سدسازی در كهگیلویه و بویراحمد؛تامین2میلیارد مترمكعب آب برای جنوب ایران

به گزارش ایرنا، براساس آمارهای موجود، كهگیلویه و بویراحمد 10 درصد آب‌های كشور را در اختیار دارد اما بخش عمده‌ای از زمین‌های كشاورزی آن به صورت دیم كشت می‌شود.
90درصد از آب آشامیدنی شهرهای كهگیلویه وبویراحمد از سفره‌های زیرزمینی تأمین می‌شود.
این استان با بیش از 16 هزار كیلومتر مربع، یك درصد از مساحت ایران را در اختیار دارد.
گزارش های منتشر شده شركت آب منطقه‌ای كهگیلویه و بویراحمد حكایت از كاهش میزان نزولات جوی در 9 سال گذشته در این استان دارد كه این امر ضرورت تلاش برای بهره برداری از سدهای در حال ساخت را بیشتر كرده است.
میانگین بلند مدت بارندگی در این استان از 43 سال قبل تاكنون افزون بر 675 میلی متر معادل حدود 10 هزار و 474 میلیون مترمكعب اعلام شده است.
این عوامل و تنش آبی در شهرهای یاسوج، مادوان، سوق و دهدشت و كمبود آب كشاورزی و صنعت در شهرهای گرمسیری كهگیلویه و بویراحمد لزوم تلاش مضاعف برای تكمیل سدهای در حال ساخت را بیشتر كرده است.

** مزایای احداث سدها
تأمین آب كشاورزی، آشامیدنی و صنعت، تولید انرژی، كنترل سیلاب، پرورش ماهی در مخزن، توسعه مناطق تفریحی و توریستی و تغذیه سفره‌های آب زیرزمینی از مهمترین مزایای این سازه‌هاست كه می‌تواند مسیر تحقق اقتصاد مقاومتی را هموار كند.
از كل مصارف كشور ایران 45 درصد از آب‌های سطحی و 55 درصد از آب‌های زیر‌زمینی تأمین می‌شود.

** سد كوثر تأمین كننده آب آشامیدنی پنج استان جنوبی
سد كوثر سالانه آب آشامیدنی 20 شهرستان و 2 هزار روستای استان‌های هرمزگان، فارس، خوزستان، كهگیلویه و بویراحمد و بوشهر را تأمین می‌كند.
گنجایش مخزن سد كوثر 580 میلیون متر مكعب است و آب آشامیدنی 2 میلیون و 500 هزار نفر از مردم استان‌های هرمزگان، بوشهر، خوزستان و تعدادی از شهرستان‌های كهگیلویه و بویراحمد را تأمین می‌كند.
سد كوثر (تنگ دوك) در فاصلهٔ 60 كیلومتری شمال غربی از شهر دوگنبدان، در شهرستان گچساران در استان كهگیلویه و بویراحمد قرار دارد.

** سد چم شیر و چشم انداز توسعه كشاورزی استان‌های جنوبی
معاون اجرایی طرح سد و نیروگاه چم شیر گچساران گفت كه پیشرفت فیزیكی عملیات اجرایی این سد در استان 70 درصد است.
محمدرضا فاضل افزود: تاكنون هشت هزار میلیارد ریال اعتبار برای اجرای طرح بزرگ سد چم شیر توسط دولت تدبیر و امید هزینه شده است.
فاضل با بیان اینكه عملیات اجرایی این سد از سال 1391 آغاز شده، تصریح كرد: اعتبار این سد از محل فاینانس خارجی تأمین شده است.
وی ابراز كرد: تونل دسترسی، حفاری تونل انحراف، سازه‌های اصلی، بدنه، جاده دسترسی و ساختمان‌های اداری از مهمترین بخش‌های اجرا شده این سد است.
فاضل افزود: تأمین آب آشامیدنی و صنعت، بهره‌مند شدن 110 هزار هكتار از زمین‌های كشاورزی استان‌های كهگیلویه و بویراحمد، خوزستان و بوشهر، ذخیره و كنترل آب رودخانه زهره به میزان یك میلیارد و 800 میلیون متر مكعب، تولید 282 مگاوات برق آبی، كنترل سیلاب‌های مخرب رودخانه زهره، اشتغال زایی در زمان اجرای طرح و زیر ساخت‌های صنعت گردشگری و پرورش ماهی از مهمترین مزایای این سد است.
معاون اجرایی طرح سد و نیروگاه چم شیر گچساران بیان كرد: سد چم شیر بلندترین سد وزنی از نوع بتنی غلتكی ایران است.
وی اظهار داشت: مطالعه احداث سد چم شیر در سال 73 از سوی سازمان آب منطقه‌ای فارس، بوشهر و كهگیلویه و بویراحمد صورت گرفت.
نیروگاه و سد چم شیر در 25 كیلومتری جنوب شرقی شهر دوگنبدان در استان كهگیلویه و بویراحمد و بر روی رودخانه زهره در حال ساخت است.

** ساخت سد تنگ سرخ
معاون طرح و برنامه شركت آب منطقه‌ای كهگیلویه و بویراحمد با بیان اینكه سد تنگ سرخ بویراحمد مهمترین طرح تأمین آب آشامیدنی مركز استان است، گفت: 140 میلیارد ریال برای اجرای این سد در سال جاری تصویب شده است.
جهان بخش احسانی افزود: این اعتبار از محل اوراق مشاركت تأمین خواهد شد.
وی اظهار كرد كه برای شتاب بخشی به ساخت سد تنگ سرخ این طرح مهم به قرارگاه خاتم واگذار شده است.
احسانی بیان كرد: در سفر سال گذشته هیات دولت به استان كهگیلویه و بویراحمد مصوب شد كه در ابعاد و اهداف سد تنگ سرخ تغییراتی صورت گیرد كه این طرح با این اولویت به‌طور جدی در حال انجام است.
عملیات اجرایی سد تنگ سرخ یاسوج در سال 1390 با هدف تنظیم سالانه 200 میلیون مترمكعب آب برای مصارف كشاورزی، صنعتی و آشامیدنی كهگیلویه و بویراحمد و شیراز آغاز شد.
معاون طرح و برنامه شركت آب منطقه‌ای كهگیلویه و بویراحمد اظهار داشت: این طرح بعد از بازنگری باهدف تأمین 82 میلیون متر مكعب آب برای مصارف آشامیدنی و صنعت در كهگیلویه و بویراحمد و فارس اجرا می‌شود و آب كشاورزی از مخزن طرح در بازنگری جدید حذف شده است.
به گفته وی، در مطالعات جدید حجم مخزن سد با هدف شتاب بخشی روند ساخت آن كوچك‌تر خواهد شد.
سد خاكی تنگ سرخ از نوع سنگ ریزه با هسته رسی در منطقه تنگ سرخ بویراحمد و بر روی رودخانه بشار در 35 كیلومتری یاسوج درحال احداث است.
در طرح اولیه، سد تنگ سرخ 66 متر ارتفاع، 917 متر طول، عرض تاج 10 متر و با حجم مخزن در رقوم نرمال بهره برداری 125 میلیون متر مكعب در سال و حجم تنظیم مخزن آبگیری سالانه 200 میلیون متر مكعب پیش بینی شده بود.
25 میلیون متر مكعب از این میزان آب سد برای آشامیدنی شهر یاسوج، 42 میلیون متر مكعب برای تأمین آب كشاورزی شهرستان بویراحمد و 17 میلیون متر مكعب برای تأمین آب صنعتی یاسوج، 72 میلیون متر مكعب برای تأمین آب آشامیدنی شهرستان شیراز و 33 میلیون متر مكعب برای مصارف زیست محیطی رودخانه بشار در نظر گرفته شده است.
وی در حال مطالعه بودن چند سد كوچك آبریز در مناطق مختلف كهگیلویه و بویراحمد خبر داد.
احسانی تصریح كرد كه دم چنار، سادات، سقاوه، سیوكی و شبلیز از جمله این طرح‌هاست كه برای تأمین آب در بخش‌های مختلف طراحی و احداث خواهند شد.

**اختصاص اعتبار برای تكمیل سد كوچك كوهبرد
نماینده مردم شهرستان‌های كهگیلویه، بهمئی، چرام و لنده در مجلس شورای اسلامی گفت: 22 میلیارد ریال اعتبار برای تكمیل سد مخزنی كوهبرد بر روی رودخانه كوهبرد اختصاص یافته است.
عدل هاشمی پور افزود كه سد مخزنی كوهبرد از مهم‌ترین طرح‌های در حوزه آب و خاك سازمان جهاد كشاورزی در شهرستان كهگیلویه است كه برای تأمین آب بخشی از زمین‌های زراعی و تشنه جنوب شرق دهدشت احداث می‌شود.
وی بیان كرد: مساحت محدوده آبریز در ساختگاه این سد حدود 39 كیلومتر، آورد سالانه رودخانه در محل سد حدود سه میلیون متر مكعب و حجم مخزن سد 2 و نیم میلیون متر مكعب است.
وی تصریح كرد: با بهره برداری از این سد بیش از 300 هكتار از زمین‌های دیم جنوب شهرستان كهگیلویه آبیاری می‌شود.

**سهم كهگیلویه و بویراحمد از منافع سدسازی
تكمیل سدهای در حال ساخت كهگیلویه و بویراحمد ضمن ایجاد زیرساخت‌های تأمین پایدار آب می‌تواند با تأمین آب صنعت و كشاورزی زمینه رونق تولید و خودكفایی ملی را فراهم ‌كند.
گرچه بیش از 2 میلیارد و 500 میلیون مترمكعب آب باید پشت سدهای كنونی و در دست احداث در كهگیلویه و بویراحمد ذخیره شود اما بخش كمی از این آب به استان اختصاص داده می شود و كشاورزان این استان همچنان محروم از منابع آبی هستند.
آب اختصاصی سدها نیز به صورت متوازنی در استان توزیع نمی شود به گونه ای كه زمین های كشاورزی كهگیلویه از آب سد كوثر كه فاصله كوتاهی با آن دارند، تاكنون بی نصیب مانده است.
كهگیلویه و بویراحمد با 713 هزار نفر جمعیت حدود 10 درصد ریزش‌های جوی كشور را دارد.
خبرنگار: فرزانه شریفی** انتشاردهنده:سید ولی موسوی
8005/8143/6110