به گزارش ايرنا يكي از اين بزرگان، ماموستا ملا غفور دباغي است كه به شاعر نكته سنج، خوش قريحه و همواره تنگدست از نظر مالي، مشهور است شاعري كه از كودكي به دليل بيماري آبله، نابينا شد و به نقل از جلد دوم كتاب تاريخ مشاهير كُرد اثر بابا مردخ روحاني(شيوا)،در مدت هشت سال، حافظ كل قرآن مي شود.
اين روحاني كه براي تحصيل به شهرهاي اشنويه و مهاباد در آذربايجان غربي و سقز و بانه در كردستان سفر مي كند، چند شعر هجو هم در مورد ستمگران وقت سروده و خود را حاميان مظلومان دانسته است.
عمر فاروقي، تاريخ نويس سقزي در كتاب نظري به تاريخ و فرهنگ سقز كردستان در مورد وي نوشته است: ملا غفور دباغي كه در سال 1306 شمسي در سقز به دنيا مي آيد به واسطه شغل پدرش عبدا.. كه دباغ بوده ،شهرت دباغي را انتخاب مي كند، در بانه دچار بيماري آبله و سپس همراه خانواده به مهاباد سفر و تا آخر عمر در آنجا مي ماند.
وي پس از حفظ كامل قرآن در شهر مهاباد به حافظ مهابادي ملقب گرديد و به فراگيري دروسي از شرع اسلام همت گمارد و در سپس در سن 24 سالگي به ادب كردي و فارسي و سرودن شعر روي آورد و در قالب هاي جدي و طنز شعر هاي فخيمي سرود.
ملا غفور دباغي در سال 1350 موفق به يادگيري خط بريل (خط مخصوص نابينايان) شد و پس از فراگيري آن و با مشقت زياد به گرد آوري ضرب المثل ها و طنزهاي زبان و ادب كردي پرداخت اما متاسفانه ساواك همه آنها را ضبط نمود.
اما اين استاد بزرگوار از پاي ننشست و به سرودن شعر و جمع آوري ضرب المثل هاي كردي ادامه داد كه كتاب ديوان شعر وي به نام 'دياري مهاباد' چاپ شده است و اواخر آبان امسال مجموعه شعر «ئاسوي رون » با مضامين وصف مردم و طبيعت كردستان، در شكايت از تنگدستي و فقر و هجو ستمگران و مجموعه كامل «په ندي پيشينيان» اين شاعر با همت انتشارات كوله پشتي چاپ و در شهر بوكان آذربايجان غربي رونمايي شد.
محققان حوزه ادب كردي، ديوان اشعار ماموستا ملا غفور دباغي را يكي از ديوان هاي ماندگار در ادبيات مي دانند.
زنده ياد در 29 مرداد ماه 1369 در شهر مهاباد در قطعه هنرمندان آرامستان بداغ سلطان سر بر بالين خاك نهاد و در كنار شاعر بزرگ آوازه محمد امين شيخ الاسلامي(هيمن)آرم گرفت.
7249/1904
سنندج-ايرنا- سقز كه به شهر فرهنگ و تمدن معروف و زبانزد عام وخاص است داراي فرهيختگان و عالمان بزرگي بوده و هست كه يادي از آنان، جزو امور معروف محسوب مي شود.
