به گزارش ایرنا، به اعتقاد كارشناسان و مسئولان این حوزه در خراسان رضوی برخی مسائل داخلی استان و برخی سیاست های كلی در كشور تا حدودی مسیر توسعه صادرات را با مشكل مواجه كرده كه رفع این مشكل نیازمند اتخاذ تدابیر حمایتگرانه و توجه صحیح به دیپلماسی تجاری با كشورهای هدف صادراتی بویژه حوزه آسیای میانه است.
كشورهای هدف صادراتی خراسان رضوی به ترتیب افغانستان، تركمنستان، تاجیكستان و دیگر كشورهای آسیای میانه، همچنین عراق و برخی كشورهای اروپایی هستند و سیمان، مواد غذایی و زعفران عمده كالاهای صادراتی این استان را تشكیل می دهد.
كاهش صادرات از خراسان رضوی از سال گذشته آغاز شده بود اما برنامه ریزی مسئولان در حوزه صادرات در سال جاری به نظر امیدواركننده می رسید تا ضعف سال گذشته در این حوزه جبران شود اما آمارهای گمرك نشان دهنده تداوم كاهش صادرات از این استان است.
* كاهش 11 درصدی صدور كالا از خراسان رضوی
ناظر گمرك خراسان رضوی به خبرنگار ایرنا گفت: در 2 ماه اول امسال 331 هزار تن كالا به ارزش 250 میلیون دلار از گمرك و بازارچه های مرزی استان صادر شده كه در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از نظر وزن یك درصد و از نظر ارزش 11 درصد كاهش داشته است.
مسعود عاطفی اظهار كرد: 2 میلیون و 860 هزار دلار از صادرات مزبور از محل تجارت چمدانی، 14 میلیون و 165 هزار دلار از بازارچه های مرزی باجگیران و دوغارون و بقیه آن به صورت صادرات تجاری از گمرك انجام گرفته است.
وی وزن و ارزش كالاهای صادراتی از گمرك و بازارچه های مرزی خراسان رضوی در 2 ماهه اول سال گذشته را 333 هزار تن به ارزش 282 میلیون دلار ذكر كرد.
ناظر گمرك خراسان رضوی گفت: عمده كالاهای صادراتی در این مدت شامل زعفران بسته بندی شده، سیب و كفپوش های غیرمخملباف بوده كه به كشورهای افغانستان، تركمنستان، امارات متحده عربی و عراق صادر شده است.
خراسان رضوی پنج گمرك در لطف آباد، سرخس، باجگیران، دوغارون و مشهد و 2 بازارچه مرزی در تایباد در مرز افغانستان و باجگیران در مرز تركمنستان دارد.
*تاجیكستان دارنده بالاترین میزان كاهش صادرات در خراسان رضوی
رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: در 2 ماهه اول امسال ارزش صادرات كالا از استان به كشور تاجیكستان 45 درصد، تركمنستان 19 درصد و به كشور ازبكستان 20 درصد در مقایسه با مدت مشابه سال قبل كاهش یافت.
ناصر بهزاد افزود: در 2 ماهه اول امسال صدور كالا از خراسان رضوی به باقی كشورها از جمله افغانستان با هشت درصد رشد و قزاقستان با چهار درصد رشد از نظر ارزش صادرات، در مقایسه با مدت مشابه سال قبل مواجه بوده است.
وی روند صادرات كالا از خراسان رضوی در مدت مزبور به كشورهایی مانند عراق و اسپانیا را بدون تغییر و ثابت ذكر كرد.
*دلایل كاهش صادرات
رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی گفت: در 2 ماهه امسال كاهش جدی در صادرات كالا از استان به كشور تاجیكستان به عنوان یكی از 10 كشور اول هدف صادراتی وجود داشته كه روی كل آمار صادراتی استان تاثیر گذاشته است.
ناصر بهزاد افزود: 10 كشور اول هدف صادراتی خراسان رضوی عمدتا كشورهای آسیای میانه از جمله تركمنستان، تاجیكستان، قزاقستان هستند كه روند كاهشی صادرات كالا به كشور تاجیكستان از نیمه دوم سال قبل آغاز شد.
وی عمده كالاهای صادراتی استان به تاجیكستان را مواد غذایی، محصولات پلاستیكی، موكت و فرش ذكر كرد.
بهزاد گفت: 60 درصد از كل صدور كالای كشور به تاجیكستان، از طریق استان خراسان رضوی صورت می گیرد كه این، جایگاه استان را در حوزه صادرات به تاجیكستان ویژه می كند.
رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی در تشریح دلایل كاهش صادرات به تاجیكستان گفت: بخشی از این كاهش می تواند به دلیل تغییر نگاه سیاسی تاجیك ها در بخش اقتصادی و اهتمام آنان برای استاندارد سازی روابط و ضوابط اقتصادی باشد كه بر واردات كالا از ایران تاثیر گذاشته است.
وی افزود: بتازگی دولت تاجیكستان اظهاراتی در مورد كیفیت كالاهای ایرانی كرده كه بیشتر به بهانه گیری سیاسی شبیه است زیرا در قبال درخواست ایران مبنی بر ارائه مستندات در زمینه كیفیت پایین كالاها، هیچ پاسخ مستدلی ارائه نكرده است.
رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی با اشاره به تغییر رویكرد تاجیكستان در زمینه توسعه تولید به جای واردات از كشورهای دیگر گفت: دولت تاجیكستان محدودیت هایی را در پذیرش كالا از ایران اعمال كرده است.
بهزاد اظهار كرد: از جمله این محدودیت ها این است كه باید نشانه گذاریها روی كالاهای صادراتی به زبان تاجیكی باشد كه این تغییر برای تاجرانی كه از قبل با طرف تجاری خود قرارداد منعقد كرده یا بارشان را تهیه كرده بودند، مستلزم هزینه و تغییر بازار است.
وی راه حل جلوگیری از روند كاهش صادرات به كشور تاجیكستان را ورود وزارت خارجه به این مساله دانست و گفت: به نظر می رسد حل این مساله نیازمند پیگیری به صورت ملی و از طریق مذاكرات دیپلماتیك با تاجیك ها باشد.
وی اضافه كرد: پیگیری هایی در این خصوص انجام گرفته تا مسیر صادرات تسهیل و این بازار برای خراسان رضوی حفظ شود زیرا این بازار به دلیل همجواری در آینده مورد نیاز كشورمان خواهد بود.
رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی گفت: دیگر دلیل كاهش صادرات كالا از استان در 2 ماهه امسال، كاهش قابل ملاحظه صادرات به كشور تركمنستان بوده است.
بهزاد افزود: كاهش صادرات كالا به تركمنستان از چندی قبل آغاز شده و استمرار داشته كه این نیز در نتیجه اعمال محدودیت ها در تردد كامیون ها در مرز و عدم بهره مندی خراسان رضوی از كل ظرفیت مرزهای سرخس و باجگیران برای صادرات بیشتر كالاست.
وی بیان كرد: از سوی دیگر سیمان كالای عمده صادراتی خراسان رضوی به تركمنستان بوده كه به دلیل راه اندازی بخش تولید سیمان در آن كشور، صادرات در این حوزه كاهش قابل ملاحظه ای داشته است.
وی اظهار كرد: برای جلوگیری از استمرار كاهش صادرات به كشورهای تركمنستان و تاجیكستان، اقدام به برقراری تعاملات بیشتر با 2 كشور مزبور برای برپایی نمایشگاه كالا كرده ایم كه در نتیجه آن امسال در عشق آباد (پایتخت تركمنستان) نمایشگاه اختصاصی كالای خراسان رضوی برپا می شود.
رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی گفت: در كشور تاجیكستان نیز پیگیر استقرار رایزن بازرگانی یا راه اندازی مركز دائمی تجارت هستیم تا از طریق پیگیری وزارت امور خارجه و مذاكرات دیپلماتیك با آن كشور، این پیگیری ها نتیجه بخش شود.
*تلاش برای ایجاد بازارهای جدید صادراتی
رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی گفت: ضمن تلاش برای حفظ بازار خراسان رضوی در كشورهای تركمنستان و تاجیكستان، به دنبال جایگزین كردن بازاری دیگر در آسیای میانه و جبران كاهش صادرات به 2 بازار مزبور هستیم كه طبق مطالعات انجام گرفته كشور قزاقستان یك فرصت طلایی در این زمینه است.
بهزاد بیان كرد: قزاقستان دارای 2 امتیاز ویژه نسبت به سایر كشورهای آسیای میانه است؛ نخست اینكه قزاق ها گرید شركتهای ایرانی را در پروژه های فنی و مهندسی می پذیرند، دوم اینكه رویكرد قزاق ها براساس افق توسعه تجارت خود در سال 2020، تمركز در انتقال دانش و فناوری از كشورهای دیگر است.
وی اضافه كرد: قزاق ها تمركز زیادی روی توسعه صنعتی كشور خود داشته و تمایل دارند با برقراری ارتباط مشترك و تبادل دانش و فناوری با كشورهای دیگر به این توسعه دست یابند و این مساله فرصت نوینی برای توسعه صادرات به این كشور را برای خراسان رضوی فراهم می كند.
رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی گفت: امسال این سازمان پیشنهاد برپایی 2 نمایشگاه اختصاصی كالای خراسان رضوی و اختصاصی كالای ایرانی در كشور قزاقستان را به سازمان توسعه تجارت داده است تا مسیر تقویت این بازار صادراتی باز شود.
بهزاد، بازار ازبكستان را فرصت دوم صادراتی برای خراسان رضوی ذكر و بیان كرد: این كشور در ردیف نهم بین 10 كشور اول هدف صادراتی استان قرار دارد در حالی كه پیشتر این كشور سهم بیشتری از صادرات استان داشته است.
وی بیان كرد: برنامه امسال این سازمان برپایی یك نمایشگاه اختصاصی كالا در ازبكستان است تا ظرفیت این بازار فعال و سهمی از سبد صادراتی خراسان رضوی داشته باشد.
این مسئول در سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی اضافه كرد: امسال این استان بخشی از برنامه صادراتی خود را بر روی بازارهای جدید در كشورهای چین، روسیه و ژاپن متمركز كرده است.
وی گفت: اگر اعتبارات لازم در جزئیات، شیوه نامه ها و روشهای حفظ و ماندگاری بازارهای بین المللی از طریق بسته حمایت صادراتی غیرنفتی كه در حال حاضر در كشور ابلاغ شده، به استانها تخصیص یابد می توان فضای جدید صادراتی را در كشورهای مزبور ایجاد كرد.
بهزاد با اشاره به بازار جدید صادراتی برای خراسان رضوی در روسیه گفت: این استان ظرفیت بی نظیری در تولید كاشی، سرامیك و مواد غذایی دارد كه می تواند صادرات به روسیه برای استان و كشور ایجاد ارزش افزوده و درآمدزایی كند.
رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی اظهار كرد: لازمه باز شدن مسیر صادرات به بازارهای جدید انجام فعالیتهای حمایتگرانه از تجار و شركتهای بازرگانی است.
وی با بیان اینكه باز كردن مسیر صادرات به كشورها در كوتاه مدت امكان پذیر نیست، افزود: پارسال مسیر صادرات از خراسان رضوی به هنگ كنگ باز شد و امسال از طریق گشایش نمایشگاه های تخصصی كالا در این كشور فضای بیشتری ایجاد می شود.
بهزاد تاكید كرد: برای ورود به بازارهای جدید صادراتی نیاز است كه اعتبار بسته حمایتی صادراتی هرچه زودتر به استانها تخصیص یابد تا بتوان روند صادرات را ترمیم كرد.
*دلایل ركود در صادرات كالا از خراسان رضوی
رئیس اتحادیه صادركنندگان و واردكنندگان خراسان رضوی نیز به خبرنگار ایرنا گفت: صادرات از این استان با كل كشور تفاوت دارد زیرا مقصد عمده كالاهای صادراتی این منطقه، كشورهای آسیای میانه است.
محمدحسین روشنك افزود: در 2 ماه گذشته كاهش بیش از 40 درصدی صادرات كالا به تاجیكستان روی كل صادرات استان تاثیر گذاشته كه دلیل عمده آن مسائل سیاسی است.
وی بیان كرد: دلگیری مسئولان تاجیكستان از ایران یا اقدامات مخالفین برای برهم زدن رابطه بین دو كشور بر صادرات تاثیر منفی گذاشته كه ضروری است این مساله از طریق وزارت امور خارجه پیگیری شود.
وی در تشریح دلایل اصلی ركود در صادرات خراسان رضوی از سال گذشته تاكنون گفت: این استان حجم زیادی كالای تولیدی رقابت پذیر در حوزه كشاورزی ندارد و قیمت تمام شده كالاهای تولیدی بویژه در حوزه صنعت آن بالاست و این مساله باعث شده كالای تولیدی نتوانند با مشابه خارجی خود در بازارهای بین المللی رقابت كند.
روشنك افزود: از سوی دیگر اعمال 9 درصد نرخ مالیات بر ارزش افزوده كالا و خدمات عمومی و سپس برگشت دیر آن به تولیدكنندگان از سوی سازمان امور مالیاتی، باعث افزایش قیمت تمام شده كالا و عدم رقابت پذیری آنها در بازارهای صادراتی شده است.
رئیس اتحادیه صادركنندگان و واردكنندگان خراسان رضوی گفت: چند سال است كه پرداخت جوایز صادراتی به صادركنندگان متوقف شده و این مساله منجر به پرهزینه شدن تولید و صادرات كالا برای فعالان این بخش شده است.
روشنك افزود: صادركنندگان خراسان رضوی مطالبات زیادی دارند كه هنوز دولت برای پرداخت آنها تصمیمی نگرفته است.
وی اظهار كرد: امسال دولت تصمیم گرفته 10 هزار میلیارد ریال در قالب مشوق به بخش تولید و صادرات بپردازد اما شیوه پرداخت این مشوق ها كه دولت پیش بینی كرده به واحدهای تولیدی پرداخت شود، تاثیری در افزایش صادرات ندارد.
روشنك گفت: من معتقدم كه این مشوق های صادراتی باید به صورت مستقیم به صادركنندگانی كه در بازارهای هدف فعال هستند و می توانند هزینه تمام شده تولید كالایشان را كاهش دهند، پرداخت شود.
رئیس اتحادیه صادركنندگان و واردكنندگان خراسان رضوی ضعف زیرساخت های صادراتی استان را از دیگر دلایل ركود در این بخش دانست و گفت: پارسال حدود 25 درصد از صادرات استان به دلیل كمبود یا نبود واگن از بین رفت.
روشنك افزود: فراهم كردن امكانات حمل و نقل در ایران خیلی گران است لذا تكمیل زیرساخت های صادراتی طولانی مدت محقق می شود و در درازمدت نیز تاثیر دارد اما با اتخاذ برخی حمایت ها و برقراری ارتباطات دیپلماتیك با كشورهای آسیای میانه، می توان صادرات خراسان رضوی را در كوتاه مدت رونق بخشید.
وی گفت: مسئولان خراسان رضوی همه همت خود را بر توسعه صادرات به كار بسته اند اما سیاست های كلی كشور باعث كندی روند صادراتی شده و این مساله از غفلت از تكمیل زیرساخت های صادراتی در پنج سال قبل كه درآمد كشور مطلوب بود، نشات می گیرد.
وی اظهار كرد: سیاست های اقتصاد مقاومتی در زمانی كه درآمدهای كشور در حد مطلوب بود، باید اجرا می شد تا اكنون با مشكل كمبود زیرساخت ها برای توسعه صادرات مواجه نشویم.
7489/5132
مشهد - ایرنا- ركود در صادرات كالا از خراسان رضوی مدتی است كه بر اقتصاد این منطقه تاثیر گذاشته است و به رغم تلاش های انجام گرفته از سوی مسئولان و برداشته شدن تحریم ها، هنوز صادرات نتوانسته از زیر این سایه سنگین خارج شود.
