با مصرف مواد دخانی انسان به دنیای دود وارد می شود و در سایه رفتاری عادت گونه با هر نخ سیگار مقادیر قابل توجهی سم را وارد بدن می كند كه منشاء بروز طیف بزرگی از بیماری ها است.
محققان و متخصصان بر این باورند كه مصرف مواد دخانی عامل بروز 14 نوع سرطان در بدن فرد و اطرافیان می شود و حدود 40 درصد از سرطان ها ناشی از مصرف دخانیات است تا جایی كه حتی زندگی كردن با افراد سیگاری ریسك خطر ابتلا به سرطان ریه را تا 30 درصد برای غیرسیگاری های در تماس با مصرف كننده افزایش می دهد.
بر اساس آمار وزارت بهداشت و درمان سالانه پنج میلیون نفر به دلیل مصرف قلیان جان خود را از دست می دهند و پیش بینی می شود تا سال 2020دخانیات عامل 13 درصد بیماری ها و مرگ و میرها باشد.
بسیاری تصور می كنند دخانیات تنها كشیدن سیگار است اما، هر ماده یا فرآورده ای كه تمام یا بخشی از ماده خام تشكیل دهنده آن گیاه توتون، تنباكو یا مشتقات آن باشد در زمره مواد دخانی طبقه بندی می شود و مصرف آن همانند سیگار زیان های جدی برای سلامت دارد.
قلیان از جمله ادوات خطرناك برای سلامتی است كه پایه آن تنباكو است و با كشیدن آن هزاران ماده سمی كه باعث انواع بیماری ها و سرطان هاست وارد بدن می شود.
وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشكی اعلام كرده است كه مصرف دخانیات بطور متوسط هشت تا 10سال مدت عمر مورد انتظار افراد را كاهش می دهد و عامل خطر اصلی در 6مورد از هشت علت مرگ در جهان، دخانیات است.
سرپرست دانشكده علوم پزشكی خمین گفت: دخانیات به خصوص سیگار و قلیان عامل 30 درصد سرطان‌ها است و اگر مصرف مواد دخانی كم و مهار شود، حجم زیادی از سرطان‌ها كاهش می یابد.
دكتر جواد جواهری افزود: سرطان ریه از شناخته ترین و خطرناك ترین سرطان هاست كه رابطه مستقیم بروز آن با مصرف مواد دخانی به صورت علمی ثابت شده است.
جواهری اظهاركرد: 80 درصد موارد سرطان ریه به استعمال دخانیات ارتباط دارد و سالانه چهار میلیون نفر در جهان به علت مصرف مواد دخانی می میرند و بیش از 20 نوع از سرطان ها به نوعی با مصرف دخانیات در ارتباط است.
وی ادامه داد:استفاده از مواد دخانی خطر ابتلا به سرطان ریه را 10 برابر بیشتر از افرادی كه دخانیات استعمال نمی كند، افزایش می دهد.
وی افزود: پژوهش های علمی مهر تایید بر تاثیر مستقیم مواد دخانی با سرطان‌های دهان، حنجره، بینی، لوزالمعده، مثانه، مری گذاشته است.
دكتر جواهری گفت: مصرف سیگار 70 درصد باعث سرطان ریه و 20 درصد امكان ابتلا به دیگر سرطان ها را افزایش می دهد، بنابراین مصرف نكردن دخانیات عاقلانه ترین راه پشگیری از سرطان هاو سایر نارسایی ها در اندام های بدن است.
وی بیان كرد: تركیبات موجود در مواد دخانی بر سیستم تنفسی و میزان اثر بخشی مكانیسم پاكسازی آن اثر مخرب دارد و با استنشاق دود سیگار حساسیت مژك ها در مجاری تنفسی كاهش یافته و ریه و سایر اندام های تنفسی نمی تواند خود را پاك نگه دارد.
وی گفت: مواد سرطانزای موجود در دود سیگار با ضعف عملكرد مژك ها در ریه با مخاط لایه پوشاننده به مدت طولانی تری باقی مانده و زمان كافی برای نفوذ به داخل سلول ها را دارند و این مواد به تدریج ماهیت سلول ها را تغییرداده و آن ها را به سلو ل های سرطانی تبدیل می كنند.
سرپرست دانشكده علوم پزشكی خمین خاطر نشان كرد: تركیبات شیمیایی دود سیگار وقتی با استنشاق یا مصرف مستقیم وارد ریه می شوند به علت فقدان خاصیت پاكسازی طبیعی می توانند اثر سرطان زای سیگار را تشدید كند.
جواهری خاطرنشان كرد: زنان سیگاری نیز مانند مردان سیگاری در معرض افزایش خطر ابتلا به سرطان ریه قرار دارند.
وی ادامه داد: عوامل دیگری كه می توانند در افراد سیگاری و غیر سیگاری سرطان ایجاد كنند شامل آزبست، كروم، نیكل، قطران و مشقات آن و رادون می باشند.
وی اظهار كرد: احتمال بروز سرطان ریه در كارگرانی كه با آزبست (پنبه نسوز) سرو كار دارند وسیگار می كشند ، 50 برابر افراد غیرسیگاری است.
سرپرست دانشكده علوم پزشكی خمین خاطرنشان كرد: سرطان ریه شایع ترین علت مرگ ومیر در زنان و مردان است و با مصرف نكردن انواع دخانیات تا حد زیادی قابل پیشگیری است.
یك متخصص بیماری های داخلی گفت:: مصرف دخانیات و الكل، چاقی، روابط جنسی ناسالم، آلودگی هوا، دود ناشی از سوخت خانگی، تزریقات آلوده و ریزگردها از عوامل مهم در شیوع بیماری سرطان هستند.
دكتر روح الله جمهوری گفت: 9 عامل مهم در شیوع بیماری سرطان نقش دارد كه مصرف مواد دخانی از علل برجستهآن است و گام نهادن در این مسیر یعنی فرد با دست خود طول عمرش را كاهش می دهد و كیفیت زیستی خود را با مخاطره همراه می كند.
وی بیان كرد : دود سیگار سالانه 26 هزار كودك را در كشور دچار آسم می كند و نیكوتین موجود در تركیبات آن حاوی چهار هزار نوع ماده سمی است.
این پزشك متخصص خاطرنشان كرد:نیكوتین در دود قلیان پنج برابر هروئین اعتیاد آور و حاوی ماده سرطان زا بی شماری است و اینكه كشیدن قلیان به تفنن و تفریح تبدیل شده فاجعه بار است.
وی بیان كرد: مصرف هر بار قلیان برابر با كشیدن 100 نخ سیگار است اما، مردم تصویر می كنند قلیان اعتیاد ندارد و بدون ضرر است و با تكیه بر این باور غلط كه دود تنباكو با آب در تماس است سلامت خود را به خطر می اندازند.
جمهوری افزود:مصرف مواد دخانی ضمن آنكه بخش قابل ملاحظه ای از منابع مالی در سبد خانوار را می بلعددر دراز مدت با از بین بردن سلامت هزینه های سرباز درمانی را همراه دارد ، ضمن آنكه كیفیت زیست و عمر مفید و سرمایه های جامعه را می سوزاند و از بین می برد.
وی خاطرنشان كرد: براساس اعلام سازمان بهداشت جهانی تا سال 2020 سرطان ها در راس عوامل مرگ دنیا قرار می گیرند كه بار بیماری عمده ای به جامعه تحمیل می كنند و یكی از فاكتورهای خطر اصلی آن گرایش به مواد دخانی در كنار ضعف خودمراقبتی و الگوی زندگی غلط است.
جمهوری اظهار كرد : اتخاذ راهبردهای صحیح در كنار شیوه زندگی سالم از عوامل موثر در كاهش بروز سرطان است و اگر درمان هدفمند دنبال نشود، جامعه با روند رو به رشد این بیماری و تلفات ناشی از آن مواجه می شود.
كارشناسان و دست اندركاران امور سلامت و مسائل اجتماعی بر این باورند كه اجرایی شدن قوانین در حوزه ممنوعیت مصرف مواد دخانی در اماكن عمومی و تداوم سیاست ها در این حوزه باید با همراهی هدفمند و برنامه محور تشكل های مردمی در نهضت بدون دخانیات درهم آمیزد تا سلامت افراد جامعه از این منظر تهدید نشود.
پررنگ دیدن راهبردهای پیشگیری و اگاهی بخشی با كمك نهادهای اموزشی و رسانه های جمعی نیز از ضروریات جامعه در مهار معضل مصرف مواد دخانی است.
از دهم تا 16 تیرماه به عنوان هفته بدون دخانیات نامگذاری شده است.
7277/ 6013/خبرنگار: افسانه آروند***انتشاردهنده:مژگان حیدری
خمین - ایرنا - مصرف مواد دخانی از رفتارهای پرخطری است كه در زندگی بسیاری از مردم به عادت تبدیل شده و این در شرایطی است كه مصرف كننده دخانیات نه تنها سلامت خود بلكه اطرافیانش را نیز به خطر می اندازد.
