استفاده ابزاری از فقر، بازی با اعتماد عمومی

به گزارش گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا ، همانگونه كه سلامت روح و روان در كنار سلامت جسمی، ارتقا دهنده كیفیت زندگی افراد جامعه است.وعده های انتخاباتی عملگرایانه و نقش بسزایی در ایجاد فضای امید و اعتماد در جامعه دارد و از عوامل افزایش سلامت روح و روان افراد به شمار می رود.
موضوعی كه «سید حسن قاضی زاده هاشمی» وزیر بهداشت ، درمان و آموزش پزشكی چندی پیش عنوان كرد وی در پاسخ به پرسشی درباره نقش فضای انتخابات در سلامت روان مردم گفت: انتخابات مانند هر مقوله دیگری می‌تواند سبب آسیب سلامت روان یا ایجاد امید و نشاط در بین مردم بخصوص جوانان شود و افرادی كه در انتخابات با برخی وعده‌ها سطح توقعات مردم را بالا می برند، باعث بروز آسیب های روحی و روانی در جامعه خواهند شد.
وی ادامه داد: باید شعارهایمان‌ در انتخابات در حد شرایط كشور باشد و واقعیت‌ها را به مردم بازگو كنیم زیرا هیچ چیز بهتر از راستی و درستی نیست.
«سید حسین موسوی چلك» رئیس انجمن مددكاری اجتماعی ایران هم در گفت و گو با پژوهشگر ایرنا، ضمن تاكید بر رابطه وعده های تو خالی با افزایش ناامیدی در جامعه گفت: سلامت روان و ایجاد امید و نشاط در جامعه، بیش از هر چیزی باید دغدغه نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری باشد و این كار، تنها از طریق صداقت در گفتار و عمل به وعده های قابل اجرای نامزدها دست یافتنی است.

متن كامل گفت وگو با موسوی چلك به شرح زیر است:
**ایرنا: با نزدیك شدن به انتخابات ریاست جمهوری، بازار وعده ها و شعارهای نامزدها گرم تر شده است. به نظر شما این وعده ها تا چه میزان، بر سلامت روح و روان افراد جامعه تاثیر دارد؟
**موسوی چلك: عرف در همه انتخابات ها بر این محور می چرخد كه نامزدها برای كسب آرای بیشتر، وعده و وعیدهایی می دهند كه برخی از آن ها، قابل تحقق و برخی دیگر حتی در حیطه اختیارات نامزد مورد نظر نیست. در این میان، اشتغال چند میلیونی، افزایش سه برابری یارانه و پرداخت مستمری بیشتر، میدان مانور نامزدها است كه بر آن تمركز می كنند و با این كار، در واقع انتظاراتی را در افكار عمومی به وجود می آورند. پس می توان گفت وعده های نامزدها، تاثیر بسزایی در افزایش اعتماد یا سلب آن در میان شهروندان دارد.

**ایرنا: چه زیرساخت هایی عامل بیان وعده های توخالی از سوی نامزدها می شود؟
**موسوی چلك: اساس و منطق كار بر این استوار است كه نامزدها با تكیه بر ظرفیت ها، فرصت ها و تهدیدهایی كه وجود دارد، وعده هایی را بدهند كه در صورت پیروزی در انتخابات، بتوانند در جهت اجرایی كردن آن، گام های عملی بردارند.
دلیل ارایه قول ها و وعده های غیر عملی این است كه نامزدها یا شناخت كاملی نسبت به وعده ها ندارند یا عملی شدن وعده ها را خیلی ساده می پندارند. اینجا است كه شاهد وعده افزایش سه برابری یارانه هستیم. غافل از این كه همین یارانه كنونی هم با مشقت و زحمت فراوانی پرداخت می شود.
ایجاد اشتغال هم وعده ای است كه نیاز به برنامه ریزی و فراهم كردن زیرساخت های لازم دارد. چرخه ای است كه با پول حل شدنی نیست و تا زمانی كه بستر مناسب فراهم نشود، اجرایی شدن آن محال است.

**ایرنا: به نظر شما عوارض و آسیب های اجتماعی ناشی از وعده های توخالی چیست؟
**موسوی چلك: متاسفانه آنچه در مناظره ها و تبلیغ های انتخاباتی نامزدها از نظرها دور می ماند، عواقب عملی نشدن این وعده ها و تاثیرآن بر روح و روان افراد جامعه است؛ انتظاراتی كه ناامیدی مردم نسبت به مدیران حكومتی را افزایش می دهد. به عنوان مثال، وعده سه برابر شدن یارانه، مطالبات دهك ها را افزایش می دهد و بر تعداد افراد پشت نوبت سازمان های حمایتی می افزاید. همچنین افراد را از خلاقیت و بالفعل شدن استعدادهایشان بازمی دارد.
شكاف بیشتر میان ملت و حاكمیت هم از دیگر تبعات وعده های دروغینی است كه موجبات نارضایتی و ناامیدی را فراهم كرده اند. بنابراین باید واقع بینانه تر به این امر توجه شود و افراد را ملزم كرد تا از ظرفیت های كشور برای ارتقای شاخص های مردم استفاده و تلاش كنند وعده ها، عملیاتی شوند و از وعده های نشدنی بپرهیزند.

**ایرنا: موضوع تخریب و تبلیغ ناامیدی كه در مناظره ها و تبلیغات نامزدها شاهد آن هستیم، تا چه میزان بر جلب یا سلب اعتماد عمومی موثر است؟
**موسوی چلك: هر نامزدی با یك استراتژی وارد میدان رقابت انتخابات می شود، یكی استراتژی پرسش پرسیدن را مدنظر می گیرد، دیگری نه به نفع و نه علیه نامزد رقیب صحبت می كند و دیگری از عملكرد خود دفاع می كند.
اما آن چه كه قبیح و مورد پذیرش جامعه نیست، تمركز بر نكاتی است كه اخلاق را جریحه دار می كند مانند بكار بردن گزارش ها یا نكات غیرواقعی با هدف كنار زدن رقیب. همانند آن چه متاسفانه در نخستین مناظره نامزدها شاهد بودیم. این كه تا پرسشی پرسیده می شود به سرعت حالت تدافعی گرفته و بدون توجه به پرسش، مطالبی از پیش آماده را ارایه دهیم یا در واقع فرار رو به جلو را در پیش بگیریم نكته ای غیراخلاقی به شمار می رود. روش هایی كه در گذشته هم تكرار شده و جواب نداده است.
از نگاه آسیب شناسی اجتماعی هم باید گفت این برخوردهای نامزدهای انتخاباتی، بیش از هرچیزی در اذهان عمومی باقی خواهد ماند و در صورت پیروزی در انتخابات هم، مردم هرگز فراموش نخواهدن كرد.

**ایرنا: از دیدگاه شما، خصوصیات یك مناظره گیرا و اعتماد آفرین چیست؟
**موسوی چلك: مناظره ای كه در آن رعایت اخلاق شود بهترین مناظره خواهد بود. به این معنا كه در آن نقد یا انتقاد به موقع مطرح شود و تخریب جایگاهی نداشته باشد. نقدی كه هم بیان نقاط قوت باشد و هم نقاط ضعف.
سیاه نمایی در مورد عملكرد رقیب هم مورد پذیرش مخاطب نیست چرا كه قضاوتی كه مخاطب از مناظره ها خواهد داشت قضاوتی كاملا یك سویه و تشدید كننده افسردگی و ناامیدی در جامعه خواهد بود. ناامیدی كه منجر به عدم مشاركت مردمی در تصمیم گیری های مهم و كاهش سرمایه های اجتماعی می شود؛ در نتیجه جامعه توانایی طی كردن مسیر توسعه و پیشرفت را از دست خواهد داد.
باید این واقعیت را پذیرفت كه اعتماد مردم به حكومت، باعث پویایی نظام حكومتی در سطح كلان می شود. چرا كه باور و اعتماد عمومی، انگیزه حضور و مشاركت سرمایه های اجتماعی را دوچندان می كند و دولتمردان با تكیه بر آن، می توانند در تمامی عرصه ها پیروز از میدان خارج شوند.
نكته آخر این كه ورود به عرصه انتخابات بدون درنظر گرفتن برنامه های اجتماعی برای نامزدهای انتخابات، یك خطای استراتژیك است. البته سیاسی كردن حوزه اجتماعی و فرهنگی نیز به همان اندازه بی تفاوتی به آن ، خطا به شمار می رود.
پژوهشم **9294** 1601** خبرنگار : فاطمه دهقان نیری** انتشاردهنده : شهنازحسنی