به گزارش ایرنا، خشكسالی های چند سال اخیر و از بین رفتن پوشش گیاهی موجب تشدید پدیده ریزگردها در شرق استان كرمان بخصوص شهرستان ریگان شده چنانچه ریزگردها و توفان شن 16 روستای ریگان را خالی از سكنه و 50 روستای دیگر این شهرستان را در محاصره شن های روان قرار داده است.
خشكسالی پیاپی و از بین رفتن پوشش گیاهی زمین با وجود توفان شدید و بادهای موسمی و 120 روزه در شرق استان كرمان موجب حركت شن های روان و بروز پدیده ریزگردها در ریگان به عنوان كانون بحران فرسایش بادی استان كرمان شده است.
نصب دستگاه پایش غلظت ریزگردها با 2 میلیارد ریال اعتبار در شهرستان ریگان طی چند ماه گذشته و اعلام افزایش غلظت ریزگردها، بحرانی بودن شرایط زندگی را بیش از گذشته گوشزد می كند.
پر واضح است كه منشاء ریزگردها در ریگان بیابان های اطراف این شهرستان است و مسئولان برای رفع این معضل تاكنون اقدامات زیادی در زمینه مهار ریزگردها از جمله مالچ پاشی، كشت نهال و ایجاد بادشكن انجام داده اند كه به دلیل افزایش كانون های بحرانی در ریگان ناكافی است.
بروز توفان شن در شهرستان های شرقی بخصوص ریگان علاوه بر تهدید سلامت مردم موجب وارد آمدن خسارت به زیرساخت های شهری و كشاورزی نیز می شود.
** بیش از 33 درصد كانون ریزگردهای كشور در كرمان است
مدیركل حفاظت محیط زیست استان كرمان با اشاره به وجود 11 كانون گرد و غبار داخلی گفت: 33.9 درصد از كانون ریزگردها و گرد و غبار كشور در این استان قرار دارد.
رضا جزینی زاده افزود: 25 درصد از كانون های گرد و غبار در منطقه تالاب جازموریان و 8.9 درصد از این كانون ها در شهرستان سیرجان و شهربابك با وجود رگه های معدنی قرار دارد.
وی تصریح كرد: برای مقابله با ریزگردها شرح وظایف تمام دستگاه ها در كارگروه احیای تالاب جازموریان تعریف شده و این دستگاه ها باید برنامه های خود را به منظور كاهش ریزگردها با منشا درون استانی و برون استانی انجام دهند.
مدیركل حفاظت محیط زیست استان كرمان گفت: مابقی كانون ریزگردها از جمله بادهای 120 روزه سیستان نیز منشا كانون های گرد و غبار فرا استانی را دارد.
وی افزود: یكی از راههای تثبیت شنهای روان، حق آبه، مالچ پاشی و نهال كاری است و در صورت اقدام در این زمینه تا حدودی می توان جلوی فرسایش بادی و پیشروی ریزگردها را گرفت.
جزینی زاده عنوان كرد: برای كاهش ریزگردها و گرد و غبار كمیته ریزگردها در استانداری كرمان به ریاست استاندار تشكیل و نظرات تمام دستگاهها در این زمینه بررسی شد و همچنین كارگروه ملی گرد و غبار در سازمان حفاظت از محیط زیست كشور تشكیل شده است.
وی ادامه داد: پس از اظهار نظر مدیران تمام دستگاههای اجرایی عضو كارگروه، احیای تالاب جازموریان برای جلوگیری از ریزگردها در این منطقه مصوب شد.
** 11 شهرستان كرمان تحت تاثیر كانونهای بحران فرسایش بادی قرار دارد
سرپرست معاونت هماهنگی امور عمرانی استانداری كرمان گفت: 11 شهرستان این استان تحت تاثیر كانونهای بحران فرسایش بادی قرار دارد.
سید مصطفی آیت اللهی موسوی با اشاره به تهدید ریگان توسط پدیده ریزگردها و توفان شن افزود: روند اجرای پروژه مالچ پاشی در شهرستان ریگان مطلوب است.
وی اظهار كرد: با اجرای طرح مالچ پاشی در شهرستان ریگان در آینده نزدیك شاهد كاهش پدیده ریزگردها در این شهرستان خواهیم بود.
سرپرست معاونت هماهنگی امور عمرانی استانداری كرمان با اشاره به مهاجرت تعداد زیادی از روستاییان شهرستان های بم، نرماشیر، ریگان و فهرج طی سال های گذشته به دلیل توفان های شدید شن و ریزگردها از این مناطق گفت: مهار بحران ریزگرده های شرق استان نیازمند عزم ملی است.
وی از تخصیص 70 درصد اعتبارات ملی برای طرح بیابان زدایی در كرمان خبر داد و افزود: 700 هكتار نهال كاری طرح كمربند سبز كرمان در دست اقدام است كه تاكنون 40 درصد موجب مهار و بهبود بحران ریزگردها در این استان شده است.
** وضعیت چهار شهرستان شرقی استان كرمان بحرانی است
سرپرست مدیریت بحران استانداری كرمان وضعیت چهار شهرستان شرقی این استان را بحرانی اعلام كرد و گفت: زندگی اهالی این شهرستان ها در صورت تداوم ریزگردها با اختلال مواجه خواهد شد.
علی حسین زاده مهرابی با اشاره به اینكه شهرستان های شرقی استان كرمان از كانون های بحرانی فرسایش بادی در شرق كشور است و با پدیده ریزگردها دست و پنجه نرم می كند افزود: خشكسالی های چند سال اخیر در این شهرستان ها موجب از بین رفتن پوشش گیاهی و بروز پدیده ریزگردها شده است.
** وجود 20 درصد بیابانهای كشور در كرمان
معاون اداره كل منابع طبیعی و آبخیزداری استان كرمان نیز گفت: 50 درصد سطح این استان را بیابان در برمی گیرد و 20 درصد بیابانهای كشور در استان كرمان قرار دارد.
علی زنگی آبادی عنوان كرد: بیش از چهار میلیون هكتار كانون بحران فرسایش بادی در استان كرمان وجود دارد كه بیشترین آنها در شرق این استان قرار دارد.
وی با بیان اینكه جاده ترانزیت ریگان - ایرانشهر - چابهار - ریگان - بم از محورهای اصلی استان كرمان است اظهار كرد: بیش از 190 هزار هكتار كانون بحرانی در حاشیه این محور وجود دارد.
معاون اداره كل منابع طبیعی و آبخیزداری استان كرمان عنوان كرد: 2 باد غالب در شرق استان كرمان وجود دارد كه باد گرم این مناطق موجب فرسایش بادی و ایجاد كانونهای بحران فرسایش بادی در شرق استان كرمان شده است.
زنگی آبادی افزود: تاكنون بیش از 24 هزار و 500 هكتار از اراضی استان كرمان نهال كاری، 195 هزار بادشكن و یكهزار و 765 كیلومتر ایجاد تله رسوب گیر انجام شده است.
وی خاطرنشان كرد: عملیات مالچ پاشی در شهرستان ریگان در سطح پنج هزار هكتار از كانونهای بحران فرسایش بادی در حال انجام است كه طی 2 سال در شهرستانهای شرقی انجام خواهد شد.
** هجوم شن های روان و خالی شدن 16 روستای ریگان
فرماندار ریگان نیز گفت: تاكنون بیش از 16 روستای این شهرستان به دلیل هجوم شن های روان و ریزگردها خالی از سكنه شده است.
امین باقری تصریح كرد: بیش از 50 روستای ریگان در محاصره ریزگردها و توفان های شدید شن قرار دارد كه در صورت مهار نشدن ریزگردها شرق استان روبه نابودی است.
وی خشكسالی و از بین رفتن پوشش گیاهی را از جمله بروز پدیده ریزگردها و توفان شن در این شهرستان برشمرد و اظهار كرد: شهرستان ریگان نیمی از سال را گرفتار توفان شن و ریزگردها است.
وی با بیان اینكه غلظت ریزگردها شب گذشته در ریگان به 32 برابر حد مجاز رسید افزود: بروز پدیده ریزگردها مشكلات فراوانی از جمله تنگی نفس برای شهروندان این شهرستان ایجاد كرده است.
وی اظهار كرد: نیروهای امدادی شب گذشته 10 وسیله نقلیه گرفتار در ریزگردها را نجات و اسكان دادند.
فرماندار ریگان با اشاره به وارد آمدن خسارت پنج میلیارد ریالی به دلیل توفان شن به بخش كشاورزی این شهرستان گفت: ریزگردها به همراه توفان شن به مزارع، باغات، نخیلات و مزارع گندم و جو ریگان خسارت وارد كرد.
باقری با اشاره به آمادگی مراكز بهداشتی و درمانی ریگان بیان كرد: نیروهای پلیس راه، اورژانس و راهداری به منظور امدادرسانی به مسافران گرفتار در ریزگردها در معابر منتهی به این شهرستان مستقر شده اند.
وی خواستار تخصیص اعتبارات ملی و استانی به منظور مهار ریزگردها در شهرستان ریگان شد.
** نهال كاری در 700 هكتار از اراضی تخریب شده ریگان
مدیر پروژه بین المللی جف در استان كرمان گفت: نهال كاری در 700 هكتار از اراضی تخریب شده شهرستان ریگان با اعتبار 25 میلیارد ریال در دست انجام است.
محمدامین فسیح زاده در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: این پروژه در راستای احیای اراضی تخریب شده و پوشش گیاهی شهرستان ریگان اجرا می شود.
وی اظهار كرد: بیش از 70 هزار چاله به منظور كشت نهال در سطح 700 هكتار از اراضی بیابانی ریگان در حال انجام است.
مدیر پروژه بین المللی جف (بیابان زدایی )در استان كرمان ادامه داد: این طرح به منظور جلوگیری از حركت شنهای روان به سمت 14 روستای شهرستان ریگان و جلوگیری از بروز پدیده ریزگردها و حفاظت از جاده ترانزیت ریگان - چابهار از هجوم شنهای روان در حال اجراست.
فصیح زاده افزود: بیش از 6 هزار و 500 كیلومتر لوله گذاری با پیشرفت 80 درصدی به منظور آبرسانی به نهال های كشت شده در اراضی بیابانی ریگان در حال انجام است.
وی گفت: بیش از پنج استخر ذخیره آب در عرصه های بیابانی ریگان به منظور آبیاری 700 هكتار از اراضی نهال كاری شده ریگان در نظر گرفته شده است.
وی اظهار كرد: پروژه بین المللی جف كه از سال 90 در شهرستان ریگان به منظور اشتغالزایی و بیابان زدایی آغاز شده و در سال 95 نیز اجرای آن در این منطقه به مدت 2 سال دیگر تمدید شد بیش از 80 روستا در شهرستان ریگان را تحت پوشش قرار می دهد.
**اختصاص 300 میلیارد ریال جهت مالچ پاشی كانون های بحرانی ریگان
نماینده شهرستان های شرقی استان كرمان نیز گفت: مبلغ 300 میلیارد ریال اعتبار جهت مالچ پاشی كانون های بحرانی فرسایش بادی در شهرستان ریگان اختصاص یافت.
حبیب الله نیكزادی پناه افزود: اجرای فاز اول مالچ پاشی در شهرستان ریگان به وسعت بیش از یكهزار هكتار از كانون های بحرانی فرسایش بادی از اول مهر ماه سال جاری آغاز شده است .
وی ضمن قدردانی از منابع طبیعی كشور ابراز كرد: طرح مالچ پاشی پس از یك وقفه 13 ساله در شهرستان ریگان آغاز شده است.
نیكزادی پناه یادآور شد: توفان های شدید شن و ریزگردها سالانه خسارت سنگینی به زیرساخت های شهرستان های شرقی از جمله ریگان وارد می كند.
وی افزود : قرارداد جهت قیر و مالچ منعقد و تمام دستگاه ها در شهرستان مستقر شده اند كه كار عملیاتی مالچ پاشی در این شهرستان مجدد از سر گرفته خواهد شد .
نماینده شهرستان های شرقی استان گفت: با توجه به اینكه ریگان بعد از خوزستان دومین كانون بحران ریزگردهاست خواستار توجه ویژه به این شهرستان شد .
نیكزادی پناه گفت: توفان ها و ریزگردها در شهرستان نشات گرفته از كانون های بحرانی شهرستان و بادهای 120 روزه سیستان است .
دبیر اجرایی طرح بین المللی جف در كرمان گفت: این طرح با مشاركت سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری كشور و فائو در شهرستان ریگان از سال 92 اجرا شد و با توجه به موفقیت اجرای آن كه قرار بود پنج ساله باشد، به مدت 2 سال دیگر تمدید شد.
وی اظهار كرد: طرح جف توسط كارشناسان فائو به عنوان طرحی موفق شناخته و تاكید شده كه تجربیات آن به سایر استان ها و كشورها منتقل شود.
وی بیان كرد: طرح بین المللی جف در 53 روستای شهرستان ریگان و در 247 هزار هكتار از اراضی این شهرستان در حال اجراست و محور فعالیت، مشاركت مردم است.
فصیح زاده گفت: 10 صندوق خرد روستایی در 10 كمیته ساماندهی شده است كه از طریق آورده مردم، منابع طبیعی و طرح جف تامین اعتبار می شود.
32 میلیون و 500 هزار هكتار بیایان در كشور وجود دارد كه از این میزان، 20 میلیون هكتار تحت فرسایش بادی و هفت میلیون و 500 یكهزار هكتار نیز جزو كانون های بحرانی قرار دارد.
سه میلیون و 500 هزار هكتار از بیابان های كشور نیز جزو كانون های بحرانی درجه یك هستند.
گرچه 2 میلیون و 400 هزار هكتار جنگل های بیابانی در كشور ایجاد شده در حالی كه خشك شدن تالاب ها موجب تشدید بیابان زایی شده است و صدها هزار هكتار از تالاب های كشور به كانون تولید ریزگردها تبدیل شده اند.
در مجموع 150 هزار هكتار از مساحت بیابانی استان كرمان تحت اجرای طرح های مقابله با بیابان زایی قرار می گیرد.
وقوع توفان شن در شهرستان ریگان در 125 روز سال بسیار وحشتناك است و گاه تحمل یك روز هم بسیار سخت است.
كارشناسان معتقدند نقش مردم در مدیریت بیابان ها بسیار موثر است و در اقدامات مقابله با بیابان زایی، نقش مردم بر اساس الگوی اشتغال و تولید به صورت ویژه مد نظر قرار گرفته است.
430 هزار هكتار كانون های بحرانی در استان كرمان وجود دارد كه 60 درصد كانون های بحرانی حساس به فرسایش بادی در چهار شهرستان شرقی استان است.
ریگان با 96 هزار پارچه آبادی یكی از كانون های بحران فرسایش بادی در شرق كشور است.
خبرنگار: نجمه حسنی* * انتشار : بهنام احمدی *
3029/ 5054
كرمان - ایرنا - درحالی كه پدیده خشكسالی سالها مناطق مختلف كشور از جمله استان كویری كرمان را تهدید می كند برخی نقاط این استان مانند شرق كرمان و بطور مشخص شهرستان ریگان بیش از سایر مناطق درگیر توفان شن، حركت شن های روان و پدیده ریزگردها و البته تهدید حیات هستند.
