دامغان ميراث كهن صددروازه، سرزمين شگفتي ها (4)

شهرستان دامغان كه در تاريخ به علت اشتهار آن در تاريخ و تمدن ، صددروازه مشهور بوده ناگفته هاي فراواني از پيشينه تاريخ و فرهنگ و طبيعت منطقه و كشور در سينه نهفته دارد كه براي هر مسافر و گردشكر اين ديار جذاب و ديدني است.
از سمنان به شهرستان دامغان دو راه دسترسي وجود دارد. مسير نخست، مربوط به جاده اصلي سمنان- دامغان مي‌شود كه مسافت آن 105 كيلومتر است و مسير دوم از فولاد محله و چشمه علي مي گذرد.
استان سمنان داراي بيش از يك هزار اثر تاريخي شناسايي شده است و بيش از 800 اثر از اين تعداد در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده است.
مسافر مطمئن باشند، اقامت در استان سمنان به ويژه در دامغان برايشان خاطره انگيز خواهد بود، مردم اين ديار از گذشته هاي دور به مردمي اخلاق مدار معروف بوده اند و به حتم امنيت و آرامش را در اين منطقه تجربه خواهند كرد.
** شهرستان دامغان
يك نكته مهم پيش از ورود به دامغان بايد بدانيد و اين است كه بسياري از آثار تاريخي مهم اين شهرستان در مركز اين شهر واقع شده از باروي تاريخي گرفته تا بازار از آثار واقع در بافت تاريخي دامغان است كه با صرف يك روز وقت مي توانيد از اين آثار بازديد كنيد.
دامغان يكي از كهن‌ترين شهرهاي ايران است كه در گذشته به 'هكاتم پليس' يا 'صد دروازه' مشهور بوده است.
قلعه وكاروانسراي اميريه: پيش از رسيدن به دامغان حتما سري به قلعه و كاروانسراي اميريه بزنيد، اين قلعه تاريخي و كاروانسرا در مركز شهر اميريه در فاصله 20 كيلومتري غرب دامغان، بين جاده سمنان- دامغان واقع شده است، قلعه اميريه چهار ضلعي و دو قلعه تو درتو است .
نكته جالب اينجاست كه هنوز در اين قلعه سكونت وجود دارد و كارگاه هاي فعال صنايع دستي نيز در اين قلعه فعاليت دارند، بناي كاروانسرا نيز چهار ضلعي و از مصالح آجر ساخت شده است .
اين دو اثر در جنوب شرقي شهر اميريه قرار گرفته و در دوره قاجاريه ساخته شده اند.
دامغان(باروي تاريخي، بازار تاريخي، پيرعلمدار، تاريخانه، تپه حصار، مجموعه امامزاده جعفر و خانه لطفي، مسجد جامع، تپه حصار): مجموعه امامزاده جعفر(ع) داراي چهار اثر با ارزش تاريخي است و در مركز شهر بلوار امام خميني خيابان شهيد فلاحي قرار دارد و شامل امامزاده جعفر(ع) از اولاد حضرت امام سجاد (ع) كه بناي آرامگاه در دوران سلجوقي ساخته شده است، برج چهل دختر كه از ابنيه دوره سلجوقي است، بقعه امامزاده محمد(ع) كه در صحن امامزاده جعفر واقع شده و بنايي هشت ضلعي به مساحت 75 متر مربع است كه آنرا بقعه امامزاده محمد از اولاد حضرت امام موسي كاظم (ع) مي دانند و بناي آن در زمان شاهرخ تيموري ساخته شده است و خانقاه كه در صحن امامزاده قرار دارد و بناي آن چهار ضلعي آجري و داراي 12 متر ارتفاع و داراي گنبدي مدور است كه تاريخ ساخت آن را به دوره تيموري نسبت داده اند، مي باشد. «
بازار دامغان در راسته خيابان امام در مركز شهر واقع و در دوره صفوي- قاجاري ساخته شده است. «
خانه لطفي از بناهاي دوره قاجاريه است كه در مركز شهر خيابان دوازده فروردين واقع شده است اداره دامغان و موزه تاريخ دامغان نيز در اين خانه واقع شده است.
مجموعه مسجد جامع نيز داراي پنج اثر تاريخي است كه چهار اثر آن مسجد و داراي دوره هاي متفاوت است و شامل يك اثر تاريخي ديگر به نام منار مسجد مي شود، اين مسجد حدود در مركز شهر واقع شده است كه از دو طرف خيابان شهيد مطهري ، كوچه قيصريه در ورودي دارد. «
برج پير علمدار در قرن پنجم بنا شده و داراي 13 متر ارتفاع و 5/4 متر قطر داخلي است.اين برج در محله خوريا نزديك مسجد جامع دامغان و در خيابان شهيد مطهري (ايستگاه) واقع شده اس.
اگر مي‌خواهيد يكي از مساجد قرون اوليه اسلامي در كشور را ببينيد از مسجد تاريخانه بازديد كنيد، اين مسجد در داخل شهر در خيابان شهيد مطهري واقع شده است. «
ديوار بارو ، حصاري است كه از گذشته، اطراف شهر دامغان كشيده اند و آثار اين حصار باقي است و در سالهاي اخير مرمت شده است. چنانچه قصد بازديد از نزديك از يك محوطه باستاني را داريد هم سري به تپه حصار بزنيد اين محوطه باستاني داراي سه دوره اصلي فرهنگي از اواخر نوسنگي تا پايان عصر مفرغ است.
چشمه علي: پيش از عزيمت به شاهرود، بازديد از «چشمه علي» را به شما توصيه مي‌كنيم. منطقه چشمه علي در شمال شهر دامغان و حدود 30 كيلومتري اين شهر و در بين روستاي آستانه و شهر ديباج در جاده دامغان- ساري- گلوگاه قرار دارد.
اين منطقه داراي چشمه اي ديدني و دو عمارت تاريخي به نام هاي ساختمان آغا محمد خاني كه در دوره حكومت آغا محمد خان قاجار ساخته شده و ساختمان فتحعلي شاهي كه در دوره حكومت فتحعلي شاه قاجار ساخته شده ، است.
خبر خوب اينكه تعدادي كمپينگ در اين منطقه براي اسكان و اقامت موجود است.
پيرخوشدر كلاته رودبار: شهر كلاته رودبار در فاصله 45 كيلومتري شمال دامغان در مسير دامغان گلوگاه قرار گرفته است، منطقه گردشگري پير خوشدر در 5/1 كيلومتري شمال شهر كلاته رودبار واقع شده و مسير شهر تا چشمه، يك محور گردشگري زيبا و مفرح با مناطق بديع و مسير حركت آب است.
امامزاده محمد ديباج: شهر ديباج درست بعد از كلاته روبار و با فاصله كمي از اين شهر در فاصله 50 كيلومتري شمال دامغان در مسير دامغان گلوگاه واقع شده است. بقعه مطهر امامزاده محمد بن جعفر الصادق (ع) ملقب به امامزاده محمد ديباج است.
ارتفاع اين بنا 11 متر است و از جمله بناهاي ارزشمند دوران ايلخاني (قرن هشتم )است كه با پلان هشت ضلعي و طاق هاي زيبايي تزئين شده و در جنوي شهر ديباج قرار گرفت است.
دشت شقايق،گلهاي سريشو وگياهان دارويي دامغان: اين دشت در 17كيلومتري شمال ديباج در منطقه لاركوه قرار دارد، اين دشت زميني يكسره سرخ، صورتي است كه در بهار چشم هر بيننده اي را به خود خيره مي كند.
در فصل بهار و با افزايش دما، دامنه كوه ها و تپه هاي زيباي ديباج به وسعت چندين هكتار پوشيده از اين گل هاي مي شود كه اين دشتها در دامنه دو جاذبه ديگري منحصر به فرد مانند تنگه زندان وآبشار تنگه زندان آن منطقه واقع است.
در اين دشت مي توانيد حيات وحش را نيز از نزديك شاهد باشيد.
غارشيربند: چنانچه قصد بازديد از زيباترين غارهاي ايران را داريد، از غار شيربند بازديد كنيد.
اين غار در 12 كيلومتري شمال شرقي شهرستان دامغان واقع شده است . براي دسترسي به اين غار 10 كيلومتر جاده قديم آب بخشان به گردنه بشم را طي كرده تا به مزرعه خوش آب و هواي شير بند برسيد، سپس 5/1 كيلومتر جاده اي كه در قسمت شرقي مزرعه است به طرف روستاي جزن ادامه داده در ادامه جاده فرعي سمت چپ خود را 500 متر به طرف شمال دنبال كيند.
دهانه غار در كمركش كوهي صخره اي كه از بستر رودخانه 50 متر ارتفاع دارد واقع شده است. زمين شناسان قدمت سنگه و ستونهاي اين كوه و غار را به 136 تا 190 ميليون سال قبل نسبت مي دهند.
برج طغرل: در ادامه سفر به شاهرود، از برج طغرل يا مهماندوست ديدن كنيد. اين برج كه در 18 كيلومتري شرق دامغان و در نزديكي جنوب روستاي مهماندوست و در بين راه دامغان شاهرود واقع شده، در سال 490 ه 0 ق ساخته شده است.
اهالي روستاهاي مجاور اين بنا را بقعه امامزاده قاسم از اولاد موسي بن جعفر (ع) مي دانند.برج مهماندوست دامغان داراي گنبدي بوده كه فرو ريخته و ارتفاع آن بدون گنبد 5/14 متر است.
بر اساس آمار دبير ستاد هماهنگي ستاد خدمات سفر استان سمنان در نخستين روز عيد نوروز بيش از سيزده هزار نفر از جاذبه هاي گردشگري استان سمتان ديدن كردند.
سالانه 20 ميليون مسافر به استان سمنان سفر مي كنند.
6026/7342