حضرت ابوالفضل(ع)؛ سنگربان حماسه و مردانگی

مطبوعات كشور به طور روزانه مهمترین و برجسته ترین رخدادهای داخلی و خارجی را پوشش می دهند. این در حالی است كه بخش زیادی از خبرها، یادداشت ها، گزارش ها، گفت و گوها و ... به انعكاس شرایط اجتماعی و فرهنگی جامعه اختصاص می یابد؛ موضوعی كه توجه ویژه به آن اهمیتی فزاینده دارد.

گروه اطلاع رسانی ایرنا؛ موضوع های یادشده را كه انعكاس قابل توجهی در روزنامه های صبح دوشنبه داشت؛ با هدف آگاهی بخشی و اطلاع رسانی بررسی كرده است.

** حضرت ابوالفضل(ع)؛ آموزگار جوانمردی و از خودگذشتگی
فرارسیدن سالروز میلاد حضرت ابوالفضل(ع) باعث شد تا روزنامه های امروز در گزارش ها و یادداشت هایی به آن بپردازند.

روزنامه «اطلاعات» در یادداشتی با عنوان «حماسه‌ساز كربلا»، نوشت: حضرت ابوالفضل العباس(ع) در چهارم شعبان سال 26 قمری در مدینه به دنیا آمد. در دوران كودكی از پدر بزرگوارش حضرت امیر مؤمنان(ع) تحصیل كرد و امام علی(ع) فرمود: «انّ ولدی العبّاس زُقّ العلم زقّا» . در مدت 14 سال كه با پدر زیست، همیشه و در همه حال در كنار ایشان حضور داشت. از القاب ایشان است: قمر بنی‌هاشم، باب‌الحوائج، سقّا، پرچمدار و علمدار. حضرت عباس(ع) با لبابه ـ دختر عبیدالله بن عباس بن عبدالمطلب ـ ازدواج كرد كه حاصل آن دو پسر به نامهای فضل و عبیدالله بود. برخی فرزندان دیگری برای ایشان به نامهای حسن، قاسم، محمد و یك دختر عنوان كرده‌اند و گفته‌اند قاسم و محمد در روز عاشورا پس از پدرشان به شهادت رسیدند. نسل حضرت عباس(ع)از طریق عبیدالله ادامه یافت. بقعه‌های زیادی به نوادگان حضرت عباس(ع) در شهرهای مختلف از جمله اصفهان، قم و زنجان منسوب است.

در ادامه این یادداشت آمده است: در جریان واقعه كربلا، حضرت عباس(ع) از همان آغاز قیام، یعنی حركت امام حسین(ع) از مدینه به سوی مكه، با ایشان همراه شد و تا آخر در كنار آن حضرت ماند. روز هفتم محرم، وقتی عبیدالله بن زیاد به عمر سعد دستور داد كه به حسین(ع) و یارانش اجازه استفاده از آب فرات ندهد، امام، برادر را فرا خواند و 30 سوار را به اضافه 20 پیاده با او همراه كرد تا مشكها را پر از آب نمایند و به اردوگاه بیاورند. عباس(ع) توانست محاصره دشمن را بشكند و آب را به اردوگاه برساند. در روز عاشورا هم به دستور امام برای آوردن آب به شریعه فرات رفت؛ اما پس از پر كردن مشك، در راه بازگشت به خیمه‌ها، به شهادت رسید.

روزنامه «خراسان»‌ در گزارشی با درج عنوان «عباس بن علی(ع)؛ اسوه شجاعت و الگوی وفاداری»، می نویسد: امام صادق(ع) درباره عموی بزرگوارشان، حضرت ابوالفضل العباس(ع)، فرموده اند:« كان عمّنا العبّاس بن علی (ع) نافذ البصیرة صلب الایمان جاهد مع اخیه الحسین (ع) و ابلی بلاء حسنا و مضی شهیدا؛ عمویم عباس بن علی(ع) بصیرتی نافذ و ایمانی محكم داشت. همراه برادرش حسین(ع) جهاد كرد، به خوبی از بوته آزمایش بیرون آمد و شهید از دنیا رفت.» بی تردید، حضرت عباس بن علی(ع)، چهره پرفروغ و از قهرمانان آوردگاه نینواست.

در ادامه این گزارش می خوانیم: حضرت ابوالفضل(ع)، سالار رشید سپاه اباعبدا...(ع) و علمدار لشكرِ سرور جوانان اهل بهشت بود. فصل فصل تاریخ واقعه كربلا، مشحون از جانبازی و وفاداری این فرزند برومند امیرمؤمنان(ع) است. ابوالفضل العباس(ع) برای تمام دوستداران آزادی و آزادگی، نماد شرافت، وفاداری، عزت و جوانمردی است. با آن كه بخش های محدودی از زندگی و حیات این اسوه ایثار و شهادت، در تاریخ منعكس شده ، اما شخصیت متعالی و برجسته او، چنان بر ذهن و اندیشه آزادی خواهان پرتو افكنده است كه محدودیت منابع و اندك بودن اطلاعات كمتر به چشم می آید.

روزنامه «ایران» در یادداشتی با انتخاب عنوان «الگوی پاسداری از حق و جانبازی در راه آن» كه به قلم اسماعیل علوی نوشته شد، آورد: حضرت ابوالفضل(ع) در میان بنی هاشم شخصیتی بنام و پر آوازه است وهمچون ماه كه نور خورشید را باز می‌تاباند همواره در همسایگی خورشید امامت زیسته وتالی عصمت و طهارت بوده است.آن هنگام كه در پگاه چهارم شعبان سال 26 هجری پا به عرصه وجود نهاد، قد كشیده و جثه‌اش همگان را متحیر ساخت و امیرالمؤمنین علی(ع) را به یاد عمویش «عباس» انداخت و بدین سان نوزاد تازه متولد شده نیز «عباس» نام گرفت، اما به دلیل زیبایی و خوبرویی به «قمر بنی هاشم» مشهور شد. چهارده سال در ركاب پدرش علی(ع) درس شهامت و فداكاری آموخت و سینه‌اش از علوم مختلف سرشار گشت تا آنجا كه ابوالفضل – پدر دانش‌ها – لقب یافت.حضرت ابوالفضل(ع) یكی از چهره‌های محوری حماسه عاشورا بود و به دلیل ارزش‌هایی كه آفرید، مصداق «انهم فتیه آمنوا بربهم و زدناهم هدی»- كهف 13- بوده و به سمبل وفاداری و غیرت تبدیل شد و از سوی رادمردان وغیرتمندان مورد پیروی قرار گرفت.

در ادامه این یادداشت آمده است: حضرت ابوالفضل العباس(ع) آنچنان شجاعت را با ادب و متانت و معرفت درآمیخت كه در طول تاریخ اسوه و الگوی آزادگان جهان بوده و الهام بخش روح‌های بلند است. همچنانكه در طول جنگ تحمیلی رزمندگان اعم از سپاهی، بسیجی و ارتشی با تأسی از این تربیت یافته مكتب علوی آماده جانبازی و فداكاری در راه آرمان‌های بلند شدند و درصیانت از مرزهای مادی و معنوی از چیزی فروگذار نكردند و در پیروی از مكتب حسینی حماسه‌های جاویدی خلق كردند. میلاد مسعود الگوی جانبازی در راه آرمان‌های الهی برعموم هموطنان بویژه جانبازان عزیز و سرافراز مبارك باد.

روزنامه «آرمان» در گزارشی با انتشار عنوان «سالروز ولادت حضرت ابوالفضل(ع)»، نوشت: حضرت عباس(ع) آمد تا برادری را معنا كند، وفا را شرح دهد، ایثار را الگو باشد، شجاعت را تفسیر كند و دلاوری را مصداقی والا شود. در سال 26 هجری قمری، حضرت عباس(ع) پا به عرصه گیتی نهاد. مادر گرامیش فاطمه، دخت حزام بن خالد بن ربیعه بن عامر كلبی و كنیه اش (ام البنین) بود. بهترین راه توسل به آن حضرت، زیارتی است كه در «كامل الزیاره» ص 256 باب 85 آمده است و شیخ عباس قمی آن زیارت را در مفاتیح الجنان در فصل هفتم در باب زیارت امام حسین(ع) آورده است.

در ادامه این گزارش می خوانیم: حضرت عباس(ع) فرزند كسی است كه آیه 207 سوره بقره در شانش نازل شد و از سلاله دودمانی است كه اسوه ایثار و از خود گذشتگی بودند و سوره هل اتی، در شان ایثار ایشان نازل شده است. فداكاری، ایثار و جانبازی در اسلام و مكتب اهل بیت(ع) از جایگاه ویژه ای برخوردار است. بطوری كه امیر مومنان در جایی ایثار را برترین فضیلت اخلاقی می داند.

** كارگران، فعالان عرصه كار و تلاش
نخستین روز از ماه می به عنوان روز جهانی كارگر نام گذاری شده است. روزی كه فرصتی را برای باز اندیشی وضعیت كارگران فراهم می سازد تا مسوولان امر با توجه هرچه تمام تر به مشكلات این قشر آسیب پذیر به دنبال چاره اندیشی به منظور رفع چالش های موجود در این حرفه باشند. موضوعی كه باعث شد تا روزنامه های امروز در گزارش ها و یادداشت هایی به آن بپردازند.

روزنامه «شهروند» در گفت وگویی با انتشار عنوان ««كارگران» نه صدای بلند دارند، نه دست پیش» به نقل از علیرضا محجوب رییس فراكسیون كارگری مجلس می نویسد: اصولا درحال حاضر مهمترین موضوع بعد از خصوصی‌سازی به‌خصوص در بحث كارگری مطالبه‌گری است. مطالبه‌گری دو نوع حق‌طلبانه و زیاده‌خواهی است. باید بگویم كه متاسفانه مطالبه‌گری زیاده‌خواه نداریم و معمولا افراد حداقل‌هایشان را مطالبه می‌كنند، به‌خصوص كارگران كه صدای بلند و دست پیشی ندارند و با وجود وضع اشتغال، میدانی هم برای چانه‌زنی برایشان وجود ندارد. در هر حال شوراهای صنفی، تعاونی‌ها و تشكل‌ها كه به هر اسم و عنوانی فعال هستند، اگر نباشند مطالبه‌گری به همین میزان كه الان مطرح است هم شنیده نمی‌شود. نباید فراموش كرد كه در هر صورت هر فرد و تشكلی به میزان عنوان و گرایشی كه دارد مطالبه‌گری خواهد داشت.

در ادامه این گفت وگو آمده است: ما كارگران نجیبی داریم كه بیشترین زحمات را می‌كشند و كمترین بهره را می‌برند. امام(ره) و مقام معظم رهبری هیچ جا كارگران را فراموش نكردند و حتی در بحث تولید ملی هم كارگر ایرانی را اساس می‌دانستند. اگر این نباشد برون‌داد ما محدود خواهد بود، درحالی‌كه مایل هستیم به این‌كه گفتمان عمیقا متاثر از ایدئولوژی انسانی باشد.

روزنامه «ایران» در گفت وگویی با كارشناسان و با انتشار عنوان «معیشت، امنیت شغلی و حذف قراردادهای موقت، مطالبات اصلی كارگران» به نقل از اكبر شوكت رییس كانون عالی انجمن‌های صنفی كارگران ساختمانی آورد: راه‌اندازی سامانه جامع كار ایران به نحوی كه تمام اطلاعات كارگران و مراكز تولیدی و صنعتی و خدماتی و... در این سامانه ثبت شود این سامانه این امكان را به ما می‌دهد تا همه قراردادها، پرداختی‌ها و تسویه حساب‌های كارگری را رصد كرده و به این طریق قراردادهای موقت و دائم را ساماندهی، قرارداد و تسویه حساب سفید امضا را حذف و علاوه بر آن میزان كاهش و افزایش اشتغال در هر بخش را به تفكیك متوجه شده و برای رفع مشكلات آن بخش چاره‌جویی كنیم و با شناسایی بخش‌های روبه رشد از طریق این سامانه ظرفیت‌های موجود را به سرمایه‌گذاران معرفی كنیم.

در ادامه این گفت وگو از قول ناصر چمنی عضو هیأت مدیره كانون عالی انجمن‌های صنفی كارگران می خوانیم: اجرای كامل ماده 41 قانون كار با تبصره هایش كه تأكید جدی بر معیشت كارگران دارد به درستی اجرا نمی‌شود و هر سال به دلایلی با این قانون سلیقه‌ای برخورد می‌شود. وی با اشاره به دیگر مسائل و مشكلات كارگران می‌گوید درمان از مهم‌ترین مسائل كارگران است و با توجه به اینكه آنها ماهانه 30 درصد حق بیمه كارگر و كارفرما به سازمان تأمین اجتماعی واریز می‌كنند اما متأسفانه به خاطر كمبود بیمارستان‌های ملكی سازمان تأمین اجتماعی استفاده بهینه‌ای از دفترچه‌ها نمی‌شود. عضو هیأت مدیره كانون عالی انجمن‌های صنفی كارگران اظهار می‌دارد امیدواریم كه دولتمردان اجازه راهپیمایی و اعتراضات صنفی را به رسمیت بشناسند تا زمانی كه حقی از كارگری تضییع شد بتواند صدای خود را به گوش مسئولان برساند.

روزنامه «اطلاعات» در گزارشی با انتشار عنوان «عقب‌ماندگی درآمد كارگران از هزینه‌های زندگی»، نوشت: هرگاه نام كارگر به میان می‌آید در پنداشت برخی از ما، كسی ا‌ست كه مولد است و بیشترین كارهای تولیدی را انجام می‌دهد، ولی كمترین دستمزد را دریافت می‌كند و زندگی نه چندان مرفهی دارد.‏ كارگری به راننده تاكسی می‌گوید: «نزدیك سال نو، غروب‌ها با تن خسته می‌رفتم در پارك‌ها دستمال‌كاغذی جیبی می‌فروختم كه شب، هنگامی كه بچه‌ها خوابند به خانه برسم كه برای خرید لباس عید از من درخواست پول نكنند.» با شنیدن این سخنان با خود گفتم، راه رفتن بر لبه تاریكی! یكی روی صندلی سكوی مترو تنها نشسته است و با آمدن ترن، سوار نمی‌شود، در برابر پرسش من كه چرا سوار نشدی می‌گوید: «با دست خالی چگونه خانه بروم؟»

در ادامه این گزارش آمده است: یك كارگر در آن‌سوی جهان در روز اول‌ماه مه(روزجهانی‌كارگر‏nternational Workers Day‏ فانوس آرزوها هوا می‌كند و كارگر دیگری در یك گوشه دیگر دنیا، به خیابان می‌آید و از كمیِ حقوق خود بر سر كارفرمایان فریاد بر می‌آورد. اول ماه مه نیز، اینگونه به وجود آمد، همزمان كه كارگران بسیاری در جهان تن به كارهای توانفرسا 10 ساعت در روز داده بودند، كارگران شهر شیكاگوی آمریكا این ستم را برنتافتند و سوار بر گاری در خیابان‌ها فریاد بر آوردند و 5 تن از آنان در تظاهرات كشته شدند. سالیان سال است كه به مناسبت 11 اردیبهشت (اول ماه می) در كشورهای گوناگون، به پاس خیزش حق‌جویانه كارگران در گذشته، بزرگداشت‌هایی برپا می‌شود، این جشن‏‎ها اما با شكوه بیشتر در آمریكا و كانادا نه در اول ماه می، بلكه در روز دوشنبهِ سپتامبرِ هرسال برپاست.‏

روزنامه «خراسان» در گزارشی با انتشار عنوان «احترام كار و كارگر واجب است»، می نویسد: زندگی و در مفهوم متعالی تر آن، حیات، با كار معنا می‌شود. در ساحت معرفت دینی نیز كار ، دارای چنان ارزشی است كه با « لیس للانسان الّا ما سعی» افق نمایی شده است. تاریخ خوانی و تجربه بشری هم به ما می گوید كه هر فرد و قوم و ملتی دقیقا به اندازه تلاش و تكاپویی كه دارند ، به نتیجه می رسند . این سنت الهی، با مطالعه وضع كشورها و ملت ها هم قابل مشاهده است. همین امروز می توانیم ببینیم كه ملت ها ،سوای دین و مذهب و ایدئولوژی شان، به اندازه تلاش خود موفق می شوند و برای رسیدن به روزهای بهتر، هیچ راه میانبری وجود ندارد بلكه شاهراهی است به سوی فردا به نام كاروكار و كار .

در ادامه این گزارش می خوانیم: با كار است كه می توان ساخت و پرداخت و آباد كرد . با نیروی كار است كه می‌توان كارستان كرد. با منابع انسانی است كه می توان منابع طبیعی و معدنی و... را به میدانی برای تلاش و رسیدن به افق های متعالی تبدیل كرد از این روست كه معتقدیم باید نگاه به كارگر، تعالی یابد تا فرهنگ كار راه را به سوی توسعه هموار كند. نمی توان از توسعه گفت اما كارگران را ندید چنانكه نمی توان از سازه، حرف زد و بر سازنده اش چشم پوشید.

** توسعه گردشگری و پویایی اقتصاد توسعه محور
گردشگری به عنوان یكی از اهرم های مهم در توسعه اقتصادی كشور پس از نفت دومین راهكار برای توسعه و پیشرفت های اقتصادی به شمار می رود. موضوعی كه در روزنامه های امروز انعكاس یافت.

روزنامه «دنیای اقتصاد» در گزارشی با انتشار عنوان «دو بال توسعه بوم‌ گردی »، نوشت: بوم‌گردی یكی از شاخه‌های گردشگری است كه در چند سال اخیر و به‌دلیل افزایش تمایل مردم به فرار از زندگی ماشینی و پناه‌ بردن به طبیعت، در ایران و جهان از رشد قابل‌توجهی برخوردار شده است. بوم‌گردی را سفر مسوولانه به طبیعت با رویكرد حفاظت از محیط زیست، توسعه پایدار و حمایت از جوامع محلی می‌دانند و بنابراین نخستین اقدام باید متوجه اقامت گردشگران و ارائه تجربیات جدید به آنها باشد.

در ادامه این گزارش می خوانیم: اقامتگاه‌‌های بوم‌گردی نوعی محل‌ اسكان برای مسافران هستند كه برخلاف هتل‌ها كه ویژگی‌های تعریف‌شده و یكسانی دارند، از ویژگی‌های محیطی خاص خود برخوردارند. این اقامتگاه‌ها در خانه‌های قدیمی بازسازی‌شده راه‌اندازی می‌شوند و با ارائه خدمات به شیوه سنتی و بومی هر منطقه تجربه‌ای متفاوت را برای مسافران رقم می‌زنند. خدمات سنتی تمامی ابعاد خدمات‌رسانی را دربرمی‌گیرد كه شامل مبلمان و تجهیزات سنتی و بومی، مدیریت بازیافت پسماندها و استفاده بهینه از پساب‌ها، صرفه‌جویی در مصرف انرژی و سوخت، استفاده از پوشاك بومی ضمن رعایت اصول بهداشتی و ایمنی برای تمامی كارمندان اقامتگاه‌های بوم‌گردی، توجه به ذائقه گردشگران، عرضه خوراك و نوشیدنی‌های بومی با استفاده از سفره‌آرایی بومی، حضور راهنمایان و بلدهای محلی و فراهم آوردن فرصت بازدید از سیمای طبیعی و بستر فرهنگی پیرامون اقامتگاه‌ها است.

روزنامه «شرق» در سرمقاله ای با انتشار عنوان «اقتصاد گردشگری اقتصادی بلورین»، می نویسد: صنعت گردشگری پس از نفت و خودرو، درآمدزاترین صنعت جهان است. در سال گذشته میلادی در سراسر جهان بیش از ١,٢‌ میلیارد سفر انجام شده و خدمات ناشی از گردشگری در ٦٠ كشور جهان در رتبه نخست سبد صادراتی آنها بوده است. سهم 10 درصدی صنعت گردشگری از «GDP» جهانی كه انعكاس‌ نقش هزارو ٦٠٠‌ میلیارد دلاری صنعت گردشگری از تولید ناخالص جهانی است و اشتغال 350‌ میلیون نفری در این صنعت همگی نشان‌دهنده اهمیت و قدرت فزاینده صنعت گردشگری است.

در ادامه این سرمقاله كه به قلم زهرا ا‌حمدی ‌پور معاون رییس‌جمهور و رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آمده است: اگر قرار باشد این مرقومه سیر طبیعی خودش را طی كند، نگارنده باید به‌صورت طبیعی پس از ذكر اهمیت صنعت گردشگری در اقتصاد جهانی به موقعیت این صنعت در كشورمان بپردازد؛ اما اجازه می‌خواهم از زاویه‌ای دیگر به این صنعت نگاه كنیم تا با دیدی روشن‌تر به وضعیت گردشگری در كشورمان برسیم. اقتصاد گردشگری، اقتصادی بلورین است. ساختن ظرفی بلورین زحمت و دقت بسیار می‌طلبد، اگر قرار باشد ظرفی بلوری بسازیم كه بسیارانی در جهان طالب و مشتاق آن باشند، باید بدانیم كه در وهله نخست ساختنش زمان می‌خواهد و بعد وجود كوچك‌ترین ناخالصی در مواد سازنده یا جزئی‌ترین بی‌دقتی تولیدكننده می‌تواند ظرف پرارزش ما را كم‌ارزش كند، آن‌گاه كه ظرف قیمتی‌مان را ساختیم، هنوز كار تمام نشده است؛ اگر از این ظرف قیمتی مراقبت نكنیم و عوامل محیطی را همواره كنترل نكنیم، با یك ضربه می‌شكند.

روزنامه «اعتماد» در گزارشی با انتشار عنوان « ٥٠ درصدگردشگران منطقه خلیج فارس را ازدست دادیم»، آورد: گردشگری در ایران صنعتی نوپاست كه هر روز بیشتر از قبل در گفتمان اقتصادی و فرهنگی و همچنین سیاستگذاری‌های كلان كشور مورد توجه قرار می‌گیرد. در نخستین مناظره كاندیداهای ریاست‌جمهوری هم رد پای گردشگری به وضوح دیده می‌شد و پس از پایان این مناظره هم می‌شد در تحلیل‌ها نقد و بررسی آمارهای مربوط به این حوزه را مشاهده كرد.

در ادامه از قول مرتضی رحمانی موحد معاون گردشگری كشور می خوانیم: براساس این گزارش ایران در حوزه گردشگری تا پایان سال ٢٠١٦، ٢١ پله صعود داشته است. سهم گردشگری تا پایان سال ٢٠١٥ از تولید ناخالص ملی 5.2 درصد بوده است. در حوزه حمل ‌ونقل كه یكی از زیرساخت‌های مهم حوزه گردشگری است، ٤١ پله صعود داشته‌ایم. در حوزه امنیت، ایران از رتبه ١٢١ به رتبه ٨٤ دست یافته است. در كنار این اتفاق‌های خوب نابسامانی هم وجود داشته است. ما بخشی از بازار گردشگری مذهبی خود را در سال ٩٤ و ٩٥ از دست دادیم. متاسفانه به واسطه نگاه سیاسی غیرمعمول [حمله به سفارت عربستان] این حوزه دچار آسیب شد و نزدیك به ٤٥ تا ٥٠ درصد از ظرفیت‌های سال ٩٤ و ٩٥ را از دست دادیم.

روزنامه «آفتاب یزد» در گزارشی با انتشار عنوان «جنجال سفارت عربستان، گردشگران حوزه خلیج‌فارس را نصف كرد»، نوشت: یك سال و نیم پس از حادثه حمله به سفارت عربستان این موضوع دوباره داغ شده است. اشاره اسحاق جهانگیری، كاندیدای ریاست‌جمهوری در مناظره به آسیبی كه این حادثه به صنعت گردشگری كشور زد، موضوع را دوباره به سرخط خبرها آورده است. آماری كه به نقل از آمارهای سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری منتشر شده حاكی از كاهش 85درصدی ورود گردشگران حوزه خلیج‌فارس به كشورمان است. بر اساس این آمار، مجموع ورودی گردشگران حوزه خلیج‌فارس در 13 ماه پیش از حادثه سفارت بیش از یك‌میلیون و 700هزار نفر بوده است.

در ادامه این گزارش آمده است: این نمودار نشان می‌دهد در 13 ماه پس از حادثه سفارت تنها 262 هزار نفر گردشگر ورودی از حوزه خلیج‌فارس به كشور ثبت شده است. با این حال هنوز سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری ریز آمار ورودی كشورهای حاشیه خلیج‌فارس را منتشر نكرده است، اما مسئولان و آمارهای كلی كاهش بیش از 50 درصدی گردشگر ورودی را نشان می‌دهد. وضعیت هتل‌های شهرهای زیارتی مشهد و قم پس از افول ورود گردشگر مذهبی به كشور با ركود همراه است. ركودی كه بسیاری ضربه ناشی از حادثه سفارت را دلیل آن می‌دانند و معتقدند هتل‌های لوكس و گرانقیمت این شهرها همواره با گردشگران حوزه خلیج‌فارس پر می‌شده و اكنون این هتل‌ها با چالش روبه‌رو هستند. یكی از فعالان این حوزه پیش از این به رسانه‌ها گفته بود: «قطع رابطه با عربستان سعودی ضربه زیادی به گردشگری این شهر وارد كرد. زائران عربستانی علاوه بر هزینه‌های زیادی كه در شهر انجام می‌دادند همواره به‌دنبال بهترین كیفیت بودند.

*گروه اطلاع رسانی
خبرنگار: سیده مریم سیدان**انتشار دهنده: شهربانو جمعه
پژوهشم**9368**9131