در ادامه اين مطلب آمده است: هدف اصلي از نگارش اين مقاله تبيين و تحليل جايگاه شهرنشيني و قواعد رفتاري زندگي شهري كه هزينه هاي زيادي به اداره كنندگان شهر،محيط شهري و ساكنان شهر تحميل مي كند بوده كه اثرات منفي اين ناآگاهي مستقيما معطوف به شهر و شهرداري مي شود .
آموزش و تربيت شهروندان به نوعي سرمايه گذاري براي آينده كشور به شمار مي آيد و مي تواند در قالب مهارت هاي زندگي فردي و جمعي و بصورت برنامه ريزي آشكار و پنهان ارائه شود به وسيله اين آموزش ها ،افراد جامعه فرهنگ شهروندي را كسب كرده و آمادگي لازم براي زندگي شهري را پيدا مي كنند.
اين نكوهيده بودن به حدي مي رسد كه برخي صاحبنظران ،وندال ها را دشمنان آشكار جامعه و عمل آنها را نهايت گستاخي در رفتار شهري دانسته و با وضع قوانين بازدارنده با اين پديده ناهنجار مقابله مي كنند.
**با وندالهاي شهر چگونه رفتار كنيم؟
همواره يكي از مطالبات مردم از ارگاني چون شهرداري رسيدگي به طراوت و شادي محيط شهري بوسيله مبلمان شهري و نيز تنوع بخشي به اين محيط از طريق نصب تنديس و المانهاي مختلف مي باشد .اما نقطه مقابل افرادي با بي توجهي انبوه نيازهاي شهروندان و نيز هزينه هاي ايجاد و نصب اين موارد آنها را تخريب مي نمايند .
همه ما با افرادي كه بي اعتنا به مقررات اجتماعي و شهري حقوق ديگران را ناديده گرفته و با تخريب اموال عمومي خشم خود را موقتا فرو مي نشانند برخورد داشته ايم آيا اين يك بيماري است و يا نشان از خشم فرو خورده افرادي كه راه رهايي از احساسات منفي خود را نمي دانند؟
ونداليسم پديده اي نو ظهور و مدرن در جامعه جديداست كه عكس العملي است خصمانه و واكنشي است كينه توزانه به برخي از فشارها ،تحصيلات ،ناملايمات ،وجه مشترك همه تعاريف ونداليسم در كاركرد منفي اين پديديه و مذموم بودن آن در همه فرهنگ هاست.
علل وقوع ونداليسم مجموعه اي به هم تنيده از عوامل فرهنگي و اجتماعي مي باشد كه در جامعه معضل بيكاري ،پر نشدن اوقات فراغت و تخليه نشدن هيجانات روحي نوجوانان از مهم ترين آنهاست.آيا بايد با ونداليسم مبارزه كرد؟اگر ونداليسم به عنوان يك بيماري و هنجار اجتماعي مطرح است ،مسلماً بايد داراي راههاي پيشگيري و در موارد حاد درمان نيز باشد.
برنامه ريزي براي مقابله با پديده ونداليسم به تخصيص هاي ويژه اي نظير روان شناسي، جامعه شناسي،علوم تربيتي،مديريت و طراحي شهري نياز دارد و اعمال آن از طريق روش هاي متنوعي صورت مي گيرد.
نظارت با ابزار مكانيكي كه با روشهايي نظير روشنايي ،دوربين مدار بسته نگهبان ،موانع فيزيكي انجام مي شود،اولين راه حلي است كه به ذهن مي رسد كه در اغلب موارد ناكارامد است و حتي احتمال دارد به گستاخ شدن وندال هاي حرفه اي منجر شود .در اين موارد هر چند كه قوانين موجود ،مجازات هاي نسبتا سنگيني را براي متخلفان در نظر گرفته و علاوه بر اينكه آنان را ملزم به به تامين مالي خسارت هاي تحميل شده كرده ،محكوميت حبس تا 10 سال را براي اين قبيل افراد در نظر گرفته است اما واقعيت اين است كه برخورد هاي جبري هيچ وقت موجب ريشه كني ونداليسم در جامعه شهري نشده است.
همه شهرداري ها و دستگاهاي اجرايي و نظارتي در اين زمينه نيز سعي كرده اند با وضع قوانيني بازدارنده با اين پديده ناهنجار مقابله كنند و مقايسه تطبيقي قوانين موجود نشان مي دهد از انجا كه خصوصيت افراد وندال يا ناهنجاري هاي اجتماعي در هر كشوري متفاوت است وضع قوانين در اين زمينه نيز با توجه به مناسبات و شرايط خواص كشور ها نيز تا حدودي متفاوت است .
در قوانين جمهوري اسلامي ايران بر اساس ماده 677 قانون مجازات اسلامي ،هر كس كه عمدا اشياي منقول يا غير منقول متعلق به ديگيري را تخريب يا به هر نحو كلا يا بعضا تلف كند يا از كار بيندازد ،به حبس 6 ماه تا سه سال محكوم مي شود اما واقعا با مجرمان مبلمان شهري برخورد مي شود؟حال چه اتفاقي براي وندال ها از نظر قانوني اتفاق مي افتد آن چنان مهم نيست موضوع اين است كه چگونه مي توان با آموزش صحيح از اين عملكرد و رفتار ناپسند جلوگيري كرد.
وندال ها با چپاول شهر تمامي فضاهاي شهري را ويران و تخريب كرده و همچنين نسبت به سوزاندن كتابها در قفسه كتاب با بي رحمي هر چه تمام تر اقدام مي نماينداين افراد((نوعي روحيه بيمار گونه)) داشته كه با تخريب تاسيسات عمومي نظير تلفن در چند دهه گذشته مديران شهري توفيقات كمرنگي در بحث آموزش و فرهنگ سازي براي حفظ اموال عمومي اشته اند كه متاسفانه هنوز نتوانستيم در جامعه حس تعلق خاطر شهروندان با اموال عمومي را ايجاد كنيم شهروندان بايد به اين باور برسند كه تمامي امكانات عمومي متعلق به آنان بوده و از اين رو همه بايد در صيانت از اين اموال سهيم باشند.
ما به نوعي حفاظت از اموال عمومي را متوجه شهرداري ها كرده ايم در حالي كه مديريت شهري به تنهايي قادر نخواهد بود نيازهاي عمومي شهر را در بخش خدمات شهري جوابگو باشد و به نظر مي رسد كارامد ترين مكان براي ارتقا سطح دانش شهروندان مدارس هستند.
آموزش پرورش دروازه تحولات اجتماعي فرهنگي در حوزه هاي مختلف به شمار مي رود به همين دليل نياز است توجه ويژه اي به مدارس در بحث فرهنگ سازي شود چرا كه مدارس پتانسيل و ظرفيت بالاي در بخش آموزش و فرهنگ سازي بوده و كارامد ترين مكان براي ارتقا سطح دانش شهروندان مدارس هستند و اين مراكز آموزشي مي توانند براي تحقق مشاركت عمومي مردم ،حفظ سرمايه عمومي شهر ها و بهره برداري مطلوب و مناسب به شمار روند.
اما درحيطه عملكرد فرهنگي و آموزشي مديريت شهري ،براي مقابله با ونداليسم فعاليت هاي زير ضروري به نظر مي رسد:
- شناخت علت ها و ريشه هاي اقدام تخريبي و تعين برنامه و راهكار براي رفع آن
- بهبود استاندارد هاي زندگي شهري در تمامي مناطق ومحلات شهري و به ويژه در مناطق و محلات محروم
- ايجاد اعتماد و باورهاي عمومي نسبت به فعاليت مديريت شهري
- ايجاد انگيزه و جلب مشاركت مردمي در فعاليت هاي اجتماعي
- ارائه آموزش لازم به اقشار و گروههاي مختلف شهرنشين با استفاده از كتاب هاي درسي آموزشي، رسانه هاي گروهي و همايش كه انجام اين فعاليت ها ، خود نيازمند مديريتي كارامد و مجهز به دانش روز در مديريتهاي شهري با استفاده از تجارب جهاني و همگون سازي آن با ويژه گي هاي بومي و محلي است تا از اين طريق بتوان ضمن رويارويي با تنگناههاي مختلف جوامع شهري زمينه هاي بروز چنين پديده ناخوشايندي را زدود و از چارچوب تنگ مفهوم شهرنشيني به فراخناي مفهوم شهروندي دست يافت بديهي است با دستيابي به چنين فراخنايي ،نيازي به برخورد هاي جبري و آمرانه و استفاده از شيوه هاي تنبيهي نيز وجود نخواهد داشت.
7219/ 6045** خبرنگار: زهرا جهانگيري ** انتشار دهنده: اكبر اقبال مجرد
بوشهر- ايرنا - روزنامه پيام عسلويه مطلبي با عنوان 'وندالها، برخورد جبري يا آموزش!!' به قلم عباس اعتمادي فعال اجتماعي را در شماره روز چهارشنبه خود منعكس كرده است.
