به گزارش ایرنا، یكی از مزیتهای سفر به قصر بهرام، بازدید از جاده تاریخی سنگفرش و مشاهده دو كاروانسرای دیگر در نزدیكی این كاروانسرا است، كاروانسرا های 'عین الرشید' و 'سفید آب' دو كاروانسرایی هستند كه در نزدیكی قصر بهرام قرار دارند.
كاروانسرای قصر بهرام در سر راه قدیمی و تاریخی كاروان رو كویری اصفهان، كاشان، خوار(گرمسار) و خراسان قرار داشته و دلیل ساختش هم در نوع خودش جالب و بی نظیر است.
در دوران صفویه، اصفهان مركز حكومت شاه عباس بود اما به دلیل آنكه مادرش اهل فرحآباد ساری بود، شاه علاقهی وافری به مازندران داشت و به همین دلیل با ایجاد یك راه میانبر در كویر، فاصلهی اصفهان - فرحآباد را كوتاه كرد و بعدها این راه، به راه سنگفرش شاهی معروف شد كه الان به «جاده سنگفرش» معروف است.
منطقی است كه برای پیمودن این مسیر طولانی احتیاج به منزلگاهها و كاروانسراهایی بود كه شاه یا مسافران دیگر بتوانند در آن استراحت كنند و قصر بهرام یكی از این كاروانسراها و توقفگاه های این مسیر است.
قرارگرفتن قصر بهرام در منطقه محافظت شدهی پارك ملی كویر، نیز جزو مواردی است كه جذابیت این كاروانسرا را بیشتر میكند، محیط زیست منحصر به فرد و ویژهی پارك ملی كویر همراه با گونههای نادر جانوران و پرندگان، این منطقه را به یكی از دیدنیترین نقاط برای گردشگران تبدیل كرده است.
سه هزار نفر به طور سالانه از قصر بهرام بازدید میكنند، اینها بخشی از صحبتهای مهوش كمالی رئیس اداره میراث فرهنگی گرمسار در رابطه با تعداد بازدیدكنندگان این بنای تاریخی است و بر اساس آمار اعلامی وی، بیش از 200 نفر از این تعداد، گردشگر خارجی هستند.
یكی از شگفتیهای اطراف قصر بهرام، وجود آبراهه ای سنگی در اطراف این كاروانسرای تاریخی است كه آب را از هفت كیلومتر دورتر از چشمه شاه دامنه سیاه كوه به قصر بهرام منتقل میكرده و هنوز بخشی از بقایای این آبراهه قابل مشاهده است، آب به وسیله دو مجرای روی هم كه مجرای زیرین از لولههای سفالین و دیگری مانند نهری سنگی از تخته سنگهای سفید یكپارچه ساخته شده بود، به بنا منتقل میشد.
معماری این بنای تاریخی همانند بسیاری از كاروانسراهای عصر صفوی است، قصر بهرام دارای دو شاه نشین و 22 اتاق در اطراف چهار ایوان، یك حیاط مركزی، چهار برج مدور و یك نیم برج و اصطبلی در پشت اتاقها است، در پشت بنا چند حوض نیز دیده میشود كه برای ذخیره آب و استفاده از آب باران كاربرد داشته است.
قصر بهرام دارای دو ورودی شرقی و غربی است كه اكنون در غربی آن ورودی اصلی بنا است، بنای بیرونی این كاروانسرا از سنگ های بزرگ آهكی صیقل شده سفید رنگ است كه از كوه های مجاور آورده شدهاند.
رئیس اداره میراث فرهنگ، گردشگری و صنایع دستی گرمسار می گوید: تمام قابلیتهای مجموعه قصر بهرام زمینه اجرای طرح احیاء و باززندهسازی این كاروانسرا را فراهم كرد و در حال حاضر امكان اقامت در این مجموعه فراهم شده است.
مهوش كمالی می گوید: گام(فاز) اول مرمت این بنای تاریخی با انجام سفید كاری هشت باب از حجرهها، مرمت و بازسازی شاه نشین،كف سازی ایوان حجرهها و شاه نشین، ایجاد و ساماندهی آشپزخانه و سرویس بهداشتی داخل مجموعه و تجهیز امكانات رفاهی در شاه نشین و حجره ها انجام شده است.
قصر بهرام با توجه به موقعیت خوب و مناسب در كویر از جمله نبود آلودگی نوری و برخورداری از هوای پاك، در زمینه رصد ستارگان نیز مورد استفاده بسیاری از پژوهشگران و دانشجویان قرار میگیرد.
از قرائن چنین به نظر می آید كه بنای كنونی بر شالوده یك بنای ویرانه باستانی گذاشته شده است، سفالهایی كه از اطراف این بنا به دست آمده به احتمال قوی از دوره تیموری و نشانه آن است كه این بنا پیش از صفویه برپا بوده است. این بنا كه در دوره صفویه تعمیر اساسی شده، به بنای شاه عباسی نیز معروف است.
رئیس اداره میراث فرهنگی گرمسار در رابطه با وجه تسمیه این بنا و اینكه آیا با بهرام گور ارتباطی دارد به ایرنا گفت : تا كنون شواهدی مبنی بر حضور بهرام گور در این كاروانسرا دیده نشده است.
جاده صفوی سنگ فرش تا 35 كیلومتر اولیه مسیر دسترسی به قصر بهرام در اطراف شماست، قصر بهرام از مركز شهر گرمسار 65 كیلومتر فاصله دارد، راه دسترسی به این كاروانسرا حدود 55 كیلومتر شوسه است، برای رسیدن به قصر بهرام پس از ورود به داخل شهر گرمسار، به سمت میدان میدان معلم بروید، پس از قرار گرفتن در بلوار عمار به طرف روستای كوشك رفته و در انتهای روستا بعد از مشاهده دكل مخابراتی روستا، راه دسترسی به طرف جاده سنگ فرش و قصر بهرام مشخص میشود.
چنانچه خواستید از پارك ملی كویر بازدید كنید، پیش از بازدید نیاز به كسب مجوز دارید، پس قبل از برنامه ریزی برای سفر به پارك ملی كویر، از اداره كل محیط زیست استان سمنان یا اداره پارك ملی كویر مجوز ورود به پارك ملی كویر را دریافت كنید.
اگرچه همه روزه امكان بازدید از قصر بهرام و جاذبه های اطرافش وجود دارد اما پیش از آن و برای دیدن این كاروانسرای تاریخی كسب مجوز از اداره میراث فرهنگی گرمسار ضروری است.
در استان سمنان یكهزار و 147 آثار تاریخی شناسایی شده كه از این تعداد 649 اثر در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
7342/6026/1352
سمنان-ایرنا-قصر تاریخی بهرام گور كه شاید تصور كنی كه روزگاری بهرام در آن اقامت داشته ، یكی از اقامتگاههای میان راهی دورهی صفوی كه دردل كویر مركزی ایران در منطقه نمونه گردشگری پارك ملی كویر و نزدیك دریاچه نمك واقع شده است.