به گزارش روز سه شنبه گروه علمي ايرنا از ستاد ويژه توسعه فناوري نانو رياست جمهوري، رنگرزي يكي از مراحل مهم در توليد منسوجات است. رنگ در ديد اول تأثير زيادي بر روي انتخاب خريدار دارد. ازاين‌رو، تلاش‌هاي زيادي براي بهبود كيفيت رنگرزي منسوجات مختلف انجام شده است. از جمله اين تلاش‌ها مي‌توان به فعاليت‌هايي در جهت افزايش ثبات رنگي منسوجات رنگ شده اشاره كرد. امروزه فناوري نانو به علت برخورداري از ويژگي‌هاي منحصربه‌فرد، كاربرد بسياري در صنعت رنگرزي منسوجات يافته است.
دكتر مجيد منتظر محقق دانشگاه صنعتي امير كبير با تأكيد بر لزوم حفاظت از محيط زيست و جايگزيني مواد شيميايي مضر با مواد دوست دار محيط زيست در رابطه با اقدامات صورت گرفته در اين طرح گفت: در جهان امروز نگاه ويژه‌اي براي جايگزيني مواد شيميايي و همچنين كاهش مراحل فرايندهاي شيميايي از قبيل رنگرزي و تكميل منسوجات به دليل مسائل زيست‌محيطي و اقتصادي وجود دارد. در اين پروژه نانوذرات اكسيد مس با استفاده از يك روش ارزان و دوست دار محيط زيست سنتز شده است. سپس از همين نانوذرات به‌منظور رنگرزي پارچه‌ي پشمي استفاده شده است.
به گفته وي، نانوذرات اكسيد مس علاوه بر اينكه موجب ايجاد طيف مختلفي از رنگ قهوه‌اي در پارچه مي‌شود، خواصي ديگري نظير ضد باكتري و ضد اشعه فرابنفش را نيز به پارچه القا مي‌كند. مورد حائز اهميت ديگر، ثبات رنگ در برابر شست‌وشو، مالش و نور است.
به‌منظور سنتز نانوذرات اكسيد مس از يك روش ارزان و دوست دار محيط‌زيست استفاده شده است. بدين منظور از خاكستر حاصل از سوختن برگ‌ها و ساقه‌هاي گياه اشنان به‌عنوان ماده قليايي براي احياي نمك مس استفاده شده است.
در اين پژوهش پس از سنتز نانوذرات اكسيد مس بر روي پارچه پشمي، حضور اين نانوذرات به كمك روش‌هايي نظير پراش پرتوايكس، آناليز عنصري و تصاوير ميكروسكوپ الكتروني تأييد شده‌اند. سپس خواص القا شده به پشم از قبيل خواص ضد اشعه‌ي فرابنفش و ضد ميكروب نيز مورد ارزيابي قرار گرفته‌اند. براي بررسي خواص رنگي نيز از دستگاه طيف نگار نوري استفاده شده است.
بر اساس نتايج حاصل‌شده، نمونه‌هاي رنگرزي شده توسط اكسيد مس از خواص ضد باكتري نسبت به دو نوع باكتري گرم مثبت و گرم منفي به ترتيب به ميزان 94.2 درصد و 98 درصد برخوردار بودند. اين خاصيت پس از پنج بار شست و شوي پارچه نيز كماكان حفظ شده است. همچنين اين پارچه‌ها از 20.57 تا 86.21 درصد خاصيت محافظت در برابر اشعه فرابنفش نيز برخوردار بوده‌اند.
اين پژوهش حاصل تحقيقات علي بشيري رضايي-دانش آموخته مقطع كارشناسي ارشد دانشگاه صنعتي اميركبير، دكتر مجيد منتظر – عضو هيأت علمي دانشگاه اميركبير تهران و مشاوره دكتر مهناز محمودي راد-، عضو هيأت علمي دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي است. نتايج اين كار در مجله Journal of Cleaner Production با ضريب 5.715 (جلد 166، سال 2017، صفحات 221 تا 231 ) به چاپ رسيده است.
علمي**1023**1440
تنظيم:ابوالقاسم تيموري** انتشار: گلشن
تهران- ايرنا- محققان دانشگاه صنعتي اميركبير از نانوذرات اكسيد مس به‌عنوان يك ماده رنگزا جهت رنگرزي پارچه‌هاي پشمي استفاده كردند. پارچه‌هاي رنگ‌شده با اين روش از خواص ضدميكروبي و ضد اشعه فرابنفش برخوردارند.
