بودجه زيارت حق فراموش شده استان

نويسنده : اسعدي - افشره - اين استان با وجود مشكلات مالي كه در تأمين امكانات خدماتي براي زائران دارد، تاكنون در صدد استفاده از بودجه زيارت كه حق مسلم آن است، برنيامده است.

بودجه زيارت، اعتباري است كه به منظور توسعه فضاهاي زيارتي، شناسايي نيازهاي زائران و فراهم كردن امكان ارائه خدمات به زائران، چند سالي است كه مصوب شده است و سالانه اعتباري براي اين منظور در نظر گرفته مي شود. اما با توجه به اين كه شهرهاي مشهد، قم و شيراز اين موضوع را پيگيري كرده اند، اين بودجه سالانه به استان هاي خراسان رضوي، قم و فارس اختصاص مي يابد و بقيه استان ها مانند خراسان شمالي با وجود اين كه آرامگاه امام زادگاني مانند سيد عباس(ع) را دارند، تاكنون نتوانسته اند از اين اعتبارات برخوردار شوند. البته شرايط خراسان شمالي به واسطه باب الرضا(ع) بودن نسبت به ديگر استان ها و شهرستان ها خاص تر است و بايد بتواند خدمات در خوري را به زائران حرم رضوي ارائه كند.اصلا بودجه زيارت چيست؟ به چه استان هايي اختصاص مي يابد و چگونه بايد هزينه شود؟به گفته «نوبخت» رئيس سازمان مديريت و برنامه ريزي در بحث بودجه زيارت يك عدد واحدي اعلام مي‌شود كه اين عدد شامل تمام شهرهاي زيارتي اعم از مشهد، قم، شيراز و ديگر شهرهايي مي شود كه بارگاه هاي امام زاده ها در آنجا ها قرار دارد.
طبق آنچه در ماده 12 قانون برنامه پنجم توسعه آمده است، دولت به منظور تعميق ارزش ها، باورها و فرهنگ مبتني بر هويت اسلامي و ترويج سيره و سنت اهل بيت (ع) و استفاده بهينه از ظرفيت معنوي اماكن زيارتي به ويژه در شهرهاي مقدس مشهد، قم و شيراز، نسبت به انجام امور ذيل تا پايان برنامه اقدام مي نمايد:
الف- شناسايي دقيق نيازها و مشكلات زائران، برنامه ريزي و تدوين ساز و كارهاي لازم جهت ساماندهي امور زائرين و تأمين زيرساخت هاي لازم از طريق حمايت از شهرداري ها و بخش هاي غيردولتي
ب- توسعه امكانات، فعاليت هاي فرهنگي و خدمات زيارتي، در قطب هاي زيارتي و گردشگري- مذهبي و فراهم نمودن زمينه زيارت مطلوب و اجراي پروژه هاي زيربنايي مورد نياز در قالب بودجه هاي سنواتي.طبق اين ماده، بودجه زيارت مي تواند در تمامي شهرهايي كه در آن ها مكان هاي زيارتي وجود دارد، هزنيه شود و بر اين اساس با توجه به اين كه دولت مكلف شده است تا تحت عنوان بودجه زيارت اين امر يعني خدمات دهي به زائران را تحقق بخشد، در 5 سالي كه از تصويب بودجه زيارت مي گذرد، حدود 105 ميليارد تومان به بودجه زيارت اختصاص داده كه البته بيشتر اين اعتبارات را هم خراسان رضوي با ارائه دادن طرح جامع زيارت جذب كرده است.
افزايش حجم سفرها با 4 بانده شدن محور بجنورد- گلستان
خراسان شمالي آخرين استان منتهي به خراسان رضوي و مشهد مقدس از محور گلستان است، استاني كه باب الرضا(ع) نام گرفته و دروازه ورودي به حرم امام مهرباني هاست و طبق گفته متوليان، سالانه بيش از 20 ميليون زائر و مسافر از محورهاي اين استان براي زيارت بارگاه ملكوتي امام رضا(ع) عبور مي كنند. در نتيجه خراسان شمالي چون باب الرضا(ع) است، بايد كاري كند تا شرمنده زائران و مسافران ضامن آهو نشود و تنها در صورتي مي تواند از اين شرمندگي بيرون بيايد كه بتواند خدمات و امكانات در خوري را به زائران ارائه كند و اين در حالي است كه اين استان فقط يك مركز خدماتي، رفاهي كامل براي مهمانان امام رضا(ع) دارد.
يك كارشناس با بيان اين مطالب مي گويد: در بودجه زيارت، اولويت با اسكان ارزان قيمت براي زائران و تأمين وسايل حمل و نقل مناسب است و اين در حالي است كه مسافران و زائران حرم امن رضوي به واسطه فراهم نبودن امكانات رفاهي، يا در استان سكني نمي گزينند و يا مجبور هستند با نصب چادرهاي مسافرتي در پارك ها و فضاي آزاد اقامت كنند كه با مشكلاتي مانند نبود امنيت و سرويس بهداشتي مواجه مي شوند.
«تقي پور» مي افزايد: از طرفي با 4 بانده شدن محور بجنورد- گلستان، تا 5 سال آينده و اتصال اين محور به محور 4 بانده شمال، به طور قطع تردد از اين مسير براي سفر به مشهد مقدس بيشتر خواهد شد و زائران براي اين كه جنبه تفريحي هم به سفر خود بدهند، ترجيح مي دهند به جاي عبور از كوير، از اين محور تردد كنند كه اين موضوع موجب بيشتر شدن حجم سفرها به مشهد مقدس از محور شمال- گلستان- بجنورد خواهد شد كه فراهم نبودن امكانات خدماتي، رفاهي براي زائران، هم آن ها را عاصي و سرگردان و هم مردم خراسان شمالي را شرمنده زائران و مهمانان امام رضا(ع) خواهد كرد.
رغبتي وجود ندارد
نماينده سابق مردم 5 شهرستان خراسان شمالي هم مي گويد: بودجه زيارت به نوعي حق خراسان شمالي نيز محسوب مي شود اما اين استان به دلايل گوناگون تاكنون از اين حق خود محروم بوده است.
«موسي الرضا ثروتي» مي افزايد: موضوع بودجه زيارت ابتدا در مجلس هفتم مطرح شد اما به نتيجه نرسيد و دوباره از سال هاي 88، 89 اين موضوع از سوي نمايندگان مشهد و استانداري خراسان رضوي پيگيري شد و همان سال ها استانداري و آستان قدس با همكاري ديگر دستگاه هاي استان، تعدادي از نمايندگان مجلس را براي شركت در همايشي در رابطه با زيارت به مشهد مقدس دعوت و در همان همايش تصويب شدن بودجه زيارت را پيشنهاد كردند.
وي خاطرنشان مي كند: بارها از مسئولان وقت خواستيم كه طرح جامع زيارت را براي استان تعريف كنند تا هم بتوانيم امام زاده سلطان سيد عباس(ع) را كه برادر امام رضا(ع) است، معرفي كنيم و هم بتوانيم با استفاده از طرح مذكور، براي جذب بودجه زيارت چانه زني كنيم كه متأسفانه همت لازم از سوي متوليان و مسئولان وجود نداشت و مسئولان استان خيلي به اين موضوع رغبت نشان ندادند و به آن توجه نكردند و نتيجه اين شد كه قم و شيراز توانستند براي خدمات دهي به زائران حضرت معصومه(س) و احمدبن موسي(ع) خواهر و برادر امام رضا(ع) در قالب بودجه زيارت به فراخور زائران خود بودجه جذب كنند اما خراسان شمالي حتي نتوانست امام زاده سلطان سيد عباس(ع) را به درستي معرفي كند.
وي اظهارمي دارد: بارها اين موضوع را در مجلس نهم مطرح كردم كه بودجه زيارت بايد براي خراسان شمالي هم باشد زيرا بودجه اي كه براي زيارت منظور شده، براي فراهم كردن امكانات و رفاه در مسير عبور زائران است اما متأسفانه در استان ما براي بودجه زيارت متقاضي وجود ندارد و اين در حالي است كه اين استان مي تواند با ارائه طرح هايي مانند طرح جامع زيارت و يا مستند كردن آمار عبور زائران و مسافران از محور گلستان- بجنورد به مشهد و در نتيجه وضعيت فعلي استان در كمبود امكانات براي ارائه خدمات مناسب به مسافران و زائران امام رضا(ع)، سهم خود را از بودجه زيارت دريافت كند و علاوه بر برخورداري از حق قانوني خود، شرمنده زائران هم نشود.
دليل محكم
خراسان شمالي براي برخورداري از بودجه زيارت، دليل قوي و محكمي دارد و آن وجود آرامگاه امامزاده سيد عباس(ع) برادر امام رضا(ع) در اين استان است.يكي از نمايندگان مردم بجنورد- جاجرم- گرمه- راز و جرگلان و مانه و سملقان با بيان اين جمله مي گويد: مدفن و آرامگاه حضرت معصومه(س) و احمد بن موسي(ع) خواهر و برادر امام رضا(ع) در ايران وجود دارد كه هر 2 شناخته شده هستند اما امامزاده سلطان سيد عباس(ع) كه برادر امام رضا(ع) است در خراسان شمالي مدخل ورودي خراسان رضوي و حرم امام رضا(ع) واقع شده است، شناخته شده نيست.
«اكبري» مي افزايد: سازمان حج و زيارت بايد بودجه اي را براي شناساندن اين موضوع و فراهم كردن امكانات خدماتي، رفاهي به مسافران و زائران در نظر بگيرد تا هم مسافران و زائران حرم امام رضا(ع) كه از مسير خراسان شمالي عبور مي كنند بتوانند در بارگاه امامزاده سلطان سيد عباس(ع) استراحت كنند و هم با ايشان آشنا شوند.
وي خاطرنشان مي كند: صرف نظر از اين كه خراسان شمالي دروازه ورود به خراسان رضوي است، با توجه به اين كه آرامگاه امام زاده سيد عباس(ع) در بجنورد مركز خراسان شمالي واقع است، بايد بودجه اي خاص براي اين امام زاده در سرفصل هاي اعتباري در نظر گرفته شود و اين دليل محكم تري براي بهره مندي خراسان شمالي از بودجه زيارت و برخورداري از اين بودجه حق خراسان شمالي است.
بودجه زيارت خاص 3 شهر نيست
رئيس كميسيون فرهنگي مجلس شوراي اسلامي هم در اين باره مي گويد: اگرچه موضوع بودجه زيارت براي خراسان رضوي پيگيري شد اما در آن بارگاه ديگر امام زاده ها و بقاع متبركه هم قرار گرفت و آنچه مصوب شد با آن چه مورد نياز نمايندگان و مسئولان خراسان رضوي بود، متفاوت است.حجت الاسلام «نصرا... پژمان فر» مي افزايد: با شرايط كنوني و طبق آنچه در قانون وجود دارد، تمامي شهرستان هايي كه آرامگاه امام زادگان در آنجاها قرار دارد، در صورت پيگيري مسئولان استان شان مي توانند از بودجه زيارت برخوردار شوند و در حال حاضر بودجه زيارت خاص مشهد، قم و شيراز نيست.
يك فرصت
طبق مصوبه مجلس شوراي اسلامي ماده 15 از مجموع مواد الحاقي برنامه ششم توسعه، تكليف دولت براي تعيين بودجه زيارت در لوايح بودجه سالانه دائمي شد البته اين كه خراسان شمالي در برنامه پنجم توسعه نتوانست از بودجه زيارت رقمي دريافت كند، كاملا مشخص و روشن است كه براي چيزي كه از دست رفت، نمي توان كاري كرد اما با توجه به رأي مجلس براي دائمي شدن بودجه زيارت، خراسان شمالي مي تواند از اين فرصت بهره بگيرد و براي احقاق حقوق حقه خود در رابطه با بودجه زيارت، برنامه ريزي و تلاش كند و از طرفي با توجه به اين كه لايحه بودجه هنوز مصوب نشده و شكل قانون به خود نگرفته است، نمايندگان خراسان شمالي براي سهم خواهي از بودجه زيارت در بودجه سال 96 فرصت دارند كه اميدواريم اين مهم در نتيجه پيگيري ها و تلاش هاي متوليان، محقق شود.
منبع- روزنامه خراسان شمالي
1744 ** انتشاردهنده: علي اصغرافتاده