به گزارش ایرنا، در شرایطی كه بخش عمده‌ای از اقتصاد مردم كهگیلویه و بویراحمد از طریق كشاورزی تأمین می‌شود، كاهش شدید میزان بارش باران و افت سفره‌های زیرزمینی باعث نابودی دسترنج كشاورزان بر اثر خشكسالی شده كارشناسان بر توسعه آبیاری نوین تاكید می‌كنند.
هر چند دولت‌های یازدهم و دوازدهم در سال‌های اخیر تلاش زیادی برای اجرای طرح‌های آبیاری نوین به عنوان راهكاری برای مدیریت مصرف آب كشاورزی كرده است، اما وضعیت خشكسالی ها به ویژه سال زراعی جاری شتاب بخشی به توسعه آبیاری‌های نوین و ضرورت مشاركت بیشتر كشاورزان را بیشتر كرده است.
كارشناسان تأمین 85 درصد از هزینه‌های آبیاری قطره‌ای و بارانی از سوی دولت را فرصتی برای كشاورزان می‌دانند تا به پایداری درآمد خود كمك كنند.
سالانه حدود 850 هزار تن انواع محصولات كشاورزی كهگیلویه و بویراحمد تولید می‌شود.
** گندمزارهای غیر قابل برداشت
مدیر زراعت سازمان جهاد كشاورزی كهگیلویه و بویراحمد گفت: خشكسالی و كاهش بارندگی در سال زراعی 97-96 سبب خشك شدن 35 درصد مزارع گندم دیم این استان شده است.
عیسی راستیان نسب سطح زیر كشت مزارع گندم این استان را 100 هزارو 850 هكتار عنوان كرد و افزود: 78 هزار هكتار از مزارع گندم این استان به صورت دیم و 22 هزار و 750 هكتار آبی است.
وی بیان كرد: 60 هزار و 100 هكتار از مزارع گندم دیم این استان در مناطق گرمسیری قرار دارد كه از این میزان 35 درصد معادل 19 هزار هكتار خشك شده و غیر قابل برداشت است.
راستیان نسب ابراز كرد: پیش بینی می‌شود از هر هكتار مزرعه گندم آبی این استان بطور متوسط 2 هزارو 900 كیلوگرم و در مزارع دیم 991 كیلوگرم گندم تولید شود.
وی گفت: سطح زیركشت جو دیم و آبی در این استان 31 هزارو 140 هكتار و كلزا نیز یكهزارو 109 هكتار است.
راستیان نسب سطح زیر كشت جو دیم این استان را 27 هزارو 260 هكتار اعلام كرد و گفت: از این میزان 35 درصد معادل بیش از 9 هزار هكتار غیر قابل برداشت است.
وی اظهار داشت: خسارت وارده به اراضی دیم این استان هنوز از سوی كارشناسان برآورد نشده است.
مدیر زراعت سازمان جهاد كشاورزی كهگیلویه و بویراحمد گفت: 132 هكتار از اراضی شهر باشت در سال آبی 97-96 زیر كشت كلزا رفت كه بیش از 90 درصد این مزارع به دلیل خشكسالی غیر قابل برداشت است.
راستیان نسب اظهار داشت: با توجه به كاهش بارش سالانه به ویژه بارندگی مؤثر در كهگیلویه و بویراحمد پیش بینی می‌شود كه امسال 117 هزار تن گندم در این استان تولید شود.
** افت سفره‌های زیرزمینی
رئیس اداره امور آب گچساران گفت: سطح آب سفره‌های زیرزمینی دشت امامزاده جعفر گچساران، یكی از دشت‌های مهم كشاورزی كهگیلویه و بویراحمد 20 متر پایین‌تر رفته است.
عارف بهگام افزود: برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی دشت 6 هزار هكتاری امامزاده جعفر گچساران سبب اُفت ذخیره این مایه حیاتی شده است.
وی عنوان كرد: سالانه چهار میلیون متر مكعب از منابع آب‌های زیرزمینی دشت امامزاده جعفر این شهرستان به‌صورت اضافی برداشت می‌شود كه قابل جبران نیست.
بهگام بیان كرد: سالانه 18 میلیون متر مكعب آب از سفره‌های زیر زمینی دشت امامزاده جعفر برداشت می‌شود و این در حالی است كه سالانه به‌طور متوسط می‌بایست 14 میلیون متر مكعب آب از چاههای مجاز دشت امامزاده جعفر برداشت شود.
وی ابراز كرد: 10 درصد از برداشت منابع آب زیر زمینی این دشت باید اصلاح شود.
رئیس اداره امور آب گچساران گفت: جلوگیری از برداشت‌های غیرمجاز از منابع زیرزمینی، نصب كنتورهای هوشمند در چاه‌ها و افزایش گشت‌های كنترل می‌تواند میزان برداشت از آب‌های زیرزمینی را كاهش دهد.
بهگام بیان كرد: دشت امامزاده جعفر به دلیل برداشت بی رویه آب از منابع زیرزمینی به‌عنوان دشت پایلوت برای برنامه‌های حفاظتی شناخته شده است.
وی ابراز كرد: 313 حلقه چاه در دشت امامزاده جعفر وجود دارد.
بهگام با بیان اینكه تأمین آب دشت امامزاده هم اكنون از طریق ایستگاه پمپاژ طرح تأمین و انتقال آب امامزاده جعفر و ماهور باشت تأمین می‌شود گفت: از كشاورزان این منطقه انتظار می‌رود چاههای كشاورزی خود را از مدار خارج كنند.
وی اجرای طرح ملی تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی را راهكار خوبی برای احیای منابع آب دشت‌ها در سال جاری دانست و افزود: ساماندهی میزان برداشت متناسب با پروانه بهره برداری، جلوگیری از اضافه برداشت منابع آب چاه‌ها و اجرای طرح‌های تغذیه مصنوعی از مهمترین اهداف طرح تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی است.
بهگام بیان كرد: 215 حلقه از چاههای كشاورزی دشت امامزاده جعفر به كنتور هوشمند مجهز شده‌اند.
**كاهش بارش‌ها
كارشناس اداره كل هواشناسی كهگیلویه و بویراحمد گفت: میزان بارندگی در این استان در سال زراعی جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته 106 میلیمتر كاهش یافته است
سال آبی یا زراعی در ایران از ابتدای پائیز شروع می‌شود و تا ۳۱ شهریور سال بعد ادامه می‌یابد.
ولی بهره مند افزود: میانگین بارش باران در استان كهگیلویه و بویراحمد از ابتدای سال زراعی جاری تاكنون 251 میلیمتر بوده است در حالی كه در مدت مشابه سال گذشته 357 میلیمتر ثبت شده بود.
وی تصریح كرد: میزان بارندگی سال زراعی جاری در سی سخت 375.9، یاسوج 325، لیكك 262، دهدشت 246/6، دوگنبدان 149/8 و امامزاده جعفر 147.8 میلیمتر بوده است.
براساس آخرین آمار میانگین بلند مدت بارندگی در یاسوج 804.2، سی سخت 686.6، دوگنبدان 430.2، دهدشت 491.4، لیكك 358.9 و امامزاده جعفر 423.7 میلیمتر است.
** روند اجرای طرح‌های آبیاری نوین
مدیر آب‌وخاك و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد كشاورزی كهگیلویه و بویراحمد گفت: 2 هزار و 800 هكتار آبیاری قطره‌ای و بارانی از یك ساله گذشته تاكنون در این استان اجرا شده است.
عبدالعلی بهاءالدینی افزود: این میزان آبیاری نوین در شهرستان‌های مختلف كهگیلویه و بویراحمد با 280 میلیارد ریال اعتبار صورت گرفته است.
بهاءالدینی ابراز داشت: براساس برنامه ریزی صورت گرفته امسال عملیات اجرایی آبیاری تحت فشار در سه هزار هكتار زمین كشاورزی كهگیلویه و بویراحمد اجرا می‌شود.
تاكنون بیش از 31 هزار هكتار زمین كشاورزی كهگیلویه و بویراحمد به سامانه‌های آبیاری قطره‌ای و بارانی مجهز شده كه بیش از 11 هزار هكتار آن در دولت‌های یازدهم و دوازدهم انجام شده است.
بهاءالدینی افزایش بهره‌وری، سهولت آبیاری، امكان آبیاری زمین‌های شیب دار و جلوگیری از شست و شوی بی‌رویه خاك، صرفه جویی در نیروی كار و پیشگیری از كارهای سخت را از جمله مزایای استفاده از روش‌های نوین آبیاری ذكر كرد.
وی ابراز داشت: اجرای طرح‌های آبیاری تحت فشار سبب صرفه جویی 150 میلیون متر مكعب آب سفره‌های زیرزمینی استان شده است.
استان كهگیلویه و بویراحمد یك درصد مساحت ایران را در اختیار دارد و جمعیت آن طبق سرشماری نفوس و مسكن سال 95 از مرز 713 هزار نفر گذشته است.
افت سطح آب منابع زیرزمینی در این استان از سال 1387 آغاز شده و همچنان رو به افزایش است.
سالانه هشت میلیارد متر مكعب آب در كهگیلویه و بویراحمد تولید كه تنها 13 درصد آن در این استان مصرف می‌شود.
براساس برآوردهای جهاد كشاورزی این استان 2 میلیارد مترمكعب آب برای مصرف كشاورزی كهگیلویه و بویراحمد در افق بلندمدت مورد نیاز است.
8143/6110
یاسوج - ایرنا – خشكسالی و برداشت بی رویه از منابع آبی زیرزمینی، كشاورزی كهگیلویه و بویراحمد را با چالش‌های بزرگی روبرو كرده است و به نظر می رسد یكی از راهبردهای عمده برای خروج از این بحران، توسعه آبیاری‌های نوین است.
