عملیات كربلای یك،آزاد سازی مهران/ شهادت سردار دستواره

به گزارش ایرنا، عملیات پیروزمندانه كربلای یك در روز نهم تیر ماه 1365 در منطقه عملیاتی دشت مهران ( جبهه میانی جنگ) با رمز یا ابوالفضل العباس(ع) توسط یگانهای عمل كننده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و بسیج مستضعفان با اهداف بازپس گیری دوباره شهر مهران و ارتفاعات مرزی منطقه و سركوب و منفعل كردن دشمن آغاز شد.
به نقل از سردار پاسدار مرتضی قربانی فرمانده وقت لشكر 25 كربلا، رزمندگان اسلام در پاسخ به امر حضرت امام خمینی(ره) بنیانگذار انقلاب اسلامی كه فرمودند «مهران باید آزاد گردد» پا به ركاب شدند و طی عملیات‌كربلای یك این شهر را آزاد كردند.
این فرمانده دوران دفاع مقدس پیش تر درباره آزاد سازی شهر مهران تصریح كرده بود كه « در سال‌های ۶۳ و ۶۴ جنگ وارد مرحله جدیدی شده بود، صدام به كمك كشورهای عربی و غربی مجهزتر شده بود و توپخانه ها، تانك‌ها و نفربرهای زیادی در مرزهای غربی و جنوبی مستقر كرده بود تا بتواند بر ما غلبه كند اما به لطف خدا ما توانستیم با اجرای پیروزمندانه عملیات والفجر ۸ و فتح فاو، مشت محكمی بر دهان صدام و حامیانش زده و به لحاظ سیاسی و نظامی شكستی سنگین را بر آنان تحمیل كنیم، به هرحال دشمن غافلگیر شده بود و تلاش می‌كرد به كمك حامیانش مجدداً خودش را بازسازی كند كه این بار به كمك منافقین خائن كه بارها به كمك صدام آمده بودند و هربار شكست خورده بودند، به مهران حمله كرده و شهر مهران را در اختیار گرفتند.
وی افزود: شهر مهران در راستای ارتفاعات جبل الحرمین، و كانی سخت قرار دارد و قبلاً ارتفاعات كله قندی طی عملیات والفجر ۳ آزاد شده بود، بنابراین ارتفاعات مشرف به شمال شرق، جاده‌های منتهی به مهران از سمت دهلران و ایلام در اختیار ما بود و دشمن بر سمت شرقی و ارتفاعات قلاویزان مسلط بود.
در واقع بیشتر ارتفاعات مشرف به شهر در اختیار ما بود اما خود شهر مهران با این كه خالی از سكنه و تخریب شده بود، در اختیار ارتش عراق بود و همین موجب استفاده تبلیغاتی دشمن شده بود كه صدام اشغال مهران را در مقابل اشغال فاو به رخ می كشید. در همان زمان بود كه جلسه‌ای با حضور فرماندهان در اهواز برگزار شد و طبق دستور حضرت امام خمینی(ره) جهت آزادسازی مهران، مقرر شد تا گردان هایی از لشكر ۴۱ ثارالله، ویژه ۲۵ كربلا، ۱۷ علی ابن ابی طالب(ع)، لشكر ۲۷ محمد رسول الله(ص)،لشكر 5 نصر ، تیپ امام رضا (ع) ویگانهای بیشماری از سپاه و بسیج كه در منطقه جنوب مستقر بودیم به مهران اعزام شده و مهران را پس بگیریم.»
درعملیات موفق كربلای یك رزمندگان اسلام و یگان‌های عمل كننده نیروی زمینی سپاه، شامل لشكرهای «41 ثارالله كرمان ، 17 علی ابن ابیطالب(ع) مركزی، 27 محمد رسول الله(ص) تهران و امیرالمؤمنین(ع) ایلام» حضور داشتند و با رشادت های خود اجازه عرضه اندام به دشمن بعثی را در خاك كشورمان ندادند و از طرفی در این عملیات سردار پاسدار محمد رضا دستواره فرمانده شجاع لشكر 27 محمد رسول الله (ص) تهران و جمعی از عاشقان حضرت روح الله (ره) به شهادت رسیدند.
دراین عملیات؛منفعل كردن سیاست تهاجمی عراق، هدف عمده ای بود كه نیروهای سپاه و بسیج به خوبی توانستند به آن دست یابند، سرعت عمل، اعتقاد یگان ها، حفاظت عملیات، فریب دشمن، تناسب نیروها با طرح عملیات، انجام كارهای مهندسی لازم و ... از جمله عوامل بارز و موثر در این عملیات بود.
طی این عملیات، منطقه ای به وسعت 175 كیلومتر مربع از خاك ایران و عراق شامل شهر مهران و روستاهای اطراف آن، جاده دهلران - مهران در كشورمان، ارتفاعات حساس و سركوب قلاویزان و حمرین و نیز دو پاسگاه مرزی آزاد شد، همچنین عقبه های دشمن از جمله شهرهای بدره و زرباطیه در دید و تیر قوای خودی قرار گرفت.
در عملیات كربلای یك ، 1210 نفر از نیروهای دشمن اسیر شدند.
این در حالی بود كه قبل از انجام عملیات استراتژیك كربلای یك و به دنبال عملیات غافلگیر كننده والفجر 8 در ماههای پایانی سال 1364 و تصرف شهر استراتژیك فاو توسط رزمندگان اسلام و به هم خوردن توازن سیاسی - نظامی به نفع جمهوری اسلامی، رژیم عراق شیوه ای جدید برگزید و درصدد فعال شدن در جبهه زمینی و موضع تهاجمی برآمد و این استراتژی را بعد از اشغال مهران، به استراتژی دفاع متحرك نامگذاری كرد.
عراق می كوشید تا با ادامه عملیات های خود نقاط دیگری را تصرف كند، ادامه چنین وضعیتی می توانست عواقب وخیمی را هم از بُعد نظامی و هم از بُعد سیاسی برای جمهوری اسلامی ایران به دنبال داشته باشد و بر همین اساس، برای مقابله با حركت جدید عراق انجام عملیات برای آزاد سازی شهر مهران و ارتفاعات آن مورد تاكید فرماندهی كل قوا و مسئولان لشكری كشورمان قرار گرفت.
در عملیات كربلای یك تلاش اصلی بر انجام عملیات از محور ارتفاعات قلاویزان و یال های آن تا رودخانه گاوی در نظر گرفته شد، بر همین اساس، عملیات در سه مرحله به ترتیب زیر طراحی گردید:
مرحله اول؛ تامین ارتفاعات قلاویزان ایران تا روستای امام زاده سید حسن.
مرحله دوم؛ تامین ارتفاعات جبل حمرین تا شیار مگ سوخته و در امتداد آن، تامین روستاهای بهین، بهروزان و هرمزآباد.
مرحله سوم؛ تصرف خاكریز عملیات والفجر3، كه روستای فرخ آباد تا زیر ارتفاعات 223 قلاویزان داشت و در نتیجه آزاد سازی مهران در این مرحله تامین گردید.
مرحله اول عملیات در ساعت 22:30 روز 9/4/1365 با رمز یا ابا الفضل العباس، ادركنی آغاز شد و نیروهای خودی در اغلب محورها خطوط دشمن را شكسته و تا قبل از روشنایی صبح ضمن انهدام بیش از 10 گردان پیاده عراق، اهداف مرحله اول و قسمتی از مرحله دوم عملیات را به تصرف درآوردند.
ساعاتی بعد، دشمن با به كارگیری نیروهای احتیاط خود به محور امامزاده سید حسن پاتك كرد كه با مقابله قوای خودی خنثی شد، سپس، یگان های خودی با مشاهده از هم گسیختگی نیروهای دشمن، عملیات را – طی روز اول – بدون وقفه ادامه دادند.
در شب دوم، كلیه یگان های عمل كننده ضمن پیشروی در باقی مانده محدوده مرحله دوم عملیات، تا قبل از روشنایی صبح، خط سراسری – از هرمزآباد تا شیار مگ سوخته – را كاملا تامین كرده و مقداری از محدوده مرحله سوم عملیات را نیز تامین كردند.
از آغاز ادامه عملیات در روز دوم در كلیه محورها ادامه یافت و نیروهای رزمنده ضمن به اسارت درآوردن تعدادی از نیروهای دشمن، به باغ كشاورزی وارد شدند و سپس در حدود ساعت 12 ظهر شهر مهران آزاد شد.
ساعت 6 صبح روز سوم، دو تیپ گارد ریاست جمهوری به ارتفاع 210 پاتك كرد، پس از یك درگیری سخت ارتفاع مذكور را تصرف كرد. به همین خاطر، نیروهای خودی مستقر در این منطقه حدود 200 متر عقب نشینی تاكتیكی كردند.
در ادامه عملیات، رزمندگان اسلام از محورهای قلعه كهنه و فرخ آباد به طرف تپه های غلامی و پاسگاه دراجی حركت كرده ضمن پاكسازی كامل منطقه، تعداد زیادی از نیروهای دشمن را به اسارت درآوردند.
در جریان مرحله چهارم عملیات، كه از ساعت 24 روز 12/4/1365 آغاز شد، با ورود قوای خودی به روستای فیروز آباد، دشمن عقب نشینی بزرگی كرد. سپس، خاكریزی از فیروزآباد تا یال های ارتفاعات قلاویزان احداث كردند. درگیری، همچنان در اطراف ارتفاعات 223 ادامه داشت و دشمن، فشاری قابل ملاحظه در نقاط مختلف وارد كرده، تنها ارتفاعات فوق را در تصرف خود نگه داشته بود. حدود ساعت 7 صبح روز 13/4/1365 پاتك شدید دشمن روی ارتفاعات قلعه آویزان – به منظور تصرف قله 200 – شروع شد؛ لیكن با مقاومت و حملات پی در پی قوای خودی، این پاتك شكست خورد.
در روز پنجم، ارتفاع 210 مجددا به تصرف نیروی خودی درآمد و در سحرگاه روز ششم نیز رزمندگان در مرحله پنجم عملیات با حمله به ارتفاع 223، ضمن تامین اهداف تعیین شده، قرارگاه تاكتیكی لشكر 17 زرهی عراق را به تصرف درآوردند.
در تاریخ 18/4/1365، علاوه بر تصرف باقی مانده یال های غربی ارتفاع 223، قرارگاه تاكتیكی تیپ 24 مكانیزه عراق منهدم و فرمانده آن به همراه تعدادی دیگر اسیر شد.
عملیات كربلای یك كه منجر به آزادسازی منطقه مهران و ارتفاعات فوق استراتژیك قلاویزان و چندین منطقه دیگر شده بود، جز با مجاهدت و ایثارگری انسانهایی كه از جنس آسمان بودند، انجام شدنی نبود، رزمندگانی كه نزدیك به یك سال به طور دائم در مناطق عملیاتی حضور داشتند تا امروز با همین آرامش بنشینیم و از افتخار آفرینی هایشان بگوییم.
یاد شهدای این عملیات را گرامی می داریم.
اجتمام / 1095
گزارش : رضا رضائی مجد **