۷ تیر ۱۳۹۶، ۱۵:۳۷
کد خبر: 82579688
T T
۰ نفر

سنگ بزرگ عربی پیش پای رهبران دوحه

۷ تیر ۱۳۹۶، ۱۵:۳۷
کد خبر: 82579688
سنگ بزرگ عربی پیش پای رهبران دوحه

تهران- ایرنا- فهرست درخواست چهار دولت عربی از قطر برای رفع تحریم های این كشور بیش از آنكه مبنایی برای گفت وگو و رفع تنش های پدیدآمده در حاشیه خلیج فارس باشد؛ از دید بسیاری مطالباتی دشوار و غیرمنطقی است كه ناخرسندی سعودی ها از روابط دوحه- تهران و هراس از نفوذ رسانه های قطری بر شهروندان منطقه را نمایان می سازد.

به گزارش گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا، در ادامه كش و قوس های سیاسی در حاشیه خلیج فارس، چهار كشور عربی كه اقدام به تحریم و قطع روابط خود با قطر كرده بودند، جمعه گذشته (دوم تیرماه) فهرست سیزده گانه ای از شروط و درخواست های خود را به مقصد دوحه فرستادند؛ درخواست هایی كه بنا بر اعلان رسانه ها در صدر آن قطع رابطه با ایران و حزب الله لبنان، توقف همكاری های نظامی با تركیه در خاك قطر و همچنین توقف فعالیت های خبرگزاری «الجزیره» قرار دارد.

**فهرست خواسته های عربی از قطر؛ نمایانگر ناخرسندی محور سعودی از روابط تهران-دوحه
رسانه ها 13 خواسته عربستان سعودی و متحدان ریاض از قطر را تهدیدكننده و بهایی سنگین برای برداشته شدن تحریم های این كشور دانسته اند. برخی رسانه ها مهمترین انگیزه طرح این درخواست ها را خصومت عربستان با ایران و ناخرسندی از روابط تهران- دوحه ارزیابی كردند. روزنامه «گاردین» نوشت از زمان اعمال تحریم ها و محدودیت های دیپلماتیك علیه قطر، هدف اصلی انزوای ایران و بستن رسانه مهم قطر «الجزیره» بود. برای این كشورها دو محور فوق مهمتر از بقیه موضوع ها بوده است. اما پس از شروع این بحران، قطر بر میزان واردات موادغذایی از ایران و تركیه افزود و وابسته تر شد. دوحه اكنون اصرار دارد توان مالی به این كشور اجازه می دهد حتی در یك دوره نامشخص به حیات طبیعی خود ادامه دهد.
در مقابل، دولت قطر شرایط ارائه شده برای لغو تحریم ‌ها را غیرمنطقی خوانده است. وزیر مشاور در امور خارجه امارات اما انتشار مفاد خواسته ها از قطر را اقدام كودكانه قطر و نشانه دیگری از سیاست های نامناسب این كشور دانست. «انور قرقاش» قطر را تهدید كرد این انتخابی بین ثبات و سعادت یا انزوا است.
این گزارش افزود ایالات متحده یك پایگاه نظامی بزرگ در قطر دارد و این خطر وجود دارد كه تحریم ها و ادامه انزوای دوحه باعث شود تا این كشور به اتحاد با ایران كشانده شود. این امر می تواند ضربه بزرگ راهبردی را به جایگاه واشنگتن وارد كند.
گاردین ارتباط قطر با ایران را از مهمترین دلایل برای دشمنی عربستان سعودی با قطر دانست زیرا ریاض تاكید دارد روابط دوحه و تهران باید بر اساس تحریم های بین المللی و در چارچوب مورد تایید شورای همكاری خلیج فارس صورت بگیرد. قطع روابط قطر با ایران بسیار سخت است زیرا قطر در یك میدان گازی بزرگ دریایی با ایران شریك است. این میدان گازی منابع مالی و انرژی این كشور كوچك را تامین می كند كه در سال 2022 میزبان جام جهانی فوتبال است.
به نوشته گاردین، از دیگر خواسته های مهم عربستان از قطر بستن شبكه «الجزیره» است زیرا سعودی ها این شبكه خبری تلویزیونی را كه در جهان عرب مخاطب فراوانی دارد، ابزار تبلیغاتی اسلام گراها می دانند. همچنین آن ها تاكید می كند نشریاتی همچون New Arab و Middle East Eye باید تعطیل شوند.

** دلایل تاختن سعودی ها به الجزیره
شبكه الجزیره از پرمخاطب ترین رسانه های منطقه است. از دید برخی ناظران، حاكمان مصر و عربستان به شدت از نفوذ این رسانه بر شهروندان خود ناراضی اند. عربستان، اردن و مصر پس از سال ها دفاتر الجزیره را در كشورهایشان تعطیل كردند. حتی عربستان سعودی به هتل ها دستور داد از نمایش این شبكه خودداری كنند.
روزنامه «واشنگتن پست» در گزارشی در زمینه دلایل نفرت عربستان از شبكه الجزیره قطر نوشت علت مخالفت كشورهای عربی با این شبكه را باید در شریعت و زندگی آن ها جست وجو كرد. برای سال ها الجزیره شبكه مورد علاقه ده ها میلیون نفر در منطقه بود كه نظرات اخوان المسلمین را منتشر می كرد. با وجود بسیاری از دستورات دینی اما الجزیره به همراه نشریه های مربوط به آن به بسیاری مسائل كه برخی تابو به شمار می رفتند، وارد شد و دیدگاه های گسترده تری را فراتر از سطح دیگر رسانه های عربی ارائه كرد.
این روزنامه آمریكایی نوشت: شبكه خبری الجزیره بسیاری از مانع ها را شكست به عنوان نمونه به كنست اسرائیل خبرنگار فرستاد و جلسات را پخش كرد؛ الجزیره بیشترین خبرنگار را در جنگ سال 2008 غزه در آن منطقه داشت و تنها شبكه ای بود كه به صورت زنده از آنجا گزارش پخش می كرد. الجزیره كارهایی را انجام داد كه دیگر شبكه های عربی قادر به انجام آن نبودند.
همین اقدامات كافی بود كه در برخی سال ها بیش از 75 درصد اعراب، الجزیره را شبكه تلویزیونی محبوب و دومین منبع خبری خود اعلام كردند.

** واكنش نامشخص آمریكا به تحریم ها و درخواست كشورهای عربی از قطر
سخنگوی وزارت خارجه آمریكا انگیزه كشورهای عضو شورای همكاری خلیج فارس در تحریم اقتصادی قطر را ابهام‌آور توصیف كرده است. حتی این مقام مسوول در دولت آمریكا ابراز تردید كرد اقدامات فوق ناشی از نگرانی تحریم‌ كنندگان در زمینه اتهام حمایت قطر از تروریسم بوده یا اینكه اختلافات تاریخی بین اعضای شورا باعث آن شده است.
به نوشته گاردین، واكنش ایالات متحده به موضوع پیچیده و نامشخص بوده است. در ظاهر، «دونالد ترامپ» اقدام عربستان در تحریم قطر را تایید و این كشور را بهشت تروریست ها توصیف كرده اما وزارت امور خارجه آمریكا در ارزیابی رویكرد ریاض تردیدهای خود را عیان ساخته و آن را راه حل موضوع ندانسته است. پیشتر وزارت امورخارجه آمریكا برداشته شدن تحریم ها را با اعلام شروطی منطقی، قابل اجرا دانسته بود.
تارنمای شبكه خبری «بلومبرگ» درخواست های سعودی از قطر را آزمونی برای اجرای استراتژی وزیر امورخارجه آمریكا در خاورمیانه توصیف كرد و افزود با اینكه «ركس تیلرسون» پیش از این گفته بود كشورها خواسته های خود از قطر را بیان كنند اما اكنون به نظر می آید اعلام 13 خواسته كشورهای عربی، چیزی نبود كه این دیپلمات ارشد آمریكایی تصور می كرد. فهرست 13 درخواست سعودی ها از دوحه بسیار فراتر از سطح منطقی است كه وزیر امور خارجه آمریكا چندی قبل از آن سخن گفته بود.
به نوشته این بلومبرگ، از سوی دیگر كاخ سفید اعلام كرد انتشار این درخواست ها مقدمه ای برای آغاز گفت وگوها است زیرا آمریكا تلاش می كند تا روند مذاكرات را تسهیل كند. با این حال برخی از مقامات كشورهای عربی اعلام كرده اند 13 شرط آن ها اولتیماتوم نیست اما به عنوان مبنایی برای گفت وگوها به شمار می رود. چالش ایالات متحده این است كه چگونه عربستان سعودی و متحدان ریاض را برای انجام یك گفت وگوی واقعی با قطر آماده سازد یا اینكه بیشترین صدمات را به اقتصاد قطر وارد كنند و سپس وارد مذاكره شوند. حال تیلرسون در تلاش است شرایط را مدیریت كند. راین زمینه، «راب مالی» هماهنگ كننده سیاست خاورمیانه ای «باراك اوباما» اعتقاد دارد درخواست های سعودی پاسخی تردیدآمیز به فشارهای آمریكا بود.
بسیاری از تحلیلگران عرصه كنونی را رقابت قطر و عربستان با یكدیگر در متقاعد كردن آمریكا برای دست زدن به یك اقدام می دانند. كارشناس موسسه «شورای آتلانتیك» اعتقاد دارد: قطری های می گویند عربستان و امارات از نفوذ خود در آمریكا استفاده می كنند و دوحه نیز همین كار را انجام می دهد. همه از كارت های بازی استفاده می كنند بنابراین (آمریكا) باید قبل از تعیین موضع شرایط را بررسی و ارزیابی كند.

پژوهشم**9130**9279**خبرنگار: حسین عباسی نسب** انتشاردهنده: سیدمحمد موسی كاظمی
ایرنا پژوهش، كانالی برای انعكاس تازه ترین تحلیل ها، گزارش ها و مطالب پژوهشی ایران وجهان، با ما https://t.me/Irnaresearch همراه شوید.
۰ نفر