به گزارش روز جمعه گروه علمی ایرنا از پایگاه اینترنتی بی.بی.سی نیوز، این دانشمندان اعلام كردند كه سوراخ لایه ازن بر فراز قطب جنوب در سپتامبر 2015 نسبت به سال 2000، حدود چهار میلیون كلیومتر مربع كوچكتر شده است.
آنها این دستاورد را ناشی از توقف طولانی مدت انتشار مواد شیمیایی مخرب لایه ازن می دانند.
دانشمندان انگلیسی ابتدا در اواسط دهه 1980 متوجه نازك شدن چشمگیر لایه ازن در استراتوسفر در حدود 10 كیلومتر بالای قطب جنوب شدند.
اهمیت لایه ازن در این است كه موجب مسدود كردن پرتوهای مضر ماورا بنفش از خورشید می شود.
نبود لایه ازن فرصت های ابتلا به سرطان پوست، آب مروارید و آسیب به حیوانات و گیاهان را افزایش می دهد.
در سال 1986 سوزان سلیمان محقق آمریكایی نشان داد كه لایه ازن به واسطه وجود مولكول های حاوی كلر و برم كه از كلروفلوئوروكربن ها (CFCs) ناشی می شود، در حال تخریب است.
این گازها در همه چیز از افشانه های مو گرفته تا در یخچال و فریزر و دستگاه های تهویه هوا پیدا می شوند.
از سوی دیگر علت اینكه نازك شدن لایه ازن عمدتا بر فراز قطب جنوب رخ می دهد، سرمای شدید و مقادیر زیاد نور است.
این عوامل به تولید آنچه كه به اصطلاح ابرهای استراتوسفر قطبی خوانده می شوند، كمك می كنند.
در این ابرهای سرد شده شیمی كلر رخ می دهد كه لایه ازن را از بین می برد. اما به لطف ممنوعیت جهانی استفاده از CFC ها در پروتكل مونترال در سال 1987، این وضعیت در قطب جنوب به آرامی بهبود یافته است.
تا كنون چند مطالعه كاهش نفوذ CFCs را نشان داده اند اما این مطالعه جدید اولین نشانه ها را از ترمیم لایه ازن و رشد فعالانه دوباره این لایه را نشان می دهد.
پروفسور سلیمان و همكارانش در این مطالعه اندازه گیری های دقیقی از مقدار لایه ازن در استراتوسفر در فاصله زمانی میان سال های 2000 و 2015 انجام دادند.
آنها با استفاده از داده های ناشی از بالن های هواشناسی، ماهواره ها و شبیه سازی مدل توانستند نشان دهند كه نازك شدن لایه ازن در این دوره زمانی تا چهار میلیون كیلومتر مربع كاهش یافته است.
این محققان متوجه شدند كه بیش از نیمی از این كوچك شدن تنها به دلیل كاهش كلر جوی است.
بطور معمول اندازه گیری ها در ماه اكتبر كه سوراخ لایه ازن در بزرگترین وضعیت خود قرار دارد، انجام می شود اما این گروه معتقدند كه با بررسی اندازه های گرفته شده در ماه سپتامبر كه دمای هوا هنوز پایین است اما سایر فاكتورهای تاثیرگذار بر میزان لایه ازن مانند آب و هوا كمتر شایع هستند، تصویر بهتری بدست خواهند آورد.
پروفسور سلیمان خاطر نشان كرد، با وجود اینكه تولید CFCs را در همه كشورها از جمله هند و چین از حدود سال 2000 به مرور متوقف كرده ایم اما هنوز مقدار زیادی كلر در جو باقی مانده است.
وی خاطر نشان كرد كه كلر طول عمری حدود 50 تا 100 سال دارد بنابراین به آرامی پاك شده و لایه ازن نیز به آرامی ترمیم می شود.
با این حال وی تاكید كرد كه انتظار ندارند تا حدود سال 2050 و یا 2060 شاهد ترمیم كامل لایه ازن باشند اما از ماه سپتامبر شاهد این هستیم كه سوراخ لایه ازن به بدی وضعیتی كه پیش از این بود، نیست.
علمی**2038**1569
تهران - ایرنا - محققان از كشف اولین شواهد واضحی خبر می دهند كه نازك شدن لایه ازن بر فراز قطب جنوب در حال ترمیم شدن است.
