به گزارش ايرنا، از حدود 20 سال پيش ايران گرفتار پديده خشكسالي شده و تداوم آن باعث شد پارسال حدود 90 درصد از مساحت كل كشور با شدتهاي مختلفي از خشكسالي مواجه شوند.
بر اساس اعلام سازمان هواشناسي زنگ خطر رخداد تغيير اقليم در ايران به صدا درآمده است. ظرف پنج دهه اخير ميانگين دماي سالانه هوا در كشور روند افزايشي داشته، مجموع بارش سالانه 1.1 ميليمتر كاهش يافته و مجموع تبخير و تعرق آب با افزايش حدود 4.5 ميليمتر در هر سال مواجه بوده است.
پارسال 290 شهر در ايران دچار تنش آبي بودند كه 10 درصد از اين تعداد مربوطه به خراسان رضوي است. اين استان منطقه اي خشك و نيمه خشك است كه 75 درصد وسعت 118 هزار و 851 كيلومترمربعي آن در اقليم بياباني قرار دارد. ميانگين سالانه بارندگي در ايران 250 ميليمتر و در خراسان رضوي كمتر از 210 ميليمتر است.
خراسان رضوي در ميزان كسري سالانه مخازن آب زيرزميني با كسر يك ميليارد و 100 ميليون مترمكعب در سال نيز رتبه نخست را در كشور دارد. از 37 دشت آبي استان 34 دشت در حالت ممنوعه و بحراني قرار دارند، 50 درصد حجم سدهاي آن خالي از آب است. بر اين اساس نمي توان اميد به بارشهاي بهاري داشت بلكه بايد تاكيد جدي بر حوزه هاي مديريت توليد، مديريت مصرف و مديريت توزيع آب داشت.
* كسري 400 ليتر آب در ثانيه
مديرعامل شركت آب و فاضلاب خراسان رضوي به خبرنگار ايرنا گفت: تابستان پارسال 29 شهر اين استان با مجموع جمعيت يك ميليون و 400 هزار نفر دچار تنش آبي بودند و امسال 30 شهر با تنش آبي و كسري 400 ليتر در ثانيه آب مواجه هستند.
حسين اسماعيليان افزود: براساس استاندارد جهاني در شرايط مطلوب حداكثر بايد 40 درصد از منابع آب تجديدپذير هر كشور برداشت شود اما اين رقم در خراسان رضوي بطور متوسط سالانه 130 درصد است.
وي ادامه داد: به ازاي هر نفر در شبانه روز 120 ليتر آب در خراسان رضوي مصرف مي شود كه اين رقم در ميانگين كشوري بين 150 تا 200 ليتر است اما با توجه به شرايط حاد منابع آبي بايد اين رقم نيز حداقل 40 درصد كاهش يابد.
مديرعامل شركت آب و فاضلاب خراسان رضوي بر لزوم مديريت مصرف آب براي گذر از شرايط تنش آبي و پرهيز از جيره بندي آب تاكيد و بيان كرد: مديريت توليد و توزيع آب نيز براي جلوگيري از هدررفت آن ضروري است.
وي گفت: به همين خاطر با اقدامات مختلف نظير نشت يابي، تعويض كنتورها و شبكه هاي فرسوده آب و جلوگيري از اشتعابات غيرمجاز حجم مصرف آب بدون درآمد در شهرهاي خراسان رضوي از 33 درصد در سال 1395 به 30.33 درصد در سال 1396 كاهش يافت.
اسماعيليان افزود: هم اينك ميليون و 800 هزار نفر در قالب 700 هزار مشترك آب در 73 شهرستان خراسان رضوي(به جز مشهد) زير پوشش شركت آب و فاضلاب هستند و آب مورد نياز براي اين جمعيت از 463 حلقه چاه، چشمه و قنات تامين مي شود.
* 29 درصد ظرفيت سدها آب دارد
مديرعامل شركت آب منطقه اي خراسان رضوي نيز به خبرنگار ايرنا گفت: در مجموع هم اكنون ذخيره آب پشت سدهاي استان 104 ميليون مترمكعب معادل 29 درصد از كل ظرفيت آنها است. اين رقم در مدت مشابه پارسال 155 ميليون مترمكعب بود.
حسن جعفري به وجود 27 سد با مجموع ظرفيت ذخيره يك ميليارد و 555 ميليون مترمكعب آب در خراسان رضوي اشاره و بيان كرد: ميزان بارندگي در حوضه هاي آبريز استان در سال آبي جاري نسبت به مدت مشابه پارسال به نصف رسيده است.
وي به كاهش 70 درصدي ميزان روان آبها در خراسان رضوي نيز اشاره و بيان كرد: در دوره آماري 40 ساله حجم بارندگي در اين استان 131 ميليمتر بوده است.
مديرعامل شركت آب منطقه اي خراسان رضوي افزود: در اين شرايط مديريت آب موجود و مديريت تقاضا از راهكارهاي تامين آب در استان و حفظ منابع آبي پايدار است.
* كاهش 50 درصدي بارندگي
مديركل هواشناسي خراسان رضوي نيز به خبرنگار ايرنا گفت: ميانگين بارندگي در اين استان از ابتداي سال زراعي جاري تاكنون 50 درصد نسبت به مدت مشابه دوره آماري بلندمدت و همچنين پارسال كاهش داشته است.
محسن عراقي زاده ميزان بارندگي در خراسان رضوي را از ابتداي سال زراعي جاري تاكنون 84.9 ميليمتر اعلام و بيان كرد: مديريت بهينه مصرف منابع آب تنها روش سازگار با اقليم در اين استان است و ديگر روشها مانند باروري ابرها راهكار مقابله با كمبود آب و خشكسالي در خراسان نيست.
* لزوم حفظ منابع تامين آب
كلانشهر سه و نيم ميليون نفري مشهد علاوه بر جمعيت ثابت خود سالانه پذيراي 17 ميليون زائر و گردشگر داخلي و خارجي است كه اين تعداد شرايط خاصي را براي خدمت رساني و تامين آب اين شهر رقم مي زند.
مديرعامل شركت آب و فاضلاب مشهد گفت: هم اينك 48 درصد آب مورد نياز اين كلانشهر از چاهها، 47 درصد از سدها، سه درصد از قناتها و دو درصد از چشمه ها تامين مي شود.
عليرضا طباطبايي در گفت و گو با خبرنگار ايرنا افزود: با توجه به كاهش شديد نزولات آسماني تامين آب مشهد در تابستان بسيار مهم و حياتي است لذا منابع تامين آب آن بايد حفظ شده و ارتقاء يابد.
وي ادامه داد: مشهد در منطقه اي خشك ونيمه خشك واقع شده و نياز سالانه اين شهر بيش از 240ميليون متر مكعب مي باشد لذا استفاده بهينه از آب و مديريت مصرف از مهمترين راهكارهاي جبران كمبود آب است.
مديرعامل شركت آب و فاضلاب مشهد گفت: اقدامات خوبي تاكنون در زمينه اجراي پروژه هاي تامين، انتقال و توزيع آب نظير پروژه مخزن 60 هزار مترمكعبي و پروژه خطوط جمع آوري نبي اكرم(ص) انجام شده است اما در صورتي كه شهروندان مشهدي مصرف بهينه آب را رعايت نكنند در سال آينده با چالش جدي در خصوص تامين آب روبه رو خواهيم بود.
وي افزود: روزانه حدود 600 هزار مترمكعب آب از طريق سد دوستي انتقال يافته و در شهر مشهد توزيع مي شود. بر اين اساس 33 درصد آب مورد نياز كلانشهر مشهد از سد دوستي و بقيه آن از سدهاي طرق، ارداك و نيز چشمه اندرخ و چاهها تامين مي شود.
معاون هماهنگي امور عمراني استانداري خراسان رضوي نيز در نخستين نشست كارگروه استاني كم آبي استان اعضاي اين كارگروه را مكلف كرد ظرف 10 روز آينده برنامه هاي مدون خود را به دبيرخانه ارائه مي كنند تا درصورت تصويب براي تعيين تكليف نهايي به كارگروه ملي و نيز شوراي برنامه ريزي و توسعه استان ارائه شود.
محمد مقدوري گفت: تامين آب شرب خراسان رضوي در سال جاري و بهينه سازي مصرف آندر بخشهاي كشاورزي، صنعتي و خدمات از مهمترين اولويتهاي اين كارگروه است .
7505/1858
مشهد- ايرنا- خراسان رضوي وارد هجدهمين سال از تداوم پديده خشكسالي شده است. وضعيت سفره هاي آبي در اين خطه بحراني تر از ساير نقاط كشور است بنابراين مديريت مصرف بايد جدي گرفته شود.
