در اين گفت و گو كه در شماره شنبه پنجم تير 1395 خورشيدي به چاپ رسيده است، مي خوانيم: افزايش سن، آلودگي هوا، تابش نورآفتاب، عادات تغذيه‌اي نادرست و همچنين ضعف سيستم ايمني بدن از جمله عواملي هستند كه مي‌توانند در بروز طيف وسيعي از بيماري‌ها دخيل باشند، اما دكتر مهدي خواجوي، رئيس بخش گوش، حلق و بيني بيمارستان لقمان هفته گذشته به رسانه‌ها اعلام كرد اين عوامل به رشد سرطان‌هاي سر و گردن در كشور منجر شده‌اند. به بيان ديگر، به دليل افزايش آلودگي هوا، استعمال مواد دخاني و آلودگي‌هاي مواد غذايي شيوع اين دسته از تومورها در كشورمان رو به افزايش است.
توجه داشته باشيد تومورهاي سر و گردن انواع بسياري دارند كه از سرطان پوست، چشم، حفره دهان، زبان و غدد لنفاوي گرفته تا سرطان غده تيروئيد، حلق و حنجره را شامل مي‌شود. به بيان ديگر،هر بافتي در سر و گردن مي‌تواند درگير تومورهاي سرطاني شود.
دكتر مهدي خواجوي، متخصص گوش و حلق و بيني با تاكيد بر اين كه شيوع سرطان‌هاي سر و گردن به عوامل مختلفي باز مي‌گردد به جام‌جم مي‌گويد: سرطان حفره دهان و حلق در سنين بالا و افرادي كه مواد دخاني و الكل و بويژه مواد مخدر شيميايي جويدني مصرف مي‌كنند شيوع بالايي دارد.
وي با بيان اين كه سيستم ايمني هم نقش مهمي در سركوب سلول‌هاي سرطاني دارد گفت: البته استرس، اضطراب و نگراني نيز مي‌تواند سيستم ايمني بدن را مختل كرده و از قدرت دفاعي بدن بكاهد.به همين علت، بيماري‌هاي ضعيف كننده سيستم دفاعي بدن بويژه بيماري‌هاي عفوني ويروسي مثل آلودگي با ويروس پاپيلوما (ويروسي كه بيشتر از همه در طول آميزش جنسي و از طريق تماس مستقيم بين پوست افراد و به كار گيري عادات غلط زناشويي انتقال مي‌يابد) و ايدز از عوامل ابتلا به سرطان دهان و حلق محسوب مي‌شوند.
**دهان و حلق، در خطر سرطان
به گفته دكتر خواجوي، ابتلا به سرطان دهان و حلق در تمام سنين ديده مي‌شود، اما عوامل مستعد كننده آن سن بالا، ارث و ژنتيك، عفونت‌ها بويژه ويروس پاپيلوما، ايدز، رژيم غذايي محرك، عفونت‌هاي دنداني ، استعمال الكل و دخانيات (بويژه همزمان)، مواد مخدر شيميايي، رفلاكس معده و قرار گرفتن در معرض اشعه ايكس است. اين متخصص تاكيد مي‌كند: سرطان دهان تمام قسمت‌هاي حفره دهان شامل دهان، مخاط، سراسر حفره دهان، سقف دهان، زبان و كام نرم و سخت و غدد بزاقي را مي‌تواند درگير كند. به بيان ديگر، هر بافتي كه در دهان وجود دارد، مي‌تواند مبتلا شود. سرطان حلق نيز مي‌تواند لوزه‌ها، حلق فوقاني و تحتاني، حنجره و مخاط حلق تا ابتداي مري را درگير كند.
**زخم‌هاي دهان را جدي بگيريد
هر گونه زخم و توده‌اي يا تغيير رنگ و شكل در داخل دهان، هر نوع اختلال در بلع، حس چشايي، صحبت كردن و تنفس بايد از نظر احتمال وجود بدخيمي در دهان و حلق مورد بررسي قرار بگيرد.
به گفته اين متخصص گوش و حلق و بيني، هر زخمي كه در ناحيه دهان و حلق، خوب نشود بايد جدي گرفته شود. چرا كه زخم يا توده در ناحيه دهان، خونريزي مشكوك در ناحيه دهان و حلق، اختلال در تكلم، بلع و جويدن از علائم جدي تومورهاي حفره دهان و حلق است. بويژه افرادي كه سابقه مصرف سيگار و الكل دارند، ضروري است بيشتر به اين مساله توجه كنند. به بيان ديگر، معاينه مرتب دهان، حلق و دندان از اصول انكار‌ناپذير براي تشخيص اوليه سرطان دهان و حلق است.
**پيشگيري و درمان
درمان سرطان‌هاي حفره دهان و حلق در مراحل اوليه و با تشخيص زودهنگام از طريق جراحي ممكن است، اما در صورت تشخيص در مراحل پيشرفته بيماري در كنار جراحي، انجام راديوتراپي و شيمي‌درماني نيز ضروري است.
دكتر خواجوي با بيان مطالب فوق تاكيد مي‌كند: رعايت بهداشت دهان و دندان، پرهيز از مصرف دخانيات و الكل و نيز مواد شيميايي و تغذيه‌اي محرك تا حد زيادي در پيشگيري از ابتلا به اين بيماري موثر است. بنابراين پرهيز از استعمال مواد دخاني و قرار نگرفتن در معرض دود ناشي از آن مي‌تواند در كاهش احتمال بروز اين بيماري موثر باشد.
وي درمان سرطان‌ها را تا حد زيادي به ميزان پيشرفت بيماري مرتبط دانسته و مي‌افزايد: هرچه سرطان ابتدايي‌تر بوده و هنوز گسترش پيدا نكرده باشد شانس درمان كامل بالاتر مي‌رود. تومور حفره دهان و حلق جزو تومورهاي ناحيه سر و گردن هستند كه اگر بموقع تشخيص داده شود، قابل درمان خواهد بود. در غير اين صورت با پيشرفت اين بيماري تومور حالت بدخيم و كشنده پيدا خواهد كرد. بي‌شك، به محض تشخيص تومور حفره دهان و حلق جراحي آغاز خواهد شد و در مراحل ديگر براي بهبود كامل، راديوتراپي و شيمي‌درماني بايد صورت بگيرد.
**عوامل سرطاني شدن دهان
علت اصلي سرطان دهان، استفاده از فرآورده‌هاي توتون است. تمام فرم‌هاي مختلف توتون، شامل سيگارت، توتون پيپ، سيگار برگ و توتون جويدني (بدون دود)، با سرطان دهان مرتبط هستند. البته خطر سرطان دهان در افرادي كه هم فرآورده‌هاي توتون و هم مشروبات الكلي مصرف مي‌كنند بيشتر است.
نوشيدن مشروبات الكلي يكي از عوامل خطر عمده در ايجاد سرطان دهان است.
ممكن است قرار گرفتن در معرض نور آفتاب باعث افزايش خطر سرطان لب‌ها بشود كه اين سرطان در بيشتر موارد روي لب پايين بروز مي‌كند.
عفونت HPV (ويروس پاپيلوم انساني) خطر سرطان دهان را افزايش دهد.
نداشتن رژيم‌هاي غذايي سالم كه داراي مقدار زيادي ميوه و سبزيجات مملو از فيبر باشد.
*منبع: روزنامه جام جم
**گروه اطلاع رساني**9165**9131
تهران- ايرنا- روزنامه جام جم در صفحه سلامت در گفت و گو با مهدي خواجوي رئيس بخش گوش، حلق و بيني بيمارستان لقمان شيوع سرطان هاي دهان و دندان، علت ها و روش هاي پيشگيري و درمان آن را مورد بررسي قرار داد.
