به گزارش گروه پژوهش و تحليل خبري ايرنا ، كشورمان از نظر دارا بودن جاذبه ها و ظرفيت هاي گردشگري نه تنها كم و كاستي ندارد بلكه از طبيعت پرشكوه و زيبا در چهار فصل سال گرفته تا اماكن مذهبي، تاريخي و تفريحيِ متنوع را در خود جاي داده است. با وجود اين، صنعت گردشگري كشور آن گونه كه بايد و شايد توسعه نيافته است.
از سويي اگرچه در سال هاي اخير و پس از رفع تحريم ها در دولت يازدهم بر شمار گردشگران خارجي در كشور افزوده شد اما ظرفيت هاي غني گردشگري ايران توانايي جذب بيش از اين ميزان گردشگر را دارند.
كمتر كشوري را مي توان يافت كه همزمان و در يك منطقه، آب وهواي متنوع، آرامگاه هاي مذهبي، بناهاي تاريخي و چشم اندازهاي طبيعي را كنار هم داشته باشد. در فصل زمستان هنگامي كه در نيمه غربي كشور ريزش برف را شاهديم در جزاير جنوبي و مناطق شرقي ايران آب و هواي بهاري و خنك كام ساكنان اين مناطق را مطبوع مي سازد.
با وجود اين، صنعت گردشگري ايران در بخش هاي مختلف با استانداردهاي سازمان جهاني گردشگري (WTO) فاصله زيادي دارد. در اين ميان، هتلداري يكي از اصلي ترين مولفه هاي گردشگري به شمار مي رود كه براساس شواهد و تحليل كارشناسان اين صنعت در ايران با چالش هاي جدي روبه رو است. بسيار از گله مندي و نارضايتي دوستان و آشنايان طي سفرهاي داخلي و اقامت در هتل هاي ايران شنيده ايم. كيفيت نامناسب خدمات، نبود بهداشت، گراني اتاق ها، كيفيت پايين وعده هاي غذايي و برخورد نامناسب برخي كاركنان هتل ، نمونه هايي از نارضايتي مشتريان پس از استفاده از هتل ها است.
گراني زمين، نبود سرمايه گذاري، دخالت دولت در نرخ گذاري هتل ها، نحوه ارايه خدمات، نبود نيروي انساني متخصص و توزيع نامناسب روزهاي تعطيل در سال از مهمترين موانع موجود بر سر راه صنعت هتلداري در ايران محسوب مي شود.
** دو چالش عمده هتلداري در ايران
«علي رحيم پور» عضو هيات علمي پژوهشگاه ميراث فرهنگي گردشگري در گفت وگو با پژوهشگر ايرنا به چالش هاي صنعت هتلداري در ايران اشاره كرد.
فناوري اطلاعات و تربيت نيروي انساني متخصص از نگاه اين كارشناس به عنوان پايه هاي اصلي هتلداري به شمار مي رود. رحيم پور گفت: اگر از تازه ترين دستاوردهاي علمي و پژوهشي اين صنعت در دنيا استفاده كنيم، در رديف هتلداران موفق قرار خواهيم گرفت .
تربيت نيروهاي متخصص، مديريت در ارايه خدمات و حوزه هاي مالي از ديگر مولفه هاي اصلي هتلداري است كه ايران در اين بخش نيز با چالش هاي عمده اي روبه رو است چرا كه به گفته رحيم پور، صنعت هتلداري فعاليتي انسان محور، تقاضا محور و مشتري محور است از اين رو، زماني كه مشتري به هتل مراجعه مي كند، انتظار احترام، خدمات و مديريت اوقات فراغت را دارد در غير اين صورت به رستوراني معمولي يا يك مهمانسرا مي رفت.
«متاسفانه در دهه هاي گذشته به مقوله آموزش نيروي انساني متخصص در صنعت هتلداري و گردشگري توجه نكرديم در حالي كه پيش از اين ها مدرسه هتلداري در ايران وجود داشت و بسياري از هتل هاي بين المللي صاحب نشان هاي تجاري در كشور فعاليت مي كردند و خدمات ارايه شده در آن ها مطابق با استانداردهاي بين المللي بود.»
يكي از ايرادهاي صنعت هتلداري در ايران از نگاه كارشناسان بين المللي در اين حوزه اين است كه ايران داراي هتل هاي بزرگ با كيفيت غذاي مناسب است اما در نحوه ارايه يا سرو آن به مشتريان با چالش روبه رو است. رحيم پور در اين باره گفت: مشتري مداري و ارايه خدمات در هتل هاي ستاره دار كشور با مشكل جدي رو به رو است. براي نمونه، بسياري از هتل ها با تجهيزاتي شبيه آنچه در منزل خانواده هاي ايراني يافت مي شود، تجهيز مي شوند و با سليقه منزل چيده مي شوند در حالي كه افرادي كه به هتل هاي 5 ستاره مراجعه مي كنند، تنوع را در خدمات و چيدماني متفاوت با آنچه در منزل خود دارا هستند، خواستارند. يعني اتاق هاي هتل با اتاق منزل تفاوت داشته باشد.
از نگاه مديرعامل مهر سياحت بيمه ايران هتل هاي ايران ، در پنج بخش تاسيسات، تجهيزات، كيفيت سرويس، تربيت يا مديريت منابع انساني ، بهداشت و سلامت داراي مشكلاتي هستند كه تنها الگوبرداري از صنعت هتلداري ساير كشورهاي مسلمان مانند مالزي مي تواند به رشد اين صنعت در كشور كمك كند.
رحيم پور در پايان، در مقايسه اي تطبيقي ميان كيفيت و خدمات هتل هاي ايران با ساير كشورهاي جهان عنوان كرد: اكنون صنعت گردشگري در كشورهاي پيشرفته به سمت ساخت هتل هاي سبز سوق يافته است. هتل هاي سبز در راستاي توسعه پايدار و گردشگري سبز به مشتريان خود خدمات ارايه مي كنند. توليد زباله تا كمترين ميزان، استفاده حداقلي از مواد شوينده، استفاده از انرژي هاي تجديد پذير در هتل و ارايه غذاهاي ارگانيك از جمله ويژگي هاي اين هتل ها به شمار مي رود.
«در دنيا هتلي استاندارد تلقي مي شود كه بر پايداري گردشگري و توسعه پايدار ساخته شده باشد.»
بر پايه گفته هاي اين فعال صنعت گردشگري، هتل هاي ايران از نظر استانداردهاي فيزيكي و سخت افزاري يعني مساحت اتاق ها و به طور كلي مساحت هتل در وضع مطلوبي قرار دارد. تنها مساله قيمت بالاي زمين، نرخ بالاي تسهيلات و نرخ گذاري خدمات هتل از طرف دولت از موانع توسعه صنعت هتلداري است. اين در حالي است كه در ساير كشورها هتلداري جزو خدمات شهري و هتل ها جزو اماكن عمومي محسوب مي شوند، زمين به رايگان در اختيار سرمايه گذار گذاشته مي شود و نرخ هتل ها از طرف دولت كنترل نمي شود.
** توزيع نامناسب تعطيلات و هزينه هاي جانبي بالا
توزيع نامناسب هتل ها در استان ها و قيمت بالاي نرخ اتاق ها از ديگر مشكلات هتلداري ايران از نگاه «محسن امامي» مدرس دانشگاه و كارشناس گردشگري بود كه در گفت وگو با گروه پژوهش و تحليل خبري ايرنا به آن اشاره كرد.
«متاسفانه در برخي نقاط كشور هتل بيش از اندازه ساخته شده است ، درحالي كه در برخي شهرها كمبود هتل به خوبي مشاهده مي شود. از طرف ديگر وضعيت نامناسب معيشتي مردم در برابر گراني هتل ها باعث كاهش استقبال مردم شده است.»
در اين ميان، نمي توان كيفيت پايين خدمات و هزينه بالاي هتل ها مانند ماليات، عوارض و هزينه هاي جانبي را ناديده انگاشت. بايد در نظر داشت هتلداري ايران ميان ساير كشورها در رديف گران ترين ها قرار دارد. در اين باره امامي افزود: قيمت نجومي زمين، نرخ بالاي تسهيلات و همچنين افزايش روز به روز هزينه هايي مانند آب، برق و ماليات باعث شده ضريب اشغال هتل هاي ايران به 50 درصد برسد.
توزيع نامناسب تعطيلات در ايران كه تنها به ايام نوروز و فصل تابستان محدود مي شود از ديگر چالش هاي اساسي صنعت هتلداري است كه باعث كاهش استقبال مردم از اقامت در هتل ها طي ايام سال و همچنين افزايش نرخ هتل ها شده است.
اين مدرس دانشگاه گام نخست در توسعه صنعت هتلداري در ايران را برنامه ريزي و هدفگذاري عنوان كرد و گفت: نخستين اقدام در اين مرحله دارا بودن برنامه اي جامع است. سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري بايد بداند به چه تعداد هتل نياز است. همچنين، براي جاذبه هاي گردشگري برنامه ريزي كند. پس از اين هدفگذاري ها و رسيدن به ثبات نسبي، بخش خصوصي بايد وارد ميدان شود و سرمايه گذاري هاي لازم صورت گيرد.
توزيع مناسب تعطيلات طي فصول سال از ديگر پيشنهادهاي اين كارشناس گردشگري براي رونق سفرهاي داخلي و استفاده از هتل ها طي روزهاي سال است. همچنين، ساخت هتل هاي دو و سه ستاره براي اقشار متوسط و كم درآمد نيز راه حل مناسبي براي رونق صنعت هتلداري در ايران به شمار مي آيد چرا كه اكنون امتياز استفاده از هتل هاي پنج ستاره كشور تنها در اختيار اقشار پردرآمد است.
مصائب صنعت هتلداري در كشور در كنار وجود جاذبه هاي گردشگري فراوان در ايران، لزوم توجه بيشتر به اين صنعت را برقرار مي سازد. از طرفي درآمدزايي و ارزآوري صنعت گردشگري كه در زمره صنايع سبز دنيا تلقي مي شود، نشان مي دهد كه دولت ها بيش از پيش بايد به درد دل صاحبان و سرمايه گذاران اين صنعت گوش فرا دهند و درصدد رفع چالش هاي آن برآيند.
پژوهشم**9283**1601**خبرنگار: فرشته ذبيحيان**انتشار دهنده: شهناز حسني
تهران-ايرنا- ايران پهناور اگرچه غني از ظرفيت ها و جاذبه هاي گردشگري است اما چالش ها و مشكلات نه چندان عميق در صنعت هتلداري، مانع اصلي بر سر راه توسعه صنعت گردشگري به شمار مي آيد .
