دیگر رفتارهای نامناسب در این حوزه دانست و خواستار كار فرهنگی برای مقابله با این تفكرات شد.
وی گفت : به دلیل وسعت مناطق پذیرای پرندگان مهاجر در مازندران بویژه در نیمه دوم سال ، امكان به صفر رساندن شكار این گونه ها وجود ندارد و محیط زیست نیز به دنبال این طرح نخواهد رفت .
او مهم ترین برنامه محیط زیست استان در این حوزه را طرح ساماندهی شكار و شكارچی دانست و تاكید كرد كه این كار نیازمند همكاری های قضایی و فرهنگی است.
استان مازندران دارای چهار منطقه حفاظتی میانكاله ، دشت ناز ، فریدونكنار و كیاسر است.
1042
گزارش از حسین فلاحتی
ساری- ایرنا- مازندران را باید سرزمین شكار آزاد و بهشت شكارچیان غیرمجاز لقب داد، سرزمینی كه شكار و صید غیرمجاز در آن تعطیل بردار نیست و هر چهار فصل آن برای شكارچیان متخلف« فصل شكار open season » به شمار می رود .
