حال و هواي اسفراين در مراسم آييني كشتي باچوخه

به گزارش ايرنا، امروز گود چشمه زينل خان آوردگاه كشتي گيران و پهلوانان چوخه از سراسر ايران در ديار پهلوانان و مهد كشتي با چوخه خراسان بود.
هوا بشدت سرد، سوزناك و ابري بود، در خيابان هاي منتهي به گود چشمه زينل خان از مردم كه نه، ولي ترافيكي از خودروهايي كه مسيرهاي مختلف شهر را به انتهاي خيابان امام رضا پيوند مي دهد تا در گود چشمه زينل خان به پيكارچوخه كاران وپهلوانان نامي كشور را به تماشا بنشينند به چشم مي خورد.
اغلب مغازها و كسبه تعطيل بودند وآناني هم كه براي رفع نيازهاي مسافران اين روز را به فعالبت مي پردازند با تلويزيون كوچك در مغازه هايشان لحظه به لحظه اين رقابتهاي جذاب وديدني چوخه كاران را كه به صورت زنده از شبكه هاي ورزش، استاني و سه سيما پخش مي شد، دنبال مي كردند.
از كنار فروشگاه ها كه گذر مي كردي صداي فريادهاي تماشاچيان حاضر در گود از تلويزيون به گوش مي رسيد كه گاهي نيز با عكس العمل حاضران در مغازه ها توجه ات را لحظاتي به آن ها جلب مي كرد.
نزديك تر به محل برگزاري مسابقات، پليس محدوديت تردد ايجاد كرده بود و بايد بقيه راه را بايد پياده طي مي كردي.
اطرف گود چشمه زينل آنقدر شلوغ بود و خانواده هاي زيادي از كوچك و بزرگ درآن حضور داشتند كه، لحظه اي فكر مي كردي به سيزه بدر آمدي و در روز طبيعت به سر مي بري ، ولي آنجا 14بدر بود.
14 بدر نه با فلسفه برگزاري سيزدهمين روز بهار ،بلكه ميثاقي مردمي و قديمي از زمانهاي گذشته براي گشت و گذار و شركت و تماشاي رقابت هاي ديدني چوخه كاران برتر درگود چشمه زينل خان اين شهرستان به همراه خانوده ها است.
اطراف گود چشمه زينل خان اسفراين و دربلندي و تپه هاي مشرف به گود ، چادر هاي مسافراتي رنگارنگ بر افراشته شده بود مسافران كه اعضا خانواده هايشان در آن استقرار دارند جلب نظر مي كرد.
يك چاي آتشي درست كرده ،آن يكي آش محلي، نان سنتي ، فتير وساير خوراكي هاي محلي را درسياه چادر عشايري اش كه دربيرون محوطه گود چشمه زينل خان و محل استقرار خانواده هاست عرضه مي كردند و رونق بخش اين محافل شده بود.
ارگان هاي خدمت رسان هم در اطرف اين محل حضورداشتند ، برخي به بزرگترها خدمات مي دادند و برخي با برپايي ايستگاه هاي مختلف كوچك تر ها را سرگرم مي كردند.
اين جا مردم به 14 بِدَر آمده بودند، همان اسمي كه مردم اين شهر براي تفرج تعطيلي خودش جوش، قديمي و غير رسمي خود بعد از پايان تعطيلات نوروز و به مناسبت برگزاري مسابقات كشتي با چوخه 14فروردين در گود چشمه زينل خان شهرشان كه شايد بهانه اي براي گرد هم آمدن خانواده ها در يك رويداد ورزشي و سنتي ، نهاده اند.
مي توان گفت اين كهن شهر خاص است و آيين هاي خاصي هم دارد مثل همين مراسم 14 فرودين و برگزاري بزرگترين مسابقات كشتي باچوخه با حضور نام آوران اين عرصه از سراسر كشور،كه مردم آن را از قديم الايام جنبه گردشگري و اجتماعي و خانوادگي داده اند و داري قدمت زيادي است .
همه تقريبا از اين روز بي نصيب نبودند، آنان كه مي توانند از تعطيلي هاي خود جوش استفاده مي كردند و برخي نيز از فرصت هاي مرخصي حتي به صورت ساعتي، براي استفاده از اين روز بهره بردند .
حضورخود جوش افراد با خانواده هايشان از شهرستان، استان وحتي ساير استانهاي هم جوار در محل گود چشمه زينل خان براي تماشاي كشتي ، تشويق پهلوانشان ، تفرج در فضاي اطرف گود و تهيه و توزيع غذا هاي محلي شايد بهانه اي براي با هم بودن خانواده ها در يك روز پس از روز طبيعت ،به مدد برگزاري يك رويداد ورزشي و سنتي در يك زمان و مكان خاص است .
اين ويژگي ها جلوه زيبا و جنبه اي گردشگري به اين رويداد بزرگ ورزشي دراين روز داده و وآن را با ساير رقابت ها ي ورزشي متمايز كرده است .
اما در گود چشمه زينل خان شور حال بيشتري برپاست تماشاچيان علي رغم برودت هوا امروز از آغارين ساعت هاي شروع رقابت ها در محل تماشچيان گود حاضر شده اند و تيم وپهلوانان مورد حمايت خود را تشويق مي كردند و خبرنگاران و عكاسان رسانه هاي مختلف نيز در جايگاه ها مخصوص و واطرف گود براي مخابره اخبار و گزارش اين رويداد بزرگ ورزشي و گردشگري تك مكاني و تك زماني حضور داشتند .
هوا به شدت سرد و سوزناك و گاه گاهي اندكي شبنمي روي زمين را فرا مي گيرد اما گرماي اين رقابت ها سرماي هوا را پس زده و رخنه اي در اراده تماشگران براي ماندن دراين گود براي تماشا و تشويق كشتي گيران ايجاد نمي كند.
برخي خود را با وسايلي گرمازايي همچون پتوها ي مسافرتي و لباس گرم از سوزسرما محفوظ كرده اند و همچنان در جايگاه تماشا چيان به تماشاي اين رقابت ها از نزديك پرداختد.
رقابتها يكي پس ازديگري در اوزان مختلف برگزار شد و پهلوانان با هماوردان خود به پيكار پرداختند.
مردم اينجا پس از اتمام مسابقات كشتي به همراه خانوده ها يشان اغلب به طبيعت سرسبز اطرف شهر مي روند و ساعات باقي مانده از چهاردهمين روز بهار را د ركنار خانواده در طبيعت بهاري به سر مي برند.
آيين كشتي با چوخه 14فروردين ،دراسفراين آييني ورزشي ،مردمي و گردشگري است كه سابقه چند صد ساله در اسفراين و مورد توجه ويژه خراساني هاست كه امروزه به مدد رسانه ها ،مسئولين ومردم و آيين بومي و محلي وسعتي به گستردگي ايران دارد و علاقه مندان خود را در 14 فروردين از سراسر كشور به اين خطه از خراسان شمالي مي كشاند.
همه ساله در 14 فروردين، شهرستان اسفراين طبق سنتي ديرين و كهن بزرگترين مسابقات كشتي باچوخه كشور را ميزباني مي كند .
اين رويداد بزرگ ورزشي كه ازآن به عنوان بزرگترين رويداد گردشگري تك مكاني و تك زماني ورزش كشور نيز ياد مي شود را بيش از 50 هزار تماشگر مشتاق در گود چشمه زينل خان از نزديك تماشا مي كنند.
كشتي سنتي باچوخه خراسان شمالي از ورزش هاي پر طرفدار و جذاب در اين خطه است كه به عنوان ميراث معنوي در سال 87 به شماره 30 در فهرست آثار ملي ناملموس كشور ثبت شده است.
چوخه واژه اي كردي و نام لباسي است كه كشتي گيران اين رشته به تن مي كنند كه از شنل كوتاهي كه كشتي گيران آن را با شال سفيدرنگي محكم مي كنند تشكيل شده و از آنجا كه اين كشتي از قديم الايام در بين عشاير كرد شمال خراسان مرسوم بوده به نام كشتي باچوخه معروف شده است.
مسابقات مزبور با نواخته شدن دهل و سرنا همراه است كه در ذهن بيننده تداعي كننده رشادتها و دلاوريهاي پهلوانان و نام آوران تاريخ ايران است.
كشتي گيران چوخه قبل از آغاز مسابقه وضو گرفته و با روحيه اي معنوي پا به ميدان گذاشته و پس از روبوسي با حريف با دستور داور مسابقه كه معمولا' از پيشكسوتان كشتي با چوخه است، كشتي را آغاز مي كنند.
كشتي با چوخه سنتي را به نوعي مي توان مادر تمام كشتي هاي آزاد، فرنگي، جودو و كوراش دانست چرا كه اكثر فنون آن شبيه آنها است و بتدريج به كشتي هاي ديگر نيز رسوخ پيدا كرده است
شهرستان 127 هزار نفري اسفراين در 60كيلومتري جنوب شرقي بجنورد مركز خراسان شمالي قراردارد/7189 / 6042

گزارش از : بتول صارمي خبر نگارايرنا در اسفراين