جامعه اي فعال و پويا در سايه سياست گذاري شوراي عالي انقلاب فرهنگي

شوراي عالي انقلاب فرهنگي به فرمام امام خميني(ره) در 19 آذر 1363 خورشيدي تشكيل شد تا هدف هايي چون گسترش و نفوذ فرهنگ اسلامي در جامعه، پاك سازي محيط هاي علمي و فرهنگي از فكرهاي مادي و از ميان بردن آثار غرب زدگي و دگرگوني دانشگاه ها، مدرسه ها و مركزهاي فرهنگي و هنري برپايه فرهنگ صحيح اسلامي را دنبال كند.

تدبير و تأكيد امام خميني(ره) و مقام معظم رهبري بر استمرار وجود نهادي كه به‌ صورت دايم و فعال موضوع فرهنگ و علم را طراحي و برنامه‌ ريزي كند، نشان دهنده اهميت راهبردي اين نهاد است. تدبيري كه سبب شد حجم زيادي از كاركردها در حوزه علم و فرهنگ و آنچه كه مبناي عمل در عرصه علم، آموزش، تحقيق و پژوهش قرار مي‌گيرد، برپايه مصوبه هاي شوراي عالي انقلاب فرهنگي باشد.

اجراي مصوبه هاي شورا بر عهده دبيرخانه شوراي عالي انقلاب فرهنگي است و با كمك شوراهاي تخصصي و كميسيون هاي مربوطه و با رصد و پايش فرهنگ عمومي به سياست گذاري و بستر سازي مناسب براي اجراي آيين نامه ها و دستورالعمل هاي حوزه فرهنگ اقدام مي كند تا اينگونه زمينه را براي پيدايش جامعه ‏اي پويا و داراي فرهنگ اسلامي فراهم آورد.

سالروز تشكيل شوراي عالي انقلاب فرهنگي سبب شد تا ديدگاه هاي «ميثم چگين» معاون علمي دبيرخانه هيأت حمايت از كرسي ‌هاي نظريه پردازي، نقد و مناظره شوراي عالي انقلاب فرهنگي را درباره عملكرد و فعاليت هاي اين شورا را مرور كنيم.

**شوراي عالي انقلاب فرهنگي؛ سياست گذاري در حوزه علم و فرهنگ
شوراي عالي انقلاب فرهنگي به عنوان سياست گذار در حوزه علم و فرهنگ تا كنون برنامه هاي اساسي و كلاني را طراحي و به اجرا گذاشته است كه در اين ميان مي توان به سند تحول بنيادين آموزش و پرورش، نقشه جامع علمي كشور، پروژه هايي كه در حوزه علوم قرآني با دانشگاه ها انجام شده، حمايت از كرسي هاي نظريه پردازي، نقد و مناظره در دانشگاه ها، فعاليت هاي علمي در ارتباط با سبك زندگي با سازمان هاي مربوطه و ... اشاره كرد.

**نقش اساسي و بنيادي شوراي عالي انقلاب فرهنگي در فضاي علمي و دانشگاهي
سال هاي پس از پيروزي انقلاب اسلامي فضاي علمي كشور به گونه اي بود كه ضرورت داشت تا نهادي بتواند ديدگاه هاي افراد متخصص در حوزه هاي مختلف را انعكاس دهد زيرا در فضاي علمي كارهايي كه انجام مي شد به صورت فردي بود. براي نمونه در رويارويي با تهاجم فرهنگي و نظريه هاي آنها، برنامه ها به صورت مشخص نبود تا اينكه شوراي عالي انقلاب فرهنگي تشكيل شد تا در حوزه هاي علمي و فرهنگي برنامه هاي مشخصي به دستگاه ها و نهادهاي متولي آنها ارايه دهد.

شوراي عالي انقلاب فرهنگي از تاسيس تا به امروز فعاليت هايي قابل قبولي در حوزه علمي كشور انجام داده و اينك در فضاي دانشگاهي و علمي و فرهنگي نقش اساسي و بنيادي پيدا كرده است؛ يعني سياست هايي كه در اين نهادها تدوين مي شود بسياري از دستگاه هاي اجرايي و علمي كشور آن را رصد مي كنند و برنامه هاي خود را بر پايه آن به اجرا مي گذارند.

**قانونگذاري شوراي عالي انقلاب فرهنگي
شوراي عالي انقلاب فرهنگي به صورت ستادي عمل مي كند و وظيفه سياست گذاري كلان را بر عهده دارد و به هيچ عنوان با نهادهاي ديگر موازي كاري نمي كند. براي نمونه در حوزه علم با دانشگاه ها و وزارت علوم، تحقيقات و فناوري همكاري مي كند و حوزه هر كدام از آنها مشخص است اين شورا در عرصه علم و فناوري سياست هايي كه وضع مي كند، به عنوان قانون در برنامه هاي دستگاه هاي مربوطه اجرا مي شود؛ يعني اين شورا قانونگذاري مي كند.

**ساماندهي به بحث هاي نظريه پردازي
كميسيون كرسي هاي نظريه پردازي، نقد و مناظره در شوراي عالي انقلاب فرهنگي از 1382 خورشيدي شكل گرفته و كار اصلي آن ساماندهي به بحث هاي نظريه پردازي است؛ يعني اين كميسيون تصميم گرفت كه به گفت وگوهايي كه به صورت پراكنده به ويژه در دانشگاه ها انجام مي شد، انسجام ببخشد و آنها را به صورت هدفمند و برنامه ريزي شده برگزار كند. همچنين اين كميسيون از زمان تاسيس تا به امروز در حوزه هاي نظريه پردازي، ترويجي و آزاد انديشي فعاليت هايي انجام داده كه داراي عملكرد مشخصي است و توانسته همكاري هاي خوب و مشخصي با دانشگاه ها داشته باشد.

**شوراي عالي انقلاب فرهنگي و كرسي هاي نظريه پردازي، نقد و مناظره
كرسي هاي نظريه پردازي، نقد و مناظره تاثير مطلوبي در دانشگاه ها داشته اند زيرا در گذشته فضاي علمي با نقص هايي روبرو بود كه شوراي عالي انقلاب فرهنگي با ايجاد اين كرسي ها توانست تا اندازه اي اين نقص ها را برطرف سازد. براي نمونه در فضاي علمي اگر فردي نظريه اي ارايه مي داد نمي توانست به صورت مشخص در جايي ثبت كند و همچنين كرسي هاي گفت وگوي علمي به صورت مشخص و برنامه ريزي شده وجود نداشت و بيشتر مناظره هايي بود كه انجام مي گرفت كه اين كرسي با برنامه هايي كه در دانشگاه ها به اجرا مي گذارد از استادان دعوت مي كند تا نظريه هاي خود را در حضور داوران و ناقدان ارايه دهند و بايد از طرح خود نيز دفاع كنند و بر اين پايه نمره اي به طرح آنها داده مي شود. بنابراين كرسي هاي نظريه پردازي به صورت مرجعي براي سنجش و ثبت نظريه ها عمل مي كند.

**شوراي عالي انقلاب فرهنگي و سياست هاي اقتصاد مقاومتي
سياست هاي اقتصاد مقاومتي به صورت كلان در شوراي عالي انقلاب فرهنگي به همه كميسيون ها ابلاغ شد؛ يعني هر كميسيون موظف است كه در اين حوزه برنامه هايي تدوين و ابلاغ كند. براي نمونه كميسيون كرسي هاي نظريه پردازي، نقد و مناظره اين برنامه ها را به دانشگاه ابلاغ كرد تا استادان و صاحب نظران نظريه هاي خود را در ارتباط با اقتصاد مقاومتي در اين كرسي هاي ارايه دهند كه اين كار در بعضي از دانشگاه ها به صورت فعال انجام شد كه دانشگاه علامه طباطبايي در اين زمينه بسيار فعال بود و همكاري هاي زيادي با شورا داشته است.

برنامه هاي اقتصاد مقاومتي در همه حوزه ها هنوز به موفقيت آنچناني دست پيدا نكرده است و بايد از تشكيل ستاد پا را فراتر بگذارد و بيشتر به صورت اجرايي در جامعه به منصه ظهور برسد. همچنين در فضاي علمي هم هنوز به چارچوب مطلوب علمي كه مدنظر آيت الله خامنه اي مقام معظم رهبري بوده، دست پيدا نكرده است. هر چند مقام معظم رهبري به خوبي آن را تبيين كرده اند و استادان و صاحب نظران مختلف وارد اين عرصه شده اند اما اين سياست ها بايد به صورت برنامه و مدل توسعه در كشور به اجرا گذاشته شود و جاي خود را مستحكم كند.

*گروه اطلاع رساني
خبرنگار: مهدي احمدي**انتشار دهنده: شهربانو جمعه
پژوهشم**9370**2002**9131
ايرنا پژوهش، كانالي براي انعكاس تازه ترين تحليل ها، گزارش ها و مطالب پژوهشي ايران وجهان، با ما https://t.me/Irnaresearch همراه شويد.