روحانی آمد و قرار شد بخشی از پشت های مدیریتی در كشور را به زنان بسپارد. وعده های تند انتخاباتی او برای تحقق بخشیدن به این وعده در همان فریادها باقی ماند و مردان مانند دوره های گذشته عهده دار مناصب دولتی شدند.
گویا زنان به عنوان بخشی از جامعه ایران ،حقی در مدیریت آن ندارند. در این شرایط صحبت كردن از تساوی حقوق زنان با مردان تنها به زهرخندی می رسد. این فقط یك شعار بود كه در صدر برنامه های تبلیغاتی قرار گرفت و در نهایت به حاشیه رانده شد اما در رای مردم تاثیرگذار بود. روحانی بعد از اینكه رییس جمهور شد و مدیران مرد را در پست های مدیریتی به كار گرفت، در مصاحبه ای مدعی شد بانوان برای آنكه بتوانند برپستهای كلیدی تكیه زنند، باید توانمندی و تجربیاتشان را افزایش دهند. افزایش تجربه به چه قیمیت، وقتی قرار نیست انتخابی از زنان برای مدیریت صورت گیرد. این موضوع در مدیریت شهری تهران و شهرداری هم وجود دارد.
محمدباقر قالیباف، شهردار سابق تهران در مناظره انتخاباتی اش برای ریاستجمهوری گفت كه 13 درصد از مجموعه مدیریت شهری تهران را زنان تشكیل می دهند. این صحبت قالیباف واكنش های زیادی در پی داشت چون حرفش صحت نداشت. این در حالی بود كه از مجموع 120 مدیر ارشد شهرداری تهران، فقط یكی از شهرداران مناطق كه چند ماه قبل از انتخابات ریاست جمهوری از بین زنان انتخاب شده بود. در واقع پست مشاور امور زنان شهرداری نیز تنها در انحصار زهرا مشیر (همسر شهردار تهران) بود و پس از او به غیر شهرداری یك زن در یك منطقه، هیچ زن دیگری نتوانسته بود به این سطح مدیریتی در شهرداری تهران دست یابد. در حالی كه در 12 سال گذشته زنان سهمی از مدیریت كلان شهری نداشتهاند.
معاونت مالی و اقتصاد شهری، معاونت فنی و عمرانی، معاونت شهرسازی و عمرانی، معاونت برنامهریزی توسعه شهری و شورا، معاون شهردار و رییس سازمان حملونقل ترافیك، معاونت خدمات شهری و محیطزیست، معاونت امور اجتماعی و فرهنگی، معاونت هماهنگی و امور مناطق، معاونت توسعه منابع انسانی ازجمله مناصبی هستند كه بنابر گزارشها، در دوره مدیریت 12 ساله قالیباف در شهرداری تهران تنها به مردان سپرده شده است. همچنین سهمی از معاونتهای اصلی شهرداری تهران نیز نصیب زنان نشده است.
همچنین ایجاد پاركها، شهردختها و شهبانوهای ویژه زنان نیز با واكنش فعالان زن مواجه و باعث شد درواقع نقشه شهردار سابق تهران برای اعمال تفكیك جنسیتی در پوشش توجه به وضعیت اجتماعی زنان نقش بر آب شود.
*مدیریت شهری بدون حضور زنان دردوره اصلاح طلبان
در دوره مدیریت دكترنجفی نیز قرار شد بخش زیادی از مدیریت شهرداری به عهده زنان گذاشته شود. محمدعلی نجفی در جلسات شورای شهر قول داده بود كه در چهار سال دوره فعالیتش حضور زنان را از 20 درصد به 30 درصد افزایش دهد اما مدیریت كوتاه و استعفای پرماجرایش اجازه این كار را نداد. حال حسینی مكارم، سرپرست شهرداری تهران دیروز در بخشنامهای به تمام مدیران شهرداری مناطق اعلام كرده كه باید در مجموعه مدیریت خود حداقل یك معاون زن را به كار بگیرند.
زهرا نژاد بهرام، یكی از اعضای شورای شهر درباره این موضوع در گفت و گو با «قانون» می گوید:« ما قبلا هیچ بخشنامه ای در رابطه با حضور زنان در پست های مدیریتی شهرداری تهران نداشتیم. این در حالی است كه تمام شهرداری های مناطق باید طی 21 روز این كار را انجام دهند و شهرداران مناطق در مجموعه مدیریتی شان حداقل یك معاون خانم را انتخاب كنند».
نژاد بهرام با اشاره به اینكه صدور چنین بخشنامه ای بسیار مبارك است، ادامه داد:«به هر حال یك مدیر شهری چنین بخشنامه ای را ابلاغ می كند و توانسته در ارتقای مدیریت زنان نقش مهمی را بازی كند، مهم است. ما امیدواریم در مناصب دیگر دولتی و مدیران دولتی نیز از این تجربه استفاده كنند و عرصه را برای حضور زنان آماده كنند.
زنان با توجه به میزان حضورشان در دستگاه های دولتی و راندمان كارایی بالایی كه در این مناصب نشان داده اند، می توانند گره گشا باشند». این عضو شورای شهر تهران در ادامه از نبود تساوی زن و مرد در شهری می گوید كه زنان سهمی از مدیریتش ندارند:«شهری كه متشكل از زنان و مردان است، نبود مدیریت زنانه در مجموعهاش خلئی بزرگ محسوب می شود. این در حالی است كه وقتی زنان در مدیریت شهری حضور نداشته باشند دیدگاه هایشان انتقال پیدا نمی كند كه در برنامه ریزیها تاثیر میگذارد».
نژاد بهرام از حضور دو زن در مدیریت شهری تهران خبر می دهد و می افزاید:« ما دو شهردار زن در مجموعه مدیریت شهری داریم و كمتر از 10 نفر معاون شهردار زن در تهران داریم. این نرخ، چیزی معادل 20 درصد است و اگر این اتفاق بیفتد، به چیزی نزدیك به 35 درصد می رسد. آقای نجفی قول داده بودند كه در چهار سال آینده حضور زنان در شهرداری به بیش از 30 درصد برسد؛ حال در این مدت كم به 27 درصد می رسد، اتفاق بسیار مباركی است».
در حالی كه حضور زنان در پستهای اجرایی و مدیریتی همچنان به شعاری بیش نمی ماند اما این موضوع همچنان مورد استقبال مسئولان است. زهرا صدراعظم نوری، دیگر عضو شورای شهر تهران نیز در گفت و گو با «قانون» یكی از اهداف مدیریت شهری را افزایش حضور زنان در شهرداری می داند. او می گوید:«حضور كارآمد زنان در پست های مدیریتی بسیار موثر است. باید درصد حضور زنان از 20 درصد افزایش پیدا كند و به میزان قابل دفاع برای شهرداری تبدیل شود».
او با اشاره به اینكه میزان حضور زنان باید آنقدر افزایش پیدا كند كه به میزانی برابر با حضور مردان برسد، ادامه می دهد:« چون نیمی از جمعیت تهران را زنان تشكیل می دهد و نقشی كه در شهر ایفا می كنند از مردان بیشتر نباشد، كمتر نیست». او همچنین می افزاید:« انتصاباتی كه در شورای شهر نیز صورت گرفت در همین راستا بود و خواسته شد كه در لایه های مختلف حضور زنان به صورت گسترده وجود داشته باشد.
باید به این موضوع به صورت جدی تر پرداخته شود و این بخشنامه نیز در همین راستا صادر شده است». او با بیان اینكه دیروز سرپرست شهردای تهران بخشنامه حضور زنان درشهرداری را به شهرداران مناطق ابلاغ كرد، گفت:« این بخشنامه الزامی را ایجاد میكند كه شهرداری مناطق در حیطه مدیریت از ظرفیت زنان استفاده كنند. باید هر كدام از مدیران حداقل یكی از پست های مدیریتی خود را به زنان اختصاص دهند تا در یك بازه زمانی زنان بتوانند از این ظرفیتی كه دارند، استفاده كنند و تجربههای بهتری كسب كنند.
به هر حال باید در زمینه حضور زنان در مقابل مردان به یك تساوی برسیم». صدراعظم نوری به تغییرات مثبت شهر با حضور مدیریت زنان امیدوار است و می گوید:«شهری كه 50 درصد آن زنان و دختران هستند، باید سهمی در مدیریت آن داشته باشند. اگر در حوزه مدیریت از حضور زنان استفاده كنیم، با نگاه دیگری می شود به شهر پرداخت. اداره شهر به هر حال به حالت متعادل تری برمی گردد. از طرفی تجربه نشان داده است كه زنان می توانند برای مشكلات زنان راحت تر تصمیم گیری كنند».
او از ویژگی های زنان برای مدیریت شهری هم نام می برد:« زنان در كارهایشان جدیت و پشتكار دارند و می توانند مسئولیتی كه به آنها داده می شود تا آخر به خوبی انجام دهند. زنان به دنبال این نیستند كه چند مسئولیت را باهم انجام دهند و آن را تا انتها به نتیجه می رسانند. وقتی این ویژگی ها در زنان وجود دارد چه بهتر كه ساكنان یك شهر هم از این ویژگی ها برخوردار شوند و با استفاده از این ظرفیت مدیریت متعادل تری را در آن ایجاد كنیم. نگاه زنانه كه همراه با صلح و آرامش و امنیت است، می تواند جنبه های مثبتی را به شهر و مدیریت شهری اضافه كند».
عیدی 1397 بانوان شهرداری
دكتر ناهید توسلی
در مورد حضور زنان در پست های مدیریتی چه در شهرداری و چه در سطوح كلانتر صحبت شده بود اما اجرایی نشده بود. حال وجود این بخشنامه چقدر میتواند ضمانت اجرایی داشته باشد و تاثیر حضور زنان در این پستها چیست؟
بخشنامه سرپرست شهرداری تهران در خصوص ارتقای شغلی بانوان در شهرداری، من را یاد حكم های دستوری چند ماه اخیر دولت عربستان سعودی انداخت كه بسیاری از تابوهایی را كه در آن جامعه نسبت به حضور فیزیكی و اندیشهای زنان عربستان وجود داشت، یكشبه شكست! تابوهایی كه بی شك نه تنها در كشورهای مسلمان، بلكه در بسیاری كشورهای غیرمسلمان شرق و جهان سومی نیز هنوز حضورش بسیار جدی وحاضر است و به همان قدرت وجود دارد.
بدیهی ا ست فرهنگ هیچ كشور(سرزمینی) را نمی توان به این سرعت و بر روی كاغذ و با بخشنامه یك شبه تغییر داد. لازم به یادآوری ا ست كه فرهنگ ایران، فرهنگی بسیار غنی و به زعم فرهنگی فراجنسی است، اما از دیرباز این فرهنگ در نظامهای پدر، مردسالاری امكان رشد و بالندگی نداشته است. بی شك نیازی به اشاره به دلایل آن در این نوشته نیست!
بنابراین بخشنامه هایی این چنینی كه می خواهد حق مسلم و انسانی ، اسلامی ، ایرانی و... زنان را كه به گونه بالقوه در همه آنان وجود داشته و دارد و درواقع نیز در جامعه زیستی آنان به گونه بالفعل به مصنه ظهور می رسد، اما نظام های «نرینه» امكان بالفعل شدن رسمی و حقوقی آن را از زنان گرفته است، به آنان هدیه كند [تاكید بر واژه«نرینه» (در قیاس با «مادینه») دارم و نه مردانه؛ زیرا در نظام های «نرینهمحور»، بسیاری از زنان نیز بی آنكه خود آگاهی داشته باشند، جذب آن شده و در چارچوب همان «گفتمان نرینه» هم می زییند و هم خود را (برای مثال) كنشگر حقوق زنان می دانند!]
زنان در این سه، چهار دهه اخیر تقریبا در همه زمینههای سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، هنری و... حتی در دوران جنگ تحمیلی، توانایی های برابر فیزیكی و اندیشواری برابر خود با مردان را نشان داده و در بسیاری از حوزه های مزبور حضور چشمگیر و مثبت داشته اند اما بنا به دلایلی كه ذكر كردم، هیچ گاه از سوی حاكمیت و دولت تثبیت حقیقی و حقوقی نشده اند و از این رو ناگزیر از اقدام به كنشگری برای دستیابی به حقوق حقه انسانی خود شدند؛ حقوقی كه به خاطر اختلاف نظر علما و روحانیون در خوانش روزآمد قوانین فقهی/ دینیِ برگرفته از كتاب مقدس «قرآن»، از زنان مسلمان ایران دریغ شده است؛ قوانینی كه باید خیلی پیشتر و زودتر از این ها مورد توجه علما و روحانیون و نیز مسئولان سیاسی و حكومتی قرار می گرفت. بنابراین بخشنامه سرپرست شهرداری تهران و دستور ایشان «در خصوص ارتقای شغلی بانوان» و «حضور بانوان در تمام زیرمجموعههای»شهرداری تهران [و چرا نه شهرداری های همه ایران] گُل تازه ای نیست كه ایشان بر سر خانم های فرهیخته و فعال و لایق تقریبا درهمه حوزههای سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، هنری و... كه كفایت خویش را نشان داده اما هرگز مطرح نكرده اند، زده باشند.
بدیهی است ما زنان كنشگر و پژوهشگر حقوق زنان ضمن سپاس و قدردانی از سرپرست شهرداری، در انتظار پیگیری و اجرای وعده ها و قول های مسئولان نهادهای زیربنایی جمهوری اسلامی، مانند قوه مجریه (با ارائه لایحه) و نیز قوۀ مقننه (تصویب لوایح دولت) در حوزه حقوق برابر و عادلانه اسلامی/ انسانی زنان هستیم تا راه دستیابی آنان به حقوق حقه شان را گشوده و با تصویب و صدور دستورالعمل های كلی در همه حوزه ها برای حضور زنان گشایشی در همه مسائل كشوری به وجود آید.
روزنامه قانون
9353
بخشنامه حضور حداقل یك زن در مجموعه معاونان شهرداری مناطق تهران ابلاغ شد
هوایی تازه در مدیریت زنان
۳۰ فروردین ۱۳۹۷، ۹:۱۵
کد خبر:
82890809
تهران- روزنامه قانون در شماره امروز -پنجشنبه- در مطلبی با عنوان 'هوایی تازه در مدیریت زنان' بخشنامه روز گذشته سرپرست شهرداری تهران درخصوص حضور زنان در پست های مدیریتی را بررسی كرده است.